1-4 اهداف تحقیق………………………………. 6

1-4-1 اهداف اصلی……………………………… 6

1-4-2 اهداف اختصاصی…………………………… 6

1-5 فرضیه‌های تحقیق……………………………. 6

1-5-1 فرضیه‌های اصلی…………………………… 6

1-5-2 فرضیه‌های فرعی…………………………… 7

1-6 تعریف واژه‌ها و متغیرها…………………….. 7

1-6-1 تعاریف مفهومی…………………………… 7

1-6-2 تعاریف عملیاتی………………………….. 8

 

فصل دوم: ی بر پیشینه پژوهش

2-1 مقدمه……………………………………. 9

2-2 نقص بینایی……………………………….. 9

2-2-1 اهمیت حس بینایی…………………………. 9

2-2-2 تعریف و طبقه‌بندی نقص بینایی………………. 10

2-2-3 علل نقص بینایی…………………………… 12

2-2-4 نحوه برخورد فرد نابینا با نقص بینایی………. 13

2-2-5 نکات ضروری در آموزش نابینایان…………….. 14

2-3 تعریف مفهوم سازگاری اجتماعی………………… 15

2-4 نگرش صمیمانه……………………………… 16

2-4-1 تعریف نگرش……………………………… 16

2-4-2 ویژگی‌های نگرش…………………………… 17

2-4-3 تفاوت نگرش با ارزش، عقیده و علاقه………….. 18

2-4-4 شرایط عمده شکل‌گیری و تکوین نگرش‌ها…………. 18

2-4-5 تعریف صمیمیت……………………………. 19

2-5 مهارتهای اجتماعی………………………….. 20

2-5-1 فرایند ارتباط اجتماعی…………………….. 20

2-5-2 مفهوم مهارتهای اجتماعی…………………… 20

2-5-3 تعریف مهارت‌های اجتماعی…………………… 22

2-5-4 ویژگی‌های مهارتهای اجتماعی………………… 24

2-5-5 شش ویژگی عمده مهارتهای اجتماعی……………. 25

2-5-6 طبقه‌بندی مهارتهای اجتماعی از نظر کارکرد……. 26

2-5-7 فرایند‌های عاطفی و شناختی در مهارت اجتماعی….. 27

2-5-7-1 مهارت‌های اجتماعی مربوط به عواطف…………. 28

2-5-7-2 مهارت‌های مربوط به شناخت اجتماعی…………. 28

2-5-8 پیامد‌های مهارتهای اجتماعی………………… 29

2-6 مهارت‌های اجتماعی نابینایان…………………. 30

2-6-1 رشد اجتماعی در نابینایان…………………. 30

2-6-2 ویژگی‌های و محدودیت‌های روانشناختی کودکان نابینا 31

2-6-3 تأثیر اختلال بینایی در فرایند‌های تحول روانی…. 35

2-6-4 خصوصیات افراد با ناتوانی اجتماعی………….. 38

2-6-5 سازگاری اجتماعی افراد دارای نقص بینایی و عوامل موثر بر آن    40

2-6-6 عوامل مؤثر در سازگاری نابینایان…………… 43

2-6-7 اهمیت مهارت‌های افراد آسیب دیده بینایی……… 45

2-7 شیوه‌های آموزش مهارتهای اجتماعی……………… 46

2-8 پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق……………….. 49

2-8-1 تحقیقات انجام شده پیرامون در خارج از کشور….. 49

2-8-2 تحقیقات انجام شده در ایران……………….. 51

 

 

 

فصل سوم: روش پژوهش

3-1 مقدمه……………………………………. 54

3-2 طرح کلی پژوهش…………………………….. 54

3-3 جامعه آماری………………………………. 55

3-4 نمونه، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری……………. 55

3-5 ابزار اندازه‌گیری………………………….. 55

3-5-1 پرسشنامه سازگاری اجتماعی كالیفرنیا (فرم تجدبد نظر شده، 1953) 55

3-5-2 پرسشنامه نگرش صمیمانه امیدون و همكاران (فرم تجدید نظر شده، 1983)  56

3-6 نحوه اجرا………………………………… 57

3-7 ابزار تجزیه و تحلیل……………………….. 57

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1 مقدمه……………………………………. 58

4-2 تحلیل توصیفی داده‌های پژوهش…………………. 59

4-2-1 پیش فرض نرمال بودن توزیع نمرات……………. 60

4-3 آمار استنباطی…………………………….. 61

4-3-1 پیش فرض تساوی واریانس‌ها………………….. 61

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه……………………………………. 63

5-2 تبیین یافته‌های پژوهشی……………………… 63

5-3 محدودیت‌های پژوهش………………………….. 66

5-4 پیشنهادهای پژوهش………………………….. 66

5-5 پیشنهادات كاربردی…………………………. 67

پیوست 1- پرسشنامه سازگاری اجتماعی كالیفرنیا (فرم تجدید نظر شده، 1953)   68

پیوست 2- پرسشنامه اندازه‌گیری نگرش صمیمانه امیدون و همكاران (فرم تجدیدنظر شده، 1983)…………………………………… 73

پیوست 3- بسته آموزشی مهارتهای اجتماعی ………….. 76

منابع و مآخذ…………………………………. 80

فهرست جدول‌ها

جدول (4-1): میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنی‌ها در پیش‌آزمون و پس آزمون، خرده مقیاس‌های پرسشنامه سازگاری اجتماعی گروه‌های آزمایش و كنترل……………………………………………. 59

جدول (4-2): میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنی‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون پرسشنامه نگرش صمیمانه گروه های آزمایش و كنترل 60

جدول (4-3): نتایج آزمون شاپیرو -ویلك در مورد پیش فرض نرمال بودن نمرات سازگاری اجتماعی در مددجویان دختر با نقص بینایی…… 60

جدول (4-4): نتایج آزمون شاپیرویلك در مورد پیش فرض نرمال بودن نمرات نگرش صمیمانه در مددجویان دختر با نقص بینایی………….. 61

جدول (4-5): نتایج آزمون لوین در پیش فرض تساوی واریانس نمرات خرده مقیاس‌های سازگاری اجتماعی………………………. 61

جدول (4-6): نتایج آزمون لوین در پیش فرض تساوی واریانس نمرات نگرش صمیمانه در گروه‌های
آزمایش و كنترل………………………………. 61

جدول (4-7): نتایج تحلیل مانوا تأثیر عضویت گروهی بر سازگاری اجتماعی گروه آزمایش و كنترل درجه آزادی……………………… 62

جدول (4-8): نتایج تحلیل كوواریانس تأثیر عضویت گروهی بر نگرش صمیمانه گروه آزمایش………………………………….. 62

 

چكیده

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه دختران با نقص بینایی اصفهان بود. در این پژوهش طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل و نمونه گیری در دسترس استفاده شد و تعداد 26 نفر از مددجویان دختر مركز فاطمه الزهرای اصفهان كه در سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه نمره پایین كسب كرده بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و كنترل قرار داده شدند. سپس گروه آزمایشی طی ده جلسه تحت آموزش مهارتهای اجتماعی به صورت گروهی قرار گرفتند. در حالی كه گروه كنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نكردند. در پایان، هر دو گروه مجدداً مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل مانووا نشان داد كه آموزش مهارتهای اجتماعی نمرات سازگاری اجتماعی دختران با نقص بینایی در تمامی مولفه ها ( به استثنا مولفه مهارتهای اجتماعی ) افزایش داده است .همچنین تحلیل كوواریانس نشان داد آموزش مهارتهای اجتماعی نمرات نگرش صمیمانه دختران با نقص بینایی را افزایش داده است. بنابراین، اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه دختران با نقص بینایی تأیید شد.

