فهرست مطالب
عنوان                                                                                                    صفحه
چکیده………………………………………………………………………………………………………………… 1
فصل اول: كلیات تحقیق
1ـ1ـ مقدمه …………………………………………………………………………………………………………. 3
1ـ2ـ بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………. 4
1ـ3ـ هدف و دلایل انتخاب موضوع ………………………………………………………………………….. 5
1ـ4ـ اهمیت موضوع ……………………………………………………………………………………………… 6
1ـ5ـ فرضیه تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. 7
1ـ 6ـ مبانی نظری فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………… 7
1ـ7ـ قلمرو تحقیق ……………………………………………………………………………………………… 15
1ـ 8 ـ تعریف واژه ها و اصطلاحات ………………………………………………………………………. 27
فصل دوم: ادبیات تحقیق
2ـ1ـ مقدمه ……………………………………………………………………………………………………….. 13
2ـ2ـ اهداف گزارشگری مالی ………………………………………………………………………………… 14
2ـ3ـ نقش صورتهای مالی در تحقق اهداف گزارشگری مالی                ………………………… 15
2ـ4ـ اهداف گزارشگری مالی و صورت جریان وجوه نقد …………………………………………….. 16
2ـ5ـ صورت جریان وجوه نقد ……………………………………………………………………………….. 17
2ـ 6ـ طبقه‌بندی اقلام در صورت جریان وجوه نقد ……………………………………………………… 19
2ـ7ـ فعالیتهای عملیاتی ………………………………………………………………………………………… 19
2ـ 8 ـ بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تامین مالی ……………………………………….. 20
2ـ 9ـ مالیات بر درآمد …………………………………………………………………………………………. 20
2ـ10ـ فعالیت‌های سرمایه‌گذاری …………………………………………………………………………….. 21
2ـ11ـ فعالیتهای تأمین مالی …………………………………………………………………………………… 22
2ـ12ـ روش های محاسبه جریان‌های نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی ……………………………….. 22
2ـ13ـ ساختار دارایی‌ها ………………………………………………………………………………………… 29
2ـ14ـ ساختار بدهی‌ها …………………………………………………………………………………………. 33
2ـ15ـ ساختار سرمایه ………………………………………………………………………………………….. 35
2- 16- رابطه جریان وجوه نقد با ساختار دارایی و سرمایه………………………………………………. 8
2- 17-  رابطه تکانه جریان وجوه نقد با ساختار دارایی و سرمایه………………………………………. 9
2ـ 18ـ پبشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………… 35
2- 19- خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………… 41
فصل سوم: روش تحقیق
3ـ1ـ مقدمه ……………………………………………………………………………………………………….. 43
3ـ2ـ روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 25
3ـ3ـ فرضیه تحقیق ……………………………………………………………………………………………… 45
3ـ4ـ متغیرهای تحقیق و نحوه ی اندازه گیری آنها ………………………………………………………… 8
3ـ5ـ جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………. 46
3ـ 6ـ نمونه تحقیق و روش نمونه گیری …………………………………………………………………… 46
3ـ 7 ـ روش گرد ‌آوری داده ها ……………………………………………………………………………….. 9
3ـ 8 – روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………….. 49
3ـ 9ـ آماره‌های آزمون فرضیه ………………………………………………………………………………… 53
3-10 – خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………….. 56
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
4ـ1ـ مقدمه ……………………………………………………………………………………………………….. 58
4ـ2ـ آزمون فرضیه‌های تحقیق ……………………………………………………………………………….. 59
4ـ3ـ تفسیر نتایج نمونه كلی ………………………………………………………………………………….. 60
4ـ3ـ1ـ وجوه نقد نگهداری شده …………………………………………………………………………….. 61
4ـ3ـ2ـ سرمایه ‌گذاری …………………………………………………………………………………………. 61
4ـ3ـ3ـ سود سهام ………………………………………………………………………………………………. 62
4ـ3ـ4ـ تامین مالی خارجی …………………………………………………………………………………… 62
4ـ3ـ5ـ بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تامین مالی ………………………………………. 63
4ـ3ـ 6ـ مالیات بر درآمد ………………………………………………………………………………………. 63
4ـ3ـ7ـ طبقه‌بندی تامین مالی خارجی ………………………………………………………………………. 65
4ـ3ـ7ـ1ـ تامین مالی بدهی …………………………………………………………………………………… 65
4ـ3ـ7ـ2ـ تامین مالی حقوق صاحبان سهام ……………………………………………………………….. 66
4ـ3ـ 8 ـ مخارج سرمایه‌ای ……………………………………………………………………………………. 67
4ـ4ـ تاثیرات كوتاه مدت در مقایسه با بلند مدت ………………………………………………………… 68
4ـ5ـ محدودیت مالی در مقایسه با عدم محدودیت مالی شركت ها …………………………………. 69
4ـ5ـ1ـ مبنای طبقه‌بندی ـ نسبت پرداخت سود سهام …………………………………………………… 70
4ـ5ـ2ـ مبنای طبقه‌بندی ـ اندازه شركت ……………………………………………………………………. 74
4ـ 6ـ تفسیر نتایج نمونه جزیی ………………………………………………………………………………. 79
4-7- خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………. 86
 
 
فصل پنچم : نتیجه گیری

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 88

5- 2- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………. 89
5-3- پیشنهادها براساس نتایج آزمون فرضیه های تحقیق ………………………………………………. 92
5- 4- پیشنهادها برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………… 88
5- 5- محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………….. 91
منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………….. 93
 
چکیده
        این تحقیق اثر تغییرات جریان وجوه نقد عملیاتی ناشی از شوک های شدیدی که به طور سیستماتیک شناسایی نمی گردند ( تکانه وجه نقد )،  بر روی ساختار دارایی و سرمایه شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران را بررسی می کند. در حال حاضر نمی توان میزان تاثیرات ناشی از تغییرات جــریان وجـوه نقد برروی ساختـار دارایی و سرمایه شرکتها را به طور شفاف بیان کرد، زیرا روش مشخصی که بیانـگر نحوه ی تخصیص وجـــوه نقد مورد استفاده توسط شرکتها باشد وجود ندارد. به منظوركمك به تحلیل گران مالی جهت دستیابی به مدل‌های نوین تجزیه و تحلیل صورت جـریان وجوه نقد و نحوه‌ی تخصیص وجـوه نقد مورد استفاده توسط شرکتــــها ( عكس‌العمل یارفتار شركتها در بكارگیری وجوه نقد) و در نهایت استخراج معیارهایی كه نشان دهنده چگونگی تغییر در ساختار دارایی و سرمایه شركتها در هنگام تخصیص وجوه نقد باشد، این تحقیق می تواند مفید و راهگشا باشد.
این موضوع از طریق تبدیل اجزاء اصلی تشکیل دهنده صورت جریان وجوه نقد به یک معادله ساده ریاضی ( معادله جریان وجوه نقد ) و استخراج مدل های رگرسیون چند متغیره از این معادله، و براساس یک نمونه متشکل از 306 سال- شرکت از میان شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 84 تا 86 ، مورد آزمون قرار می گیرد. داده های مورد نیاز جهت محاسبه متغیر ها ی این تحقیق از طریق بانک های اطلاعاتی رایانه ای مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شده و پس ازاصلاحات و طبقه بندی لازم بر اساس متغیرهای مورد بررسی، وارد رایانه شده است. آنگاه از نـرم افـــزار اکسـل برای کنترل ورود داده ها به رایانه و انجام برخی از محاسبات، و از نرم افزار اس پی اس  اس برای تجزیه و تحلیل داده ها، استفاده گردیده است.
یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین تکانه های جریان وجوه نقد ( تغییرات در وجوه نقد عملیاتی ) و ساختار دارایی و سرمایه شرکتها رابطه معنی داری وجـود دارد، به گونه ای که  نحوه ی تخصیص وجوه نقد شرکتها، بیان کننده عکس العمل ( رفتار ) شرکتها به تکـانه های جــریان وجوه نقد می باشد، همچنین نتایج تحقیق حاکی از آن است که شرکتها در کوتاه مدت به افزایش پس انداز ( افزایش در وجوه نقد نگهداری شده ) و کاهش تامین مالی خارجی ( کاهش بدهی از طریق استقراض یا فروش سهام سرمایه مالکانه ) و در بلند مدت به افزایش سرمایه گذاری منطقی و تامین مالی خارجی مبادرت می ورزند و تغییر در وجوه نقد عملیاتی ناشی از تکـانه های جریان وجوه نقد به همان میزان موجب تغییـردر ساختار دارایی و سرمایه شــرکت ها مــی گردد. بر اساس طبقه بندی شرکتها، بر مبنای نسبت پرداخت سود سهام و اندازه شرکت و اعمال شرایط محدودیت و عدم محدودیت مالی و انجام آزمون مجدد، نتایج نمونه جزیی تحقیق نشان می دهد که شرکتها تحت شرایط فوق رفتار متفاوتی از خود نشان می دهند، و عدم رابطه معنی دار در برخی ازنتایج مدل ها برحسب نمونه جزیی، ناشی از رفتار مقطعی شرکتها در مواجه با شرایط محدودیت و عدم محدودیت مالی است. بنابراین عکس العمل شرکتها به تکانه های جریان وجوه نقد در شرایط محدودیت وعدم محدودیت مالی نیز در میزان تاثیر پذیری ساختار دارایی و سرمایه شرکتها تعیین کننده و از اهمیت بسزایی برخوردار است.
 
