پایان نامه ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی: تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در عهد صفوی عرفی شیرازی، طالب آملی، کلیم کاشانی، محتشم کاشانی و صائب تبریزی |
دکتر موسی پرنیان
استاد مشاور
دکتر زهرا لرستانی
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 بیان مسأله. 3
1-2 فرضیههای تحقیق.. 4
1-3 اهداف تحقیق.. 4
1-4 روش تحقیق و جامعه آماری.. 4
1-5 محدودیتهای پژوهش… 4
فصل دوم: شعر فارسی در قبل و بعد از اسلام
2-1 تعریف شعر. 6
2-2 ارکان شعر. 7
2-3 واژه شعر. 7
2-4 شعر فارسی قبل از ظهور اسلام. 7
2-5 شعر فارسی بعد از ظهور اسلام. 8
2-6 انواع سبک های شعری بعد از ظهور اسلام. 9
2-6-1 سبک خراسانی.. 9
2-6-2 سبک حد واسط یا دوره سلجوقی.. 9
2-6-3 سبک عراقی.. 10
2-6-4 سبک حد واسط عراقی و هندی (مکتوب وقوع و واسوخت) 12
2-6-4-1 مکتب وقوع. 12
2-6-4-2 مکتب واسوخت… 12
2-6-5 سبک هندی.. 13
2-6-6 سبک شعر دورهی بازگشت… 15
2-6-7 سبک شعر نو در دوران معاصر. 16
2-7 زمینهها و بسترهای شکل گیری سبک هندی.. 16
2-8 دلایل بی توجهی پادشاهان صفوی به شعر و فرار شاعران. 16
2-8-1 ترویج مذهب شیعه و تثبیت مبانی ایدئولوژیک… 16
2-8-2 نخست بعضی از شاهان صفوی.. 17
2-8-3 توجه به زبان عربی.. 17
2-8-4 توجه بیش از حد به علمای مذهبی و کم توجهی به شاعران. 18
2-9 وجه تسمیه سبک هندی.. 18
2-10 جامعه در عهد صفویه. 19
2-11 فن و هنر در عهد صفوی.. 20
2-12 وضع سیاسی ایران در دوره صفویه. 21
2-13 روابط ایران با دولتهای خارجی.. 22
2-14 سرگرمیها و جشنهای دوره صفویه. 23
2-15 وضع دین و مذهب دوره صفویه. 24
2-16 وضع عمومی شعر فارسی در دوره صفویه. 26
2-17 نواع شعر در عصر صفوی.. 29
2-18 ویژگیهای سبک هندی.. 30
فصل سوم: معرفی شاعران برگزیده دوره صفویه
3-1 مقدمه. 37
3-2 طالب آملی.. 37
3-2-1 زندگی نامه طالب آملی.. 38
3-2-2 سبک شعری طالب آملی.. 40
3-2-3 ویژگیهای کلام طالب… 41
3-2-4 عادات و اخلاق طالب… 43
3-2-5 طرز تفکر طالب… 43
3-2-6 طالب و عرفان. 43
3-2-7 ممدوحان طالب… 44
3-2-8 آثار طالب… 45
3-3 کلیم کاشانی.. 45
3-3-1 زندگی نامه کلیم کاشانی.. 46
3-3-2 ویژگیهای اخلاقی کلیم. 47
3-3-3 باورهای دینی کلیم. 48
3-3-4 آثار کلیم. 49
3-3-5 مقام شاعری و ویژگیهای سخن کلیم. 49
3-3-6 ویژگیهای کلام. 51
3-4 عرفی شیرازی.. 53
3-4-1 آثار عرفی.. 55
3-4-2 مقام شاعری و سبک بیان عرفی.. 55
3-4-3 در باب اخلاق و منش… 56
3-4-4 ویژگیهای غزل عرفی.. 56
3-4-5 مدایح عرفی.. 58
3-5 صائب تبریزی.. 59
3-5-1 زاویه دید در شعر صائب… 64
3-5-2 اخلاقیات صائب… 64
3-5-3 سبک و شیوهی صائب… 65
3-5-4 تصویرگری در شعر. 65
3-5-5 باورهای دینی و مذهبی صائب… 66
3-5-6 آثار صائب… 67
3-5-7 غزلیات صائب… 67
3-5-8 شهرت صائب… 68
3-5-9 شخصیت بخشیدن به اشیاء. 68
3-6 محتشم کاشانی.. 69
3-6-1 مقام شاعری محتشم. 70
3-6-2 ممدوحان محتشم. 71
فصل چهارم: تصاویر و عناصر مذهبی در شعر شاعران برگزیده عهد صفوی
(عرفی شیرازی، طالب آملی، محتشم کاشانی، صائب تبریزی و کلیم کاشانی)
4-1 مقدمه. 73
4-2 تصاویر و عناصر در اشعار مذهبی صائب… 75
4-3 تصاویر و عناصر در اشعار مذهبی محتشم کاشانی.. 79
4-4 تصاویر و عناصر در اشعار مذهبی کلیم کاشانی.. 92
4-5 تصاویر و عناصر در اشعار مذهبی طالب آملی.. 97
4-6 تصاویر و عناصر در اشعار مذهبی عرفی شیرازی.. 117
فصل پنجم: نتیجه گیری
5-1 نتیجه گیری.. 127
منابع. 135
چکیده
