عنوان                           صفحه

 فصل اول: کلیات تحقیق

1-1 مقدمه. 2

1-2 اهداف پژوهش… 3

1-3 مشخصات گیاهشناسی اطلسی.. 3

1-4 شرایط كاشت اطلسی.. 5

1-5 فلزهای سنگین.. 5

1-5-1 کادمیوم. 5

1-5-1-1 اثرات کادمیوم بر روی سلامتی.. 6

1-5-1-2 اثرات زیست محیطی کادمیوم 7

1-5-2 کبالت… 8

1-5-2-1 اثرات کبالت بر سلامتی انسان. 9

1-5-2-2 تاثیرات زیست محیطی کبالت… ……..11

1-6 کشت بافت… 12

1-7 ریزازدیادی.. 13

1-8 کاربرد‌های تجاری ریزازدیادی.. 14

1-9 کشت بافت و مهندسی ژنتیک گیاهی.. 15

فصل دوم: ی بر منابع

 2-1- فلزهای سنگین.. 17

2-1-1 تأثیر فلزهای سنگین بر روی گیاهان. 17

فصل سوم: مواد و روش­ها

 3-1- تهیه ی محلول های ذخیره و محیط کشت… 35

3-1-1- محلول های مادری نمک های پرمصرف با غلظت 10 برابر (10×) 35

3-1-2- محلول های مادری نمک های کم مصرف با غلظت 1000 برابر (1000×) 36

3-1-3- محلول مادری و با غلظت 10 برابر (10×) 37

3-1-4- محلول مادری با غلظت 1000 برابر (1000×) 37

3-1-5- محلول مادری ویتامین ها و گلایسین 100 برابر (100×): 38

3-1-6 محلول مادری هورمون ها 38

3-1-6-1 اکسین‌ها 38

3-1-6-2 سیتوکینین‌ها 38

3-1-7- تهیه CdCl2برای تیمار. 39

3-1-8 تهیه یک لیتر محیط کشت پایه MS از محلول های مادری.. 39

3-1-9 عامل ژله ای …40

3-2 روش تهیه گیاه پایه استریل.. 40

3-2-1مراحل سترون سازی.. 40

3-2-1-1 سترون سازی بذرها 40

3-2-1-2- سترون سازی محیط وسایل کار. 40

3-3 تولید گیاهان سترون جهت تیمارهای مختلف… 41

3-4 کشت گیاه در محیط های تیماری.. 41

3-5 آنالیز رشد. 42

3-6 سنجش رنگیزه های فتوسنتزی (1957 Arnon,): 44

3-7 سنجش كربوهیدراتها (1978 Kochert,): 45

3-7-1 اندازه گیری قندهای محلول. 45

3-7-2 اندازه گیری قندهای نامحلول (نشاسته) 46

3-8 سنجش پرولین ( Bates et al , 1973) 47

3-9 سنجش فعالیتهای آنزیمی.. 48

3-9-1 سنجش آنزیم پراكسیداز (1989 Koroi, ) 48

3-9-2 سنجش آنزیم كاتالاز (1955 Chance, ) 49

3-10 سنجش پروتئین ها , 1951).Lowry et al) 49

فصل چهارم: نتایج

 4-1 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت بر رشد جدا کشت‌های دو گره‌ای.. 53

4-2- اثر غلظت‌های مختلف کلرید کادمیوم بر رشد جدا کشت‌های دو گره‌ای….54

4-3 نتایج مربوط به اثرات غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر گیاه اطلسی (Petunia hybrida) پس از انتقال به محیط پایه MS.. 56

 

 

4-3-1 تغییرات شاخص‌های رشد در گیاه 35 روزه تحت تیمارهای مختلف کلرید کادمیوم و کلرید کبالت… 56

4-3-1-1 تغییرات وزن تر اندام هوایی.. 56

4-3-1-2 تغییرات طول ساقه. 57

4-3-1-3 تغییرات وزن خشک اندام هوایی.. 59

4-3-1-4 تغییرات سطح برگ‌ها..61

4-3-1-5 تغییرات تعداد برگ… 64

4-3-1-6 تغییرات فاصله میانگرهی.. 66

4-3-1-7 تغییرات وزن تر کل برگ‌ها 66

4-3-1-8 تغییرات وزن خشک کل برگ‌ها 67

4-3-1-9 سرعت رشد گیاه (C.G.R): 67

4-3-1-10 وزن مخصوص برگ (SLW): 68

4-3-1-11 سرعت رشد نسبی (RGR): 68

4-3-1-12 میزان جذب خالص (N.A.R) 69

4-3-1-13 نسبت سطح برگی (L.A.R)….71

4-3-1-14 تغیرات میانگین نسبت سطح ویژه برگی (S.L.A) 73

4-4-2 تغیرات بیوشیمیایی.. 75

4-4-2-1 تغییرات مقدار کلروفیل ها: 75

4-4-2-2 تغییرات فعالیت آنزیم ها: 80

4-4-2-2-1 تغییرات مقدار فعالیت آنزیم کاتالاز در اندام هوایی: 80

4-4-2-2-2 تغییرات مقدار فعالیت آنزیم پراکسیداز در اندام هوایی: 82

4-4-2-3 تغییرات مقدار قندهای محلول و نامحلول کل اندام هوایی: 84

4-4-2-4 تغییرات میزان پروتئین های کل اندام هوایی: 87

4-4-2-5 تغییرات مقدار پرولین اندام هوایی: 89

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 5-1 نتیجه گیری و پیشنهادات..  92

5-2 اثر غلظت‌های مختلف كلرید كادمیوم و كلرید كبالت بر روی رشد گیاه 92

5-3 اثر غلظت‌های مختلف كلرید كبالت و كلرید كادمیوم بر میزان كلروفیل‌ها 95

5-4 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان پروتئن‌های کل گیاه 98

5-5 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان پرولین در گیاه اطلسی.. 98

5-6 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز…. 100

5-7 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان قند محلول و نامحلول در گیاه اطلسی……. 101

5-8 نتیجه‌گیری کلی………………………………………………………………………………………………………………..102

5-9 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………….104

منابع. …105

منابع فارسی.. 106

منابع لاتین.. 108

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………….115

چکیده

در این تحقیق اثر غلظت های مختلف کادمیوم و کبالت بر روی گیاه اطلسی بررسی شد .گیاه اطلسی (Petunia hybrida L. ) ، عضوی از خانواده ی Solanaceae محسوب می شود که بومی آمریکای جنوبی بوده و به عنوان یک محصول پرورشی گل زینتی و صادراتی با ارزش شناخته می شود .

ابتدا گیاهان اطلسی در محیط های کشت آگار (محیط کشت MS) کشت داده شدند و بعد جدا کشت های ساقه ای اطلسی به محیط های حاوی غلظت های مختلف کلرید کادمیوم ( mmol/L 049/0 ، 021/0 ، 01/0 ، 0) و کلرید کبالت mmol/L) 38/0 ، 19/0 ، 12/0 ، 096/0 ، 0 ) منتقل شده و بعد از 35 روز تاثیرهای این عناصر ، از نظر مرفولوژی و فیزیولوژی بررسی شد .

در مورد کادمیوم ، مشاهده شد که با افزایش غلظت های CdCl2، مقدار کلروفیل کاهش چشمگیری را نشان داد . هم چنین با افزایش غلظت CdCl2 شاهد افزایش مقدار پرولین ، پروتئین و قندهای محلول و نامحلول بودیم . با افزایش غلظت این فلز ، آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز هم فزایش یافتند . هم چنین غلظت های بالای کادمیوم ( مخصوصا 021/0 و 049/0 میلی مول بر لیتر ) باعث بی رنگی برگ هاو کاهش وزن تر و خشک و اندازه سطح برگ شد . گیاهانی که در معرض غلظت های بالای CdCl2 بودند ، رشد بسیار کمتری داشتند نسبت به گیاهان فاقد CdCl2 . ( گیاه های اطلسی در محیط های فاقد CdCl2 ، حدود 3/9 سانتی متر رشد کرده بودند ، در حالی که اطلسی های حاضر در mmol/L049/0 کادمیوم ، رشدی در حدود 3/1 سانتی متر را نشان دادند ).

کبالت در غلظت های پایین (096/0میلی مول بر لیتر) باعث افزایش کلروفیل شده ولی در غلظت های بالاتر ( 38/0 میلی مول بر لیتر ) ، شاهد کاهش کلروفیل بودیم . با افزایش غلظت های کبالت ، آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافتند و مقدار پرولین ابتدا کاهش و بعد افزایش چشمگیری را نشان داد ( مقدار پرولین در غلظت 096/0 میلی مول بر لیتر کاهش یافت ولی بعد از آن شاهد افزایش پرولین بودیم ) . علاوه بر این موارد ، افزایش غلظت های CoCl2 ، باعث کاهش مقدار پروتئین و قندهای نا محلول شده ولی مقدار قندهای محلول افزایش یافت . هم چنین با افزایش غلظت کبالت شاهد کاهش رشد و کاهش تعداد شاخه ها بودیم ، به طوری که نمونه های فاقد CoCl2 ، تعداد شاخه های بیشتری را نشان می دادند و سطح برگ هم نسبت به افزایش کبالت رشد منفی را نشان می داد . علاوه بر این موارد با افزایش غلظت CoCl2 شاهد کاهش وزن تر و خشک اطلسی بودیم.