1-1 مقدمه

انسانها آفریده‌های اجتماعی اند كه برای برآوردن نیازهای عاطفی، اجتماعی و زیستی خود به تعامل با دیگران نیاز دارند و تحت تأثیر نظام‌ها و فرهنگ‌های جامعه خود قرار می‌گیرند. از یک طرف، تعداد و پیچیدگی قواعدی كه فرد باید برای تعامل با دیگران بداند بسیار زیاد است و از طرف دیگر باید این قواعد را در تعامل اجتماعی خود، به روش صحیحی به كار ببرد.

اجتماعی شدن جریانی است كه در آن هنجارها، مهارت‌ها و انگیزه‌ها، طرز تلقی و رفتارهای فرد شكل می‌گیرد تا ایفای نقش كنونی و آتی او در جامعه مناسب و مطلوب شناخته شود. مهارت اجتماعی مجموعه رفتارهای فراگرفته قابل قبولی است که فرد را قادر می‌سازد با دیگران رابطه مؤثر داشته و از عکس العمل‌های نامعقول اجتماعی اجتناب کند. همکاری، مشارکت با دیگران، کمک کردن، آغازگر رابطه بودن، تقاضای کمک کردن، تعریف و تمجیدکردن از دیگران، تشکر و قدردانی کردن، مثال‌هایی از این نوع رفتار است (گرشام و الیوت[1]، 1990). نقص در مهارت اجتماعی مشکلی نسبتاً مقاوم و مرتبط با عملکرد ضعیف در روابط اجتماعی فرد است، که اغلب منجر به ناسازگاری و یا اختلالات روانی در فرد می‌شود (کول و داج[2]، 1983؛ کوئن[3] و همکاران، 1973؛ پارکر[4] و آشر[5]، 1987). بنابراین، شناخت و درمان افراد مبتلا به این نقص وظیفه مهم روانشناسان، مشاوران، و متخصصان تعلیم و تربیت است. از آنجا که یکی از اقشار هر جامعه معلولین می‌باشند، لذا توجه به مسایل مهارتهای اجتماعی آنها نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مطالعه مهارت اجتماعی در معلولین مورد توجه محققان بوده است. افراد معلول به دلیل نقایص جسمی و محرومیت‌های ناشی از آن اغلب قادر به ایجاد رابطه اجتماعی و متقابل با همسالان و بزرگسالان نیستند و سازگاری عاطفی و اجتماعی آنان با دشواری رو به رو است. این افراد معمولاً منزوی و گوشه‌گیر هستند و رفتارهای رشد نیافته و ضد اجتماعی و نامناسبی از خود بروز می‌دهند. نقص بینایی بیش از هر معلولیت دیگر ناتوانی به بار می‌آورد و نقش چشم‌ها در روابط اجتماعی مانند: صحبت کردن با دیگران، بیان و درک احساسات خود و دیگران و بالاخره برقراری یک رابطه خوب (کلامی و غیر کلامی) بر هیچ کس پوشیده نیست. یک فرد با نقص بینایی با بهره‌مندی از مهارتهای اجتماعی مانند همدلی، همکاری، شروع تعاملات، توانایی ابراز احساسات و تفکرات، درک سرنخ‌های اجتماعی میتواند تعاملات مثبت و موثرتری با سایرین برقرار کند در اینجاست که لزوم آموزش‌های مهارتهای اجتماعی به نابینایان در جهت افزایش کنش اجتماعی مطرح می‌شود.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

1-3- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………… 5

1-3-1- هدف کلی پژوهش …………………………………………………………………………………………….. 5

1-3-2- اهداف جزئی پژوهش ……………………………………………………………………………………….. 5.

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- مبانی نظری پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 7

2-1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-1-2- ی بر روند تحوّل علم در ایران……………………………………………………………………. 8

2- 1-3- استفاده از روش‏های کمّی در حوزه کتابداری و اطلاع‏رسانی………………………… 9

2-1-3-1- کتاب‏سنجی …………………………………………………………………………………………… 10

2-1-3-2- کتابخانه‏سنجی ………………………………………………………………………………………. 10

2-1-3-3- اطلاع‏سنجی……………………………………………………………………………………………. 10

2-1-3-4- وب‏سنجی ………………………………………………………………………………………………. 11

2-1-3-5- علم‏سنجی ……………………………………………………………………………………………… 12

2-1-3-5-1- تولید علم …………………………………………………………………………………….. 12

2-1-3-5-2- زبان تولیدات علمی …………………………………………………………………… 12

2-1-3-5-3- نوع تولیدات علمی …………………………………………………………………… 12

2-1-3-5-4- استناد………………………………………………………………………………………….. 12

2-1-3-5-5- تحلیل استنادی…………………………………………………………………………….. 13

2-1-3-5-6- ضریب تأثیر…………………………………………………………………………………… 14

2-1-3-5-7- پراستنادترین نویسندگان……………………………………………………………… 14

2-1-3-5-8- پرکارترین نویسندگان…………………………………………………………………… 14

2-1-3-5-9- مشارکت علمی……………………………………………………………………………… 15

2-2- پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….. 15

2-2-2- مطالعات انجام شده در داخل کشور…………………………………………………………………. 16

2-2-2-1- تحقیقات انجام شده در سطح کشور……………………………………………………. 16

2-2-2-2- تحقیقات انجام شده در سطح دانشگاه‌ها و مؤسسات دولتی……………… 18

2-2-2-3- تحقیقات انجام شده در سطح دانشگاه آزاد اسلامی…………………………… 23

2-2-3- مطالعات انجام شده در خارج کشور………………………………………………………………… 24

2-2-4- جمع‏بندی………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-3- سؤالات پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. 29

2-4- تعاریف مفهومی و عملیاتی…………………………………………………………………………………………. 30

2-4-1- تعاریف مفهومی…………………………………………………………………………………………………. 30

2-4-2- تعاریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………….. 30

 

فصل سوم: روش‏شناسی پژوهش

3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

3-2- روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………… 33

3-3- جامعه پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………. 33

3-4- روش و ابزار گردآوری داده‏ها ……………………………………………………………………………………. 34

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده‏ها ……………………………………………………………………………………… 34

 

فصل چهارم: یافته‌ها

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….. 38

4-2- روند تولید اطلاعات علمی نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های 1985

تا 2009 بر اساس پایگاه وب‏آوساینس……………………………………………………………………………… 38

4-3- زبان تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ………………………………………………………………… 40

4-4- نوع تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی …………………………………………………………………. 41

4-5- پوشش موضوعی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی…………………………………………….. 42

4-6- سهم تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ……………………………………………………………… 44

4-7- میزان اثربخشی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی …………………………………………….. 45

4-8- مجلات منتشرکننده تولیدات دانشگاه آزاد اسلامی و ضریب تأثیر آنها ………………… 46

 

4-8-1- مجلات منتشرکننده تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

در پایگاه وب‏آوساینس………………………………………………………………………………………………………. 46

4-8-2- ضریب تأثیر مجلات منتشرکننده تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ……… 47

4-9- پرکارترین نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی ……………………………………………………………. 49

4-10- پراستنادترین نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی ……………………………………………………. 52

4-11- میزان مشارکت نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی………………………………………………….. 54

 

