پایان نامه ارشد رشته مدیریت: بررسی عوامل اساسی افزایش تاخیرات پروژه در استان اردبیل و رتبه بندی آنها با بهره گرفتن از تصمیم گیری چند معیاره

1-2 بیان مساله……………………………. 4

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………….. 6

1-4 اهداف تحقیق:…………………………… 8

1-5 سؤالات تحقیق:…………………………… 8

1-6 فرضیه ‏های تحقیق:…………………………… 8

1-7 مدل نظری تحقیق…………………………….. 9

1-8 تعریف واژه ‏ها 10

فصل دوم ادبیات تحقیق…………………………….. 11

2-1 مقدمه……………………………. 12

2-2 مدیریت پروژه در صنعت ساختمان……………………………. 13

2-3 وضعیت پروژه های ساختمانی در ایران……………………………. 16

2-4 مشکلات صنعت ساختمان……………………………. 18

2-4-1 مدیریت پروژه:…………………………… 18

2-4-2 تکنولوژی کار ساختمانی:…………………………… 18

2-4-3 کارایی نیرو کار:…………………………… 18

2-4-4 تعلیم و تامین نیروی انسانی: …………………………… 19

2-4-5 قوانین، مقررات، بخشنامه ها و دستورالعمل های فنی:……………….. 19

2-4-6 عدم ثبات در بازار:…………………………… 19

2-5 نحوه مدیریت پروژه های ساختمانی…………………………….. 19

2-6 نقش مدیریت پروژه در ارتقاء پروژه های ساختمانی…………………………….. 21

2-7 دلایل عمده بروز تاخیرات و ناکامی ها در طول اجرای پروژه…………………… 22

2-7-1 عوامل غیر قابل کنترل (عوامل محیطی)……………………………. 22

2-8 شناخت علل عمده ادعاهای پیمانکاران پروژه های عمرانی……………….. 27

2-8-1 تعریف پیمان:…………………………… 29

2-8-2 عوامل اصلی در شکل گیری ادعاهای پیمانکار در پیمان ها:……………………… 30

2-8-3 انواع تاخیرها در پروژه های ساختمانی:…………………………… 33

2-8-4 دعاوی و اختلافات و مدیریت پروژه:…………………………… 34

2-8-5 ادعاها عمده پیمانکار:…………………………… 35

2-9 جایگاه مدیریت ریسک در جلوگیری از به تاخیر افتادن پروژه های ساخت……………. 40

2-9-1 ساختار شکست ریسک: …………………………… 41

2-9-2 مرحله شناسایی ریسکها:…………………………… 41

2-9-3 مرحله ارزیابی ریسک ها:…………………………… 42

2-9-4 شناسایی ریسکهای پروژه های ساخت……………………………… 43

2-9-5 برنامه ریزی و کنترل پروژه:…………………………… 48

2-10 عوامل تاخیر از دیدگاه کارفرما ، مشاور، پیمانکار………………….. 52

2-11 علل افزایش مدت زمان اجرای پروژه‌ها ازدیدگاه عوامل پروژه …………..56

2-11-1 كارفرما…………………………… 56

2-11-2 مشاور……………………………. 57

2-11-3 پیمانكار……………………………. 59

2-12 تبیین وضعیت موجود طول عمر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی……………… 62

2-13 آثار و پیامدهای افزایش طول عمر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی…………….. 63

2-13-1 بروز آثار تورمی در اقتصاد كشور……………………………. 63

2-13-2 افزایش هزینه تمام شده طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی…………………… 64

2-13-3 از دست رفتن توجیه اقتصادی بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی…….. 66

2-13-4 كاهش كیفی خدمات پیمانكاران……………………………. 67

2-13-5 ایجاد اشتغال ناپایدار و كاهش سرمایه‌گذاری مولد……………………………. 67

2-14 عوامل طولانی شدن طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی…………………………….. 67