1-1- مقدمه
محصول اصلی گزارشگری مالی و ابزار اصلی انتقال اطلاعات حسابداری به افراد خارج از سازمان، صورت های مالی اساسی می باشد. گزارشگـری مــالی باید اطلاعاتی درباره منابـع اقتصـادی، تعهـدات و حقوق صاحبـان سرمایه واحـد تجــــاری فراهم نماید. اطــلاعات به سرمایه گــذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده كنندگان بالفعل و بالقوه، در زمینه شناسایی نقاط ضعف و قوت مالی واحد تجاری، سنجش نقدینگی، توانایی پرداخت دیون و ارزیابی عملكرد واحد تجاری طی دوره كمك می نماید[1].
زمانی كه بحث تجزیه و تحلیل نقدینگی مطرح می شود، اطلاعات صورت جریان وجوه نقد، به مراتب قابل اتكاءتر از اطلاعات ترازنامه است، زیرا داده های ترازنامه وضعیت بنگاه اقتصادی را در یک مقطع زمانی اندازه گیری می كند، در حالی كه صورت جریان وجوه نقد،  تغییرات در سایر صورت های مالی را گزارش می كند و تخصیص های اختیاری را می زداید[2].
در میان صورتهای مالی، صورت جریان وجــوه نقد، به دلیل پرهیـز از جهـت‌گیری‌‌های ذاتی و عمـومی مـوجود در اقلام ترازنامه و صورت سودوزیان كه بر مبنای تعهدی اندازه‌

1-4- اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………….. 5
1-5- سؤال‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 5
1-6- فرضیه‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………… 6
1-7- روش انجام پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 6
1-7-1- نوع روش پژوهش………………………………………………………………………………………………… 6
1-7-2- روش گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………… 6
1-7-3- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………… 6
1-7-4- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………… 7
1-9- استفاده­کنندگان از نتایج پژوهش…………………………………………………………………………… 7
1-10- ساختار پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 8
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش………………………………………….. 39-9
2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 10
2-2- مبانی نظری…………………………………………………………………………………………………………… 12
2-2-1- نظریه ارزیابی: اساس اقتصادی ارزیابی عملکرد………………………………………………. 12
2-2-2- ارزیابی عملکرد و معیار ارزیابی عملکرد………………………………………………………….. 14
2-2-3- مالکیت و تضاد منافع……………………………………………………………………………………….. 15
2-2-4- محدودیت­های اساسی پژوهشهای پیشین در رابطه با ارزشیابی…………………… 15
2-2-5- پیش بینی ارزش شرکت با بهره گرفتن از متغیرهای حسابداری ………………………. 16
2-2-6- مدیریت مبتنی بر ارزش…………………………………………………………………………………… 17
2-2-7- تصمیم ­گیری چند شاخصه (MADM)……………………………………………………….. 18
2-2-8- شاخص ­های ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………….. 19
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………….  صفحه
2-2-8-1- معیارهای سنتی حسابداری……………………………………………………… 19
2-2-8-1-1 بازده دارایی­ ها………………………………………………………………. 19
2-2-8-1-2- بازده حقوق صاحبان سهام………………………………………. 20
2-2-8-1-3- نسبت P/E……………………………………………………………….. 20
2-2-8-1-4- سود هر سهم…………………………………………………………….. 21
الف) نقاط قوت سود حسابداری……………………………………………………………………. 22
ب) نقاط ضعف سود حسابداری……………………………………………………………………. 22
2-2-8-2- معیارهای مبتنی بر ارزش…………………………………………………………. 22
2-2-8-2-1- ارزش افزوده اقتصادی (EVA)……………………………….. 23
انتقادات وارد بر EVA ……………………………………………………………………… 24
انتقاد ساختاری و مفهومی (پائولو استانلیف)……………………………………… 24
انتقاد محاسباتی (روبن اسکالونا)…………………………………………………………. 25
2-2-8-2-2- ارزش افزوده بازار (MVA)………………………………………………… 26
2-2-8-2-3- ارزش افزوده نقدی (CVA)……………………………………………….. 27
2-2-9- منطق فازی……………………………………………………………………………………………………….. 31
2-3- پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 34
2-3-1- پژوهشهای خارجی………………………………………………………………………….. 35
2-3-2 پژوهشهای داخلی………………………………………………………………………………. 37
2-4- خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………….. 39
فصل سوم: روش­شناسی پژوهش…………………………………………………….. 62-41
3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 42
3-2- فرضیه‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 43
3-3- متغیرهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 44
3-3-1- معیارهای مالی سنتی حسابداری……………………………………………………………………. 44
3-3-2- معیارهای مالی مبتنی بر ارزش……………………………………………………………………….. 44
3-4- روش گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………….. 45
3-4-1- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………… 46
3-4-2- پرسش­نامه وزن­دهی به معیارهای ارزیابی عملکرد…………………………………………. 46
3-4-3- روش تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‏ها…………………………………………………………. 48
3-4- 3-1 تصمیم ­گیری چند شاخصه (MADM)………………………………….. 48
3-5- تاپسیس…………………………………………………………………………………………………………………. 49
عنوان ………………………………………………………………………………………………………….. …………….. صفحه
3-6- روش ویکور…………………………………………………………………………………………………………….. 50
3-7- تکنیک فازی………………………………………………………………………………………………………….. 56
3-8- روش آنالیز توسعه CHANG…………………………………………………………………………… 58
3-9- الگوریتم فرایند FAHP به روش آنالیز توسعه CHANG …………………………. 60
3-10- خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………….. 62
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش…………………………………. 95-63
4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 64
4-2- معیارهای مالی پژوهش…………………………………………………………………………………………. 64
4-3- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………….. 64
4-4- فرضیه ­های پژوهش………………………………………………………………………………………………… 65
4-5- طرح کلی مدل پژوهش…………………………………………………………………………………………. 66
4-5-1-  مشخص کردن وزن معیارها با بهره گرفتن از FAHP…………………….. 67
4-5-1- 1-  فرایند تحلیل سلسله مراتبی……………………………………………… 67
4-5-1- 2- فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی………………………………….. 67
4-5-1- 3- FAHP………………………………………………………………………………… 68
4-5-2- روش آنالیز توسعه CHANG……………………………………………………… 68
4-5-3- الگوریتم فرایند FAHP به روش آنالیز توسعه CHANG…….. 70
4-5-4- تاپسیس………………………………………………………………………………………….. 71
4-6- روش ویکور………………………………………………………………………………………….. 72
4-7- یافته­ های پژوهش………………………………………………………………………………… 73
4-8- ماتریس مقایسات زوجی…………………………………………………………………….. 74
4-9- نتایج رتبه ­بندی با بهره گرفتن از تاپسیس………………………………………………. 89
4-9-1-  صنعت دارویی…………………………………………………………………………. 89