کلید واژه : CdCl2 ، CoCl2 ، اطلسی ، کشت بافت

1-1 مقدمه

گیاهان از جمله زیباترین آفریده‌های خالق هستی‌اند كه تنوع و رنگارنگی آنها روح را آرامش و هر واقع بیننده ای را به شگفتی و تفكر وا می‌دارد. گل اطلسی با نام علمیL. Petunia hybrida از خانواده Solanaceae است. دو رگه‌های گوناگون از این جنس با گل‌های درشت، زیبا، به رنگ‌های گوناگون به دست آمده است كه بی‌نهایت مورد توجه گلكاران می‌باشد (مرتضایی‌نژاد، 1383).

اطلسی دارای رقم‌های یک ساله و دائمی بوده و منشاء آن آرژانتین، برزیل و اروگوئه است. در گلكاری از اكثر رقم‌های آن حتی رقم‌های دائمی به صورت یک ساله استفاده می‌شود. گل اطلسی دارای رنگ‌های متنوع است. این گل‌ها دارای ساقه‌های نیمه چوبی و گل‌های قیف مانند است. انواع كم‌پر و پرپر دارد كه نوع كم پر آنرا به عنوان اطلسی معمولی می‌شناسیم و بیشتر در حاشیه‌كاری و تپه‌های گل به كار می‌رود. گل‌های اطلسی معمولی دارای عطر ملایمی است كه به ویژه در شب استشهام می‌شود و در روز بوی خاصی ندارد.

اطلسی‌ها از نظر شكل گل در چهار گروه قرار می‌گیرند كه عبارتند از:

1- گل درشت

2- پر گل

3- پرپر

4- چین‌دار

گونه‌های اطلسی در سه نوع: بوته‌ای، خزنده و بالا رونده موجود است. اطلسی از اواخر بهار تا اواخر پاییز گل می‌دهد. در شرایط مناسب از زمان كاشت بذر تا گلدهی حدود 3 ماه طول می‌كشد.

استفاده از فنون كشت بافت جهت تكثیر گیاهان زینتی سبب سرعت بخشیدن تكثیر رویشی و امكان تولید سریع گیاهان مشابه می‌شود (اسمیت، 2002).

كشت بافت گیاه دارای پتانسیل كاربردی متعددی است، كه علی‌رغم ابزاری مناسب در خدمت سایر علوم همانند گیاه‌شناسی، فیزیولوژی، آناتومی و زیست‌شناسی مولكولی درآمده است.

باززایی گیاه اساس فنون كشت بافت است. بسته به هدف می‌توان از چندین مسیر گیاه را در شرایط درون شیشه‌ای (In Vitro) باززایی كرد (كرمی، 1383).

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                        صفحه

چکید————   1

فصل اول:کلیات تحقیق

مقدمه————–2

1-1 تاریخچه کشت بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-8                                                                                                                  1-2 تعریف کشت بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–15

1-3تکنیک های کشت بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-17

1-4فواید کشت بافت گیاهان دست نخورده و کامل—-18

1-5 برخی از کاربرد های تکنیک های کشت بافت و سلول————–18

1-6موارد کاربرد کشت بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد19

1-7-1 اهمیت و کاربرد کشت بافت در باغبانی——–20

1-7-2 اهمیت کشت بافت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———21

1-7-3 تولید اقتصادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-22

1-8 انواع کشت در شیشه -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-23

1-9انواع کشت بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–25

1-10 نقش های عناصر غذایی و علاءم کمبود ژن——-25

1-10-1 نیتروژن—-26

1-10-2 پتاسیم—–28

1-11 اثر غلظت های مختلف یک ماده بر رشد و نمو—29

1-12اثر ازت بر رشد رویش گیاه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—31

1-13 اثر نوع ازت بر مقدار پروتئین گیاه————–33

1-14اثر نوع ازت بر کلروفیل کل گیاه—————34

1-15 روش های کشت بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–36

1-16استفاده کشت بافت برای ازدیاد گیاهان———-39

1-17 آشنا شدن کشت بافت گیاهی—- ————-40

1-17-1 جداکشت ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-40

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                           صفحه

1-17-2 جداسازی و انکیباتور شدن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-41

1-17-3 محیط کشت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-41

1-18 ترکیبات محیط کشت بافت گیاهی————-42

1-19 تهیه ذخیره نیتروژن و مرفوژنز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-46

1-20 تعادل تغییرات آمونیوم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-46

1-21 جنین زایی و رشد جنین-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——49

1-22 جنین زایی زیگوتی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———50

1-23 اطلسی——-51

1-23-1 گیاهشناسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–51

1-23-2 تاکسونومی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 54

1-23-3 آناتومی—-54

1-23-4 تولید اقتصادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 55

1-23-5 فرایند جوانه زدن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———55

1-24-6 پاسخ اطلسی به روشن روز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-56

1-24 نقش های اکسانسین در نمو اطلسی————-56

1-25 اثرات آلودگی محیطی از ترافیکی جاده ای بر برگ های اطلسی—-58

1-26 تکنیک های بافت گیاهی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–59

1-26-1 اصلاحات کشت بافت -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-59

1-27 اثرات تعادل هورمون در مورفوژنز رشد جداکشت ها————–61

1-28پیش برنده های promotors ژن و مناطق کنترل در گل اطلسی—–65

فصل دوم:روش کار

2-1 ترکیبات سازنده محیط کشت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–68

2-2 اجزاء تشکیل دهنده محیط کشت—————-70

2-3 مقادیر عناصر در محیط کشت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–70

 

 

2-4 ضدعفونی کردن بذر ها و کشت بذرها———–72

ادامه فهرست مطالب

2-5 محله واکشت–72

2-6 سنجش رنگیزه های فتوسنتزی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–75

2-7 سنجش کربوهیدرات ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-76

2-7-1 اندازه گیری قند های محلول-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد76

2-7-2 اندازه گیری قند های نا محلول (نشاسته———78

2-8سنجش پرولین–79

2-9 سنجش فعالیت های آنزیمی -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—81

2-9-1 سنجش آنزیم پراکسیداز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-81

2-9-2 سنجش آنزیم کاتالاز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-82

2-10 سنجش پروتئین-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-83

2-11 آنالیز رشد—86

فصل سوم:نتیجه گیری

3-1 اثرات غلظت های مختلف نیترات آمونیوم و نیترات پتاسیم بر رشد جداکشت های دو گره ای———–92

3-1-1 اثرات غلظت های مختلف نیترات آمونیوم بر رشد جداکشت های دو گره ایبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-92

3-1-2 اثرات غلظت های مختلف نیترات پتاسیم بر رشد جداکشت های دو گره ایبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–93

3-2تغییرات شاخص رشد در گیاه 40 روزه تحت تیمار های غلظت نیترات آمونیاک و نیترات پتاسیم———95

3-2-1 تغییرات وزن تر اندام هوایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-95

3-2-1تغییرات طول ساقه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-97

3-2-3 تغییرات وزن خشک اندام هوایی ————-99

3-2-4وزن تر کل برگ ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-101

3-2-5 تغییرات تعداد برگ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-103

3-2-6 تغییرات وزن خشک کل برگ ها————105

3-2-7تغییرات طول میانگره -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–107

3-2-8 تغییرات سطح برگ ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-109

3-2-9 تغییرات طول ساقه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–111

ادامه فهرست مطالب

3-2-10 تغییرات میانگین نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه(L.A.R) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 113

3-2-10-1 تغییرات میانگین نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه(L.A.R)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— –113

3-2-11 تغییرات نسبت سطح ویژه برگی(S.L.A)—————- —115

3-2-12 سرعت رشد نسبی(R.G.R)—————-116

3-2-13 میزان جذب خالص(N.A.R)————–117

3-2-14 نسبت سطح برگی (L.A.R)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- –118

3-2- 15سرعت رشد گیاه (C.G.R)—————-120

3-2-16 وزن مخصوص برگ(SLW)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— —–121

3-3 تغییرات بیوشیمیایی -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-123

3-3-1 تغییرات مقدار کلروفیل هابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- ————–123

3-3-2 تغییرات مقدار پرولین در اندام هوایی———– ————–128

3-3-3 تغییرات مقدار قند های محلول ونامحلول کل اندام هوایی———130

3-3-4 تغییرات میزان پروتئین های کل اندام هوایی—–133

3-3-5 تغییرات فعالیت آنزیم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-136

3-3-5-1 تغییرات مقدار فعالیت آنزیم پراکسیداز در اندام هوایی———136

3-3-5-2 تغییرات مقدار فعالیت آنزیم کاتالاز در انداد هوایی————138

فصل چهارم:بحث و نتیجه گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-   140

4-1 نتیجه گیری —      141

4-2 اثر غلظت های مختلف نیترات آمونیوم ،نیترات پتاسیم بر روی رشد گیاه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-144

4-3 اثر غلظت های مختلف نیترات آمونیوم ،نیترات پتاسیم بر میزان کلروفیلبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–145

4-4 اثر غلظت های مختلف نیترات آمونیوم ،نیترات پتاسیم بر میزان فند محلول و نامحلول— —————148

4-5 اثر غلظت های مختلف نیترات آمونیوم ،نیترات پتاسیم بر میزان پرولین-150

4-6 اثر غلظت های مختلف نیترات آمونیوم ،نیترات پتاسیم بر میزان پروتئین—– بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———151

4-7 اثر غلظت های مختلف نیترات آمونیوم ،نیترات پتاسیم بر میزان بر میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و

پراکسیداز——– 153

4-8 نتیجه گیری کلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-155

4-9 پیشنهادات —-156

منابع————–158

پیوست————164

چکیده:

گیاه اطلسی از تیره سیب زمینی (Solanaceae)است.اطلسی یک گیاه تزینی اقتصادی خوبی بشمار می رود. كشت بافت گیاهی یک نام اختصاری برای كشت پروتوپلاستculture) (Protoplastو كشت بافت(Tissue culture) ،كشت سلول(Cell culture) میباشد.استفاده از فنون کشت بافت،روش انتخابی مناسبی برای اصلاح وارتقای خصوصیات کیفی این گل می باشد.برای این منظور در یک طرح کاملا تصادفی،پایه ای استریل گیاهان اطلسی در محیط پایه ی MS به گروه های شاهد وتیماری تقسیم کرده ایم.

هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظت های NH4NO3وKNO3 در محیط های کشت در شیشه بر تغییرات تکوینی گل اطلسی در شرایط مذکور است.در محیط ها غلظت هر یک از ترکیبات ,NH4NO3برابر با 0,10,13,20,40 میلی مول برابر حد تعیین شده در محیط کشت در نظر گرفته شده است. همچنین محیط ها غلظت هر یک از ترکیبات ,KNO3برابر با 0,9,12,18,36 میلی مول برابر حد تعیین شده در محیط کشت در نظر گرفته شده است آنالیز سنجش رنگیزه های فتوسنتزی ،سنجش کربوهیدرات ها،سنجش پرولین،سنجش فعالیت های آنزیمی شامل ( آنزیم پراکسیداز ها و آنزیم کاتالاز)،سنجش پروتین ها،آنالیز رشد انجام داده ایم.

نیتیجه حاصل بررسی غلظت های گوناگون NH4No3 و KNO3 بر روند کشت بافت گیاه اطلسی موفق آمیز است,و اثرات افزاینده ای دارد.

نتایج مطالعات ماکروسکوپی فاکتور های رشد و فعالیت فیزیولژیکی نشان داد که کمبود یا مسمومیت عناصر باعث کاهش در فاکتور های رشد و تغییر فعالیت فیزیولوژی می شود.

در برخی از فاکتورهای رشد وزن تر و خشک گیاه،مساحت برگ،شاخص های LAR,GGR در سطخ %1 معنی دار بوده است.نتایج فیزیولوژی نشان داد که با افزایش نیترات آمونیوم گیاه وارد مرحله مسمومیت شد و این حالت کاهش میزان کلروفیل ، قند محلول ، پرولین وافزایش میزان قند نا محلول ، پروتئین ،آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در گیاه می شود و با افزایش نیرات پتاسیم در گیاه شاهده افزایش میزان کلروفیل ، قند محلول ،پروتئن ، پرولین و همچنین کاهش قند نامحلول و آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در گیاه می شود.

نیترات آمونیوم،نیترات پتاسیم،اطلسی petunia hybrida ،کشت بافت

 گیاه اطلسی از تیره سیب زمینی (Solanaceae)است. به طور عمومی اطلسی ،از P.integrifolia مشتق می گیرند و P.axillaria و 2 تا از گونه های اطلسی بومی امریکا جنوبی هستند.شرح جغرافیایی شامل دما و ناحیه زیر خط استوا است.

اطلسی یک گیاه زینتی که در جهان رویش پیدا می کند .تعداد زیادی کولتیوار با یک رنج وسیعی از رنگ واندازه و بذر هایی یک منبع مهم اقتصادی برای کشور ها بشمار می شود .در طبیعت ،گونه های اطلسی بیشتر طول سال با ساقه های علفی نمو پیدا می کند.گیاه اطلسی یکساله یا گیاه بادوام،افراشته ،بالارونده ،خوابیده ،یا ساقه های خوابیده ،ریشه های حقیقی در گره ها است.جام گل قیفی شکل است و لوله گرده 1/5تا 7 سانتی متر طول دارد.گلهای ارغوانی ،قرمز ( روشن یا نارنجی) یا صورتی هستند . (Northuyati,2008)

اطلسی یک گیاه تزینی خوبی بشمار می رود.بزرگی تنوع و قابل موجود ردیف رنگ ها است.گیاهان زینتی منحصرا برای تولید بهبود کیفیت هر یک رنگ گل و طول عمر ،شکل گیاهان ،تولید تنوع و اهداف اقتصادی است (Northuyati,2008.

فنون کشت بافت گیاهی به به عنوانی ابزاری برای ازدیاد رویشی فراورده های مهم باغبانی بکار می روند.یکی از مهمترین عوامل ایجاد رشد و ریخت زایی در کشت بافت گیاهی ،مواد تشکیل دهنده محیط کشت می باشند.نیاز های اولیه سلول های گیاهی با گیاه کامل ,مشابهت زیادی دارند.اجزا تشکیل دهنده محیط کشت می توان به صورت عناصر پر مصرف ،ویتامین ها ،اسید آمینه و دیگر مواد نیتروژن دار ،قند ها ،مواد آلی ،مواد جامد و مواد تنظیم کننده رشد گروه بندی شده است.تهیه تهیه محیط کشت برای بیشتر کارهای ریزازدیادی مورد استفاده قرار می گیرند ،این دستورها در برگیرنده محیط های پیشنهاد شده که توسط موراشیگ و اسکوک ( محیط MS )،گمبورگ (محیط B5 )،گاتره ،هیلدربرانت ( محیط SH )همگی دارای مقادیر زیادی از عناصر پر مصرف می باشند ,در حالیکه سایر محیط های کشت عناصر پر مصرف کمتری دارند.(الناز بصیرت، 1386 )

کشت بافت گیاهی یک نام اختصاری برای کشت پروتوپلاسم protoplast culture ،و کشت سلول(cell culture) ،کشت بافت (tissue culture) وکشت اندام گیاهی ( organ culture) می باشد.این انواع کشت،به عنوان یک عامل عمومی ،شامل رشد مواد گیاهی عاری از میکروب در یک محیط گندزدایی شده ،مانند محیط کشت مواد غذایی ضد عفونی شده درون لوله آزمایش است .)فرشاد فر، 1375 )

اصطلاح کشت بافت گیاهی بطور کلی به کشت درون شیشه ای تمام بخش های گیاه ( تک سلولی ،بافت و اندام )در شرایط گندزدایی شده ،اطلاق می گردد. کشت بافت گیاهی برای برسی های گوناگون فیزیولوژی ،بیوشیمیایی ،ژنتیکی و مسا ئل ساختاری گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد.(Northuyati,2008)

اهداف تحقیق:

1-بیشترین کاربرد عمومی تکنیک های کشت در شرایط ازمایشگاهی ریزازدیادی صرفه اقتصادی دارد.(Moges.Asmarad,2004)

2-تکنیک های کشت بافت گیاهی برای ازدیاد رویشی فراورده های مهم گلخانه ای و باغبانی بکار می روند

3-کشت بافت گیاهان دارویی و کم یاب و غیر بومی و جلوگیری از انقراض نسل ها

4- کشت بافت این امکان رو می دهد که اصلاح ژنتیکی و نژاد انجام دهیم

5-اشتغال و کار آفرینی

فهرست مطالب عنوان

 

صفحه چکیده    

 

1 مقدمه

 

2 فصل اول– حقوق بشر و جهان شمولی

 

11 بخش اول- مفهوم حقوق بشر

 

11 بخش دوم-ایده جهان شمولی حقوق بشر در مقابل مطلق گرایی

 

14 بخش سوم- نسل های حقوق بشر

 

16 نسل اول : حقوق آزادی

 

16 نسل دوم : حقوق برابری

 

17 نسل سوم : حقوق همبستگی

 

17 بخش چهارم- منابع هنجارهای بین المللی حقوق بشر

 

18 ملاحظات کلی

 

18 گفتار اول- منابع داخل در ماده 38 اساسنامه

 

19 جزء اول- معاهدات

 

20 تعریف معاهدات

 

20 معاهدات حقوق بشری

 

20 تعریف حق شرط

 

22 سیر تحولات حق شرط بر معاهدات بین المللی

 

23 انشای حق شرط

 

25 حق شرط در کمیسیون حقوق بین المللی

 

26 حق شرط بر معاهدات حقوق بشری

 

29 تقسیم بندی معاهدات حقوق بشری

 

34 معاهدات حقوق بشر جهانی

 

34 معاهدات حقوق بشر منطقه ای

 

35 جزء دوم- عرف بین المللی

 

36 جزء سوم- اصول کلی حقوقی

 

37 جزء چهارم- تصمیمات قضایی

 

38 جزء پنجم- دکترین

 

39 گفتار دوم- منابع خارج از ماده 38 اساسنامه

 

40 جزء اول- قاعده آمره

 

40 جزء دوم- مصوبات سازمان های بین المللی

 

41 گفتار سوم- حقوق قابل تعلیق و غیرقابل تعلیق بشری

 

42 فصل دوم- تنوع فرهنگی

 