فصل پنجم: بحث، نتیجه‏گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 56

5-2- سؤالات پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 56

5-2-1- سؤال اوّل پژوهش: روند تولید اطلاعات علمی نویسندگان دانشگاه

آزاد اسلامی در سال‏های 1985 تا 2009 بر اساس پایگاه وب‏‏آوساینس

چگونه است؟……………………………………………………………………………………………………………………. 56

5-2-2- سؤال دوّم پژوهش: نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر

به کدام زبان تولیدات خود را در پایگاه وب‎آوساینس در سال‎های 1985

تا 2009 منتشر کرده‏اند؟………………………………………………………………………………………………… 57

5-2-3- سؤال سوّم پژوهش تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

در در پایگاه وب‎آوساینس در سال‎های 1985 تا 2009 از نظر نوع

تولیدات چگونه است؟……………………………………………………………………………………………………… 58

5-2-4- سؤال چهارم پژوهش: پوشش موضوعی تولیدات علمی دانشگاه

آزاد اسلامی در پایگاه وب‎آوساینس در سال‌های 1985 تا 2009 چگونه است؟……… 59

5-2-5- سؤال پنجم پژوهش: تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در

مقایسه با کل تولیدات ایران در پایگاه وب‎آوساینس در سال‎های1985

تا 2009چه سهمی دارد؟………………………………………………………………………………………………… 60

5-2-6- سؤال ششم پژوهش میزان اثربخشی مقالات نوشته شده

توسط نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه وب‎آوساینس

در سال‎های 1985 تا 2009 چگونه است؟……………………………………………………………………. 60

5-2-7- سؤال هفتم پژوهش نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی، در

سال‎های 1985 تا 2009 تولیدات خود را بیشتر در کدام مجلات به چاپ

رسانده‏اند و ضریب تأثیر این مجلات چگونه است؟………………………………………………………. 61

5-2-8- سؤال هشتم پژوهش پرکارترین نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی

در پایگاه وب‎آوساینس در سال‎های 1985 تا 2009 چه کسانی هستند؟………………….. 62

5-2-9- سؤال نهم پژوهش پراستنادترین نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی

در پایگاه وب‎آوساینس در سال‎های سال‎های 1985 تا 2009 چه کسانی هستند؟…… 62

5-2-10- سؤال دهم پژوهش میزان مشارکت نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی

در پایگاه وب‎آوساینس در سال‎های 1985 1985 تا 2009 چگونه می باشد؟…………… 63

5-3- نتیجه‏گیری…………………………………………………………………………………………………………………… 63

5-4- محدودیت‏های پژوهش………………………………………………………………………………………………… 64

5-5- پیشنهادات برآمده از پژوهش……………………………………………………………………………………… 65

5-6- پیشنهاداتی برای پژوهش‏های آینده …………………………………………………………………………. 65

 

فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 66

منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 73

 

پیوست

پیوست 1………………………………………………………………………………………………………………………………… 76

پیوست 2………………………………………………………………………………………………………………………………… 77

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1. تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تفکیک زبان …………………………………………. 40

جدول 4-2. نوع تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ……………………………………………………………. 41

جدول 4-3. سهم تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی از تولیدات ایران ……………………………… 44

جدول 4-4. میزان اثربخشی تولیدات دانشگاه آزاد اسلامی …………………………………………………… 45

جدول4-5. مجلات با بیش ترین شمار تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

در پایگاه وب‏آوساینس ………………………………………………………………………………………………………………… 46

جدول 4-6. ضریب تاثیر مجلات منتشرکننده تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی …………… 48

جدول 4-7. دسته ‏بندی نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس فراوانی تولیدات ………….. 50

جدول 4-8. پرکارترین نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی ……………………………………………………….. 51

جدول 4-9 دسته ‏بندی نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس فراوانی استناد ……………… 52

جدول 4-10. پراستنادترین نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه وب‏آوساینس …………. 53

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1- روند رشد نمایی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در طول

سال‏های 1989 تا 2009 ………………………………………………………………………………………………………….. 39

نمودار 4-2 – پوشش موضوعی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی …………………………………… 43

نمودار 4-3- سهم تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی از تولیدات ایران ……………………………. 44

نمودار 4-4- میزان اثربخشی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ………………………………………. 45

نمودار 4-5- وضعیّت مشارکت نویسندگان دانشگاه آزاد اسلامی ………………………………………….. 54

چکیده

دانشگاه‏ها به عنوان یکی از مراکز عمده تولید اطلاعات علمی، نقش اساسی در رشد و توسعه هر کشور ایفا می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه وب‏آوساینس از سال 1985 تا پایان سال 2009 میلادی صورت گرفته است. این پژوهش با بهره گرفتن از روش علم­سنجی انجام گرفت. یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی در 25 سال مورد بررسی، به طور متوسط از روند رشد صعودی برخوردار بوده است. بیش‌تر تولیدات علمی به زبان انگلیسی و در قالب مقاله پژوهشی منتشر شده و حوزه‏ موضوعی فنی و مهندسی بیش‏ترین تولیدات علمی را در خود جای داده‏ است. نتایج هم‌چنین نشان داد سهم دانشگاه آزاد اسلامی از تولیدات ایران به تدریج افزایش یافته و سال 2009 به بیش‏ترین مقدار رسیده است. میانگین استناد به هر مدرک در دانشگاه آزاد اسلامی 39/2 مورد می‌باشد. مجله Applied Mathematics and Computation منتشرکننده بیش‏ترین تعداد از تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی است. هم‏چنین مجلات حوزه موضوعی ایمنی‏شناسی بالاترین میانگین ضریب تأثیر را در میان مجلات منشرکننده تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی دارا می‏باشد. در میان نویسندگان مسئول از دانشگاه آزاد اسلامی، روستائیان به عنوان پرکارترین و فلاح‏باقرشیدایی به عنوان پراستنادترین تعیین شدند. بررسی میزان مشارکت نویسندگان نیز نشان داد که بیش‏ترین مشارکت مربوط به مدارک 3 نویسنده‏ای می‏باشد.

مقدمه

‌توان و ظرفیت علمی هر کشور، یکی از معیارهای ارزیابی توسعه پایدار آن کشور محسوب می‏شود. ارتقای این توان مستلزم بهبود وضعیّت تولید اطلاعات علمی است. اهمیّت تولید اطلاعات علمی و نقش آن در توسعه پایدار موجب شده است که فعالیّتهای علمی- پژوهشی که به تولید اطلاعات علمی منجر می‎شوند، در چند دهه اخیر بیشتر مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرند.

در حال حاضر برای ارزیابی تولیدات علمی از روش‏های متعددی استفاده می‏شود. یکی از این روش‏ها استفاده از شاخص‏های علم‏سنجی است. علم‏سنجی به بررسی ویژگی‏های اطلاعات علمی پرداخته و تولیدات علمی کشورها، سازمان‏ها و پژوهشگران را مورد مطالعه، ارزیابی و مقایسه قرار می‏دهد (امین پور، کبیری و ناجی، 1387).

از آنجا که بیش‌تر فعالیّت‏های پژوهشی، اغلب در قالب انتشارات علمی و در انواع مختلف از جمله مقالات علمی منتشر می‏شود، سنجش آن‏ها می‏تواند مبنایی مناسب برای شناخت وضعیّت تولید اطلاعات علمی محسوب گردد (داورپناه، 1381). البته سنجش تعداد مقالات علمی به عنوان شاخصی کمّی، به تنهایی برای این شناخت کافی نیست، بلکه استنادهای مرتبط با آن یا اثربخشی تولیدات نیز دارای اهمیّت است (ستوده، 1383؛ کازرانی، 1387).