4-9-2-  صنعت فلزات اساسی……………………………………………………………… 89

4-9-3-  صنعت گروه خودرو و ساخت قطعات…………………………………… 89
4-10- نتایج رتبه ­بندی با بهره گرفتن از ویکور………………………………………………… 89
4-10-1-  صنعت دارویی……………………………………………………………………….. 89
4-10-2-  صنعت فلزات اساسی…………………………………………………………….. 90
4-10-3-  صنعت گروه خودرو و ساخت قطعات………………………………….. 90
4-11- بررسی فرضیه دوم…………………………………………………………………………… 90
4-12- آزمون دو جمله­ای……………………………………………………………………………. 91
عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه
4-12-1-  آزمون آماری در سطح 5…………………………………………………………… 91
4-12-2-  آزمون آماری در سطح 10………………………………………………………… 92
4-13 رتبه ­بندی نهایی………………………………………………………………………………….. 93
4-14- خلاصه فصل…………………………………………………………………………………….. 94
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادهات پژوهش……………………………… 108-96
5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 97
5-2- ی بر نتایج به دست آمده از پژوهش……………………………………………………………. 98
5-2-1- نرخ ناسازگاری پرسشنامه ­ها……………………………………………………………. 99
5-2-2- بحث و نتیجه ­گیری حاصل از فرضیه اول……………………………………… 99
5-2-3- بحث و نتیجه ­گیری حاصل از فرضیه دوم………………………………….. 100
5-3- مدل FAHP- تاپسیس……………………………………………………………………………………. 102
5-4- مدل FAHP- ویکور………………………………………………………………………………………… 102
5-5- تحلیل نتایج آزمون دوجمله­ای………………………………………………………………………….. 103
5-6- پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………………… 104
5-6-1- پیشنهادهای حاصل از یافته­ های پژوهش…………………………………….. 104
5-6-2- پیشنهاد برای پژوهشهای آینده……………………………………………………. 106
5-7- محدودیت‌های پژوهش……………………………………………………………………………………….. 106
5-8- خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………….. 108
منابع و مآخذ………………………………………………………………………….. …116-109
الف- منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………. 109
ب- منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………… 112
 
 
 


 
فهرست جدول­ها
 
 
عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………..  صفحه
جدول 3-1 جدول ماتریس تصمیم………………………………………………………………………………… 52
جدول 3-2.جدول نرمال شده ماتریس تصمیم……………………………………………………………… 53
جدول 3-3. جدول نهایی نرمال شده ماتریس تصمیم…………………………………………………. 53
جدول 3-4. وزن­دار کردن ماتریس نرمال………………………………………………………………………. 54
جدول 3-5. محاسبه بالاترین و پایینترین ارزش نرمال ماتریس تصمیم…………………….. 55
جدول 3-6 تعیین شاخص مطلوبیت (S) و شاخص نارضایتی ®……………………………. 55
جدول 3-7 محاسبه مقدار Q و رتبه ­بندی نهایی………………………………………………………….. 56
جدول 3-8. متغیرهای زبانی و اعداد فازی مثلثی مربوط …………………………………………… 61
جدول 4-1. متغیرهای زبانی و اعداد فازی مثلثی مربوط…………………………………………….. 73
جدول 4-2. ماتریس مقایسات زوجی شاخص ­های سنتی…………………………………………….. 75
جدول 4-3. ماتریس مقایسات زوجی شاخص ­های مبتنی بر ارزش…………………………….. 75
جدول 4-4. ماتریس مقایسات زوجی شاخص ­های سنتی و مبتنی بر ارزش……………… 75
جدول 4-5. ارزش کل AFP برای شرکت­های دارویی……………………………………………….. 77
جدول 4-6. محاسبه کل شاخص اصلی VFP برای شرکت­های دارویی……………………. 78
جدول 4-7. محاسبه کل شاخص اصلی AFP برای شرکت­های گروه فلزات اساسی. 79
جدول 4-8. محاسبه کل شاخص اصلی VFP برای شرکت­های گروه فلزات اساسی. 80
جدول 4-9. محاسبه کل شاخص اصلی AFP برای شرکت­های گروه خودرو و قطعات خودرو      81
جدول 4-10. محاسبه کل شاخص اصلی VFP برای شرکت­های گروه خودرو و قطعات خودرو    82
جدول 4-11. رتبه ­بندی شرکت­های گروه دارویی با بهره گرفتن از تاپسیس ………………….. 83
جدول 4-12. رتبه ­بندی شرکت­های گروه فلزات اساسی با بهره گرفتن از تاپسیس………… 84
جدول 4-13. رتبه ­بندی شرکت­های خودرو و قطعات خودرو با بهره گرفتن از تاپسیس .. 85
جدول 4-14. رتبه ­بندی شرکت­های گروه دارویی با بهره گرفتن از ویکور………………………… 86
جدول 4-15. رتبه ­بندی شرکت­های گروه فلزات اساسی با بهره گرفتن از ویکور…………….. 87
جدول 4-16. رتبه ­بندی شرکت­های خودرو و قطعات خودرو با بهره گرفتن از ویکور……… 88
جدول 4-17. نتایج آزمون دو جمله­ای در سطح اختلاف رتبه­ای 5…………………………… 92
جدول 4-18. نتایج آزمون دو جمله­ای در سطح اختلاف رتبه­ای 10………………………… 93
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………  صفحه
جدول 4-19. رتبه ­بندی نهایی……………………………………………………………………………………….. 94
 
چکیده:
در دنیای رقابتی امروز ایجاد یک سیستم مناسب ارزیابی عملکرد شرکت­ها امری ضروری است. هدف این پژوهش ارزیابی عملکرد مالی شرکت­های دارویی، گروه فلزات اساسی و گروه خودرو و ساخت قطعات با بهره گرفتن از روشی نوین است. از فازی AHP برای وزن­دهی به شاخص ­های ارزیابی عملکرد و از فازی تاپسیس و فازی ویکور برای رتبه ­بندی شرکت­های مورد مطالعه استفاده می­ شود. در این پژوهش از ترکیبی از معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد و معیارهای مبتنی بر ارزش برای ارزیابی عملکرد و رتبه ­بندی شرکت­های دارویی، گروه فلزات اساسی و گروه خودرو و ساخت قطعات در سال ۱۳۸۸ استفاده می­ شود. جامعه آماری این پژوهش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صنایع دارویی، گروه فلزات اساسی و گروه خودرو و ساخت قطعات است. استفاده از رویکرد فازی در رتبه ­بندی شرکت­های بورس دقت اطلاعات ورودی به نرم افزار­های رتبه ­بندی را به شکل محسوسی بالا می­برد. نتایج این پژوهش که به ارائه دو مدل نوین و با دقت بالا در ارزیابی عملکرد مالی شرکت­ها منتج شد، می ­تواند برای گروه های مختلف اعم از سرمایه­گذار، سازمان بورس و دیگر استفاده کننده­گان، مفید واقع می­ شود.
 
کلید واژه ­ها: ارزیابی عملکرد مالی، تاپسیس، ویکور، فازی AHP، معیارهای مالی.
 