45 بخش اول- مفهوم تنوع فرهنگی

 

45 بخش دوم- تفاوت میان مفاهیم تنوع فرهنگی، کثرت گرایی فرهنگی و نسبیت گرایی فرهنگی

 

48 گفتار اول- تنوع فرهنگی و کثرت گرایی

 

48 گفتار دوم- تنوع فرهنگی و نسبیت گرایی فرهنگی

 

50 بخش سوم-اسناد مرتبط با تنوع فرهنگی

 

51 فصل سوم – ارتباط متقابل تنوع فرهنگی و جهان شمولی حقوق بشر

 

52 بخش اول- موازین مصوب سازمان های بین المللی

 

52 گفتار اول – سازمان ملل متحد

 

52 جزء اول- منشور ملل متحد

 

52 جزء دوم- اعلامیه جهانی حقوق بشر

 

53 جزء سوم- میثاقین حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حقوق مدنی و سیاسی

 

55 جزء چهارم- کنفرانس های جهانی ملل متحد در مورد حقوق بشر

 

55 جزء پنجم- اعلامیه و کنوانسیون حقوق کودک

 

57 جزء ششم- اسناد مربوط به یونسکو

 

57 گفتار دوم – دیوان بین المللی دادگستری

 

59 گفتار سوم – سازمان بین المللی کار

 

60 گفتار چهارم – سازمان های بین المللی منطقه ای

 

61 جزء اول- اتحادیه اروپا

 

61 حاشیه انعطاف

 

62 جزء دوم- سازمان کشورهای آمریکایی

 

 

 

64 جزء سوم- سازمان وحدت آفریقا (اتحادیه آفریقا)

 

64 جزء چهارم- سازمان کنفرانس اسلامی

 

65 بخش دوم- ارتباط متقابل جهان شمولی و تنوع فرهنگی در دکترین

 

66 گفتار اول – جهان شمولی مطلق حقوق بشر

 

67 گفتار دوم – نفی جهان شمولی حقوق بشر

 

70 جزء اول- نظریه پست مدرنیسم

 

70 جزء دوم- نظریه نسبیت گرایی فرهنگی

 

71 جزء سوم – تنوع فرهنگی در کنار جهان شمولی حقوق بشر

 

74 نتیجه گیری

 

78 فهرست منابع

 

80 چکیده انگلیسی

 

84

چکیده :

برخی از حقوقدانان، حقوق بشر را بخشی از میراث مشترک بشریت می داند که در ذات این اندیشه جهان شمولی نهفته است. با بررسی اسناد بین المللی و منطقه ای و آراء اندیشمندان حقوق ( دکترین ) به این نتیجه میرسیم که ویژگی جهان شمولی حقوق بشر به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر پذیرفته شده است.

از طرفی تنوع فرهنگی به عنوان یک ضرورت اجتماعی جامعه بین المللی تا جایی قابل حمایت است که اعمال آن باعث انکار این اصل و قواعد حقوق بشر نشود که حاصلی جز خشونت های قومی – مذهبی نخواهد داشت.

مقدمه

انسان به واسطه انسان بودن خود دارای حقوقی است كه فقط ذاتی وی می‌باشد و با تغییر زمان و مكان هیچ تغییری نمی‌پذیرد و همواره و همیشه ثابت است و احترام و رعایت این حقوق برای تمامی جوامع و دولت ها لازم و ضروری است. لذا با بررسی سیر تحولات تاریخی در روابط میان انسان ها می‌توان به این نتیجه رسید كه همیشه تعدادی افراد انسانی به بهانه های گوناگون از قبیل دفاع از مرزهای سرزمین، خیانت به مملكت، حفظ حقوق دینی و احترام به شعائر مذهبی، مصون ماندن از گناه در ردای كشیش و… جرائمی مرتكب گردیده‌اند كه در نهایت جان، شرافت، مال و حیثیت انسان های دیگری را زیر پا گذاشته اند. به هر حال، این قدرت‌طلبی‌ها و جاه‌طلبی‌های معدودی افراد باید در جایی محدود می گردید، بخصوص با نگاهی به دو جنگ جهانی اخیر و تولید جنگ افزار هایی که می تواند هر گونه حیات را طی چند ساعت از کره خاکی از بین ببرد، این گونه بود که پس از پایان جنگ جهانی دوم با از دست رفتن جان و آواره شدن میلیون‌ها نفر در یک برهه زمانی کوتاه جامعه ملل خواستار شناسایی بین المللی حقوق بشر شدند. به این ترتیب، اولین اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال 1948 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، که تنها سه سال از تاسیسش می گذشت، رسید.

لذا انكار حقوق بشر و آزادی‌های اساسی نه تنها یک تراژدی فردی و شخصی است، بلكه موجب اوضاع نا آرام اجتماعی و سیاسی می‌گردد و تخم خشونت و تخاصم را در درون اجتماعات و ملت‌ها و در بین آنها می‌كارد. همان‌طور كه جمله نخست اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان می کند: «احترام به حقوق بشر و شأن انسانی» زیربنای آزادی، عدالت و صلح در جهان می‌باشد[1].

حقوق بشر دارای 3 ویژگی است: 1- جهان شمولی 2- ذاتی بودن 3- غیرقابل سلب بودن

«جهان شمولی به معنای فرافرهنگی، ذاتی به معنای پیوند با حیثیت و كرامت انسانی و غیرقابل سلب بودن بدین معناست كه این حق ها ریشه در قانونگذاری و یا اراده حكومت ندارد تا سلب آنها توسط قانونگذار موجه باشد. روشن است كه غیرقابل سلب بودن به این معنا نیست كه تحت هیچ شرایطی نتوان از برخی از افراد به دلایل موجه پاره‌ای از این حق‌ها را سلب و یا اعمال آن را محدود كرد[2]».

این اعلامیه، شاید بدون آن که مبتکرانش بدانند، پایه های مباحثی را گذارده است که سال ها بحث و بررسی را در محافل علمی و مجامع سیاسی به بار آورد. یکی از این مباحث، بحث جهان شمولی حقوق بشر می باشد که بذر این بحث، در اسناد بین المللی، در اعلامیه جهانی حقوق بشر گذارده شد. جهان شمولی حقوق بشر در مقابل نسبیت گرایی این حقوق، تقریباً، در نظریات فلاسفه و حقوق دانانی چون توماس هابز و جان لاک روسو و بواس مطرح گردیده بود و از این روی، به اعلامیه جهانی حقوق بشر راه یافته بود.

ماده یک اعلامیه جهانی حقوق بشر به اصل جهان شمول بودن حقوق بشر اشاره دارد:

« تمام افراد بشر آزاد به دنیا می‌آیند و از لحاظ حیثیت و حقوق با هم برابرند. همه دارای عقل و وجدان هستند »

همچنین در مقدمه این اعلامیه نیز اشاراتی به جهان شمول بودن حقوق بشر رفته است همین‌طور مجمع عمومی این اعلامیه جهانی حقوق بشر را آرمان مشتركی برای تمام مردم و كلیه ملل اعلام می‌كند. و حتی انتخاب عنوان جهانی و حتی نه اعلامیه بین‌المللی نشانگر مبتنی بودن این سند بر ایده فرا سرزمینی و فرا حاكمیتی می‌باشد. تدوین‌كنندگان در واقع به این باور رسیده بودند كه حق‌هایی انسانی وجود دارد كه استحقاق انسان ها نسبت به آنها فراتر از اراده حاكمیتی كشورهاست[1].

مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر از نظر تعداد زیادی از پژوهشگران از اعتبار حقوق عرفی بین‌المللی برخوردار است زیرا كاملاً پذیرفته شده و برای سنجش رفتار كشورها به كار می‌رود.

این واقعیت ثابت است که « در حالی كه بسیاری از هنجارهای حقوقی محصول مقتضیات و نیازهای خاص اجتماعی است، هنجارهای حقوق بشری ریشه در وجدان اخلاقی انسان دارند[2]». لذا این سوال مطرح است كه رابطه بین حقوق بشر (ارزش‌های اخلاقی) و حقوق چیست؟ آیا حقوق خود مبنایی برای حقوق بشر است؟ همان گونه که ذیلاً بررسی و تبیین خواهد شد حقوق قالبی برای اعلام این حق های بشری است. « «حقوق» ناظم روابط هر پدیدار اجتماعی است، و بدین لحاظ جزء لاینفک آن به شمار می آید. در چنین مقامی، «حقوق» فی نفسه «غایت» نیست و لزوماً در غایتی وسیع تر که همان نظم مطلوب حیات مشترک اجتماعی باشد، ادغام می گردد، با توجه به این غایت متعالی، «حقوق» هر چند که خود متضمن ارزشهایی خاص است، اما نهایتاً و از این طریق، وسیله تحقق نظم مطلوب اجتماعی می شود. هم از اینجاست که ارزشهای اساسی حقوق، مثل «عدالت»، «تبادل»، یا «امنیت حقوقی» تابع ارزش های برتر و بیرون از خود می شوند. این «ارزش ها» چیزی نیست جز همان «ارزش های مقوّم وجود انسان» که اصطلاحاً به آنها «حقوق بشر» می گویند[3]».