از جمله سازمان‏هایی که پایه و اساس توسعه هر کشور محسوب شده و با پیشرفت خود، پیشرفت و توسعه پایدار کشور را تضمین می‏کنند مؤسسات علمی و پژوهشی هستند. از این رو ارزیابی تولیدات علمی آنها از اهمیّت خاصی برخوردار می‏باشد (ابراهیمی، 1386). در این میان دانشگاه‏ها به عنوان مهم‏ترین مراکز فعالیّت‏های پژوهشی و تولید علم، در توسعه علمی نقشی تعیین‏کننده دارند.

دانشگاه آزاد اسلامی یک مؤسسه آموزشی و پژوهشی غیردولتی و غیرانتفاعی است که از سال 1361 تأسیس شده است. این دانشگاه به عنوان یک دانشگاه رو به توسعه که به طور فراگیر در سراسر کشور فعّال است در طی بیش از 28 سال فعالیّت خود، بیش از 3 میلیون و 700 هزار فارغ التحصیل، یک میلیون و 600 هزار دانشجو، 30 هزار عضو هیأت علمی و 35 هزار پرسنل، بیش از 400 واحد دانشگاهی و مرکز آموزشی در فضایی متجاوز از 20 میلیون متر مربع فضای عمرانی، آموزشی، و رفاهی در سراسر کشور داشته است (جاسبی، 1389). انتظار می‌رود دانشگاهی با این وسعت و سرعت رشد و توسعه، به لحاظ تولید علم نیز چنین وضعیّتی داشته باشد.

دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اخیر، نقش برجسته‌ای در فعالیّت‌های علمی و پژوهشی داشته است و تلاش کرده است تا همگام با سایر دانشگاه‌های کشور سهم خود را از تولیدات کشور افزایش دهد. بهره‌مندی از جایگاه شایسته در عرصه جنبش نرم‌افزاری و تولید علم و ایجاد کرسی‌های نظریّه‌پردازی از فعالیّت‌های دانشگاه آزاد اسلامی است. ارتقای کیفیّت آموزشی، پژوهش محوری و استفاده از تمام ظرفیّت‌های موجود در راستای تحقّق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی ایران از برنامه‌های این دانشگاه است.

بررسی و ارزیابی تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند وضعیّت کنونی این دانشگاه را مشخص نموده، و با تعیین نقاط قوّت و ضعف موجود در زمینه‌های تحقیقاتی و انجام فعالیّت‌های پژوهشی، مسئولان و برنامه‌ریزان دانشگاه را یاری نماید تا نسبت به برنامه‌ریزی دقیق‌تر در زمینه‌های مختلف برای نیل به توسعه علمی اقدام نمایند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

1-2- بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 5

1-4- اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-4-1- هدف اصلی………………………………………………………………………………………………………… 5

1-4-2- اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………………. 5

 

فصل دوم: مبانی نظری و تحقیقات پیشین

2- مبانی نظری و تحقیقات پیشین

2-1- مبانی نظری پژوهش…………………………………………………………………………………………………… 6

2-1-1- علم چیست؟………………………………………………………………………………………………….. 6

2-1-1-1- تحولات علم در ایران…………………………………………………………………………….. 9

2-1-1-2- علم و فن آوری……………………………………………………………………………………. 10

2-1-2- دانشگاه و تولید علم…………………………………………………………………………………….. 11

2-1-2-1- اعضای هیات علمی……………………………………………………………………………… 12

2-1-2-2- ارتباطات علمی…………………………………………………………………………………….. 14

2-1-3- موانع تولید علم……………………………………………………………………………………………. 17

2-1-4- علم سنجی ………………………………………………………………………………………………….. 22

2-1-4-1- اهمیت علمی سنجی …………………………………………………………………………. 23

2-1-5- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………… 24

 

2-2- پیشینه پژوهش

2-2-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………. 25

2-2-2- تحقیقات خارجی………………………………………………………………………………………….. 34

2-3-3- جمع بندی……………………………………………………………………………………………………. 38

2-3- سوالات پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 39

2-4- تعریف مفاهیم و متغیرها

2-4-1- تعاریف مفهمومی………………………………………………………………………………………….. 39

2-4-1-1- پایگاه موسسه اطلاعات علمی(ISI)……………………………………………….. 39

2-4-2-2- پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)……………………………………….. 40

2-4-1-3- تولیدات علمی………………………………………………………………………………….. 40

2-4-1-4- عوامل سازمانی………………………………………………………………………………….. 40

2-4-1-5- عوامل فردی……………………………………………………………………………………… 41

2-4-2- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………. 41

2-4-2-1- پایگاه موسسه اطلاعات علمی…………………………………………………………. 41

2-4-2-2- پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………… 41

2-4-2-3- تولیدات علمی………………………………………………………………………………….. 41

-4-1-4- عوامل سازمانی…………………………………………………………………………………….. 42

2-4-1-5- عوامل فردی……………………………………………………………………………………… 42

2-4-1-6- ارتباط علمی……………………………………………………………………………………… 42

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3- روش شناسی پژوهش

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 44

3-2- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-3- جامعه مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………………… 44

3-4- روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 45

3-5- ابزار جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………. 45

3-5-1- پایایی……………………………………………………………………………………………………………… 46

3-5-2- روایی……………………………………………………………………………………………………………… 47

3-6- روش گردآوری داده ها از پایگاه های ISIو ISC…………………………………………………….. 47

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………… 49

 

فصل چهارم: یافته ها

 

 

4- تجزیه و تحلیل یافته ها

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….. 51

4-2- یافته های توصیفی پژوهش……………………………………………………………………………………….. 51

4-2-1- توزیع اعضا برحسب مهارت های اطلاعاتی……………………………………………………… 53

4-2-2- توزیع اعضا برحسب رضایت خدمات رفاهی دانشگاهی………………………………….. 52

4-2-3- توزیع اعضا برحسب رضایت امکانات و تجهیزات پژوهشی…………………………….. 53

4-2-4- توزیع اعضا برحسب میزان ارتباط علمی ……………………………………………………….. 54

4-3- پاسخ به سوالات پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 55

4-3-1- سوال اول……………………………………………………………………………………………………………. 55

4-3-2- سوال دوم ………………………………………………………………………………………………………….. 57

4-3-3- سوال سوم ………………………………………………………………………………………………………… 58

4-3-4- سوال چهارم……………………………………………………………………………………………………….. 60

4-3-5- سوال پنجم…………………………………………………………………………………………………………. 61

4-3-6- سوال ششم ……………………………………………………………………………………………………….. 62

4-3-7- سوال هفتم ……………………………………………………………………………………………………….. 64

4-3-8- سوال هشتم ……………………………………………………………………………………………………… 64

4-2-9- سوال نهم …………………………………………………………………………………………………………. 64

4-3-10- سوال دهم ………………………………………………………………………………………………………. 65

4-3-11- سوال یازدهم……………………………………………………………………………………………………. 66

4-3-12- سوال دوازدهم ……………………………………………………………………………………………….. 66

 

فصل پنجم: بحث، نتایج، و نتیجه گیری

5- بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 70

5-2- خلاصه نتایج پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 70

5-3- بحث از یافته های حاصل از پژوهش……………………………………………………………………….. 71

5-4 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………… 76

5-5- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………. 77

5-6-1- پیشنهادات پژوهش………………………………………………………………………………………. 77

5-6-2- پیشنهاداتی برای پژوهش های آینده………………………………………………………….. 78

 