مقدمه
 
پیدایش انقلاب صنعتی و تداوم آن در اروپا در قرن نوزدهم، شکل­ گیری كارخانه‌های بزرگ و انجام طرح‌های عظیمی چون احداث شبكه‌های سراسری راه‌آهن، این حقیقت را فاش ساخت كه به سرمایه‌های مالی كلانی نیاز است. فراهم نمودن چنین سرمایه‌هایی از امكانات مالی یک یا چند سرمایه‌گذار و حتی دولت‌های آن زمان فراتر بود. از سوی دیگر، یک یا چند سرمایه‌گذار نیز آمادگی پذیرش خطر تجاری چنین فعالیت‌های بزرگی را نداشتند. از این رو با بهره‌گیری از دو دستاورد بزرگ و مفید انقلاب صنعتی- یعنی سازماندهی و همكاری، اولین شركت‌های سهامی شكل گرفت كه مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ سرمایه‌گذاری آن‌ ها بود. این ساختار نوین (شركت‌های سهامی) راه حل مناسبی برای تامین سرمایه‌های كلان و توزیع مخاطرات تجاری بود.
رشد و توسعه شركت‌های سهامی با گذشت زمان به پدیدار شدن و افزایش قشری از صاحبان سرمایه انجامید كه در ادارة شركت‌ها مشاركت مستقیم نداشته و از طریق انتخاب هیات مدیره، امور شركت را هدایت و بر آن نظارت می‌كنند.
برای سالیان متمادی در گذشته، اقتصاددانان فرض می‌كردند كه تمامی گروه‌های مربوط به یک شركت سهامی برای یک هدف مشترك فعالیت می‌كنند. اما در 30 سال گذشته موارد بسیاری از تضاد منافع بین گروه‌ها و چگونگی مواجهه شركت‌ها با این گونه تضادها توسط اقتصاددانان مطرح شده است (جنسن[1] و مكلینگ[2]،1976: 313)، این موارد بطور كلی تحت عنوان «تئوری نمایندگی[3]» در حسابداری مدیریت بیان می‌شود. طبق تعریف جنسن و مك لینگ:
رابطه نمایندگی قراردادی است که براساس آن صاحب کار یا مالک[4]، نماینده[5] یا عامل را از جانب خود منصوب نموده و اختیار تصمیم‌گیری را به او تفویض می‌کند(جنسن و مک­ لینگ، 1976: 314).
اگرچه این فرض وجود دارد كه هر دو طرف در رابطه بالا به دنبال حداكثر كردن منافع خود هستند، ولی ممكن است نماینده همیشه در جهت حداكثر كردن منافع مالك عمل نكند. مالك (سهامدار) می‌تواند كاهش و اختلاف منافع خود را از طریق پرداخت حقوق و مزایای مناسب برای نماینده و قبول هزینه‌های نظارت برای محدود كردن اقدامات و فعالیت‌های نابجای وی، تعدیل كند(نمازی، 1384: 149).
وجود تضاد منافع، موجب نگرانی مالكان (سهامداران) گردیده تا جایی‌كه آنها برای اطمینان از تخصیص بهینه منابع خود توسط مدیران، اقدام به بررسی و ارزیابی عملكرد مدیران می‌كنند. به زمان مشخص شده است كه برخی از تصمیمات مدیران ممكن است موجب اتلاف منابع شركت و از بین رفتن ثروت مالكان گردد. از سوی دیگر، مدیران همواره به دنبال این بوده‌اند تا ضمن حداكثر كردن منافع خود، به مالكان این اطمینان را بدهند كه تصمیمات اتخاذ شده توسط آنها در جهت منافع مالكان می‌باشد( نمازی، 1384: 156). اگر مالک و مدیر را دو متغیر درگیر درنظر بگیریم می­توان با وارد کردن متغیر سوم این مشکل را برطرف نمود.
پیشرفت سریع فناوری و تغییرات محیطی وسیع، شتاب فزاینده‌ای به اقتصاد بخشیده است. تصمیم‌گیری در مسایل مالی همواره با ریسک و عدم اطمینان همراه بوده است. ایجاد ارزش در شرکت­ها یکی از مهم­ترین وظایف مدیران محسوب می شود. جهت نشان دادن میزان موفقیت مدیران در ایجاد و افزایش ارزش از معیار­های ارزیابی عملکرد استفاده می­ شود (یحیی زاده فر و همکاران، 1388). مدیران در دنیای رقابتی امروز، دورانی را در پیش رو دارند که آنها را ملزم می­نماید چارچوب اقتصادی جدیدی در شرکت­های خود مستقر کنند. از این رو یافتن شاخصی که بتوان با بهره گرفتن از آن عملکرد شرکت را با اطمینان نسبتاً معقولی تشریح نمود یک ضرورت است (نوروش وهمکاران، 1383: 122). معیار مناسب عملکرد شرکت، معیاری است که به میزان ثروت اضافی که شرکت برای سهامدارانش ایجاد می­ کند، توجه خاصی داشته باشد و افراد را در تصمیم­ گیری­ های مربوط به ایجاد ارزش یاری کند (یحیی­زاده فر و همکاران، 1388: 94). عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد باعث می­ شود ارزش یک شرکت به سمت ارزش واقعی سوق پیدا نکند و موجب زیان دیدن یک گروه از خریداران سهام و سود فزاینده برای گروه دیگر می­ شود (جهانخانی و ظریف فرد، 1374: 42). باید توجه داشت که علاوه بر درنظر گرفتن معیارهای مناسب، روش­های اندازه ­گیری عملکرد مالی شرکت­ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. امروزه، پیشرفت­های سریع در علوم مرتبط، ارائه  روش­هایی با دقت بالا را به منظور اندازه ­گیری عملکرد مالی شرکت­ها ممکن کرده است.
[1] – Jensen
[2] – Meckling
[3] – Agency Theory
[4] – Principal
[5] – Agent

1-2-1- سؤال‌های پژوهش……………………………………………………………………………….. 3
1-3- اهمیت و ارزش پژوهش…………………………………………………………………………………… 4
1-4- هدف‌های پژوهش………………………………………………………………………………………… 5
1-5- متغیر‌های پژوهش……………………………………………………………………………………….. 5
1-5-1- متغیر‌های مستقل……………………………………………………………………………….. 5
1-5-2- متغیر وابسته…………………………………………………………………………………….. 6
1-5-3- متغیر‌های کنترلی……………………………………………………………………………….. 6
1-6- روش پژوهش……………………………………………………………………………………………… 6
1-6-1- روش پژوهش و گردآوری داده‌ها………………………………………………………………….. 6
1-6-2- جامعه آماری و نمونه پژوهش……………………………………………………………………. 6
1-6-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها……………………………………………………………………… 7
1-7- استفاده‌ کنندگان از نتایج پژوهش………………………………………………………………………… 7
1-8- تعریف واژه‌های کلیدی…………………………………………………………………………………… 8
1-9- ساختار پژوهش…………………………………………………………………………………………… 8
 
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 10
2-2- مبانی نظری……………………………………………………………………………………………. 10
2-2-1- بحران مالی……………………………………………………………………………………. 10
2-2-1-1- دلایل بحران مالی……………………………………………………………………… 11
2-2-1-2- مراحل بحران مالی…………………………………………………………………….. 12
2-2-1-3- نشانه‌های بحران مالی………………………………………………………………….. 13
2-2-2- اقلام تعهدی…………………………………………………………………………………… 14
2-2-2-1- اقلام تعهدی اختیاری…………………………………………………………………… 15
2-2-2-2- اقلام تعهدی غیراختیاری………………………………………………………………. 16
عنوان                                                                                                                صفحه
2-2-2-3- روش‌های اندازه‌گیری اقلام تعهدی……………………………………………………… 16
2-2-3- سرعت گزارشگری مالی……………………………………………………………………….. 18
2-2-3-1- عوامل مؤثر بر سرعت گزارشگری مالی…………………………………………………. 19
2-2-4- جریان‌های نقدی………………………………………………………………………………. 21
2-2-4-1- نسبت‌های صورت جریان‌ وجوه نقد…………………………………………………….. 22
2-3- پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………… 24
2-3-1- پیشینه خارجی……………………………………………………………………………….. 24
2-3-1-1- اقلام تعهدی……………………………………………………………………………. 24
2-3-1-2- جریان‌های نقدی………………………………………………………………………. 27
2-3-1-3- سرعت گزارشگری مالی………………………………………………………………… 29
2-3-1-4- بحران مالی………………………………………………………………………………………………………. 33
2-3-2- پیشینه داخلی…………………………………………………………………………………. 36
2-3-2-1- اقلام تعهدی……………………………………………………………………………. 36
2-3-2-2- جریان‌های نقدی………………………………………………………………………. 38
2-3-2-3- سرعت گزارشگری مالی………………………………………………………………… 40
2-3-2-4- بحران مالی………………………………………………………………………………………………………. 42
2-4- نقد پژوهش‌های پیشین………………………………………………………………………………… 44
2-5- خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………… 45
 