نکته مهم آنکه، هنجارهای حقوقی، پدیده‌هایی غیر ایستا و پویا هستند كه پا به‌ پای تحولات تاریخی و اجتماعی از طریق منابع گوناگون روزآمد می‌شوند. در ادبیات حقوق بشر، برای نشان دادن این تحول از واژه «نسل» استفاده می‌شود و « به كارگیری اصطلاح « نسل » القا كننده تحول تاریخی در به رسمیت شناختن و قید و تدوین برخی اصول و مبانی حقوق بشر در جهتی معین و خاص است[4]». حقوق بشر دارای سه نسل است كه عبارتند از:

نسل اول: حقوق آزادی که اصالت را به فرد داده است همچون حق حیات، حق آزادی بیان و…

نسل دوم: حقوق برابری که اصالت را به جامعه داده است همچون حق بر آموزش، حق بر زندگی مناسب، حق بر شغل مناسب و…

نسل سوم: حقوق همبستگی که اصالت را به جامعه داده تا در لوای آن بتواند حقوق فردی را بهتر مورد حمایت قرار دهد همچون حق تعیین سرنوشت، حق بر صلح و…

این نسل ها با یکدیگر همبستگی دارند و جدای از یکدیگر نمی باشند.

 كلید واژه ها: بهینه سازی، پیاز، خشك كردن ترکیبی، خشک کردن با مایكروویو، خشک کردن با هوای داغ، مدلسازی.

 فهرست مطالب

عنوان                                                                                                          صفحه

فصل اول – مقدمه

1-1. كلیات………………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-2. تاریخپه………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1-3. آمار تولید پیاز……………………………………………………………………………………………………. ……………… 4

1-4. گیاهشناسی پیاز……………………………………………………………………………………………………………………4

1-5. تركیبات شیمیایی پیاز……………………………………………………………………………………….. …………………5

1-6. تئوری خشك كردن……………………………………………………………………………………………………………..6

1-7. اهداف و مزایای خشک کردن……………………………………………………………………. …………………………8

1-8. عوامل موثر در خشک کردن یک محصول……………………………………………………… ……………………..9

1-9. معادلات خشك كردن لایه نازک………………………………………………………………… ………………………11

1-10. ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………… ……………………..13

1-11. اهداف و فرضیات…………………………………………………………………………………………………………..14

فصل دوم – بررسی منابع

2-1. بررسی تحقیقات پیشین…………………………………………………………………………………………………….16

فصل سوم – مواد و روش ها

3-1. زمان و مكان تحقیق…………………………… ……………………………………………….   …………………………..21

3-2. تجهیزات مورد استفاده……………………………………………………………………………   …………………………21

3-3. رقم مورد آزمایش…………………………………………………………………………………..   ………………………..22

3-4. مقدار رطوبت اولیه…………………………………………………………………………………… .   …………………….22

3-5. خشك كردن با هوای داغ……………………………………………………………………. …………………………..22

3-5-1. سینتیک خشك كردن با هوای داغ…………………………………………………………. ……………………..23

3-6. خشك كردن با مایكروویو………………………………………………………………………. ………………………23

3-6-1. سینتیک خشك كردن با مایكروویو………………………………………………………   ……………………….23

3-7. خشك كردن تركیبی……………………………………………………………………………… ……   …………………23

3-8. اندازه گیری رطوبت بر مبنای وزن مرطوب و خشك……………………………….. ……….   ………………24

3-9. محاسبه نسبت رطوبت………………………………………………………………………. ………………………….25

3-10. محاسبه شدت خشك شدن……………………………………………… …………….. …………………………..25

3-11. نسبت آبگیری مجدد…………………………………………………….   …………………………………………….26

3-12. رنگ……………………………………………………………………….. ……………………………………………….26

3-13. مدلسازی خشك كردن پیاز…………………………………………. ………………………………………………27

3-14. روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………. ………………………………………………..28

فصل چهارم –   نتایج و بحث

4-1. مقدار رطوبت……………………………. ………………………………………………………………………………31

4-2. شدت خشك شدن…………………………… ……………………………………………………………………….35

4-3. تاثیر دما و نوع خشك شدن بر خصوصیات فیزیكوشیمیایی پیاز………..   …………………………….36

4-3-1. رنگ ………………………………………………………………………………………………………………….36

4-3-2. جذب مجدد آب…………………………………………….40                                                                                      

4-3. فرایند خشك كردن تركیبی…………………………………………………………. ……… ……………………41

4-4. مدلسازی خشك كردن پیاز……………………………………………………………… ……………………….43

فصل پنجم – نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………… ……………………….52

5-1. نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. ………………….52

 

 

5-2. پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………53

فصل ششم – منابع…………………………………………………………………………………………………………55

مقدمه

1-1. کلیات

امروزه حفظ و نگهداری محصولات غذایی با توجه به رشد جمعیت و كمبود مواد غذایی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌ است و روز به روز اهمیت جلوگیری از اتلاف مواد غذایی و طولانی نمودن زمان ماندگاری آنها بدلیل رشد صادرات و بدست آوردن بازارهای پایدار بیشتر نمایان می‌گردد. از جمله راه های جلوگیری از اتلاف مازاد محصول و افزایش طول عمر آن، خشك كردن مواد غذایی می‌باشد .بوسیله خشك نمودن، علاوه بر اینكه زمان ماندگاری محصول طولانی می‌گردد، همچنین محصول تولیدی فضای كمتری اشغال نموده و به تبع آن هزینه‌های حمل و نقل و انبارداری آن بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد (بانداری و هووس، 1999). طبق آمار ارائه شده میزان ضایعات فرآورده‌های كشاورزی در حدود 30 تا 35 درصد برآورد شده است كه بخشی از آن به دلیل كمبود صنایع تبدیلی می‌باشد (عباسی و همكاران، 1389). تاریخچه تولید فراورده‌های خشک در ایران به دوران بسیار قدیم باز می‌گردد. با گذشت سالیان طولانی در بخش فراوری این محصولات، تغیرات عمده‌ای پدیدار نشده و هنوز هم به طور غالب در ایران از روش‌های سنتی (آفتابی) استفاده می‌گردد که این روش دارای نارسایی‌هایی است، مانند قرار گرفتن محصولات در محیطی که روی پارامترهای آن کنترلی وجود ندارد. در مقابل روش صنعتی آن با هزینه کمتری صورت می‌پذیرد. فرآورده‌های تولیدی در این روش از لحاظ بهداشتی و اقتصادی مطلوب نبوده و قادر به برآورده کردن شاخص‌های کیفی مورد انتظار نمی‌باشد. فرایند خشک کردن در شرایط کنترل شده (سیستم صنعتی) روند رو ‌به ‌رشدی را نشان می دهد که ریشه در انتظارات مصرف کنندگان دارد (مسكن، 2001).

1-2. تاریخچه

پیاز یكی از سبزی‌های مهم و مشهور دنیا است. این سبزی در بیشتر نقاط دنیا كشت می‌شود. پیاز گیاه بومی جنوب غربی آسیا و احتمالا مربوط به ناحیه‌ای بین فلسطین و هندوستان و یا منطقه شرق مدیترانه می‌باشد. بعضی ایران را موطن اصلی پیاز می‌دانند. كشور مصر به خاطر كاشت نوعی پیاز مشهور بوده که قدمت كشت آن در این كشور به 5000 سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد و در اهرام مصر پیاز كشف گردیده است. در نوشته رومیان و یونانیان مطالبی در مورد پیاز به چشم می‌خورد، و نیز در كتاب مقدس مسیحیان از آن نام برده شده است. پیاز یکی از گیاهانی است که به طور مستقیم در قران به آن اشاره شده از جمله در سوره بقره آیه 61 مورد اشاره قرار گرفته و به نام (بصل)‌ از آن صحبت به میان آمده است. پیاز یكی از موادی بود كه قوم بنی اسرائیل در موقع مهاجرت از مصر در بیابان‌های عربستان خواهان آن بودند (نوتیلا و همكاران، 2003؛ شات و همكاران، 1998؛ ژاكوبفسكی،2003).

1-3. آمار تولید پیاز

برطبق آمار وزارت جهاد کشاورزی ایران در زمره ده کشور عمده تولید کننده پیاز قرار دارد. ایران با 52 هزار هکتار اراضی زیر کشت، 2 درصد کل سطح زیر کشت پیاز جهان را دارا بوده و با یک میلیون و نهصد هزار تن تولید و 36 تن عملکرد متوسط در هر هکتار، 4 درصد تولید پیاز در دنیا را از آن خود ساخته است. در کشور نیز استان آذربایجان شرقی با 24 درصد تولید پیاز کشور رتبه نخست تولید را دارا می‌باشد (وزارت صنایع و معادن، 1386). پیاز با تولید سالانه 47 میلیون تن در سال رتبه سوم بالاترین میزان تولید درمیان هفت سبزیجات عمده یعنی پیاز، سیر،‌ گل‌کلم، نخود سبز، کلم، گوجه‌فرنگی و لوبیا سبز در جهان می‌باشد (كایماگ و گدیك؛ 2005).