2-14-1 عدم كفایت اعتبارات تأمین شده…………………………… 69

2-14-2 عدم تخصیص كامل اعتبارات تأمین شده…………………………… 69

2-14-3 عدم رعایت زمان بندی مناسب در تخصیص اعتبارات……………….. 70

2-14-4 عدم امكان جابجایی اعتبارات پروژه‌های مشابه در یک دستگاه اجرایی………. 70

2-14-5 بوروكراسی گسترده و تأخیر در پرداخت مطالبات پیمانكاران……………. 71

2-15 راهكارهای اجرایی مناسب برای مواجهه با چالش‌های فوق…………………….. 71

2-15-1 واگذاری برخی طرح‌های عمرانی به بخش غیر دولتی……………………… 72

2-15-2 ارتقاء بهره‌وری مدیریت منابع مالی در اجرای طرح‌های عمرانی……………. 73

2-15-3 امكان جابجایی اعتبارات پروژه‌های مشابه………………….. 75

2-15-4 استفاده از گردش مالی اعتبارات عمرانی دستگاه در بانك عامل………………… 76

2-16 الزامات اجرایی تحقق گشایش اعتبار اسنادی ریالی برای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی…….. 77

2-16-1 اخذ مجوزهای قانونی لازم جهت انتقال اعتبار عمرانی دستگاه به بانك عامل……………. 78

2-16-2 مجوزهای بانك مركزی برای گشایش LC ریالی از منابع داخلی بانك تا سقف معین……….. 78

2-16-3 تبدیل ردیف اعتبارات عمرانی دستگاه از حساب قرض الحسنه‌ جاری دولتی به حساب قرض الحسنه‌ جاری…..79

2-16-4 گشایش اعتبار اسنادی ریالی برای كل دوره اجرای طرح از زمان شروع تا پایان آن در سررسیدهای مشخص….. 79

2-16-5 هدایت گردش مالی پروژه به سمت بانك عامل…………………………….. 80

2-16-6 شروع بكارگیری مكانیزم LC ریالی در فازهای مستقل و یا طرح‌‌های جدید عمرانی…………. 80

2-17 مثال اجرایی…………………………….. 81

2-18 بررسی تجربیات جهانی…………………………….. 87

2-18-1 تجربیات جهانی گشایش اعتبار اسنادی داخلی پروژه‌های دولتی…………………………….. 87

2-18-2 استانداردهای جهانی مدت اجرای طرح‌های عمرانی…………………………….. 89

2-19 پیشینه تحقیق…………………………….. 90

فصل سوم روش تحقیق…………………………….. 92

3-1-روش تحقیق:…………………………… 92

3-2 متغیرهای تحقیق…………………………….. 93

3-3 ابزار گردآوری داده ها …………………………… 93

3-4 چگونگی جمع اوری اطلاعات و داده ها:…………………………… 93

3-5 جامعه آماری،…………………………… 93

3-6 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ‏ها: …………………………… 94

فصل چهارم تجزیه تحلیل داده ها……………………………. 94

4-1بخش اول آمار دموگرافیک……………………………… 95

4-2 آمار توصیفی…………………………….. 100

4-3 آمار استنباطی…………………………….. 102

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری……………………………… 107

5-1بحث و نتیجه گیری:…………………………… 108

5-2محدودیت های پژوهش………………………………. 111

5-3پیشنهادات پژوهشی…………………………….. 111

منابع:…………………………… 112

چکیده:

اجرای طرح های زیر بنایی در هر منطقه باعث بهبود وضعیت اقتصادی و مبادلات تجاری درآن منطقه خواهد شد.پروژه های عمرانی که جزوپروژه های زیر بنایی کشور می باشد ،معمولا نیاز به بودجه های سنگین و مدت زمان طولانی دارد. لذا تاخیر در این گوونه پروژه ها باعث صدمات جبران ناپذیری به اقتصاد کشور می شود. بنابراین برنامه ریزی و مدیریت مناسب و کارامد در پروژه های عمرانی بسیار ضروری است. تا بتوان انها را در زمان براورده شده ،هزینه پیش بینی شده و کیفیت مناسب به بهره برداری رساند.هدف این پژوهش شناسایی و بررسی عوامل موثر بر بروز تاخیرات زمانی در پروژه های عمرانی در محدوده شهرستان اردبیل می باشد.روش تحقیق در این نوع پژوهش از نوع توصیفی _ پیمایشی است جامعه آماری ما پروژه های عمرانی شهرستان اردبیل شامل 100پروژه بوده و روش نمونه گیری با توجه به تعداد پروژه ها موجود در شهر اردبیل یا قسمت تعیین می گردد . حجم نمونه 30 پروژه انتخاب گردیده است . برای گردآوری داده های مربوط از پرسشنامه عوامل تاخیر پروژه استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که متغیر های عوامل مالی،نیروی انسانی عوامل طبیعی و کارفرما بر تاخیر پروژه تاثیر دارد این عوامل به ترتیب عوامل مالی با 47 درصد سهم،کارفرما یا 25 درصد سهم ،نیروی انسانی با 23 درصد سهم و عوامل طبیعی با 19 درصد سهم توان تاثیر بر تاخیر پروژه دارد.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