فصل سوم: روش اجرای پژوهش
3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 47
3-2- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………… 47
3-3- فرضیه‌های پژوهش…………………………………………………………………………………….. 47
3-4- متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………… 48
3-4-1- متغیرهای مستقل……………………………………………………………………………… 48
3-4-2- متغیر وابسته………………………………………………………………………………….. 50
3-4-3- متغیر‌های‌ کنترلی…………………………………………………………………………….. 50
3-5- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………… 52
3-6- نمونه و روش نمونه‌گیری………………………………………………………………………………. 52
3-7- روش گردآوری داده‌ها………………………………………………………………………………….. 52
3-8- روش‌های آماری مورد استفاده در پژوهش………………………………………………………………. 53
3-9- خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………… 53
 
 
عنوان                                                                                                                صفحه
 
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 55
4-2- آماره‌های توصیفی……………………………………………………………………………………… 55
4-3- پایایی متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………. 59
4-4- بررسی نرمال بودن داده‌‌ها……………………………………………………………………………… 59
4-5- آزمون فرضیه ­ها………………………………………………………………………………………… 60
4-5-1- آزمون فرضیه اصلی اول……………………………………………………………………….. 60
4-5-2- آزمون فرضیه اصلی دوم……………………………………………………………………….. 64
4-5-3- آزمون فرضیه اصلی سوم………………………………………………………………………. 66
4-5-4- آزمون فرضیه اصلی چهارم…………………………………………………………………….. 67

4-6- نتیجه‌گیری کلی……………………………………………………………………………………….. 72
4-7- خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………… 73
 
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 75
5-2- ی بر نتایج به‌دست آمده از پژوهش………………………………………………………………… 75
5-2-1- فرضیه اصلی اول……………………………………………………………………………….. 76
5-2-2- فرضیه اصلی دوم………………………………………………………………………………. 77
5-2-3- فرضیه اصلی سوم………………………………………………………………………………. 79
5-2-4- فرضیه اصلی چهارم……………………………………………………………………………. 79
5-3- پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………… 80
5-3-1- پیشنهادهای حاصل از یافته‌های پژوهش………………………………………………………. 80
5-3-2- پیشنهاد برای پژوهش‌های آینده………………………………………………………………. 81
5-4- محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………………………………………. 81
5-5- خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………. 82
 
فهرست منابع
 
الف. منابع فارسی……………………………………………………………………………………………… 83
ب. منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………….. 88
 
پیوست­ها
پیوست یک: اسامی شرکت­های دارای بحران مالی و شرکت­های سالم………………………………………………………. 93
 
چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی
 
 فهرست جدول­ها
 
عنوان                                                                                                           صفحه
 
جدول 2-1: خلاصه پژوهش‌های خارجی انجام شده در رابطه با اقلام تعهدی……………………………………………………………………………… 26
جدول 2-2: خلاصه پژوهش‌های خارجی انجام شده در رابطه با جریان­های نقدی…………………………………………………………………….. 29
جدول 2-3: خلاصه پژوهش‌های خارجی انجام شده در رابطه با سرعت گزارشگری مالی……………………………………………………….. 32
جدول 2-4: خلاصه پژوهش­های خارجی انجام شده در رابطه با بحران مالی………………………………………………………………………………… 35
جدول 2-5: خلاصه پژوهش‌های داخلی انجام شده در رابطه با اقلام تعهدی………………………………………………………………………………… 37
جدول 2-6: خلاصه پژوهش‌های داخلی انجام شده در رابطه با جریان­های نقدی……………………………………………………………………….. 39
جدول 2-7: خلاصه پژوهش‌های داخلی انجام شده در رابطه با سرعت گزارشگری مالی………………………………………………………….. 41
جدول 2-8: خلاصه پژوهش‌های داخلی انجام شده در رابطه با بحران مالی…………………………………………………………………………………… 44
جدول 3-1: فهرست صنایع مورد بررسی در پژوهش و تعداد شرکت­ها­ی هر صنعت………………………………………………………………… 51
جدول 4-1: آماره­های توصیفی متغیر­های پژوهش در سال مبنا………………………………………………………………………………………………………. 56
جدول 4-2: آماره­های توصیفی متغیر­های پژوهش برای یک­سال قبل از سال مبنا………………………………………………………………….. 57
جدول 4-3: آماره­های توصیفی متغیر­های پژوهش برای دو­سال قبل از سال مبنا…………………………………………………………………….. 58
جدول 4-4: نتایج حاصل از آزمون لوین، لین و چو………………………………………………………………………………………………………………………………….. 59
جدول 4-5: آزمون نرمال بودن متغیرها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 60
جدول 4-6: آزمون مقایسه وجه نقد عملیاتی بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی……………………………….. 61
جدول 4-7: آزمون مقایسه وجه نقد عملیاتی به کل دارایی­ ها بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی.. 62
جدول 4-8: آزمون مقایسه وجه نقد عملیاتی به کل بدهی­ها بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی…. 62
جدول 4-9: آزمون مقایسه وجه نقد عملیاتی به جمع بدهی­های جاری بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای
بحران مالی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
جدول 4-10: مقایسه وجه نقد عملیاتی به فروش بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی……………………….. 64
جدول 4-11: مقایسه کل اقلام تعهدی بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی……………………………………………. 64
جدول 4-12: مقایسه اقلام تعهدی اختیاری بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی…………………………………. 65
جدول 4-13: مقایسه اقلام تعهدی غیراختیاری بین شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی………………………….. 66
جدول 4-14: مقایسه سرعت گزارشگری مالی شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی………………………………………. 66
جدول 4-15: نتایج آزمون همبستگی بین متغیر­ها………………………………………………………………………………………………………………………………….. 67
جدول 4-16: الگوی پیش بینی بحران مالی در سال مبنا با بهره گرفتن از الگوی لجستیک…………………………………………………………. 69
جدول 4-17: الگوی پیش بینی بحران مالی در یک­سال قبل از سال مبنا با بهره گرفتن از الگوی لجستیک………………………… 70
جدول 4-18: الگوی پیش بینی بحران مالی در دو سال قبل از مبنا با بهره گرفتن از الگوی لجستیک……………………………………. 71
جدول 5-1: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های فرعی مربوط به فرضیه اصلی اول………………………………………………………………………… 77
جدول 5-2: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های فرعی مربوط به فرضیه اصلی دوم……………………………………………………………………….. 78
جدول 5-3: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های فرعی مربوط به فرضیه اصلی چهارم………………………………………………………………….. 80
 