1-4. گیاهشناسی پیاز

نام علمی پیاز آلیوم سپا1 است و از خانواده سوسنیها2 است. پیاز با وجود اینكه گیاهی دو یا چند ساله است، در سبزی‌كاری به عنوان محصول یک ساله كاشته می‌شود. جنس آلیوم سپا دارای گونه‌های زیادی است‌ كه اغلب تولید غده پیاز كرده‌. گونه‌های وحشی در این جنس یافت می‌شود،‌ كه به جای تولید بذر،‌ تولید پیازچه‌های كوچك در خوشه گل می‌كنند كه برای تكثیر از آن استفاده می‌شود (شاس، 19

عنوان

 

صفحه چکیده

 

1 مقدمه

 

2 الف) طرح موضوع

 

2 ب) اهمیت موضوع

 

3 ج) اهداف تحقیق

 

4 د) پرسش های تحقیق

 

4 ه) فرضیه های تحقیق

 

4 و) روش تحقیق

 

5 ز) سازماندهی تحقیق

 

5 بخش اول: کلیات

 

فصل اول- مفاهیم

 

6 مبحث اول – اهمیت تاسیس حقوقی ایفاء تعهد توسط ثالث

 

6 مبحث دوم- مفهوم تعهد و تمییز آن از اصطلاحات مشابه

 

7 گفتار اول – مفهوم تعهد، دین، محکوم به و محکوم له

 

7 بند اول – مفهوم تعهد و دین

 

7 بند دوم- مفهوم محكوم به

 

8 بند سوم- مفهوم محكوم له

 

9 گفتار دوم – عناصر تعهد

 

9 گفتارسوم – تمییز دین از مسئولیت و التزام به تادیه

 

11 گفتار چهارم – تمییز تعهد از عقد

 

12 گفتار پنجم – تعهدات قائم به شخص و غیر قائم به شخص (قابل انتقال)

 

13 مبحث سوم- مفهوم و ماهیت وفاء به عهد

 

14 گفتار اول- مفهوم ایفاء‌، وفای به عهد و پرداخت

 

14 بند اول – مفهوم

 

14 بند دوم – بررسی موارد مشتبه

 

17 اول- پرداخت با چک

 

17 دوم – پرداخت با حواله

 

17 سوم- مواردی که در حکم پرداخت است

 

18 گفتار دوم- ماهیت وفاء به عهد

 

18 گفتار سوم- شیوه های پرداخت توسط ثالث

 

20 بند اول- پرداخت مستقیم به متعهدله

 

20 بند دوم- پرداخت ثالث از طریق معرفی مال به دایره اجرا

 

21 بند سوم- پرداخت ثالث از طریق پرداخت طلب توقیف شده نزد شخص ثالث

 

23 گفتار چهارم- انصراف ثالث از ایفاء تعهد یا پرداخت محكوم به

 

23 مبحث چهارم- مفهوم ثالث و تبیین رابطه او با متعهد و محكوم علیه

 

25 گفتار اول- مفهوم ثالث

 

25 گفتار دوم- رابطه ثالث با متعهد

 

27 مبحث پنجم- اذن

 

28 گفتار اول- مفهوم اذن و عناصر آن

 

28 گفتار دوم- وجود استقلالی اذن

 

29 گفتار سوم- اذن در ایفاء

 

30 گفتار چهارم – شرایط اذن در پرداخت

 

30 گفتار پنجم- شرایط ماذون در پرداخت

 

32 مبحث ششم- تمییز از تاسیسات حقوقی مشابه

 

32 گفتار اول – تفاوت ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون و وکالت در پرداخت

 

32 گفتار دوم – تفاوت ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون با قرض

 

33 گفتار سوم -تفاوت ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون و ضمان

 

34 گفتار چهارم- تفاوت ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون و قائم مقامی با پرداخت

 

37 گفتار پنجم- تفاوت ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون و انتقال طلب

 

38 مبحث هفتم – مبنای جواز ایفاء تعهد و محکوم به توسط ثالث در حقوق ایران

 

40 گفتار اول- منافات نداشتن با قاعده عدم ولایت

 

40 گفتار دوم- اداره فضولی امور غیر

 

 

 

42 گفتار سوم – قصد تبرع

 

44 فصل دوم- منابع پرداخت ایفاء تعهد و محكوم به توسط ثالث در حقوق ایران

 

45 مبحث اول – در مقررات مدنی

 

45 گفتاراول – ماده 267 قانون مدنی

 

45 گفتار دوم: غاصب پرداخت کننده دین غاصب متلف

 

46 گفتار سوم- پرداخت کننده ثالث در مسئولیت ناشی از فعل غیر

 

46 مبحث دوم- پرداخت محکوم به و ایفاء تعهد توسط ثالث در قانون اجرای احکام مدنی

 

47 مبحث سوم- پرداخت محکوم به و ایفاء تعهد توسط ثالث در مقررات بیمه

 

47 مبحث چهارم – پرداخت محکوم به و ایفاء تعهد توسط ثالث در قانون تجارت

 

47 گفتار اول- مسئولین سند تجاری (ظهرنویس، ضامن، قبول کننده و تأدیه کننده ثالث) پرداخت کننده دین صادرکننده آن

 

47 گفتار دوم- متصدی حمل و نقل پرداخت کننده دین مأمور حمل و نقل

 

48 مبحث پنجم- پرداخت محکوم به و ایفاء تعهد توسط ثالث در   مقررات ثبتی

 

48 گفتاراول: پرداخت کنندة طلب بستانکار دارای وثیقه به مدیون

 

48 گفتار دوم- ماده7 آئین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی مصوب ۱۳۸۷/۶/۱۹

 

49 فصل سوم- شرایط ایفاء تعهد و محکوم به توسط ثالث

 

51 مبحث اول- مباشرتی نبودن تعهد

 

51 مبحث دوم- عدم لزوم موافقت متعهد

 

51 مبحث سوم – عدم لزوم موافقت متعهد له(امكان اجبار طلبكار به پذیرش وفای به عهد در موارد پرداخت دین توسط ثالث )

 

52 مبحث چهارم- قصد ثالث برای پرداخت(پرداخت از روی اشتباه)

 

52 مبحث پنجم- مبحث پنجم: عدم لزوم موافقت دایره اجرا

 

54 فصل چهارم- تفاوت ایفاء تعهد و پرداخت محکوم به توسط متعهد و ثالث

 

55 مبحث اول – تفاوت در سقوط دین

 

55 مبحث دوم- تفاوت در مورد دین طبیعی

 

55 بخش دوم: آثار ایفاء تعهد و پرداخت محکوم به توسط ثالث

 

فصل اول- آثار ایفاء تعهد و پرداخت محکوم به توسط ثالث در مقررات مختلف

 

57 مبحث اول – در مقررات قوانین مدنی

 

57 گفتار اول- ماده 267 قانون مدنی

 

57 بند اول – طرح مطلب

 

57 بند دوم- تعیین حدود موضوع

 

58 گفتار دوم – حق رجوع غاصب پرداخت كننده بدل به ایادی دیگر

 

58 بند اول- طرح نظریات راجع به مبنای حق رجوع

 

58 1) نظریه ضمان

 

59 2) نظریه معاوضه

 

59 3) نظریه انتقال ذمه آخرین غاصب

 

59 بند دوم – نقد و بررسی نظریات

 

59 گفتار سوم- حق رجوع پرداخت كننده نفقه اقارب

 

61 گفتار چهارم- حق رجوع کارفرمای پرداخت کننده خسارات زیاندیده به کارگر مقصر

 

63 بند اول: رجوع به کارگر از باب مسئولیت مدنی كارگر در مقابل كارفرما

 

64 بند دوم- حق رجوع كارفرما به كارگر عامل زیان از باب جانشینی با پرداخت

 

64 مبحث دوم – در مقررات ثبتی

 

65 گفتار اول – بستانکار پرداخت کننده حقوق بستانکار دارای وثیقه

 

65 بند اول- شرایط پرداخت كننده

 

66 1- بستانكار بودن پرداخت كننده

 

66 2- پرداخت باید كامل باشد

 

66 3- پرداخت كننده باید بستانكار قبل از دریافت كننده باشد.

 

67 4- حق بازداشت اموال بدهكار

 

67 بند دوم- شرایط دریافت كننده

 

67 1- دریافت كننده باید بستانكار دارنده وثیقه با حق تقدم باشد

 

67 2- پرداخت طلب بستانكار دریافت كننده، نباید به ضرر او باشد

 

68 گفتار دوم- وارث پرداخت کننده دین مورث

 

68 گفتار سوم- ماده 7 آئین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی مصوب ۱۳۸۷/۶/۱۹

 

70 مبحث سوم – در مقررات اجرای احکام مدنی

 

73 گفتار اول- پرداخت توسط محكوم له در حق وثیقه طلبكار دیگر محكوم علیه

 

73 گفتار دوم – پرداخت توسط محكوم له برای حق الزحمه حافظ و ارزیاب

 

74 مبحث چهارم- در مقررات تجاری

 

75 گفتار اول- پرداخت وجه سند تجاری توسط ظهرنویس

 

75 گفتار دوم- پرداخت وجه اسناد تجاری توسط ثالث

 

75 گفتار سوم- حق رجوع ضامن اسناد تجاری

 

76 گفتار چهارم- حمل و نقل

 

77 بند اول- نظریه مسئولیت قراردادی

 

77 بند دوم- مسئولیت غیر قراردادی

 

77 بند سوم- جانشینی و حق رجوع متصدی حمل و نقل در حقوق صاحب كالا

 

77 گفتار پنجم- ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون در ضمان تجاری

 

79 مبحث پنجم- در مقررات بیمه

 

82 گفتار اول- شرایط حق رجوع بیمه گر

 

83 بند اول: پرداخت قبلی غرامت

 

83 بند دوم- التزام بیمه گر به پرداخت غرامت

 

84 بند سوم- مسئولیت مدنی ثالث

 

84 گفتار دوم – قلمرو حق رجوع بیمه گر

 

84 بند اول- از نقطه نظر انواع بیمه ها

 

85 بند دوم- از نقطه نظر حدود حق رجوع

 

87 مبحث ششم- آثار ایفاء نسبت به ثالث پرداخت کننده در قوانین تامین اجتماعی

 

87 گفتار اول- مبنای حق رجوع سازمان تامین اجتماعی به مسئولان حادثه(محكوم علیه)

 

88 بند اول- تئوری مسئولیت مدنی

 

88 بند دوم- تئوری قائم مقامی

 

88 گفتار دوم- تعارض رجوع سازمان به كارفرما و توجیه آن

 

89 گفتار سوم- شرایط قائم مقامی

 

89 بند اول- خسارت ناشی از فعل ثالث باشد

 

89 بند دوم- مسئول بودن ثالث

 

91 بند سوم – پرداخت یا جبران خسارت

 

91 گفتار چهارم- زمان رجوع

 

92 مبحث هفتم – جانشینی و حق رجوع صندوقهای تأمین خسارتهای بدنی و بیت المال

 

93 گفتار اول – جانشینی و حق رجوع صندوقهای تأمین خسارتهای بدنی

 

93 گفتار دوم – جانشینی و حق رجوع بیت المال

 

94 فصل دوم – نظریه عمومی جانشینی با پرداخت

 

96 مبحث اول- مفهوم نظریه

 

96 مبحث دوم – موارد تحقق جانشینی با پرداخت

 

98 گفتار اول- در صورتی که پرداخت كننده ملزم به پرداخت دین دیگری باشد

 

98 بند اول – مفهوم

 

98 بند دوم- مصادیق (قلمرو شمول)

 

99 یك: تعهدات تضامنی

 

99 1- تئوری نمایندگی

 

99 2- تئوری اداره مال غیر

 

100 3- تئوری ضمان مسئولان تضامنی از یكدیگر

 

100 دو: تضامن ناقص

 

100 سه: تعهدات تجزیه ناپذیر

 

101 چهار: مسئولیت ناشی از فعل غیر

 

102 گفتار دوم- ذینفع بودن پرداخت كننده در تأدیه دین دیگری

 

102 مبحث سوم – شرایط جانشینی با پرداخت

 

103 گفتار اول- لزوم پرداخت

 

103 بند اول- مفهوم

 

103 بند دوم- مبنای شرط

 

104 بند سوم- استثناء ‌شرط پرداخت در قوانین

 

105 بند چهارم- نحوه پرداخت

 

106 گفتار دوم – شرایط پرداخت كننده یا عامل پرداخت

 

106 بند اول) پرداخت كننده باید شخصی غیر از مدیون اصلی باشد

 

107 بند دوم) پرداخت باید به نام و حساب پرداخت كننده باشد

 

108 بند سوم) پرداخت كننده باید مباشرتا یا توسط نماینده خود پرداخت كند

 

108 بند چهارم) پرداخت كننده نباید قصد تبرع داشته باشد

 

109 مبحث چهارم- آثار جانشینی با پرداخت

 

109 گفتار اول- آثار جانشینی نسبت به پرداخت كننده

 

109 بند اول- انتقال طلب

 

110 بند دوم) انتقال توابع طلب

 

110 الف) انتقال اوصاف طلب

 

110 ب)انتقال اوصاف دعوی

 

111 ج)صلاحیت دادگاه

 

111 بند سوم- استثنائات وارد بر اصل اثر انتقالی جانشینی

 

111 الف) وقتی كه حقوق دائن جنبه شخصی دارد

 

111 ب) وقتی كه پرداخت كننده خود نیز یكی از بدهكاران تضامنی باشد

 

112 ج) وقتی كه طلب با پرداخت كمتر ساقط شده باشد

 

113 د) وقتی كه جانشین بخشی از طلب را پرداخته باشد

 

114 گفتار دوم- آثار جانشینی نسبت به دریافت كننده

 

114 بند اول) عدم اقدام علیه جانشین و همكاری با او در وصول طلبش

 

115 بند دوم ) عدم ضمان دریافت کننده در مقابل جانشین نسبت   به عدم وجود طلب

 

116 گفتار سوم- آثار جانشینی نسبت به مدیون

 

117 بند اول- قابلیت استناد جانشینی پرداخت کننده در مقابل مدیون

 

117 بند دوم – قابلیت استناد ایرادات و دفاعیات

 

118 1- ایرادات استنادی قبل از پرداخت موجود باشد

 

118 2- ایرادات نباید جنبه شخصی داشته باشد

 

118 بند سوم- اثر حكم علیه جانشین نسبت به مدیون

 

118 گفتار چهارم- آثار قائم مقامی نسبت به اشخاص ثالث

 

119 نتیجه گیری

 

120 پیشنهادات

 

126 منابع و مآخذ

 

127 چکیده انگلیسی

 

131

چکیده

مطابق اطلاق ماده 267 ق.م.، اگر کسی دین، تعهد و محکوم به دیگری را بدون اذن او ادا کند، حق رجوع به او را ندارد. اما با استقراء در قوانین مختلف از جمله قانون اجرای احكام مدنی، قانون ثبت، آئین نامه اجرای اسناد لازم الاجرا، قانون بیمه و تامین اجتماعی و ….. و سوابق فقهی و نیز رویه قضایی، این نتیجه حاصل خواهد شد که قسمت اخیر ماده 267ق.م. بیانگر چهره واقعی نظام حقوقی ایران نیست، بلکه در حقوق ایران نیز مانند اکثر کشورهای دیگر، پرداخت کننده دین دیگری جز در فرضی که قصد تبرع دارد، می ­تواند به مدیون رجوع کند؛ اگرچه مأذون از سوی مدیون نباشد. اگر ثالث پرداخت کننده هیچ­گونه التزام یا نفعی در پرداخت نداشته و کاملاً بیگانه از دین باشد، اقدام به پرداخت نماید، ظهور در قصد تبرع دارد، ولی وقتی در پرداخت شدن دین ذینفع بوده یا ناگزیر از پرداخت باشد، این ظهور فروغ خود را از دست می دهد و حق رجوع به مدیون اصلی بیشتر رخ می نماید. البته ماهیت حق رجوع در موارد اخیر الذكر با ماهیت حق رجوع ثالث ماذون تفاوت دارد و بالطبع موجب آثار متفاوتی می شود.

کلید واژگان:

واژگان اصلی: ایفاء، محکوم به، اجرای احکام، اجرای اسناد، ثالث ماذون، ثالث غیر ماذون، تادیه دین دیگری، التزام در تادیه، نفع در تادیه، رجوع شخصی و قائم مقامی.

واژگان مرتبط: تعهدات تجزیه ناپذیر، جانشینی با پرداخت، حق رجوع ، تضامن ناقص و کامل، دین مشترک، پرداخت،انتقال طلب، انتقال دعوی.

مقدمه

الف) طرح موضوع

ضرورت­های اجتماعی و قواعد اخلاقی اقتضاء می­ کند اشخاص بتوانند دیون یکدیگر را پرداخت کنند. حقوق نیز این نیاز اخلاقی و اجتماعی را به رسمیت شناخته و آن را از اسباب سقوط تعهدات پذیرفته است و برای تحقق آن حتی اذن و رضای دائن و مدیون ضروری نیست و در هر حال این پرداخت موجب سقوط دین مدیون در مقابل دائن است. مواد 267 و 268 قانونی مدنی ایران به این مهم پرداخته است.

اما این سوال مطرح می گردد بعد از پرداخت دین از سوی ثالث او حق رجوع به مدیون را دارد؟ اولین پاسخی که به ذهن خطور میکند اینست که همان­گونه که ضرورت­های اجتماعی و اخلاقی اقتضاء می­ کند که اشخاص بتوانند دیون یکدیگر را ادا کنند، همین ضرورت­ها نیز ایجاب می­ کند که مدیون بطور ناروا دارا نشود و عمل ثالث پرداخت کننده نامشروع و غیر قابل جبران تلقی نشود. بنظر می رسد برای تحقق این مطلوب شایسته است پرداخت کننده دین دیگری، جز در صورت داشتن قصد تبرع، بتواند به مدیون رجوع کند و اذن یا عدم اذن مدیون در داشتن حق رجوع بی تاثیر باشد، اما ظاهراً در ایران قانون مدنی راه دیگری پیش گرفته و موضع مغایر با قواعد اخلاقی و اجتماعی اتخاذ کرده است؛ چون قسمت اخیر ماده 267 ق.م. رجوع تادیه کننده دین دیگری را فقط منوط به اذن مدیون نموده است.