روند اجرایی طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی دولت همواره به علل گوناگون دچار توقف‌های پی در پی می‌شود كه نهایتاً موجب طولانی شدن پروژه‌ها و تأخیر در زمان بهره‌برداری از آنها می‌شود. افزایش عمر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی ضمن اینكه اجرای آنها را با ریسك‌ زیاد همراه می‌سازد، هزینه تمام شده آنها را هم افزایش می‌دهد. افزایش عمر طرح‌های عمرانی دولت تا بدانجا پیش رفته كه عدم اتمام طرح‌ها در زمان تعیین شده امری عادی و اساساً یک رویه جاافتاده و نانوشته از سوی نظام بودجه‌ریزی و اجرایی كشور تلقی می‌شود.

بنا بر گزارش‌های رسمی منتشر شده (گزارش دفتر نظارت و ارزیابی طرح‌ها، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی) مهمترین علل تأخیر پروژه‌ها و طرح‌های عمرانی از زمان‌بندی اجرا شامل موارد زیر است ( ذبیحی، 1386، ص 39-33 )

1- نارسایی اعتبارات: (%3/48)

2- ضعف دستگاه‌های اجرایی: (%6/15)

3- ناتوانی پیمانكاران: (%7/4)

بنابراین بزرگترین سهم از علل تأخیر در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی مربوط به نارسایی اعتبارات است. تداوم مشكلات مالی طی سالهای متمادی و عمومیت داشتن آنها در اكثریت طرح‌ها و پروژه‌ها نشان می‌دهد نوع مسائل از جنس ساختاری است. ساختارهای موجود نظام تأمین و تخصیص بودجه بدلیل پیچیدگی بسیار و فرایندهای طولانی، فاقد كارایی لازم و مورد نیاز توسعه كشور می‌باشند.

با توجه به حجم بالای طرح‌ها و پروژه‌های ناتمام و افزایش بیش از پیش هزینه‌های آنها و عدم بازگشت هزینه‌های انجام شده در آنها (طرف تقاضا) به شكل تولید (طرف عرضه) در چرخه اقتصاد كشور می‌توان از جمله عوامل ایجاد تورم فزاینده را طولانی شدن پروژه‌ها دانست.

این نوشتار ابتدا در تحلیل وضعیت موجود آثار و پیامدهای حاصل از افزایش عمر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی را بررسی نموده و با تأكید بر نارسایی اعتبارات و مشكلات مالی به عنوان مهمترین علت، ضمن برشمردن عوامل بروز مشكلات مالی و ریشه‌یابی آنها و ارائه راهكارهای مناسب جهت كاهش مدت زمان اجرای پروژه‌ها به باز مهندسی نظام تأمین و تخصیص اعتبار طرح‌های تملك دارایی‌های سرمایه‌ای می‌پردازد.

2-1- بیان مسئله

شهرستان اردبیل باتوجه به موقعیت جغرافیایی ،یکی از شهر های مهم در برقراری مبادلات تجاری داخلی و خارجی می باشدف اماعلیرغم تصویب و شروع چندین پروژه عمرانی در این منطقه ،همواره شاهد عدم تحقق و یا تطویل زمان اجرای این پروژه ها هستیم . هرچند در اینگونه پروژه ها به دلیل ماهیت پیچیده و وجود عدم قطعیت های فراوان ،اجتناب از بروز تاخیرات تقریبا غیر ممکن می باشد، ولی پروژه هایی در سطح شهرستان مشاهده میگردد.که میزان تاخیر انها بیش از 100درصد زمان براورد شده پروژه است.

این مقدارتاخیر باتوجه به میزان بودجه در نظر گرفته شده ،افزایش قابل ملاحضه هزینه ی پروژه را به دنبال دارد که با در نظر گرفتن تخصیص محدود بودجه ،احتمال توقف وعدم تکمیل این پروژه ها بسیار زیاد است و همین امر اعث از بین رفتن منابع مالی هنگفتی می گردد.