چکیده
 
 
هدف این پژوهش، بررسی رابطه اقلام تعهدی، جریان­های نقدی، سرعت گزارشگری مالی و بحران مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری پژوهش شامل 60 شرکت دارای بحران مالی و 60 شرکت سالم در بازه زمانی 1392-1381 است. متغیر­های مستقل این پژوهش شامل اقلام تعهدی، جریان­های نقدی و سرعت گزارشگری مالی است که برای محاسبه اقلام تعهدی غیراختیاری از الگوی جونز تعدیل­شده، برای محاسبه جریان­های نقدی از پنج متغیر وجه نقد عملیاتی، وجه نقد عملیاتی به کل دارایی­ ها، وجه نقد عملیاتی به کل بدهی­ها، وجه نقد عملیاتی به بدهی­های جاری و وجه نقد عملیاتی به فروش و برای محاسبه سرعت گزارشگری مالی از فاصله زمانی بین تاریخ پایان سال مالی هر شرکت، تا تاریخ گزارش­ حسابرسی استفاده شده است. در راستای تحقق هدف­های پژوهش، چهار فرضیه اصلی و یازده فرضیه فرعی تدوین شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری فرضیه ­های پژوهش نشان می­دهد که بین اقلام تعهدی و جریان­های نقدی در شرکت­های سالم و شرکت­های دارای بحران مالی تفاوت و رابطه معنادار و بین سرعت گزارشگری مالی در شرکت­های سالم و
شرکت­های دارای بحران مالی رابطه معناداری وجود دارد. هم­چنین، نتایج نشان داد که برخی از متغیر­های
جریان­های نقدی و اقلام تعهدی و هم­چنین، سرعت گزارشگری مالی توانایی پیش ­بینی بحران مالی در سال مبنا، یک­سال قبل از سال مبنا و دو سال قبل از سال مبنا را دارد.
 
واژه­ های کلیدی: بحران مالی، اقلام تعهدی، جریان­های نقدی و سرعت گزارشگری مالی.

مقدمه

 
رویداد­های مهم دهه­های اخیر جهان از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی و انسانی نشان می­دهد که جوامع بشری پیوسته دستخوش حوادث طبیعی یا تمایلات مخرب انسان­ها بوده ­است که باعث بروز بحران­های گوناگون می­ شود. روزی نیست که اخبار مربوط به بحران­های کوچک و بزرگی که در گوشه و کنار دنیا رخ
می­دهد در وسایل ارتباط جمعی منعکس نشود. این بحران­ها ممکن است تا آن­جا پیش برود که منافع داخلی و خارجی جوامع و یا اعتبار یک سازمان بزرگ را مورد تهدید قرار دهد (یقین­لو و خلیلی­عراقی، 1383: 62) و
زیان­های هنگفتی را برای ذینفعان شرکت یا سازمان (سهامداران، اعتباردهندگان، مدیران، کارگران، عرضه­کنندگان و مشتریان) ایجاد کند. بنابراین، ذینفعان شرکت برای رسیدن به هدف خود و ارزیابی شرکت از صورت­های مالی (مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد) استفاده می­ کنند. اقلام منعکس­شده در ترازنامه و صورت سود و زیان بر مبنای تعهدی است. در مبنای تعهدی معاملات و سایر رویداد­ها در زمان وقوع شناسایی و در اسناد و مدارک حسابداری ثبت می­ شود و در صورت­های مالی دوره­ های مربوط انعکاس می­یابد (کمیته تدوین استاندارد­های حسابداری، 1389الف: 19).
فرض بر این ­است که اقلام ترازنامه و صورت سود و زیان که بر مبنای تعهدی اندازه ­گیری می­ شود، ارقام و
اندازه ­گیری­های مفیدی از کارایی شرکت و اطلاعات مفیدی برای پیش ­بینی فعالیت­های آینده شرکت و هم­چنین، پرداخت سود در آینده ارائه می­ کند اما به دلیل وجود جهت­گیری­های اختیاری و ذاتی که به واسطه استفاده از روش­های تسهیم و کاربرد قیمت­های تاریخی در معاملات ایجاد می­ شود، در مورد کفایت لازم روش­های حسابداری سنتی برای گزارش­دهی فعالیت­های اقتصادی پیچیده امروزی شک و تردید­هایی مطرح شده است. یکی از راه­های پرهیز از این انحرافات و جهت­گیری­ها، تأکید بر گزارش جریان­ وجوه نقد است؛ به گونه­ ای که استفاده­کنندگان صورت­های مالی بتوانند پیش­بینی­هایی در ارتباط با آینده انجام دهند. به این صورت­ که، با ارائه صورت جریان­های نقدی تاریخی متعلق به شرکت، این امکان برای ذینفعان مانند سهامداران و بستانکاران به وجود می ­آید که ارزش واحد تجاری را، بنابر فرض تداوم فعالیت، تعیین کنند. ضمن این­که بیش­تر معیار­های سنجش در حسابداری بر پایه جریان­های نقدی، گذشته، حال و آینده قرار دارد (پارسائیان، 1390: 389 و 393). هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اقلام تعهدی، جریان­های نقدی، سرعت گزارشگری مالی و بحران مالی شرکت­ها است تا با شناسایی عوامل مؤثر بر بحران مالی از این طریق بتواند به ذینفعان شرکت کمک کند.
 

فصل اول – کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 2
1-2 تشریح و بیان مسأله 4
1-3 ضرورت انجام تحقیق 5
1-4 اهداف مشخص تحقیق. 6
1-5 سؤالات تحقیق. 6
1-6 فرضیه‏های تحقیق. 6
1-6-1 فرضیه اصلی 6
1-7 متغیرهای مورد بررسی تحقیق 7
1-8 روش انجام پژوهش… 7
1-8-1 روش تحقیق: 7
گردآوری اطلاعات 7
1-8- 3 قلمروی تحقیق. 8
1-8-4  جامعه آماری. 8
1-8-5  روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 9
1-9 تعریف واژه ‏ها و اصطلاحات.. 12
1-9-1 بازده سرمایه گذاری. 12
1-9-2 بهنگام بودن اعلام سود 12
1-9-3 ریسک 12
 
فصل دوم – مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه 14
بخش اول  : 2-2 بازده 15
2-2-1 مفهوم بازده 15
2-2-2  نرخ بازده 16
2-2-3  نرخ بازده تحقق یافته و نرخ بازده مورد انتظار 17
2-2-4  نرخ بازده بدون ریسک.. 17
2-2-5  نرخ بازده سرمایه گذاری. 18
2-2-6 اجزای بازده 20
2-2-7  عوامل موثر بر بازدهی. 20
بخش دوم :2-3  بهنگام بودن اعلام سود 22
2-3-1 مفهوم به موقع بودن. 22
2-3-2 سود و اعلام سود 23
بخش سوم : 2- 4 رابطه بین بهنگام بودن اعلام سود و بازده سرمایه گذاری. 29
بخش چهارم: 2-5 تحقیقات و مطالعات انجام گرفته 31
2-5-1 تحقیقات انجام شده در ایران. 31
2-5- 2 تحقیقات انجام شده  در خارج از کشور 34
 
فصل سوم – روش شناسی تحقیق (متدولوژی تحقیق)
3-1 مقدمه 40
3-2 اهداف پژوهش… 41
3-3 تدوین فرضیات.. 41
3-4  نوع و روش تحقیق. 42
3-5 جامعه و نمونه آماری. 43
3-6 مدل تحقیق. 46
3-6-1 مدل رگرسیون. 46
3-7 متغیرهای تحقیق و نحوه محاسبه آنها 46
3-7-1 بازده 47
3-7-2 بهنگام بودن سود 49
3-8-1 روش کتابخانه ای 50
3-8-2 روش میدانی. 51
3-8-3 اینترنت.. 51
3-9 قلمرو تحقیق 51
3-10 آزمون های آماری برای مدل رگرسیون. 52
3-10-1 آزمون مانایی. 52
3-10-2 آزمون نرمال بودن. 54
3-10-3 آزمون f لیمر. 55
3-10-4 آزمون دوربین – واتسون. 56
3-10-5 آزمون وی آی اف (VIF ) و تلرانس… 56
3-10-6 آزمون t استیودنت.. 57
3-10-7 همبستگی. 57
3-10-8 تحلیل واریانس… 58
 