اجرای این قسمت از ماده 267ق.م. در بسیاری از موارد به تبعات نامطلوب اخلاقی و اجتماعی منجر می­ شود: فروشنده بدون اینکه عوارض و مالیات ملک را بپردازد آن را می­فروشد و خریدار ناآگاه، بعنوان مالک فعلی، طرف مطالبه دیون سابق ملک قرار می­گیرد و ناچار می­ شود که بدهی مالیاتی ملک را که در واقع دین فروشنده(مالک سابق) بوده، بپردازد یا مالک، مال مرهونه خود را می­فروشد بدون اینکه در رهن بودن آنرا به خریدار اعلان کند و خریدار ناآگاه نیز جهت جلوگیری از فروش مال جهت استیفاء حقوق مرتهن ناچار به پرداخت طلب او، که در واقع دین فروشنده (راهن) است، می شود. در این موارد و بسیاری از موارد مشابه دیگر که در عمل نیز بسیار مبتلی به می باشد، آیا منصفانه و معقول است که گفته شود، چون خریدار بدون اذن فرشنده (مدیون) دین او را پرداخته است به حکم ماده 267 ق.م. حق رجوع به او را نخواهد داشت؟ این نتیجه غیراخلاقی را هیچ وجدان بیداری نمی پذیرد و لذا چنین رویکردی نسبت به ادای دین دیگری از یک قانون­گذار متشرع که در سایه قواعد اخلاقی و فقهی چون قاعده احسان[1] بسیار بعید به نظر می­رسد.

خوشبختانه در مرحله اجرای احكام و اسناد مقررات مربوطه؛ یعنی قانون اجرای احكام مدنی و آئین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی مصوب ۱۳۸۷/۶/۱۹ و قانون ثبت درباره ایفاء تعهد و محكوم به توسط غیر مدیون مواد متعددی پیش بینی كرده است و اصولا صرفنظر از وجود یا فقدان اذن قبلی پرداخت كننده، به او حق رجوع به محكوم علیه و متعهد داده شده است؛ لذا این سوال مطرح می شود كه آیا حکم موادی مانند مواد 55، 76 و 82 قانون اجرای احكام مدنی و مواد 7 ، 25 ، 39 و 100 آئین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی مصوب ۱۳۸۷/۶/۱۹، تبصره 1 ماده 34 مکرر احكام استثنائی هستند یا موافق قاعده می باشند و آیا قابل تسری به سایر موارد هستند؟

آنچه در این تحقیق به دنبال آن هستیم در اولویت اول اثبات این امر است که ،علی رغم آنچه مشهور است، این موارد یک حکم استثنایی نیستند، بلكه با جمع بودن برخی شرایط كه از مناط و ملاك مواد مزبور بدست می آید، شخصی كه در مرحله اجرای سند یا حكم دین دیگری را پرداخت می كند، ولو اینكه ماذون نباشد، با جمع بودن برخی شرایط حق رجوع به متعهد و محكوم علیه را دارد.

برای اینكه بتوانیم در عرصه اجرای اسناد و احكام نظریه پردازی نمائیم، ناچار شدیم دامنه بحث خود را توسعه داده و به مطالعه بیشتر در كل نظام حقوقی ایران و استقرا در قوانین مختلف و رویه قضایی بپردازیم. از این تلاش به دنبال این نتیجه بودیم­که قسمت اخیر ماده 267ق.م. با این اطلاق چهره واقعی نظام حقوقی ایران و اراده واقعی قانون­گذار نیست و حکم مقرر در قسمت اخیر ماده 267ق.م. که به عنوان قاعده مطرح شده در واقع استثنایی بیش نیست و در نظام حقوقی ایران تادیه کننده دین دیگری، جز در صورتی که قصدتبرع دارد، می­تواندبه مدیون رجوع کند اگرچه مأذون از سوی مدیون نباشد. اذن یا عدم اذن مدیون در اصل حق رجوع بی تاثیر است وصرفا درنوع رجوع یا دعوی(دعوای شخصی یا قائم مقامی) موثر است.

در این مطالعه سئوالات متعدد دیگری به ذهن خطور میکند که البته برخی از آنها ناشی از ماهیت موضوع است، لکن برخی دیگر به جهت ابهام در قانونگذاری می باشد، سوالاتی از قبیل:

مبنا و ماهیت قائم مقامی پیش بینی شده در مواد فوق الذكر چیست؟ آیا قائم مقامی با پرداخت از مصادیق قائم مقامی قراردادی است یا قانونی؟ اگر قراردادی باشد نقش قبول طلبکار چیست؟ فرق آن با انتقال طلب که با توافق طلبکار و ثالث انجام می گیرد، چیست؟ آیا طلبکار می تواند از قبول پرداخت از سوی ثالث امتناع کند؟ آثار این انتقال و قائم مقامی پرداخت کننده چیست؟ اگر متعهد له و محكوم له وثیقه داشته باشند، آیا پرداخت کننده قائم مقام مرتهن می شود و وثیقه نیز در رهن او قرار می گیرد ؟

آیا حق مراجعه به میزان دین را دارد یا نسبت به فروعات دین که ثالث متحمل شده نیز حق مراجعه وجود دارد؟ اگر پرداخت کننده محكوم به را به کمتر از آن صلح و پرداخت کند به چه میزان حق مراجعه دارد؟ آیا می تواند سودجویی کند یا فلسفه این نوع پرداخت چیز دیگری است و باید میزان واقعی پرداخت ملاک قرار گیرد؟

اگر دین سابق پرداخت شده تلقی گردد خسارات تاخیر قطع می گردد یا ادامه می یابد و در حق پرداخت کننده قابل محاسبه و وصول است؟

در پرداخت با اذن مدیون ماهیت اذن چیست؟ آیا همان وکالت در پرداخت است؟ احکام و آثار آن چیست ؟ آیا طلب به ثالث پرداخت کننده منتقل می شود ؟ آیا فروعات و لوازم و تضمینات طلب هم منتقل می شود؟ اگر با توافق با طلبکار طلب به مبلغ کمتر از طلب پرداخت شود، آیا ثالث حق رجوع به میزان تمام طلب را دارد؟

از مشكلات این تحقیق فقدان منابع در دکترین است، به گونه ای که به جرات می توان ادعا کرد فقط در یک کتاب بیشتر از پنج صفحه به این موضوع پرداخته شده است، آنهم در قالب تئوری قائم مقامی با پرداخت که یک موضوع عام تری است. درسایرکتابها بیشتر ازدوصفحه به این موضوع پرداخته نشده است. فقدان تحلیل های تئوریک در زمینه موضوع دشواری سازماندهی و تدوین این رساله را دو چندان نمود.

مقررات قانونی در زمینه پرداخت محکوم به و تعهد توسط غیر مدیون نیز بسیار پراکنده می باشند که گردآوری همه آنها، جهت استخراج یک قاعده و تبیین احکام و آثار آن بسی مشکل بود.

در این تحقیق سعی کرده ایم علی رغم تمام سختی ها و كاستی های فوق الذكر، در حد توان و بضاعت علمی ناچیز خود، به بررسی و تحلیل مباحث فوق الذکر بپردازیم و النهایه قاعده عامی را استخراج و معرفی نمائیم و قاعده مزبور را با نظریه مشهور فقهاء امامیه و رویه قضایی و دکترین تطبیق دهیم……… امید است مقبول افتد.

ب) اهمیت موضوع

در نگاه اول موضوع پرداخت محکوم به و تعهد توسط شخص غیر مدیون، اعم از ماذون یا غیر ماذون، موضوعی متروک بنظر می رسد. پژوهشگر جوان از خودش سوال می کند مگر امروزه شخصی حاضر می شود دین یا تعهد دیگری را پرداخت کند؟!! شاید به ندرت این اتفاق بیفتد و ارزش تحقیق ندارد!!! لکن این اندیشه خام است و با کمی پختگی و فعالیت حرفه ای در زمینه مسائل قضایی اهمیت بررسی موضوع نمود و بروز بیشتری می یابد. فرض شود مالک ملکی بدون اینکه عوارض و مالیات ملک را بپردازد آن را می­فروشد. خریدار ناآگاه، بعنوان متصرف و مالک، طرف مطالبه قرار می­گیرد و ناچار می­ شود که بدهی مالیاتی ملک را که در واقع دین فروشنده است، بپردازد یا مالک، مال مرهونه خود را می­فروشد، بدون اینکه رهینه بودن را به خریدار اعلان کند. خریدار ناآگاه نیز جهت جلوگیری از مزایده مال ابتیاعی ناچار به پرداخت طلب مرتهن، که در واقع دین فروشنده (راهن) است، می شود. بموجب برخی مقررات جزایی بیت المال ناچار به پرداخت برخی خسارات بدنی زیاندیده می شود، در حالی که این دین جانی است. شرکت بیمه و سازمان تامین احتماعی خسارات زیاندیده را پرداخت می کنند، درحالی که این تعهد دیگری است . محکوم له برای امکان ادامه عملیات اجرایی ناچار می شود دیون محکوم علیه را نسبت به مال توقیف شده پرداخت نماید و ….

در مثالهای فوق الذکر که اشباه و نظایر و مصادیق آن نه تنها نادر نیست، بلکه بسیار رایج و مبتلی به می باشد، ثالث دین دیگری را تبرعا نمی پردازد، بلکه ناچار و ناگزیر می باشد و با توجه به حکم عام موضوع ماده 267 قانون مدنی همیشه این نگرانی و دلهره وجود دارد که با وجود عدم امکان اخذ اذن قبلی از محکوم علیه یا متعهد امکان رجوع به نامبردگان وجود دارد؟