فهرست منابع

منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 79

منابع انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………….. 84

 

پیوست

پیوست 1: پرسش نامه………………………………………………………………………………………………………………… 87

 

فهرست جدول ها

جدول 3-1- توزیع اعضای هیات علمی مورد مطالعه به تفکیک دانشکده…………………………….. 45

جدول 3-2- نتایج بررسی پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ…………………………. 47

جدول 4-1- توزیع اعضای بر حسب مهارت های اطلاعاتی…………………………………………………….. 52

جدول 4-2- توزیع اعضا بر حسب رضایت از خدمات رفاهی دانشگاهی………………………………… 53

جدول 4-3- توزیع اعضا بر حسب رضایت از فرصت ها و امکانات دانشگاهی……………………….. 54

جدول 4-4- توزیع اعضا بر حسب میزان ارتباطات علمی……………………………………………………….. 55

جدول 4-5- نتایج تحلیل واریانس یک راهه جهت بررسی تفاوت تولیدات علمی

گروه های سنی……………………………………………………………………………………………………………………………. 57

جدول 4-6- نتایج آزمون توکی برحسب گروه های مختلف سنی………………………………………….. 58

جدول 4-7- نتایج تحلیل واریانس یک راهه جهت مقایسه تولیدات علمی

گروه های آموزشی………………………………………………………………………………………………………………………. 58

جدول 4-8- نتایج آزمون توکی بر حسب گروه های مختلف آموزشی…………………………………… 59

جدول 4-9- نتایج تحلیل واریانس یک راهه جهت مقایسه تولیدات علمی مرتبه………………… 60

جدول 4-10- نتایج آزمون توکی برحسب رتبه های مختلف دانشگاهی……………………………….. 60

جدول 4-11- نتایج تحلیل واریانس یک راهه جهت بررسی تفاوت تولیدات علمی

بر حسب سوابق کاری………………………………………………………………………………………………………………….. 61

جدول 4-12- نتایج آزمون توکی بر حسب سوابق کاری مختلف…………………………………………… 61

جدول 4-13- ماتریس همبستگی متغیرهای مورد مطالعه……………………………………………………. 62

جدول 4-14- نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان جهت پیش بینی میزان

تولیدات علمی………………………………………………………………………………………………………………………………. 62

جدول 4-15- ماتریس همبستگی متغیرهای مورد مطالعه…………………………………………………….. 64

جدول 4-16- ابزارهای و مجراهای ارتباطی برای کسب اطلاعات علمی……………………………….. 65

جدول 4-17- مهم ترین عوامل انگیزشی……………………………………………………………………………….. 66

جدول 4-18- مهم ترین موانع و تنگناها………………………………………………………………………………… 67

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1-میزان تولیدات مقاله اعضای هیات علمی در پایگاه ISC و ISI……………………….. 56

نمودار 4-2- میزان تولیدات مقاله اعضای هیات علمی در هر دو پایگاه ISC و ISI

 

چکیده

در این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر تولیدات علمی اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز که دارای مقاله های ISC و ISI در سال های 1385-1389بوده اند، پرداخته شده است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است که حاوی سوالاتی درباره ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان، مهارت های اطلاعاتی آنان، خدمات رفاهی و پژوهشی دانشگاه، مجراهای ارتباطی، عوامل انگیزشی، و موانع و تنگناهای علمی بود. نتایج حاصل از محاسبه پایایی و بررسی روایی پرسشنامه مطلوب بود. جامعه آماری شامل تمامی اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز که در بازه زمانی 1389-1385 در دو پایگاه موسسه اطلاعات علمی و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام دارای مقاله بوده اند، می باشد که 466 نفر بوده اند. از این تعداد، 250 نفر به طور طبقه ای تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج پژهش نشان داد که بین میزان تولیدات علمی اعضا بر حسب سن، گروه های آموزشی، مرتبه علمی، و سابقه کار تفاوت معنی داری وجود دارد. بین مهارت های اطلاعاتی اعضای هیات علمی و میزان تولیدات علمی آنان رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت اما بین میزان تولیدات علمی با رضایت اعضا از خدمات رفاهی دانشگاهی، رضایت از امکانات و تجهیزات پژوهشی و میزان ارتباطات علمی، رابطه معنی داری وجود نداشت. در مورد مجراهای ارتباطی، اعضای هیات علمی مجلات علمی و تخصصی را مهم ترین مجرای ارتباطی دانسته اند. از بین عوامل انگیزشی، علاقه به دانش افزایی و از بین موانع و تنگناهای انجام فعالیت پژوهشی، کمبود بودجه و اعتبارات پژوهشی به عنوان مهم ترین مانع انجام فعالیت پژوهشی شناخته شده است.

 

مقدمه

پویایی تفکر علمی با اتکا به خلاقیت نهفته الهی و قوه فعال اندیشه و ارزش بخشیدن به مرتبه تفکر و تعلیم و تعلم به نو آفرینی و پیشرفت فضای عمومی زندگی و ارتقای تمدن بشر منجر شده است. این پیشرفت، حاصل تلاقی فرهنگ­ها و تمدن­های گوناگون و نتیجه فرایند رشد یابنده در ابعاد مختلف است که توانمندی، توسعه و استقلال واقعی کشورها را، که با توانایی آنها در تولید علم و تحقیقات نسبت مستقیم دارد، در برمی­گیرد ( فضل الهی، 1388) .تولیدات علمی به عنوان منابع مهم در کشورها به حساب می آید و عاملی بسیار مهم برای رها شدن از وابستگی ها و استقلال کشورها به حساب می­آیند. در جوامع امروزی توانمندی و توسعه اقتصادی نسبت مستقیم با تولیدات علمی – پژوهشی آن کشورها دارد و تولیدات علمی موتور محرکه برای کشورها به حساب می­آید. امروزه، تحقیقات پس از آموزش نیروی انسانی به مثابه یکی از ستون های لازم برای توسعه سالم فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تلقی می­گردد و فرض توسعه یافتگی در دراز مدت، بدون تاسیس یک نظام تحقیقاتی در کشور، فرض محال است زیرا خود­­اتکایی در علم و فن آوری باعث بوجود آمدن تحرکی کیفی و پویا در چرخه تحقیقات هر جامعه می­باشد (سلیمانی، 1387).

برای تولید علمی و ایجاد تحقیقات و پژوهش نیاز به ایجاد برنامه ریزی و راهبرد­­­های­ست تا بتواند منجر به توسعه علمی و پژوهشی شود. در این راهبردها باید اهداف لازم برای رسیدن به تحقیق و پژوهش با کیفیت لحاظ گردد تا به یک شکوفایی علمی در جامعه دست یافت.

در جامعه ایران امروز، به رغم این که سالانه درصد اندکی از تولید ناخالص داخلی صرف امور پژوهشی می­ شود، با این حال، این نسبت به دلیل وجود پاره ای مسایل و موانع از قبیل موانع مالی، تجهیزاتی، مدیریتی، ساختاری و فرهنگی از وضع مطلوبی برخودار نیست. علم و پژوهش در جامعه ایران علاوه بر اصول، روش و ابزارهای پژوهشی دارای الزاماتی است که بدون آن امکان انجام تحقیق عینی و شناخت دقیق پدیده ­ها و مسایل وجود نخواهد داشت (طایفی، 1380).