در عهد صفویه و با توجه به اقبال پادشاهان صفوی به مذهب تشیع، ادبیات مذهبی مورد استقبال بیشتر قرار گرفت. از لحاظ سبک شعری، اگر چه شاعران به خاطر گرایش به تقلید در حالت رکود به سر میبرند اما برخی شاعران مضامین جدیدی در شعر پدید آوردهاند که در نوع خود بی نظیر است. این تحقیق با هدف بررسی تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در عهد صفوی و در شعر شاعران منتخب این دوره انجام شده است، این تحقیق به روش کتابخانهای و توصیفی و با هدف بررسی عناصر و تصاویر مذهبی در اشعار شاعران برگزیده سبک هندی صورت گرفته است که فصل اول شامل کلیات، فصل دوم؛ بررسی شعر قبل و بعد از اسلام و اوضاع سیاسی، مذهبی و ادبی دوره صفوی میباشد در فصل سوم به معرفی شاعران برگزیده این عصر پرداخته شده است، در فصل چهارم تصاویر و عناصر مذهبی در اشعار شاعران برگزیده عهد صفوی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان داد عناصر مذهبی رایج در این دوره شامل عبارات قرانی، اسامی شخصیتهای دینی و مذهبی و پیامبران الهی، واژگان و اصطلاحات دینی رایج در دستورات اسلام و اولیاء، معجزات پیامبران الهی، احادیث نبوی، اماکن مقدس، بهشت، جهنم و … میباشد که در این بین مشاهده گردید اشعار و ابیات محتشم کاشانی در حوزهی دین و مذهب بسیار بیشتر از سایر شاعران مورد مطالعه در این تحقیق بوده است.
کلید واژگان: عناصر مذهبی، سبک هندی، عرفی شیرازی، طالب آملی، کلیم کاشانی، محتشم کاشانی و صائب تبریزی.
1-1 بیان مسأله
همه پدیدههای هستی پیوسته در حال تغییر، تحول و دگرگونی هستند و شعر نیز از این قاعده مستثنی نیست، نگاهی به تاریخچه شعر و ادب فارسی موید این تغییر شیوه سبک و طریق است و شاعران و نویسندگان ما در گذر زمان در آثار گران سنگ و ارزشمند خویش این واقعه را به خوبی نمایان ساختهاند. بررسی نوع سبک و آنچه آفریدهاند حقیقت دگرگونی در آن ها را جلوهگر میسازد.
«گاهی انقلابها و جریانات اجتماعی باعث تغییر سبكها میشود؛ سبك هندی كه از اوایل قرن یازدهم تا اواسط قرن دوازدهم به مدت صد و پنجاه سال در ایران و هند و آسیای صغیر معمول بود، در نتیجه همین انقلابهای اجتماعی به وجود آمد. «با روی كار آمدن حكومت صفوی و رسمی شدن مذهب شیعه، شاهان صفوی جز شعرهای مذهبی به دیگر انواع شعر درباری، عرفانی و عاشقانه بیتوجهی كردند و این باعث شد كه شعر دیگر در انحصار طبقه خاصی نباشد و اصناف گوناگون مردم به شعر روی آوردند». (انوشه، 1376: 795).
«به دلیل گستردگی حوزه زمانی و مكانی سبك هندی، تنوعاتی در این سبك پدید آمد كه باعث پیدا شدن تمایزاتی میان شعر شاعران پیرو سبك هندی مقیم ایران و هند شده است. گروهی سبك متداول شاعران ایرانی این دوره را سبك صفوی نامیدهاند و سبك هندی را درباره پیروان هندی این شیوه به كار بردهاند؛ و در تقسیمی دیگر سبك شعر این دوره، سبك صفوی نامیده شده كه برای آن، دوشاخه سبك صفوی ایرانی یا اصفهانی و سبك هندی قائل شدهاند. در شاخه هندی این سبك به دلیل بومی نبودن زبان فارسی در هند و محیط فرهنگی آن جا، زبان شعر پیچیدهتر و اغلب با لغزشهای دستوری و گاه سستی كلام همراه است. این نكته نیز گفتنی است كه اگر چه در ایران در سدۀ دوازدهم هجری در قبال سبك هندی و انحطاطش واكنشی نشان داده شد اما نفوذ این سبك در پاكستان و تاجیكستان و افغانستان تا دوران اخیر ادامه داشته است». (انوشه، 1376: 795).
این پژوهش با هدف بررسی ترکیبات و تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در شعر دوره صفوی مانند شاعران برجسته سبک هندی و عصر صفوی از جمله صائب تبریزی، محتشم کاشانی، حکیم کاشانی، طالب آملی، عرفی شیرازی. انجام می شود. با توجه به جایگاه مهم سبک هندی و شعر دورۀ صفوی در فرهنگ و ادب فارسی و همچنین جایگاه عمدۀ اصطلاحات و عناصر دین و مذهبی در ساخت ترکیبات
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-10-03] [ 12:55:00 ب.ظ ]
|