در این تحقیق، ریسک های مختلف موجود در پروژه های عمرانی شناسائی خواهد شد و با توجه به اثر مستقیم تاخیر بر هزینه و کیفیت پروژه ، میزان تاثیر هریک از این ریسک ها براهداف زمانی مالی و کیفی پروژه ، مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته خواهد شد تا بتوان راهکارهای مناسبی را جهت تقلیل یا حذف این عوامل ارائه نمود.همچنین با بهره گرفتن از نتایج حاصله و شناسایی ریسک هایی که احتمال وقوع آن ها در این گونه پروژه ها زیاد می باشد، می توان قبل از شروع پروژه برنامه ریزی موثر را جهت پیشگیری از وقوع این عوامل انجام داد و یا تاثیر آن ها را بر اهداف اصلی پروژه به حداقل رساند

عوامل رایج در تاخیرات پروژه ها را می توان به دو دسته عوامل غیر قابل کنترل (غیر قابل برنامه ریزی) و قابل کنترل(قابل برنامه ریزی)(عوامل فنی) دسته بندی کرد و طبیعی است که شناخت عوامل فنی و قابل کنترل از اهمیت بیشتری برخوردار است .

در کشور های مختلف بسته به مسائل اختماعی ،فرهنگی ،سیاسی،مدیریتی و … بعضی از دلایل تاخیرات اکنون به بررسی هر کدام از این دلایل می پردازییم.

الف)عوامل غیر قابل کنترل (عوامل محیطی)

عوامل طبیعی

حوادث قهریه(همچون سیل وزلزله).

آب و هوای نامناسب.

صعب العبور بودن راه دسترسی به محل پروژه.

آلاینده های محیطی.

مشکلات زمین شناسی پیش بینی نشده.

2.عوامل سیاسی و اقتصادی

مسائل سیاسی.

اعتصابات کارگری.

مشکلات در صنعت یااقتصاد کشور.

تغییرات نظام بانکی و تضامین یا قوانین مربوطه.

مشکلات مربوط به اقتصاد جهانی.

عدم وجود منابع قرضه مناسب.

کمبود مصالح اصلی مانند سیمان . آرماتور در کشور.

تغییرات جهش و ناگهانی قیمت مواد و مصالح.

3.عوامل اجتماعی و حقوقی

مشکلات اجتماعی.

عدم انطباق ضوابط و آیین نامه ها با شرایط روز.

معارضین( حقیقی و حقوقی).

تردد افراد و وسائل نقلیه از محل پروژه.

ب)عوامل قابل کنترل(عوامل فنی):به دو دسته عوامل داخلی و خارجی تقسیم می شوند.

.عوامل داخلی

عوامل مرتبط با براوردهای نیروی انسانی وزمان-

عدم تناسب نفر ساعت برآوردشده با مجموعه فعالیت های .

تخصیص ناکافی نیروی انسانی برای فعالیت ها.

عدم تطبیق کیفیت نیروی کار با انجه در برآوردها پیش بینی شده.

عدم بررسی میزان حجم کاری برای نفرات کلیدی بخش های مهندسی.

-عوامل مرتبط با نارسایی سیستم های اطلاع رسانی بخش های مهندسی

میزان و کیفیت اطلاع رسانی از جانب مدیر پروژه به تیم های مهندسی.

میزان آشنایی و اشراف کارشناسان به فرایندتولید مدارک و انتقال اطلاعات به بخش ها.

نحوه ارتباطات موثر بین مهندسان پروژه با بخش های مهندسی.

رعایت و توجه به توالی تولید مدارک و انجام فعالیت ها.

-عوامل مرتبط با برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی

نحوه ومکانیزم توزیع انسانی درمقاطع زمانی مختلف پروژه ها.

کمبود پرسنل متخصص در بخش های مهندسی.

توان شرکت در جذب و حفظ نیرو های فعال و با تجربه.

سیستم پرداخت پاداش در پروژه ها.

سیستم تعیین حقوق و مزایا وسایر امکانات دیگر.