با این حال کشور ما در سال­های اخیر رشد علمی بسیار خوبی داشته است. در مجله ساینس متریکس[1] با عنوان30 years in science: secular Movements in knowledge creation به این مسئله پرداخته شده است که سرعت رشد علمی در کشورهای خاورمیانه افزایش یافته (تقریبا چهار برابر جهانی )که ایران و ترکیه در راس این کشورها می باشند. به طور خاص، ایران یکی از سریع ترین ظرفیت­های علمی را داشته که جهان در طول این دو دهه به خود دیده است ودر توجیه پیشرفت حیرت انگیز ایران این گونه می نویسند که ” شواهد مربوط به رشد و تاکید روی زیررشته ها و راهبردها نشان می­دهد که این امر ممکن است ناشی از برنامه توسعه فن آوری هسته­ای بحث برانگیز ایران باشد”(آرچمبولت[2]، 2010).

بدون شک نقش دانشگاه ها به عنوان پایگاه های علمی بسیار مهم است. به نظر بالدوین[3](1985) دانشگاه یا دانشکده در واقع همان وجود مجموعه اعضای هیات علمی آن است و آنان ارزشمندترین و اساسی ترین منابع یک دانشگاه هستند. تجهیز یک موسسه به علم، دانش، توان قابلیت ها حرفه ای، و تعهد و انگیزه واقعی آموزش و پژوهش کیفی در نبود اعضای هیات علمی غیر ممکن است (دون[4]، 1998). دانشگاه یکی از پر ارزش­ترین منابعی است که جامعه برای پیشرفت و توسعه در اختیار دارد که می تواند سبب گسترش توانایی­ها و ظرفیت های فکری، کیفیت، دانش و مهارت­ های فنی، خلاقیت و نوآوری شود. همچنین این نهاد باعث افزایش توان قابلیت های انسان­ برای حل مسائل اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و همچنین بهره مندی از منابع، دستاوردها، و امکانات جامعه و به طور کلی، شرایط بهبود زندگی مادی و معنوی افراد جامعه گردد. از سویی پیوندی که اطلاعات و جامعه با یکدیگر برقرار کرده اند و نیازی که جامعه برای حل مسائل مختلف به اطلاعات دارد، موجب شده که تمامی پدیده­های جامعه نیازمند اطلاعات گردند و تحول پدیده­های اجتماعی در گرو ارتقای سطح دانش افراد جامعه باشد. در این بین نظام­های آموزش عالی و کارکردهای مختلف آن به عنوان مهم ترین و موثرترین ابزار جوامع برای مقابله با چالش­های هزاره سوم و توسعه دانش مدار و جامعه ای دانایی محور مطرح می­باشند. بنابراین، پیوند آموزش عالی بخش­های مختلف جامعه می تواند در راستای رشد و اعتلای جامعه از اهمیت و جایگاه بسیار ضعیفی برخوردار باشد ( قاسمی،حسینی، و حجازی، 1388).

تولیدات علمی به شکل­های مختلفی وجود دارد. کتاب­ها، پایان نامه­ها، طرح­های پژوهشی، ثبت اختراعات، و مقالات تحقیقی علمی- پژوهشی داخلی و خارجی، نمونه هایی از تولیدات علمی به حساب می آیند. تعداد انتشارات علمی، در واقع، مهم­ترین شاخص کمی تولید علم محسوب می­گردد (پاپون[5]، ریمی[6]، 1996). فعالیت علمی با تولید انتشارات علمی اندازه ­گیری می­ شود و انتشار، محصولی اساسی از کار علمی است (جکوبسون[7]، 1997).

در حوزه فعالیت­های علمی- تخصصی، معمول­ترین ابزار برای انتقال اطلاعات نو، نشریات علمی هستند. همگان مجلات علمی را مهم­ترین مجرای رسمی انتقال و نشر اطلاعات علمی و فنی می­دانند. اصولاً موسسات تحقیقاتی و آموزش عالی حاصل کار خود را به صورت مقاله در مجلات علمی ارائه می­ کنند و منابع اصلی تغذیه مجلات علمی، محسوب می­شوند. مقاله علمی، در واقع سهم دانشمند را در پیشبرد دانش نشان می­دهد و ملاکی برای ارزشیابی فعالیت­های او توسط همکاران و کارفرمایان به حساب می­آید. از سوی دیگر، میزان اهمیت یک زمینه علمی خاص- اعم از هزینه­ای که صرف تحقیقات در آن زمینه علمی می­ شود و یا میزان مصرف محققان از مطالب یک زمینه علمی خاص- را می­توان از طریق تعداد مقالات و ارجاعات مجله یا مجلاتی که موضوع خاص مقالاتشان آن زمینه علمی است، بررسی کرد (کلاه چی،1376). مجلات علمی از آن جهت که آخرین دستاوردهای علمی را در هر رشته نشان می دهد دارای اهمیت می­باشند در این میان، تحلیل انتشار مقالات و کتاب­های علمی معمول­ترین شیوه ارزیابی میزان تحقیقات علمی به شمار می­آید
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

۱. 3. ضرورت و اهمیت پژوهش ………………………………………………………………………………………………… 6

۱. 4. هدف‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 7

۱. 5. پرسش‌های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………… 8

۱. 6. تعاریف مفهومی واژه‌ها و اصطلاحات…………………………………………………………………………………. 8

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه‌ انتقادی پژوهش

۲. ۱. مبانی نظری پژوهش………………………………………………………………………………………………………….. 12

۲. ۱. ۱. فلسفه…………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

۲. ۱. ۲. تفکر انتقادی………………………………………………………………………………………………………………….. 14

۲. 1. 3. عناصر و مؤلفه‌های برنامه فلسفه برای کودکان…………………………………………………………… 15

۲. 1. 3. 1. جامعه پژوهشی………………………………………………………………………………………………………… 16

۲. 1. 3. 2. کتاب‌های درسی داستان ……………………………………………………………………………………….. 17

2. 1. 3. 3. معلمان تغییر نقش داده………………………………………………………………………………………….. 18

۲. 1. 3. 4. نحوه اجرای برنامه فلسفه برای کودکان…………………………………………………………………. 19

۲. 2. فلسفه با کودکان………………………………………………………………………………………………………………… 19

۲. 3. پیش‌زمینه‌های فکری و فلسفی برنامه فلسفه برای کودکان…………………………………………… 21

۲. 3. ۱. سقرات ………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

۲. 3. ۲. افلاتون ………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

۲. 3. ۳. دکارت …………………………………………………………………………………………………………………………… 23

۲. 3. ۴. روسو …………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

۲. 3. ۵. کانت ……………………………………………………………………………………………………………………………… 24

۲. 3. ۶. هگل ……………………………………………………………………………………………………………………………… 24

۲. 3. ۷. کی‌یر‌کگارد …………………………………………………………………………………………………………………… 25

2. 3. ۸. پیرس…………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
3. 3. 9. دیویی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 25
4. 3. 10. ویتگنشتاین ……………………………………………………………………………………………………………….. 26

۲. 3. ۱۱. ویگوتسکی …………………………………………………………………………………………………………………. 27

۲. 4. نگاهی به روند جنبش فلسفه برای کودکان در سطح جهانی………………………………………… 27

۲. 4. ۱. فلسفه برای کودکان در آمریکا ……………………………………………………………………………………. 28

2. 4. 1. 1. متیو لیپمن …………………………………………………………………………………………………………….. 28

۲. 4. 1. 2. آن مارگارت شارپ…………………………………………………………………………………………………… 29

۲. 4. 1. 3. گرت بی متیوز…………………………………………………………………………………………………………. 30

۲. 4. 2. فلسفه برای کودکان در استرالیا…………………………………………………………………………………… 31

۲. 4. 2. 1. فیلیپ کم…………………………………………………………………………………………………………………. 31

۲. 4. 2. 2. گیلبرت بورگ…………………………………………………………………………………………………………… 32

۲. 4. 3. فلسفه برای کودکان در انگلستان…………………………………………………………………………………. 32

۲. 4. 4. فلسفه برای کودکان در فرانسه…………………………………………………………………………………….. 33

۲. 4. 5. فلسفه برای کودکان در دانمارک…………………………………………………………………………………. 33

۲. 4. 6. فلسفه برای کودکان در ژاپن………………………………………………………………………………………… 34

۲. 4. 7. فلسفه برای کودکان در آفریقای جنوبی……………………………………………………………………… 35

۲. 5. رویکردهای نظری برنامه فلسفه برای کودکان در سطح جهانی……………………………………… 36

۲. 5. 1. رویکرد لیپمن، شارپ و کم………………………………………………………………………………………….. 36

۲. 5. 2. رویکرد متیوز…………………………………………………………………………………………………………………. 37

۲. 6. فلسفه برای کودکان در سطح ملی……………………………………………………………………………………. 38

 

۲. 6. 1. رویکرد خسرونژاد…………………………………………………………………………………………………………… 39

۲. 7. چالش‌های پیش روی برنامه فلسفه برای کودکان…………………………………………………………… 40

۲. 8. هرمنوتیک………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

۲. 8. 1. شلایرماخر……………………………………………………………………………………………………………………… 45

۲. 8. 2. ویلهلم دیلتای ………………………………………………………………………………………………………………. 45

۲. 8. 3. هایدگر و هرمنوتیک……………………………………………………………………………………………………… 46

۲. 8. 4. هانس گئورگ گادامر……………………………………………………………………………………………………. 48

2. 9. هرمنوتیک و تعلیم و تربیت………………………………………………………………………………………………..49
3. 10. پژوهش‌های پیشین………………………………………………………………………………………………….51

۲. 10. ۱. پیشینه پژوهش در خارج از ایران…………………………………………………………………………….. 51

۲. 10. ۲. پیشینه پژوهش در ایران…………………………………………………………………………………………… 54

۲. 10. ۲. ۱. پژوهش‌های مربوط به فلسفه برای کودکان………………………………………………………… 54

۲. 10. ۲. ۲. پژوهش‌های مربوط به هرمنوتیک و تعلیم و تربیت…………………………………………… 57

۲. 11. جمع‌بندی پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 60

فصل سوم: روش پژوهش

۳. ۱. روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………. 62

۳. ۲. طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………. 62

۳. ۳. روش داده‌یابی…………………………………………………………………………………………………………………….. 62

۳. ۴. روش داده‌کاوی…………………………………………………………………………………………………………………… 63

۳. ۵. اعتبارسنجی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 63

۳. ۶. حساسیت پژوهشگر……………………………………………………………………………………………………………. 64

فصل چهارم: یافته ها

۴. ۱. تحلیل و بررسی………………………………………………………………………………………………………………….. 66

۴. ۲. فهم از منظر هرمنوتیک فلسفی گادامر …………………………………………………………………………… 67

۴. ۲. ۱. واقعه فهم………………………………………………………………………………………………………………………. 67

۴. ۲. ۲. فهم، واقعه‌ای دیالکتیکی………………………………………………………………………………………………. 69

۴. ۲. ۳. تاریخ‌مندی فهم…………………………………………………………………………………………………………….. 69

۴. ۲. ۴. رابطه سنت و فهم………………………………………………………………………………………………………… 71

۴. ۲. ۵. پیش‌داوری و دور هرمنوتیکی……………………………………………………………………………………… 72

۴. ۲. ۶. افق و امتزاج افق‌ها……………………………………………………………………………………………………….. 74

۴. ۲. ۷. جنبه کاربردی فهم……………………………………………………………………………………………………….. 76

۴. ۲. ۸. زبان‌مندی فهم………………………………………………………………………………………………………………. 76

۴. ۳. گادامر و تفسیر متن…………………………………………………………………………………………………………… 78

۴. ۴. گادامردر بوته نقد……………………………………………………………………………………………………………….. 80

۴. ۵. پرسش اول پژوهش: ره‌آورد هرمنوتیک فلسفی گادامر برای محتوای «برنامه فلسفه برای کودکان» چه می‌تواند باشد؟     83

۴. ۵. ۱. هرمنوتیک فلسفی و اهداف تعلیم و تربیت……………………………………………………………….. 83

۴. ۵. ۲. هرمنوتیک فلسفی و برنامه درسی………………………………………………………………………………. 85

۴. ۵. ۳. هرمنوتیک فلسفی و محتوای برنامه فلسفه برای کودکان………………………………………….. 87

۴. ۵. ۴. ویژگی داستان‌های فلسفه برای کودکان……………………………………………………………………… 87

۴. ۵. ۵. نگاهی دوباره به مفهوم ادبیات و تبیین جایگاه آن…………………………………………………….. 89

4. ۵. ۶. زبان و ضرورت تکثر معنا……………………………………………………………………………………………… 94

۴. ۵. ۷. جایگاه متغیر تأویل و نیاز به آن………………………………………………………………………………….. 94

۴ .۵. ۸. خواننده در نقد نوین…………………………………………………………………………………………………….. 96

۴. ۵. ۹. رولان بارت و خوانش متن……………………………………………………………………………………………. 96

۴. ۵. 10. بینامتنیت ………………………………………………………………………………………………………………….. 97

4. 5. 11. رابطه متن و تصویر در رویکرد مبتنی بر هرمنوتیک………………………………………………. 98

۴. ۶. پرسش دوم پژوهش: ره‌آورد هرمنوتیک فلسفی گادامر برای روش «برنامه فلسفه برای کودکان» چه می‌تواند باشد؟        102

۴. ۶. ۱. تحلیل واقعه‌ فهم در رویکرد داستان‌های فکری ایرانی……………………………………………… 114

۴. ۶. 2. پرسشگری و دیالوگ در هرمنوتیک گادامر………………………………………………………………… 119

۴. ۶. ۳. جدایی‌ناپذیری روش از محتوا…………………………………………………………………………………….. 119

۴. ۶. ۴. اذعان به کامل‌نبودن دانسته‌های خود………………………………………………………………………… 120

۴. ۶. ۵. دوری‌بودن…………………………………………………………………………………………………………………….. 120

۴. ۷. پرسش سوم پژوهش: ره‌آورد هرمنوتیک فلسفی گادامر برای ارزیابی «برنامه فلسفه برای کودکان» چه می‌تواند باشد؟     122

۴. ۷. ۱. دور هرمنوتیکی……………………………………………………………………………………………………………. 122

۴. ۷. ۲. هرمنوتیک فلسفی و دور هرمنوتیکی………………………………………………………………………… 123

۴. ۷. ۳. تنگناهای دور هرمنوتیکی…………………………………………………………………………………………… 124

۴. ۷. ۴. دلایل معتقدان به دور هرمنوتیکی…………………………………………………………………………….. 124

۴. ۷. ۵. دور هرمنوتیکی و مطالعات میان‌رشته‌ای…………………………………………………………………… 125

۴. ۷. ۶. دور هرمنوتیکی و رابطه متن و تصویر……………………………………………………………………….. 126

۴. ۷. ۷. دور هرمنوتیکی، فهم و ارزیابی داستان……………………………………………………………………… 128

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

۵. ۱. بحث و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………………… 132

۵. ۲. تنگناهای پیش پا و افق‌های پیش‌روی رویکرد هرمنوتیک ………………………………………….. 147

۵. ۳. پیشنهاده‌های پژوهشی…………………………………………………………………………………………………….. 149

۵. ۴. پیشنهاده‌های کاربردی……………………………………………………………………………………………………… 150

5. 5. محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 150

 

فهرست منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………….. 151

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………….. 157

فهرست جدول‌ها

جدول شماره ۱: ویژگی‌های رویکردهای فلسفی حلقه کندوکاو……………………………………………… 143

 

فهرست نمودارها

نمودار شماره ۱: سیر تاریخی و گرایش‌های هرمنوتیک…………………………………………………………. 133

نمودار شماره ۲: رویکردهای نظری (فبک)………………………………………………………………………………. 134

نمودار شماره ۳: چرخه فهم در هرمنوتیک فلسفی گادامر…………………………………………………….. 135

نمودار شماره ۴: جایگاه ادبیات در رویکردهای نظری (فبک)…………………………………………………. 138

نمودار شماره ۵: ارتباط رویکردهای حلقه کندوکاو هرمنوتیکی…………………………………………….. 144

نمودار شماره ۶: حلقه کندوکاو هرمنوتیکی برمبنای هرمنوتیک فلسفی گادامر…………………… 146

چکیده

«فلسفه برای کودکان» به عنوان شاخصِ پارادایم جدید تعلیم و تربیت بی‌نیاز از پژوهش‌ها و تأملات فلسفی نیست. پیش از این، نفوذ دستاوردهای فکری هرمنوتیک به حوزه‌های مختلف دانش، از جمله تعلیم و تربیت، پرسش‌ها و بحث‌های تأمل‌برانگیزی را موجب شده است، اما پژوهش در زمینه رویکردهای آموزش فلسفه به کودکان با توجه به این امکان و تلاش برای گشایش معرفتی نو در این عرصه، از جمله مسائلی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش اندیشیدن درباره پیامدهایی است که هرمنوتیک فلسفی گادامر می‌تواند برای برنامه «فلسفه برای کودکان» داشته باشد. بر این اساس، امکانات و ظرفیت‌های هرمنوتیک فلسفی گادامر در زمینه محتوا، روش و ارزیابی برنامه «فلسفه برای کودکان» با رویکردی استنتاجی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که رویکرد داستان‌های فکری ایرانی، تألیف مرتضی خسرونژاد، نزدیک‌ترین رویکرد نظری «فلسفه برای کودکان» به مباحث هرمنوتیکی است. رهاورد هرمنوتیک فلسفی گادامر در زمینه محتوای برنامه «فلسفه برای کودکان» تبیین پدیدارشناختی و دیالکتیکی ادبیات و ضرورت توجه به ارتباط متن و تصویر در رویکردهای نظری این برنامه است. نتایج این پژوهش در مورد روش برنامه مشخصاً در سه مقوله بازی، فهم و پرسشگری جمع‌بندی شد. سرانجام، پژوهش با ارزیابی برنامه بر مبنای مفهوم دور هرمنوتیکی و امکان طرح مستقل رویکرد هرمنوتیک در برنامه «فلسفه برای کودکان» به پایان دور اول از فهم موضوع مورد مطالعه رسید.

 

مقدمه

چهار سال حضور در کلاس‌های فلسفه کافی بود تا در ابتدای امر عبارت فلسفه برای کودکان[1] برایم نامأنوس و عجیب، اما معصومانه، جلوه کند و مجال هرگونه ارتباطی را ممکن نبینم؛ گویی در حیات فلسفه جایی برای او نبود و فلسفه را هم از جانب کودکان خریداری نیست؛ آخر فلسفه کجا و کودک کجا! اما امروز بر آنم تا کودکانمان را به ضیافت فلسفه فراخوانم.

به گمانم، می‌توان تربیت انسان‌های آگاه و هشیار که تفکر خود را بر پایه استدلال صحیح و منطق بنا نهاده و در برخورد با دنیاهای پیرامون خود با اندیشه‌ای جامع و عمیق، جوانب مختلف امور را بررسی و البته از قابلیت انعطاف بالایی در مواجهه با مسائل زندگی برخوردار هستند را، یکی از اصلی‌ترین اهداف نظام‌های تعلیم و تربیت دانست.

فیشر،[2]پرورش مهارت‌های تفکر در کودکان را گامی مهم در این عرصه می‌داند (فیشر، ۱۳۸۵: ۹).

در این زمینه، جنبش فلسفه برای کودکان به عنوان جدیدترین رویکرد موجود، عهده‌دار چنین رسالتی است (باقری و دهنوی، ۱۳۸۸: ۱۲).

این برنامه را متیو لیپمن[3] در اواخر دهه ۱۹۶۰ بر اساس تفکرات دیویی[4] و ویگوتسکی[5] بنیان نهاد. لیپمن، استدلال می‌کند که اگر ما بخواهیم کودکان‌مان در آینده به بزرگسالانی اندیشمند تبدیل شوند، باید آن‌ ها را تشویق کنیم تا کودکانی اندیشه‌ورز باشند (فیشر، ۱۳۸۵: ۲۷۲).

سپس در گفت‌و‌گو با ناجی می‌افزاید، آنچه فلسفه برای کودکان نامیده می‌شود، تلاشی است برای بسط فلسفه، با این هدف که بتوان آن را همانند نوعی آموزش به‌ کار برد. این نوع فلسفه، آموزشی است که در آن از فلسفه برای برانگیختن ذهن کودک در جهت پاسخ‌گویی به نیاز و اشتیاقش به معنا بهره برده می‌شود. وی در ادامه فلسفه برای کودکان را به عنوان گامی فراتر از تفکر انتقادی[6] معرفی می‌کند (لیپمن، ۱۳۸۸: ۲۸).

جهانی بر این باور است، لیپمن هوای آن را در سر دارد که با بهره گرفتن از داستان‌های دارای مضامین فلسفی به پرسش‌هایی که در طول تاریخ فلسفه ذهن فیلسوفان را به خود مشغول داشته است به شیوه‌ای بدیع پاسخ گوید (جهانی، ۱۳۸۲: ۷۱).

با این وجود لیپمن توانست از گذر هم‌نشینی کودک و فلسفه، البته با مراد معنایی خاص، به ترویج اخلاق و عقلانیت بپردازد. به گمانم این نیاز اساسی امروز جامعه ما و هر جامعه دیگری است که در پی داشتن فردایی بهتر است.

همانند بسیاری از کشورهای جهان، به فلسفه برای کودکان در سال‌های اخیر در ایران نیز توجه شده است. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تأسیس گروهی به نام «فکر پروری برای کودکان و نوجوان» (فبک)، به معرفی و ترویج این برنامه در ایران می‌پردازد. به این منظور، گفت‌وگوهایی با بنیان‌گذاران این برنامه صورت گرفته، نشست‌ها و کارگاه‌های مختلفی برگزار شده و کتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌هایی نیز تألیف شده است اما این آغاز راه است و نیاز به پژوهش در این حوزه همواره احساس می‌شود.

پژوهش حاضر بر آن است تا از گذر رویکردهای برنامه فلسفه برای کودکان، مجالی برای ارتباط حوزه‌های مختلف فلسفه، با این برنامه بیابد و به قابلیت رویکردهای بومی توجه کند.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

های شهرستان شهرضا سال تحصیلی 91-1390