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل یافته ها
4-1 مقدمه 61
4-2 نتایج آزمون مانایی. 62
4-3 نتایج آزمون نرمال بودن. 63
4-4 آزمون فرضیات.. 64
4-5 نتایج فرضیات تحقیق. 65
4-5-1 نتایج فرضیه اصلی. 65
آزمون فرضیات بر اساس جدول ضرایب رگرسیون. 68
4-5-2 نتایج فرضیه فرعی اول 68
آزمون فرضیات بر اساس جدول ضرایب رگرسیون. 70
4-5-3 نتایج فرضیه فرعی دوم 71
آزمون فرضیات بر اساس جدول ضرایب رگرسیون. 72
 
فصل پنجم – خلاصه و نتیجه گیری

5-1 مقدمه 87

5-2 بحث.. 87
5-3-1-بررسی مدل در صنعت خودرو سازی. 89
5-3-2 بررسی مدل در فلزات اساسی. 90
5-4 نتیجه گیری و پیشنهادات اجرایی. 90
5-5  پیشنهاد برای تحقیقات آتی. 91
 
فصل ششم- منابع و مآخذ
 
منابع و ماخذ. 94
چکیده انگلیسی 99
فهرست جدول ها
عنوان                                                                                                                       صفحه
جدول 2-1 خلاصه پیشین تحقیقات داخلی. 33
جدول 2-2 خلاصه پیشینه خارجی. 37
جدول3-1 لیست شرکتها 44
جدول 4-1 آزمون مانایی. 63
جدول 4- 2 آزمون کلوموگروف اسمیرنوف.. 64
جدول4- 3  آزمون جارک برا 64
جدول 4-4  تست لیمر. 65
جدول4 – 5 بررسی کلی مدل. 66
جدول4-6  بررسی کلی مدل. 66
جدول4 -7 تحلیل واریانس… 67
جدول4 -8  ضرایب رگرسیون. 67
جدول 4-9   معنی داری ضرایب رگرسیون. 68
جدول 4-10 بررسی کلی مدل. 69
جدول 4-11   تحلیل واریانس… 69
جدول4- 12   ضرایب رگرسیون. 70
جدول4- 13   ضرایب رگرسیون. 70
جدول 4-14   بررسی کلی مدل. 71
جدول 4-15  تحلیل واریانس… 71
جدول4-16  ضرایب رگرسیون. 72
جدول4-17  معنی داری ضرایب رگرسیون. 72
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                                       صفحه
نمودارهای هیستوگرام 74
 
چکیده:
در این تحقیق رابطه بین بهنگام بودن اعلام سود و بازده سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور،59 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در یک دوره 6 ساله (1390-1385 ) بررسی شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از مدل رگرسیونی و از نرم افزارEviews 7  و spss به صورت داده های پنل سازی کمک گرفته شده است.
نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که بین بهنگام بودن اعلام سود و بازده سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار رابطه معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد در شرکتهایی که بازده بیشتری رخ داده است اعلان سود نیز به هنگام تر است و از سوی دیگر شرکت هایی که دارای سود منفی بوده اند تاخیر در اعلام سود بیشتری نسبت به شرکتهایی داشته اند که دارای سود مثبت بوده اند.
واژگان کلیدی: به موقع بودن ،اعلان سود، بازده سرمایه گذاری، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار.
 
 1-1 مقدمه
راهبرد کنونی نظام اقتصادی کشور مبنی بر کوچک سازی دولت و جلوگیری از تورم بخش های دولتی و نهادهای عمومی و قرارگیری نوک پیکان حرکت اقتصادی در راستای خصوصی سازی، سیاست گذاران این عرصه را بر آن داشته است تا با واگذاری شرکت ها و موسسات تحت پوشش دولت، دستیابی به این مهم را تحقق بخشند علاوه بر این کسب منافع اقتصادی و عایدات مالی موجب شده است که متولیان امر ضمن هموار ساختن مسیر نیل به این هدف، آن را تلاشی برای جبران کسری بودجه دولت بدانند. از طرف دیگر، سایر شرکت ها و سازمانها نیز با در نظر گرفتن اهداف و منافع خود که عمدتاً شناسایی سود می باشد، در این راستا حرکت کرده و زیر مجموعه های خود را واگذار می کنند.
تقریبا همه استفاده کنندگان برون سازمانی در تلاشند که به کمک اطلاعات مالی گزارش شده، سود در چند دوره آتی را پیش بینی کنند. بنابراین سرمایه گذاران با بهره گرفتن از اطلاعات مالی شرکت ها بازده مورد انتظار خود را پیش بینی می کنند. در ضمن سرمایه گذاران در مقایسه با سایر شاخص های عملکرد (از قبیل سود نقدی، جریان های نقدی، و تغییرات سود ) اتکای بیشتری بر روی اطلاعات مربوط به سود دارند.از این رو سود گزارش شده یکی از معیار های تعیین بازده مورد انتظار سرمایه گذاران است.
سود یکی از مهمترین اقلام اطلاعات حسابداری بوده و به منظور مفید بودن در اخذ تصمیمات سرمایه گذاران، دارای ویژگی هایی از جمله بهنگام بودن است. به موقع بودن به عنوان یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات می باشد و طبق نظر انجمن حسابدارای امریکا به عنوان زیر مجموعه ای از ویژگی های کیفی مربوط بودن اطلاعات طبقه بندی می گردد. به موقع بودن بدین معناست که، اطلاعات مالی زمانی در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرند که فرصت اتخاذ تصمیم، قضاوت و اقدام به موقع نسبت به موضوع مورد نظر برای آنان وجود داشته باشد. به عبارتی دیگر اطلاعات مالی باید پیش از سپری شدن فرصتی که استفاده کنندگان می توانند بر مبنای آن داوری یا تصمیم گیری نمایند، در اختیار آنها قرار گیرند. بنابراین هر قدر ارائه اطلاعات به تاریخ وقوع رویداد های مربوطه نزدیکتر باشد، اطلاعات بهنگام تر خواهد بود. اگر اطلاعات مربوط به سود،  به موقع باشد بازده مورد انتظار سرمایه گذاران نیز واقعی خواهد بود.
بازده سهام از دو بخش تشکیل می شود:
بخش اول در آمد یا سود سهام که عبارت است از وجوهی که به صورت متناوب و دوره ای به سرمایه گذاری تعلق می گیرد و بخش دیگر بازده ای است که از تغییرات قیمت سهام ناشی می شود.آگاهی سرمایه گذاران از این که بازده مورد انتظار آنان از سرمایه گذاری، بیشتر از کدام یک از این دو بخش ناشی خواهد شد، بر تصمیم گیری های مربوط به خرید، فروش و حتی مدت نگهداری سرمایه گذاری و ترک

1-6- فرضیه‌های پژوهش… 5
1-7- روش انجام پژوهش… 5
گردآوری داده‌ها 5
1-7-2- متغیرهای پژوهش… 5
1-7-3- جامعه آماری و نمونه پژوهش… 6
1-7-4- روش تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها 6
1-7-5- استفاده‌ کنندگان از نتایج پژوهش… 6
1-8- تعریف واژه‌های كلیدی.. 7
1-9- ساختار پژوهش… 7
… 8
2-1- مقدمه. 9
2-2- مبانی نظری پژوهش… 9
2-2-1- مفهوم گزارشگری اطلاعات مالی.. 9
2-2-2- تجدید ارائه صورت‌های مالی، دلایل و تقسیمبندی آن. 10
2-2-3- مسائلی در رابطه با تجدید ارائه صورت‌های مالی.. 12
2-2-3-1- اعتبار پایین مدیریت.. 13
2-2-3- 2- شکاف ادراک.. 13
2-2-3-3- اثر آشکار شدن بخشی از ابهامات در مورد تجدید ارائه (تأثیر بر گستره‌ای وسیع) 13
2-2-3- 4- اختلال در ارتباط و واکنش شرکت.. 13
2-2-3- 5- عدم همسویی بین مدیریت، حسابرسان و سایر مسئولان. 14
2-2-4- پیامدهای تجدید ارائه صورت‌های مالی.. 14
2-2-4-1- واکنش بازار به تجدید ارائه. 15
2-2-4-2- تغییرات حاکمیت شرکتی.. 16
2-2-4-3- کاهش اعتماد جامعه نسبت به اظهارنظر حسابرسان. 16
2-2-4-4- کاهش رشد شرکت.. 17
2-2-5- تجدید ارائه و رشد شرکت.. 17
2-3- پیشینه و تاریخچه موضوع پژوهش… 18
2-3-1- پیشینه خارجی پژوهش… 18
2-3-2- پیشینه داخلی پژوهش… 20
2-4- خلاصه فصل.. 23
… 24
3-1- مقدمه. 25
3-2- روش انجام پژوهش… 25
3-3- فرضیه‌های پژوهش… 25
3-4- متغیرهای پژوهش… 26
3-4-1- متغیر مستقل.. 26
3-4-2- متغیرهای وابسته. 26
3-4-3- متغیرهای کنترلی.. 27
3-5- الگوی پژوهش… 28
3-6- قلمرو پژوهش… 29
3-7- جامعه آماری و نمونه پژوهش… 29
3-8- روش گردآوری داده‌ها 30
3-9- روش تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها 30
3-10- ابزار تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها 30
3-11- خلاصه فصل.. 31
32
4-1- مقدمه. 33
4-2- آمار توصیفی.. 33
4-3- ایستایی (پایایی) متغیرهای پژوهش… 34
4-4- آزمون فرضیه‌های پژوهش… 35
4-4-1- آزمون فرضیه اول. 35
4-4-2- آزمون فرضیه دوم. 37
4-4-3- آزمون فرضیه سوم. 38
4-4-4- آزمون فرضیه چهارم. 39
4-5- خلاصه فصل.. 41
.. 42
5-1- مقدمه. 43
ی بر نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش… 43
5-3- ایستایی یا پایایی.. 43
5-4- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها 44
5-4-1- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول. 44
5-4-2- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم. 44
5-4-3- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم. 44
5-4-4- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه چهارم. 45
5-5- نتایج کلی پژوهش… 45
5-6- پیشنهادی‌های پژوهش… 46
5-6-1- پیشنهادهایی ناشی از نتایج پژوهش… 46
5-6-2- پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده. 46
5-7- محدودیت‌های پژوهش… 46
.. 48
الف) منابع داخلی.. 48
ب) منابع خارجی.. 50
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                                              صفحه
جدول 4-1: آمار توصیفی متغیرهای پژوهش… 34
جدول 4-2: آزمون ایستایی متغیرهای پژوهش… 34
جدول 4-3: آزمون چاو فرضیه اول. 35

جدول 4-4: آزمون هاسمن فرضیه اول. 36
جدول 4-5: آزمون بروش‌پاگان فرضیه اول. 36
جدول 4-6: نتایج آزمون رگرسیون برای فرضیه اول. 36
جدول 4-7: آزمون چاو فرضیه دوم. 37
جدول 4-8: آزمون هاسمن فرضیه دوم. 37
جدول 4-9: آزمون بروش‌پاگان فرضیه دوم. 37
جدول 4-10: نتایج آزمون رگرسیون برای فرضیه دوم. 38
جدول 4-11: آزمون چاو فرضیه سوم. 38
جدول 4-12: آزمون هاسمن فرضیه سوم. 39
جدول 4-13: نتایج آزمون رگرسیون برای فرضیه سوم. 39
جدول 4-14: آزمون چاو فرضیه چهارم. 40
جدول 4-15: آزمون هاسمن فرضیه چهارم. 40
جدول 4-16: آزمون بروش‌پاگان فرضیه چهارم. 40
جدول 4-17: نتایج آزمون رگرسیون برای فرضیه چهارم. 41
 

چکیده

 
صورت‌های مالی تجدید ارائه‌شده به‌صورت شفاف و صریح، پیام و علامتی پیرامون قابل‌اتکا نبودن صورت‌های مالی دوره‌های گذشته به استفاده‌ کنندگان ارسال می‌کنند. ازاین‌رو تجدید ارائه صورت‌های مالی اثرات مخربی در پی خواهد داشت. این پژوهش به بررسی رابطه بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد‌ شرکت‌های‌ پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. به همین منظور 70 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1384 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفت. از تحلیل آماری رگرسیون خطی چند متغیره برای آزمون فرضیه ­های پژوهش استفاده‌شده است. با توجه به نتایج آزمون فرضیه‌ها بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد فروش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه منفی معناداری وجود دارد؛ اما شواهدی از وجود رابطه بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد سود خالص، رشد دارایی‌ها و رشد قابل‌تحمل مشاهده نشده است. همچنین نتایج فرضیه‌ها نشان می‌دهد که اندازه و سودآوری شرکت با شاخص‌های رشد رابطه مستقیمی دارند؛ اما سود تقسیمی شرکت با اکثر شاخص‌های رشد رابطه معکوسی دارند.
 
واژه‌های کلیدی: تعدیلات سنواتی، رشد دارایی‌ها، رشد سود خالص، رشد فروش، رشد قابل‌تحمل.
 

 1-1- مقدمه

 
طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، هدف صورت‌‌های مالی ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه‌بندی‌شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری است که برای طیفی گسترده‌ از استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد. خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات، “مربوط بودن ” و “قابل‌اتکا بودن ” و خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با ارائه اطلاعات، “قابل‌مقایسه بودن ” و “قابل‌فهم بودن ” است. اطلاعاتی که فاقد این خصوصیات باشد، مفید نبوده و یا دارای فایده محدودی است. ازآنجاکه خصوصیات کیفی قابل‌مقایسه بودن و قابل‌فهم بودن، بر مفید بودن اطلاعات می‌افزاید، وجود ثبات رویه حسابداری در روش‌های حسابداری بکار گرفته‌شده و افشاء مناسب اطلاعات الزامی است (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، 1388: 14). استانداردهای حسابداری ایران مقرر می‌کند که شرکت‌ها باید ارقام صورت‌های مالی را به‌صورت مقایسه‌ای همراه با ارقام سال جاری ارائه و افشا کنند (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، 1388). بر این اساس ارقام سال قبل در سال جاری، بار دیگر از سوی شرکت و حسابرس مورد بازبینی و طبقه‌بندی قرارگرفته و در صورت وجود اشتباهی بااهمیت در ماهیت و نحوه طبقه‌بندی و نیز مبالغ سال قبل، می‌بایست در سال جاری تجدید ارائه شوند. بدین ترتیب تجدید ارائه می‌تواند به معنای وجود یک نقص یا اشکال تعبیر شود که در سال جاری کشف‌شده است؛ البته به‌شرط آنکه ناشی از تغییر در رویه‌های حسابداری نباشد. مطالعات نیز نشان می‌دهند که درصد بالایی از تجدید ارائه در ایران، به دلیل اصلاح اشتباهات حسابداری بوده است (کردستانی و همکاران، 1389).
ایجاد فضای بی‌اعتمادی در بازار سرمایه، غیرقابل ‌اتکا تصور شدن صورت‌های مالی، تلاش برای دسترسی به اطلاعات در خارج از بورس، زیان ناشی از تصمیم‌گیری‌های اشتباه استفاده‌ کنندگان از صورت‌های مالی و درنهایت تضییع منابع عمومی جامعه، بخشی از پیامدهای این امر است (همان). بنابراین، تجدید ارائه مستمر اقلام در دوره‌های پی‌درپی و رواج آن میان شرکت‌های ایرانی، به اعتبار صورت‌های مالی، آسیب می‌زند و موجب تخصیص و توزیع ناکارآمد ثروت و کاهش اعتماد مردم به بازارهای سرمایه می‌شود (بهار مقدم و دولت‌آبادی، 1391).