عوامل مرتبط با خطا و اشتباهات پرسن(10)

روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره به‌منظور کمک به تصمیم‌گیرندگان به‌منظور تصمیم‌سازی مناسب و با در نظر گرفتن مجموعه معیارها، کاربرد زیادی در زمینه‌های مختلف علمی است. یکی از مهمترین موضوعات در علل تاخیر پروژه‌ها تعیین اهمیت عوامل آن است. در روش‌های معمول ارزیابی علل تاخیر پروژه ها بخصوص در ایران، غالباً شدت اثر (در برخی موارد دامنه اثر)، به‌عنوان یگانه معیارکمّی برای ارزیابی علل تاخیر پروژه‌ها مطرح است و سایر معیارها (در صورت وجود) به‌صورت کیفی و توصیفی ایفای نقش می‌کنند. غالباً برای کمّی‌سازی شدت آثار نیز از قضاوت‌های کارشناسی استفاده به‌عمل می‌آید که در بسیاری از مواقع به‌دلیل عدم دقت کافی، یا یکجانبه‌نگری در قضاوت‌ها، از قاطعیت ارزیابی و تحلیل آثار کاسته و نتیجه‌گیری در مورد اهمیت آثار را دچار ابهام می‌کند. لذا استفاده از روشی معتبر برای کمّی‌سازی معیارهای کیفی و تحلیل یکپارچه اثرها با در نظر گرفتن معیارهای تعیین‌کننده ویژگی‌های آن ضروری بوده و موجب افزایش اطمینان به نتایج تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها می‌شود.

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

امروزه اکثرکشور های پیشرفته و در حال توسعه با علم به محدود بودن منابع و بازار رقابتی شدید،جهت استفاده بیشتر از منابع .و کسب سود بیشتر ، بدنبال ریشه یابی علل تاخیر در پروژه ها هستند تا با ارائه راهکارهایی از میزان تاخیر در پروژه های اتی بکاهند.تاخیر در اتمام و بهره برداری از پروژه ها زیان های متعددی رادر پی دراد که برخی ازآن ها عبارتند از:

.افزایش هزینه کل (هزینه های مستقیم و غیر مستقیم)

.راکدماندن سرمایه و تعویق افتاد و بازگشت ان

.از بین رفتن موضوعیت پروژه به دلیل طولانی شدن زمان اجرای ان

. کاهش قدرت بودجه پروژه به دلیل افزایش نرخ تور مو کاهش ارزش زمانی پول

.معطل ماندن منابع و عدم به کارگیری ان ها در پروژه های مرتبط

. به هدر رفتن هزینه هایی همچون انرزی بیمه ،اجاره و …

. کاهش کیفیت و افزایش هزینه اجرا به دلیل افزایش حجم عملیات برای رسیدن به اهداف پروژه

.نارضایتی مردم ومشتری و خدشه دار شدن اعتبار عوامل پروژه(3)

لذا شناسایی علل تاخیرات و ریشه یابی آن ها در پروژه ها امری ضروری می باشد تا بتوان تاثیرات منفی آنرا به حداقل رساند.همچنین شناسایی علل تاخبرات برای هرکدام از نهاد ها در گیر در پروژه دارای منافعی به صورت زیر است:

بررسی تاخیرات پروژه توسط کارفرما یا پیمانکار به منظور استفاده از تجربه و دانشی که در طول اجرای پروژه حاصل می شود، میتواند در پروژه های مشابه بعدی مورد استفاده قرار گیرد به ویژه به این دلیل که در پروژه هایی که در نقاط مختلف اجرا می شود،بسیاری از عوامل اجرای پروژه عوض می شود و دانش و تجربه ای که در طول پروژه در قسمت های مختلف توسط عوامل اجرایی در همه سطوح حاصل شده است ،مستند و مدیرت شود. در این صورت است که میتوان با بهره گرفتن از تجربیات گذشته از رخ دادن موارد مشابه در اینده جلوگیر کرد.

کارفرمایان بدنبال علت یابی تاخیرات هستند تا بتوانند تسویه خسارت ها و جریمه تاخیرات پیمانکاران را محاسبه نمایند و همچنین تخمین های مناسبی ازحجم هزینه های اضافی تحمیل شده به پیمانکار شده است ،برای تدوین ادعای خسارت تاخیر از کار فرما ،نیاز به آنالیز تاخیرات دارند. شرکتهای تامین کننده ی ضمانت ها و اعتبارات پروژه ها نیز باید جهت کنترل عملکرد دریافت کنندگان این تسهیلات ، از علل و مسئولیت تاخیرات اطلاع دقیق داشته باشند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب