كلید واژه‌ها: تملك، اراضی، اجرای طرح، دستگاه‌های اجرایی، مالكیت خصوصی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول: كلیات
مبحث اول: تعاریف و مفاهیم 6
گفتار اول: مفهوم تملك 6
گفتار دوم: مفهوم مالكیت 6
بند اول: مالكیت خصوصی 8
بند دوم: مبنای مالكیت خصوصی 9
گفتار سوم: مفهوم دولت وسازمان های دولتی 11
بند اول: مفهوم دولت 11
بند دوم: مفهوم سازمان های دولتی 13
مبحث دوم: مفهوم برنامه‌های عمومی و عمرانی و نظامی 14
گفتار اول: مفهوم برنامه‌های عمومی 14
گفتار دوم: مفهوم برنامه‌های عمرانی 15
گفتار سوم: مفهوم برنامه‌های نظامی 15
مبحث سوم: حقوق عینی، اوصاف و اقسام آن 16
گفتار اول: تعریف حقوق عینی 16
گفتار دوم: اوصاف حقوق عینی 16
گفتار سوم: اقسام حقوق عینی 17
بند اول: حق مالکیت 17
بند دوم: حق انتفاع 20
بند سوم: حق ارتفاق 21
بند چهارم: حق زارعانه 22
بند پنجم: حق كسب و پیشه و سرقفلی 23
فصل دوم: تملك اراضی و املاك خصوصی توسط سازمان‌های دولتی
مبحث اول: تشریفات قانونی و نحوه تملك املاك توسط دولت 28
گفتار اول: تشریفات قانونی تملك اراضی 28
بند اول: وجود طرح و نیاز دستگاه اجرایی 28
بند دوم: تأمین اعتبار 30
بند سوم: گواهی عدم امكان تأمین زمین ملی یا دولتی 31
بند چهارم: استعلام ثبتی 33
بند پنجم: اعلام به مالك 36
گفتار دوم: نحوه تملك املاك خصوصی از سوی دولت 37
بند اول: تملك با توافق صاحب حق در قیمت 37
بند دوم: تملك بدون توافق صاحب حق در قیمت 39
مبحث دوم: روش‌های پرداخت حقوق مالكین 41
گفتار اول: پرداخت نقدی 42
گفتار دوم: اعطای معوض 45
گفتار سوم: اعطای تراكم 46
گفتار چهارم: تغییر كاربری 47
مبحث سوم: استثنائات وارده بر رعایت تشریفات قانونی تملك 48
گفتار اول: فوریت اجرای طرح 49
گفتار دوم: عدم تسریع که موجب ضرر و زیان گردد. 50
گفتار سوم: حضور مالك و اشخاص خاص 50
گفتار چهارم: پرداخت یا تودیع عادله در مدت سه ماه 51
مبحث چهارم: دعاوی ناشی از تملك اراضی 51
گفتار اول: اقدامات حقوقی 52
بند اول: دعوای تصرف عدوانی 53
بند دوم: دعوای ممانعت از حق 54
بند سوم: دعوای مزاحمت از حق 54
بند چهارم: خلع ید 55
بند پنجم: مطالبه قیمت یا معوض اراضی در طرح 57

 

گفتار دوم: اقدامات كیفری 58
بند اول: شكایت تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق 59
بند دوم: شكایت تخریب 59
بند سوم: شكایت سوء‌استفاده مأمورین و كوتاهی در انجام وظیفه قانونی 60
گفتار سوم: طرح دعوی از طریق دیوان عدالت اداری 61
فصل سوم: مبانی فقهی مورد بحث تعارض تملك اراضی
مبحث اول: تقدم حقوق خصوصی بر حقوق عمومی 64
گفتار اول: قاعده تسلیط 64
گفتار دوم: قاعده ضمان ید 68
مبحث دوم: تقدم حقوق عمومی بر حقوق خصوصی 70
گفتار اول: قاعده ولایت بر ممتنع 70
گفتار دوم: قاعده لاضرر 72
نتیجه‌گیری و پیشنهادات 75
منابع 77

مقدمه
انسانها اساساً نسبت به اموال خود، علاقه درونی دارند و همواره بین مال و مالك، یک وابستگی و رابطه‌ای وجود دارد كه این رابطه، به مالك مال این توانایی را می‌دهد كه بتواند هر گونه دخل و تصرفی را در مال خود بنماید. بنابراین عواملی كه باعث تحدید این تصرفات شود، از سوی مالك قابل پذیرش نبوده و با حقوق مالکانه در تعارض است.
رابطه بین انسان‌ها و اموالشان، مطابق قوانین ایران و همچنین احکام شرع مقدس اسلام به عنوان مالكیت خصوصی پذیرفته شده است.
ماده 30 ق.م بیان می‌دارد: «هر مالكی نسبت به مایملك خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد مگر در مواردی كه قانون استثناء كرده باشد».
این ماده بیانگر پذیرش مالکیت افراد نسبت به اموالشان از سوی قانونگذار بوده كه از آن به عنوان اصل تسلیط تعبیر می شود، هر چند این اصل با استثنائاتی نیز محدود شده است.
قانون مدنی ضمن محترم شناختن مالكیت خصوصی افراد، هر گونه تجاوز و تعرض به مالكیت آنها را ممنوع دانسته و برای متجاوزان مسئولیت‌های كیفری و حقوقی در نظر گرفته است.
مالكین اموال با عنایت به ماده 30 ق.م حق همه‌گونه تصرف در اموال خود را دارند اما از طرفی با وضع ماده 132 ق.م كه معروف به قاعده لاضرر می‌باشد، این تصرفات محدود شده است.
ماده 132 ق.م بیان می‌دارد:«كسی نمی‌تواند در ملك خود تصرفی كند كه مستلزم تضرر همسایه شود مگر تصرفی كه بقدر متعارف و برای رفع حاجت یا رفع ضرر از خود باشد».

این پایان نامه در سه فصل مستقل ارائه می‌گردد. در فصل اول به تعاریف و مفاهیمی چون تملك، مالكیت، دولت و سازمان‌های دولتی، مفهوم برنامه‌های عمومی عمرانی و نظامی و همچنین حقوق عینی و اوصاف و اقسام آن به صورت مبسوط در سه مبحث می‌پردازیم.
در فصل دوم كه از چهار مبحث تشكیل گردیده است، تشریفات قانونی و نحوه تملك اراضی توسط دولت بیان شده و شرایط و ضوابط تملك توسط دستگاه‌های اجرایی و روش های پرداخت حقوق مالكین در راستای اجرای این گونه طرح‌ها و همچنین استثنائات وارده بر رعایت تشریفات قانونی تملك توضیح داده می‌شود و در خاتمه‌ی این فصل به دعاوی كه ممكن است در راستای تملك اراضی پیش آید پرداخته می‌شود.
فرضیات تحقیق

علیرغم فزونی شمار مواد قانونی، تا کنون هیچ گونه طبقه بندی تحت عنوان اخلاقمداری از قوانین به عمل نیامده است، تأسیسات یا نهادهای حقوقی و به عبارت واضح تر قواعد و قوانین حقوقی، به اندازه ای زیاد می باشند که تقسیم بندی آنها به نحوی که تمام افراد آن رادربرگیرد، خالی از اشکال نیست در حالیکه روز به روز بر شمار قواعد حقوقی افزوده می شود؛ در مقابل از میزان عمل به مفاد قانونی کاسته گردیده؛ و باعث معضل تورم قانون و عدم عملکرد قانونی و در پی آن قانون گریزی، گردیده و تاکنون هیچ نوع طبقه بندی از قواعد و تأسیسات حقوقی تحت عنوان نوع نیّت ارائه نگردیده است درحالی که اگر قواعد و تأسیسات حقوقی برمبنای نوع قصد و نیّت، دسته بندی شوند مرز بین اخلاق وحقوق نیز درتمام عرصه ها مشخص می گردد واین خود می تواند قضات و دادرسان را درعرصه ی قضاوت ها و اعمال حقوقی یاری رساند. مهمترین اثر فهرست بندی قواعد و تأسیسات بر مبنای قصد ونیّت؛ کاهش تورم روزافزون قانون و درعین حال افزایش میزان عمل به قوانین می باشد؛ چرا که مرزبندی مشخص؛ چه در مرحله ی تبیین قوانین و چه در عرصه ی ضمانت اجرا؛ علاوه بر ایجاد شفافیت در موضوع قواعد حقوقی؛ باعث کاهش فاصله ی بین حقوق و اخلاق گردیده و از معضلاتی همچون قانون گریزی، اطاله ی دادرسی و …کاسته می شود. قصد و نیّات خیرخواهانه وانواع سوء نیّت هم درعرصه ی قراردادها وهم خارج از قرارداد به چشم می خورد ونمی توان یک قصد حسنه یا یک نیّت سوء را فقط به قرارداد یا فقط به الزامات قهری منحصر دانست واین خود منشعب از فزونی نیّات پلید وپیچیدگی آنها می باشد که دریک معامله یا در طرح یک دعوا تا چه حد نیّات سوء می تواند موجود باشد و تا چه حد تشخیص ارکان آن می تواند دشوار باشد. بررسی قواعد یا تأسیسات حقوقی اخلاقمدار، فهرست بندی آنها، چرایی اخلاقمداری، تشخیص نوع نیّت، بیان قلمرو و مفاد قواعد آنها و در نظر گرفتن ضمانت اجراء در صورت احراز پلید بودن قصد؛ و برعکس، پاداش، برای احراز حسن نیّت و همچنین ذکر آثار و تبعات انواع قصد دراعمال حقوقی و غیرآن، محور بحث این تحقیق می باشد، از جمله؛ انتقاد به برخی تأسیسات یا مفاد قانونی وارئه ی پیشنهاد برای تفکیک مقاصد سوء از یکدیگر ودر نظر گرفتن ضمانت اجراهای موثرتر جهت پیشبرد نوشته شده است بنا به هر دلیلی به بررسی تمام زوایا و ظرایف آن بر نیامده اند البته ضعف تحقیق در عرصه ی حقوق را منابع فقهی جبران نموده است و خوشبختانه با استناد به منابع فقه از سختی کار و تحقیق کاسته شد و نگارنده را ازفکر اینکه موضوع را تغییر بدهد منصرف نموده است.

کلیدواژه ؛ تأسیسات یا قواعد حقوقی، اخلاقمداری، قصد و نیّت، حسن نیّت، سوءنیّت،

فهرست مطالب

مقدمه…………………………………………………………………………………………….. 1

ابعاد مسئله………………………………………………………………………………………. 4

پیشینه ی تحقیق…………………………………………………………………………………. 6

انگیزه و اهداف موضوع تحقیق…………………………………………………………………. 6

موانع و مشکلات تحقیق………………………………………………………………………… 7

طرح سؤال………………………………………………………………………………………. 7

فرضیه ی های تحقیق……………………………………………………………………………. 8

روش کار تحقیق…………………………………………………………………………………. 9

توجیه پلان………………………………………………………………………………………. 9

فصل اوّل: کلیّات در اخلاق و نهادهای مرتبط………………………………………………….. 9

گفتار نخست: شناسایی قاعده ی حقوقی و اخلاقی……………………………………………… 10

الف. مفاد قاعده ی حقوقی …………………………………………………………………….. 10

1. مفهوم قاعد ی حقوقی………………………………………………………………………. 10
2. ویژگی قاعده حقوقی……………………………………………………………………….. 10

2،1. عام و کلی بودن…………………………………………………………………………. 11

2،2. الزام آور بودن…………………………………………………………………………… 11

3،2. اجتماعی بودن…………………………………………………………………………… 11

2،4. داشتن ضمانت اجرا…………………………………………………………………….. 11

ب. مفاد قاعده ی اخلاقی……………………………………………………………………….. 11

1. مفهوم قاعده ی اخلاقی……………………………………………………………………… 12
2. ارکان قاعده ی اخلاق………………………………………………………………………. 12

2،1. تعریف حسن نیّت……………………………………………………………………….. 13

2،1،1. مفهوم لغوی حسن نیّت………………………………………………………………. 13

2،1،2. مفهوم حقوقی حسن نیّت………………………………………………………………. 13

2،2. تعریف سوء نیّت………………………………………………………………………… 14

2،2،1. مفهوم لغوی سوء نیِّت………………………………………………………………… 14

2،2،2. مفهوم حقوقی سوء نیّت………………………………………………………………. 15

ج. تفاوت قاعده ی اخلاقی و حقوقی…………………………………………………………… 16

1. تفاوت درهدف……………………………………………………………………………… 16
2. تفاوت در قلمرو…………………………………………………………………………….. 17
3. تفاوت در ضمانت اجرا…………………………………………………………………….. 17

گفتار دوم: رابطه ی اخلاق و نظم عمومی…………………………………………………….. 17

الف. مفهوم نظم عمومی……………………………………………………………………….. 18

1. مفهوم نظم عمومی در فرهنگ حقوقی…………………………………………………….. 18
2. مفهوم نظم عمومی در فرهنگ فقهی………………………………………………………. 18

ب. نقش اخلاق در مخالفت با نظم عمومی……………………………………………………. 19

1. در تحقق موضوع………………………………………………………………………….. 19
2. درترتّب حکم……………………………………………………………………………….. 19
3. آسیب های اخلاقی و نظم عمومی………………………………………………………….. 20

گفتار سوم: معرفی نهادهای حقوقی اخلاقمدار………………………………………………… 21

 

 

الف. نهادهای اخلاقمدار در قانون مدنی……………………………………………………….. 21

1. ضرورت مشروعیت جهت معامله………………………………………………………… 21
2. اداره ی مال غیر…………………………………………………………………………… 22
3. روابط خانوادگی مبتنی بر اخلاق………………………………………………………….. 22
4. ضرورت صحت معاملات…………………………………………………………………. 24
5. سوءاستفاده از حق و تعدی و تفریط……………………………………………………….. 24

ب. نهادهای اخلاقمدار در آیین دادرسی مدنی و اجرای احکام مدنی …………………………. 25

1. وظایف قضات در مواجهه با موارد نامشروع……………………………………………… 26
2. حقوق و وظایف طرفین دعوی در مواجهه با موارد نامشروع…………………………….. 29
3. برخورد قانون در موارد جعل و تقلب……………………………………………………… 30

ج. نهادهای اخلاقمدار در قانون تجارت……………………………………………………….. 33

1. رعایت اصل حسن نیّت در تجارت………………………………………………………… 33

1،1. تاجر با حسن نیّت……………………………………………………………………….. 34

1،2. مدیر با حسن نیّت……………………………………………………………………….. 36

1،3. سهامدار با حسن نیّت……………………………………………………………………. 38

1،4. شریک با حسن نیّت…………………………………………………………………….. 38

1،5. متصدی حمل و نقل با حسن نیّت……………………………………………………….. 39

فصل دوم: معرفی مقاصد سوء (فریبکارانه)…………………………………………………. 41

گفتار نخست: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد تدلیس…………………………………………… 41

الف. مفاد قاعده ی تدلیس………………………………………………………………………. 41

1. مفهوم لغوی………………………………………………………………………………… 41
2. مفهوم فقهی و حقوقی………………………………………………………………………. 41
3. قلمرو تدلیس………………………………………………………………………………… 42

ب. نقش حسن نیّت در تدلیس………………………………………………………………….. 43

1. قصد فریب رکن تحقق تدلیس………………………………………………………………. 43
2. حسن نیّت مانع تحقق تدلیس ………………………………………………………………. 44

ج. قصد تدلیس و قصد فرار از دِین……………………………………………………………. 45

گفتار دوم: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد غش………………………………………………… 45

1. مفهوم لغوی ……………………………………………………………………………….. 46
2. مفهوم فقهی و حقوقی………………………………………………………………………. 46

2،1. فقه امامیه………………………………………………………………………………… 46

2،2. نظام حقوق نوشته……………………………………………………………………….. 47

3. انواع غش………………………………………………………………………………….. 18
4. غش و فریب……………………………………………………………………………….. 52
5. قلمرو قاعده غش……………………………………………………………………………. 55

ب. نقش حسن نیّت در تحقق غش…………………………………………………………….. 58

1. قصد فریب رکن تحقق غش………………………………………………………………… 58
2. حسن نیّت مانع تحقق غش…………………………………………………………………. 60

گفتار سوم: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد ضرر و اضرار……………………………………. 60

الف. مفاد قاعده ی لا ضرر……………………………………………………………………. 61

1. معنای لغوی………………………………………………………………………………… 61
2. مفهوم فقهی و حقوقی………………………………………………………………………. 61

ب. دلیل قاعده لاضرر…………………………………………………………………………. 63

1. نفی حکم ضرری…………………………………………………………………………… 63
2. نفی حکم ضرری از طریق نفی موضوع آن………………………………………………. 63
3. نهی از ضرر زدن به دیگران و خود………………………………………………………. 63
4. نفی ضرر جبران نشده……………………………………………………………………… 64
5. نهی حکومتی پیامبر(ص)………………………………………………………………….. 64
6. نفی تسبیب به ضرر و تسبیب به نفی اضرار……………………………………………… 64

ب. نقش حسن­نیّت در قاعده ی ضرر………………………………………………………….. 65

1. حسن نیّت و نفی حکم ضرری……………………………………………………………… 65
2. حسن نیّت و تحریم ضرر زدن…………………………………………………………….. 66
3. حسن نیّت و تدابیر دولت برای پیشگیری و جبران ضرر…………………………………. 66

گفتار چهارم: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد تقلب نسبت به قانون…………………………….. 68

الف. مفاد قاعده ی تقلب نسبت به قانون……………………………………………………….. 68

1. تعریف قاعده ی تقلب نسبت به قانون………………………………………………………. 68

ب. ارکان تقلب نسبت به قانون………………………………………………………………… 69

1. وجود یک الزام قانونی……………………………………………………………………… 69
2. قصد متقلبانه……………………………………………………………………………….. 70
3. توسل به ابزار قانونی………………………………………………………………………. 71

ج. تقلب نسبت به قانون و«عمل صوری……………………………………………………… 71

د. تقلب نسبت به قانون و تدلیس………………………………………………………………. 73

ب. نقش حسن نیّت در انجام تقلب نسبت به قانون…………………………………………….. 74

1. قصد متقلبانه رکن تقلب نسبت به قانون……………………………………………………. 74
2. حسن نیّت مانع پیدایش رکن معنوی تقلب نسبت به قانون…………………………………. 74
3. پیش بینی تدابیری که از آثار سوء تقلب بکاهد …………………………………………… 74

فصل سوم: رابطه ی اخلاق حسنه و ضمان قهری……………………………………………. 76

گفتار نخست: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد تعدی و تفریط………………………………….. 76

الف. مفاد قاعده ی تعدی و تفریط……………………………………………………………… 77

1. مبنای قاعده ی تعدی و تفریط………………………………………………………………. 77
2. مفهوم خاص تعدی و تفریط………………………………………………………………… 77
3. مفهوم عام تعدی و تفریط…………………………………………………………………… 77

ب. نقش حسن نیّت در قاعده ی تعدی و تفریط………………………………………………… 78

1. تعدی و تفریط و قصد………………………………………………………………………. 78
2. تعدی و تفریط و علم به موضوع…………………………………………………………… 81
3. تعدی و تفریط و علم به حکم……………………………………………………………….. 81
4. تعدی و تفریط و آگاهی از تعلّق مال به غیر………………………………………………. 81

گفتار دوم: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد اتلاف و تسبیب…………………………………….. 83

الف. مفاد قاعده ی اتلاف و تسبیب…………………………………………………………….. 84

1. مفهوم قاعده ی اتلاف و تسبیب…………………………………………………………….. 84
2. انواع اتلاف ……………………………………………………………………………….. 85

ب. نقش حسن نیّت در اتلاف و تسبیب……………………………………………………….. 85

1. نقش قصد در تحقق اتلاف و تسبیب……………………………………………………….. 85
2. نقش قصد در اجتماع سبب و مباشر……………………………………………………….. 86

گفتار سوم: رابطه ی اخلاق حسنه و قصد استیفاء…………………………………………….. 90

الف. مفاد قاعده ی استیفاء……………………………………………………………………… 90

1.مفهوم و انواع استیفاء……………………………………………………………………….. 90

2.استحقاق عرفی اجرت………………………………………………………………………. 91

3.فقدان قصد تبرع…………………………………………………………………………….. 91

4. لزوم قصد احسان…………………………………………………………………………… 92
5. عدم کفایت قصد احسان…………………………………………………………………….. 92
6. احسان مبنای اداره ی فضولی……………………………………………………………… 92
7. ضرورت جهل و اشتباه در ایفاء ناروا…………………………………………………….. 93

ب. نقش حسن نیّت در مسئولیت ناشی از استیفاء…………………………………………….. 93

1. حسن نیّت مدیر فضولی شرط مسئولیت مالک…………………………………………….. 93
2. حسن نیّت پرداخت کننده، شرط مسئولیت مدیون………………………………………….. 93
3. حسن نیّت ایفاء کننده ی ناروا، شرط مسئولیت گیرنده…………………………………….. 94

گفتار چهارم: رابطه ی اخلاق حسنه و ضمان تصرف(ید)……………………………………. 95

الف. مفاد قاعده ی ضمان تصرف…………………………………………………………….. 95

1.تفسیر دلیل قاعده ی ضمان تصرف…………………………………………………………. 95

2.قلمرو قاعده ی تصرف……………………………………………………………………… 96

ب. نقش حسن نیّت در قاعده ی تصرف………………………………………………………. 96

1.عدوان شرط ضمان تصرف………………………………………………………………… 96

2.حسن نیّت مانع وقوع تصرف عدوانی………………………………………………………. 96

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………. 99

پیشنهادات……………………………………………………………………………………. 100

حسن ختام…………………………………………………………………………………….. 102

فهرست منابع………………………………………………………………………………… 105

عنوان                                                                                                                                    صفحه

چکیده فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………..1

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

الف) بیان موضوع ………………………………………………………………………………………………………………..2

ب) سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..3

پ) فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….3

ت) اهداف و کاربردها …………………………………………………………………………………………………………4

ث) روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….4

ح) معرفی پلان…………………………………………………………………………………………………………………..5

بخش نخست: مفهوم و ارکان حقوقی و فقهی جرم سرقت ……………………………………………6

فصل نخست: تعریف و تمییز سرقت از مفاهیم مشابه ………………………………………………………7

مبحث اول: تعریف سرقت ……………………………………………………………………………………………………7

گفتار اول: تعریف لغوی ……………………………………………………………………………………………………7

گفتار دوم: تعریف اصطلاحی …………………………………………………………………………………………….7

بند اول: تعریف حقوقی سرقت ……………………………………………………………………………………………8

بند دوم: تعریف فقهی سرقت ……………………………………………………………………………………………..8

الف: تعریف سرقت در فقه امامیه ………………………………………………………………………………………..9

ب: تعریف سرقت در فقه اهل سنت …………………………………………………………………………………….9

1- فقه حنفی …………………………………………………………………………………………………………………..9

2- فقه مالکی ………………………………………………………………………………………………………………….9

3- فقه حنبلی …………………………………………………………………………………………………………………10

4- فقه شافعی ………………………………………………………………………………………………………………..10

مبحث دوم: تمییز سرقت از عناوین مشابه …………………………………………………………………………….11

گفتار اول: اختلاس، انتهاب- استلاب …………………………………………………………………………………11

گفتار دوم: احتیال ……………………………………………………………………………………………………………15

گفتارسوم: خیانت ………………………………………………………………………………………………………………15

گفتارچهارم: مرقد و منبّج …………………………………………………………………………………………………….17

گفتارپنجم:محاربه ………………………………………………………………………………………………………………17

گفتارششم:لص (راهزنی) …………………………………………………………………………………………………….19

فصل دوم: ارکان حقوقی و فقهی جرم سرقت ……………………………………………………………..24

مبحث اول: رکن قانونی و شرعی ………………………………………………………………………………………….24

گفتار اول: رکن قانونی ……………………………………………………………………………………………………….24

گفتار دوم: رکن شرعی ………………………………………………………………………………………………………25

بند اول: کتاب الهی ……………………………………………………………………………………………………………25

بند دوم: روایات ……………………………………………………………………………………………………………….26

مبحث دوم: رکن مادی ………………………………………………………………………………………………………28

گفتار اول: عنصر ربودن ……………………………………………………………………………………………………..28

بند اول: پنهانی بودن ربایش ………………………………………………………………………………………………..29

بند دوم: مباشرت یا عدم مباشرت سارق در ربایش …………………………………………………………………30

گفتار دوم: عنصر مال ……………………………………………………………………………………………………….36

بند اول: منقول یا غیر منقول بودن مال ………………………………………………………………………………….36

بند دوم: قابل تملک بودن مال ……………………………………………………………………………………………37

الف: ربودن انسان و اعضای بدن انسان ………………………………………………………………………………..40

ب: ربودن اشیاء ممنوعه و حرام (مشروبات الکلی، خوک، آلات لهو و…) …………………………………41

ج: ربودن داده ها و اطلاعات …………………………………………………………………………………………….44

گفتار سوم: تعلق به غیر داشتن …………………………………………………………………………………………..45

بند اول: اموال بلا صاحب و مجهول المالک ………………………………………………………………………..45

بند دوم: اموال تحت مالکیت یا تصرف دیگری ……………………………………………………………………47

بند سوم: اموال مشاع ……………………………………………………………………………………………………….48

بند چهارم: اموال مشترک و بیت المال ………………………………………………………………………………..49

بند پنجم: اموال بدهکار …………………………………………………………………………………………………..52

بند ششم: کفن دزدی ……………………………………………………………………………………………………..56

مبحث سوم: رکن معنوی …………………………………………………………………………………………………57

 

 

بند اول: اراده و اختیار …………………………………………………………………………………………………….58

بند دوم: علم به حرمت سرقت …………………………………………………………………………………………60

بند سوم: علم به تعلق داشتن مال به دیگری ……………………………………………………………………… ..60

بند چهارم: قصد سرقت ………………………………………………………………………………………………….61

الف: قصد دائمی یا موقتی بودن ربایش ……………………………………………………………………………..62

ب: قصد تقاص عینی و دینی ……………………………………………………………………………………………64

بخش دوم: واکنش های کیفری قانونی و فقهی ناظر به سرقت ………………………………..67

فصل اول: واکنش کیفری ناظر به سرقت تعزیری…………………………………………………….67

مبحث اول: سرقت ساده تعزیری ……………………………………………………………………………………….67

گفتار اول: تعریف سرقت ساده ………………………………………………………………………………………..67

گفتار دوم: مجازات سرقت ساده ………………………………………………………………………………………68

بند اول: مجازات اصلی …………………………………………………………………………………………………………68

بند دوم: مجازات های تبعی و تکمیلی ………………………………………………………………………………………68

مبحث دوم: سرقت مشدد تعزیری …………………………………………………………………………………………….69

گفتار اول: سرقت مقرون به پنج شرط مشدد ………………………………………………………………………………69

گفتار دوم: سرقت مقرون به آزار ……………………………………………………………………………………………..70

گفتار سوم: سرقت مسلحانه دسته جمعی در شب …………………………………………………………………………71

گفتار چهارم: سرقت وسائل و متعلقات تاسیسات عمومی ……………………………………………………………. 72

گفتار پنجم: سرقت از اماکن محل وقوع حوادث طبیعی ……………………………………………………………….73

گفتار ششم: کیف زنی و جیب بری ………………………………………………………………………………………….73

گفتار هفتم: استفاده غیر مجاز از آب و برق و گاز و تلفن ……………………………………………………………..74

گفتار هشتم: سرقت اموال تاریخی و فرهنگی …………………………………………………………………………….76

گفتار نهم: سرقت فاقد شرایط اجرای حد و موجب اخلال در نظم ………………………………………………….77

گفتار دهم: سرقت در فضای مجازی (سرقت رایانه ای) ……………………………………………………………… 77

فصل دوم:واکنش های کیفری ناظر به سرقت مستوجب حد………………………………………………….79

مبحث اول: تعریف و شرایط اختصاصی سرقت مستوجب حد …………………………………………………………….79

گفتار اول: تعریف سرقت مستوجب حد……………………………………………………………………………………………79

گفتار دوم: شرایط اختصاصی سرقت مستوجب حد ………………………………………………………………………….82

بند اول: علم به حرمت ربودن ………………………………………………………………………………………………………..82

بند دوم: محرز بودن مال ………………………………………………………………………………………………………………83

بند سوم: هتک و ابطال حرز …………………………………………………………………………………………………………83

بند چهارم: حد نصاب ………………………………………………………………………………………………………………….84

بند پنجم: فقدان ابوت (سارق پدر صاحب مال نباشد) ……………………………………………………………………….. 90

بند ششم: عدم ارتکاب سرقت در سال قطحی ……………………………………………………………………………………91

بند هفتم: عدم غصب حرز از سارق …………………………………………………………………………………………………92

بند هشتم: برداشتن مال به عنوان دزدی …………………………………………………………………………………………….94

بند نهم: تناسب حرز با مال …………………………………………………………………………………………………………95

بند دهم: اشتراط سرقت در بلاد اسلامی ………………………………………………………………………………………96

بند یازدهم: دولتی و وقفی نبودن مال ………………………………………………………………………………………….99

گفتار سوم: حد سرقت ……………………………………………………………………………………………………………101

مبحث دوم : کیفیت اجرا و مسقطات حد سرقت…………………………………………………………………………..106

گفتار اول : کیفیت اجرای حد سرقت ……………………………………………………………………………………….106

بند اول : محل قطع در فقه مذاهب اسلامی …………………………………………………………………………………106

بند دوم : میزان و کیفیت قطع ………………………………………………………………………………………………….109

بند سوم : شرایط قطع عضو سارق …………………………………………………………………………………………….111

بند چهارم : خطا یا عمد مجری حد ………………………………………………………………………………………….116

بند پنجم :معالجه و پیوند عضو مقطوع ………………………………………………………………………………………119

گفتار دوم : مسقطات حد سرقت …………………………………………………………………………………………….. 123

بند اول : عدم شکایت مالباخته ………………………………………………………………………………………………..123

بنددوم : گذشت صاحب مال از سارق ……………………………………………………………………………………124

بند سوم :تکذیب اقرار سارق و شهادت شهود توسط صاحب مال ………………………………………………..124

بند چهارم : سقوط عضو موضوع قطع …………………………………………………………………………………….125

بند پنجم : رجوع سارق از اقرار ……………………………………………………………………………………………..125

بند ششم : استرداد مال به صاحب آن ……………………………………………………………………………………..125

بند هفتم : انتقال مالکیت مال به سارق قبل از صدور حکم ………………………………………………………….125

بند هشتم :توبه سارق پیش از اثبات سرقت ……………………………………………………………………………..126

بند نهم : ادعای مالکیت سرقت …………………………………………………………………………………………….126

بند دهم : نقصان قیمت مال ربوده شده ………………………………………………………………………………….127

نتایج و پیشنهادها ………………………………………………………………………………………………………………128

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………………….133

الف : منابع فارسی

• کتاب ها
• مقالات
• پیان نامه ها

ب : منبع خارجی

د: پایگاه های اینترنتی

چکیده انگلیسی

چکیده

سرقت شرعی یکی از عوامل اجرای حد در اسلام معرفی شده است ولی در مورد آن در میان مذاهب اسلامی اختلاف نظر وجود دارد.نوشتار حاضر در جهت تقریب مذاهب اسلامی و آشنایی آنها با یکدیگر به رشته تحریر درآمده است.در این تحقیق تلاش شده است تا دیدگاه های فقهای مذاهب اسلامی، بدون طرفداری از یک مذهب و مرام خاص و مسائل گوناگون مربوط به موضوع سرقت و چگونگی تحقیق حکم کیفری آن به صورت مقایسه ای در اختیار خواننده قرار گیرد.

با توجه به آنچه که در مورد سرقت در حقوق کیفری ایران و مذاهب اربعه بیان شده می توان اینگونه استنباط کرد که سرقت زمانی صورت می گیرد که مال به طور پنهانی و پوشیده از دیگران برداشته شود بدون هیچ شبهه ای.حال اگر دیگران او را در خانه مشاهده می کنند ولی سارق به خیال خود مال را به صورت پنهانی بر می دارد.و همچنین با توجه به آیات و روایات و سخنان ائمه اطهار که در مباحث این پایان نامه آمده که تأکید فراوانی داشته که همانا خونها و اموالتان بر یکدیگر حرام است بنابراین می توان کفت که افراد بدون اجازه صاحب مال نمی توانند از اموال دیگران استفاده نمایند.

سرقت چه مستقیماً توسط سارق انجام شود و چه توسط فرد دیگری چون مال دیگری را از حرز خارج کرده سرقت صورت گرفته و فرد سارق محسوب می شود.همچنین وقتی سارق دست به چنین کاری می زند هر چیزی را که به عنوان سرقت بر می دارد باید مال باشد و هیچ شبهه در مالیت آن وجود نداشته باشد.بنابراین اشیای بی ارزش مثل کاه و هیزم مال نبود و سرقت محسوب نمی شود حدی بر فرد نیست همچنین انسان و کودک مال محسوب نمی شوند.

کلید واژه ها: سرقت، ربایش، مال، حد قطع بد

مقدمه

الف) بیان موضوع

از مسائل بحث بر انگیزی که طی اعصار مختلف ذهن بشر را به خود مشغول نموده، معضل دزدی و تعرض به اموال دیگران می باشد. اگرچه حاکمان بسیار کوشیده اند تا با این پدیده مقابله و آن را مهار نمایند و اندیشمندان تلاش ها نموده اند تا برای مداوای این بیماری اجتماعی به درمانی نافع نایل شوند با این حال موفقیت آنان در بیشتر موارد بسیار ناچیز یا حداقل، موقتی بوده است شاید بتوان گفت حکمی که در اسلام برای مقابله با آن بیان شده است (قطع دست) بیشترین بازدارندگی را به همراه دارد.

سرقت از یک سو به دلیل عدم نیاز به مهارت خاص و ویژه، شخص در هر سنی قادر به ارتکاب آن است و از سوی دیگر در اسلام به شدت مورد تنفر قرار گرفته است.

از علی بن موسی الرضا (ع) روایت شده که فرمودند: «سرقت از این جهت حرام شده است که موجب تباهی اموال و کشتن آدمیان می شود و غصب وتصرف غیر قانونی اموال منشا آدم کشی و درگیری و حسد خواهد شد. سرقت باعث می شود مردم دست از کسب و کار و حرفه و صنعت بر دارند و مردم به نگهداری اموال و پس انداز نپردازند؛ وقتی که ببینند کسی نسبت به اموال یاد شده، حق اولویت ندارند.»[1]

مذاهب مختلف اسلامی با توجه به استدلال هایی که از آیات و روایات کرده اند هر یک دید گاه های متفاوتی نسبت به احکام اسلامی دارند. این تحقیق در جهت آشنایی هرچه بیشتر، با اندیشه های فقهای مذاهب اسلامی، و روشن نمودن هرچه بیشتر موضوع سرقت تدوین شده است. سعی شده است تا آراء فقهای مذاهب اسلامی در مورد سرقت به صورت مقایسه ای و مسائل گوناگون مربوط به موضوع سرقت و چگونگی تحقق حکم کیفری آن و هم چنین احکام جدید در مورد آن مورد بررسی قرار گیرد.

ب) سؤالات تحقیق

 عنوان          صفحه

چكیده 1

فصل اول: مقدمه و هدف.. 2

1-مقدمه. 3

1-1-اهمیت استفاده از گیاهان دارویی.. 3

1-2-اهداف تحقیق. 4

1-3-فرضیه ها 5

فصل دوم:ی بر منابع. 6

2-1-ازگیل. 7

2-1-1تاریخچه ازگیل. 8

2-1-2رده بندی میوه ازگیل. 8

2-1-3گیاه شناسی ازگیل. 9

2-1-4ترکیب شیمیایی ازگیل. 9

2-1-5خواص ازگیل. 9

2-1-6خواص دارویی ازگیل. 10

2-2-روغن آفتابگردان. 10

2-2-1-تاریخچه گیاه آفتابگردان. 11

2-2-2-رده بندی گیاه آفتابگردان. 11

2-2-3-تركیب و كاربرد روغن آفتابگردان. 12

2-3-اکسیداسیون. 13

2-3-1-عوامل موثر در اکسیداسیون چربی ها 15

2-4-رادیکال های آزاد. 17

2-4-1-تاثیرات منفی رادیکال های آزاد. 18

2-5-آنتی اکسیدان ها 19

2-5-1مکانیسم عمل آنتی اکسیدان ها 20

2-5-2-آنزیم های آنتی اکسیدان. 22

2-5-3-آنتی اکسیدان های سنتزی.. 22

2-5-3-1-BHA. 23

2-5-3-2BHT. 24

2-5-3-3-TBHQ.. 25

2-5-3-4-گالات ها و اسیدگالیك… 26

2-5-4-آنتی اكسیدان های طبیعی.. 27

2-5-4-1توكوفرول ها و توكوتری انول ها 28

2-5-4-2-اسیدآسكوربیک و نمك های آسكوربات.. 29

2-5-4-3-كارتنوئیدها 30

2-5-4-4-فلاونوئیدها و اسیدهای فنلی.. 31

2-5-4-5-گوسیپول. 32

2-5-4-6-ترپنوئید. 33

2-5-4-7-سزامول. 33

پیشینه تحقیق. 34

فصل سوم:مواد و روشها 39

3-1-مواد اولیه. 40

3-2- استخراج عصاره 40

3-3- اندازه‌گیری تركیبات فنلی.. 40

3-3-1- ترسیم منحنی كالیبراسیون. 40

3-3-2- اندازه‌گیری تركیبات فنولی نمونه. 41

3-4- اندازه‌گیری تركیبات توكوفرولی.. 42

3-4-1- ترسیم منحنی كالیبراسیون. 42

3-4-2-اندازه‌گیری تركیبات توكوفرولی نمونه. 43

3-5-اندازه‌گیری عدد پراكسید. 44

3-5-1- ترسیم منحنی كالیبراسیون. 44

3-5-2- تهیه محلول استاندارد آهن ш.. 44

3-5-3- تهیه محلول تیوسیونات آمونیوم. 44

 

 

3-5-4- تهیه محلول آهن п. 45

3-5-5- اندازه‌گیری عدد پراكسید نمونه روغن.. 45

3-6- عدد اسیدی.. 45

3-7- اندازه‌گیری مقدار كل تركیبات قطبی(TPC) 46

3-7-1- پر كردن ستون كروماتوگرافی.. 46

3-7-2-تهیه و آماده سازی نمونه و حلال جداسازی.. 46

3-7-3-عملیات كروماتوگرافی و محاسبه درصد تركیبات قطبی كل. 46

3-8- اندازه‌گیری عدد دی‌ان مزدوج(CDV) 46

3-9-اندازه‌گیری عدد كربونیل(CV) 47

3-9-1-خالص سازی حلال. 47

3-9-2-محاسبه میزان تركیبات كربونیل. 47

3-10- شاخص پایداری اكسایشی (OSI) 48

3-11- آزمون پایداری.. 48

3-12- ساختار اسید چرب.. 48

تجزیه و تحلیل آماری 49

فصل چهارم:نتایج و بحث.. 50

4-نتایج و بحث.. 51

4-1- مشخصات روغن آفتابگردان. 51

4-2- مشخصات عصاره پوست ازگیل. 51

4-3 تعیین پایداری روغن توسط آنتی اكسیدان ها تحت شرایط دمایی 30 درجه سانتی گراد طی زمان نگهداری   52

4-3-1-عدد اسیدی.. 52

4-3-2-شاخص رنگ 53

4-3-3- عدد پراکسید 54

4-3-5 نتیجه گیری.. 57

4-4 تغییرات پایداری روغن آفتابگردان طی فرایند حرارتی در دمای 180 درجه سانتی گراد. 57

4-4-1 عدد اسیدی 57

4-4-2 عدد کنژوگه 58

4-4-3 عدد کربنیل 59

4-4-4 شاخص رنگ 61

4-4-5 شاخص پایداری اكسایشی 62

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات.. 63

نتیجه گیری كلی.. 64

پیشنهادات.. 64

فصل ششم:منابع. 65

منابع. 66

چكیده

روغن ها و چربی ها طی نگه داری در درجه حرارت های بالا اكسیده می شوند و كیفیت تغذیه ای آن ها كاهش می یابد.فرایند اكسیداسیون روغن ها و چربی ها و تشكیل رادیكال های آزاد سبب ایجاد و پیشرفت سرطان می شود. با مصرف تركیبات آنتی اكسیدانی موجود در میوه ها و سبزی ها مانند آلفا –توكوفرول ،گلوتاتیون،بتاكاروتن و اسیدآسكوربیک در رژیم غذایی می توان از این آسیب ها جلوگیری كرد. رژیم های غذایی غنی از این ویتامین های آنتی اكسیدانی موجب حفظ سلامتی شده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان را كاهش می دهد. آنتی اكسیدان های سنتزی به ویژهBHAوBHTمعمولا برای ممانعت از واكنش اكسیداسیون استفاده می شوند. اثرات سمی و سرطان زایی این آنتی اكسیدان های سنتزی در انسان شناخته شده است. همچنین آنتی اكسیدان های سنتزی ممكن است باعث تورم كبد شوند و روی فعالیت های آنزیمی كبد تاثیر بگذارند. بنابراین با توجه به اثرات مضر آنتی اكسیدان های سنتزی و اثرات سودمندی كه آنتی اكسیدان های طبیعی در حفظ سلامت و ایمنی غذاها و بدن انسان ها دارند، در این مطالعه استفاده از عصاره پوست ازگیل به عنوان یک ماده گیاهی و منبع طبیعی آنتی اكسیدان در روغن آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت . در این تحقیق ابتدا عصاره گیری از پوست و پالپ انجام گرفته و تركیبات فنولیک و توكوفرول موجود در عصاره تعیین گردیده و سپس عصاره در دو غلظت 400 پی پی ام و 800 پی پی ام به نمونه روغن آفتابگردان بدون آنتی اكسیدان اضافه شد، و سپس نمونه های روغن آفتابگردان فرموله شده با این آنتی اكسیدان طبیعی تحت شرایط دمایی 30 درجه سانتی گراد طی 60 روز ذخیره سازی از نظر پایداری اكسایشی توسط پارامترهای عدد اسیدی، عدد پراكسید، شاخص رنگ و شاخص پایداری اكسایشی در دمای ذخیره سازی در زمان های45،30،15،0 و60 با نمونه روغن آفتابگردان حاوی 100 پی پی ام آنتی اكسیدان سنتتیک TBHQ مورد مقایسه قرار گرفتند كه نتایج نشان داد غلظت 800 پی پی ام عصاره پوست ازگیل در پایدارسازی روغن آفتابگردان طی مدت زمان نگه داری مؤثرتر از TBHQ و غلظت 400 پی پی ام عصاره پوست ازگیل عمل نموده است كه به دلیل مقادیر بالاتر تركیبات فنولیک و توكوفرول های موجود در 800 پی پی ام عصاره نسبت به غلظت های كمتر عصاره می باشد. در مرحله بعد روغن آفتابگردان حاوی 800 پی پی ام عصاره با نمونه روغن حاوی 100 پی پی ام آنتی اكسیدان سنتتیک TBHQ تحت شرایط دمایی ثابت 180 درجه سانتی گراد به مدت 24 ساعت حرارت داده شدند و در فواصل زمانی 4 ساعت ازنظر پارامترهای پایداری حرارتی ( عدد اسیدی، عدد كنژوكه، عدد كربونیل، شاخص رنگ، شاخص پایداری اكسایشی) مورد مقایسه قرار گرفتند كه نتایج نشان داد عصاره پوست ازگیل با غلظت 800پی پی ام و آنتی اکسیدان سنتزی TBHQ جهت پایداری اكسایشی تقریبا مشابه هم عمل نموده اند بدین ترتیب می توان پوست ازگیل را به عنوان منبع مناسبی برای آنتی اكسیدان های طبیعی معرفی نمود و این اثر را ناشی از تركیبات توكوفرولی و فنولی موجود در آن دانست.

كلمات كلیدی:عصاره پوست ازگیل، روغن آفتابگردان،پایداری اكسایشی

1-مقدمه

1-1-اهمیت استفاده از گیاهان دارویی

ضرورت مطالعه بر روی مواد مؤثره دارویی فلور طبیعی گیاهان حائز اهمیت است. مواد مؤثره وعناصر شیمیایی موجود در گیاهان بسیار متفاوتند که تنها از طریق آزمایش ها و تجربه های متعدد می توان به ماهیت آنها پی برد و آنها را طبقه بندی نمود.از آنجایی که آزمایش های کمی و کیفی مواد مؤثره وعناصر شیمیایی دارویی بسیار پرهزینه است اصلاح این دسته از گیاهان کاری بسیار پر هزینه و وقت گیر است.

بدین روال تشخیص مواد مؤثره گیاهان دارویی کاری بسیار مشکل است و از روی فعالیت های متابولیکی پیچیده درون گیاه نمی توان سریعا در مورد ویژگی های مواد مؤثره نظرات جامع وکاملی ارائه نمود .نکته قابل توجه اینکه مواد مؤثره و عناصر شیمیایی تحت تاثیر فرایندهای مختلف و حتی شرایط محیطی مختلف محل رویش تغییر می کنند.(امید بیگی 1384)

روغن های مایع به دلیل داشتن چربی غیراشباع بهتر از روغن جامد هستند مثل روغن ذرت، آفتابگردان، زیتون، كانولا و سویا. روغن ها غنی ترین منبع انرژی در میان اجزای غذایی می باشند. از این نظر این مواد می توانند در مورد افرادی كه گرفتار كمبود انرژی غذایی هستند نظیر بسیاری از افراد طبقه محروم نقش مهمی ایفا كنند. اما از طرف دیگر مصرف زیاد آنها در افرادی كه از لحاظ دریافت انرژی مساله ای ندارند میتواند سبب افزایش میزان تری گلیسیریدهای خون شود و به دنبال آن بیماری های عروقی ونارساییهای قلبی به وجود آید.(7)روغن های هیدروژنه علاوه بر اینكه دارای مقادیر زیادی اسید چرب اشباع هستند، حاوی مقادیر زیادی از اسیدهای چرب ترانس نیز می باشند. هیدروژناسیون همچنین باعث تشكیل ایزومرهای اسید لینولئیک می شود كه این ایزومرها بر خلاف اسیدلینولئیک طبیعی دیگر یک اسید چرب اساسی نیستند و فاقد خواص بیولوژیک این اسید می باشند. اگر میزان ایزومر ترانس در روغن زیر 10 درصد باشد می توان گفت روغن خوب برای استفاده می باشد. با توجه به موارد فوق می توان چنین نتیجه گرفت كه اولا در مصرف روغن ها باید جانب اعتدال رعایت گردد دیگر اینكه حتی الامكان از روغن های غیراشباع مایع به جای روغن های هیدروژنه یا چربی های حیوانی در برنامه غذایی استفاده شود و بالاخره در جریان سرخ كردن مواد غذایی، روغن برای مدت زیاد تحت اثر حرارت بالا قرار نگیرد تا مواد ناخواسته و سمی در آن ایجاد نشود. (7)

اکسیداسیون لیپیدها در غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی چربی هستند و اساس و پایه چربی دارند مانند شیر، محصولات گوشتی، روغن، دانه های روغنی و همچنین در غذاهایی که حاوی مقادیر کمی چربی هستند مانند سبزیجات اتفاق می افتد. رادیكال های آزاد قادرند آسیب به مولكول های سامانه های بیولوژیک بدن وارد نمایند و باعث بروز بسیاری از بیماریها در موجودات زنده و به ویژه انسان ها شوند. (29)بخش عمده ای از این تركیبات مضر در اثر اكسیداسیون مواد غذایی به خصوص چربی ها تولید می شوند كه این مساله نه تنها سلامت مصرف كننده را به خطر می اندازد بلكه كاهش كیفیت تغذیه ای و ایجاد طعم و بوی نامطبوع را نیز در این غذاها به همراه خواهد داشت. ( 16 )برای جلوگیری از عمل رادیكال های آزاد از آنتی اكسیدان ها استفاده می شود. آنتی اکسیدان ها از تشکیل رادیکال های آزاد در سلول ها جلوگیری می کنند و نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند و باعث محافظت در برابر آسیب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد می شوند.امروزه همه جا از فواید آنتی اکسیدانی از پیشگیری بیماری های قلبی گرفته تا کاهش آسیب مغز و چشم ها صحبت می شود. برای جلوگیری از عمل رادیکال های ازاد بدن باید دارای یک سد دفاعی از آنتی اکسیدان ها باشد تا جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن شوند.عملکرد انتی اکسیدان ها تحت تاثیر شرایط مختلف اعم از فرآوری ونگه داری و محیط ماده غذایی مربوطه قرار می گیرد .آنتی اکسیدان های غذایی علاوه بر ایمن بودن نباید رنگ و طعم ماده غذایی را تحت تاثیر قرار دهند باید در غلظت های پایین مؤثر باشند، به راحتی با روغن ممزوج شوند، پس از فرایند باقی بمانند، در محصول نهایی پایدار باشند وچندان گران نباشند. (کوپن 1983 )

علی رغم اینكه آنتی اكسیدان های سنتتیک طی فرایندهای حرارتی و شرایط ذخیره سازی مؤثر عمل می كنند اما استفاده نمودن از این آنتی اكسیدان ها به جهت سمی بودن و امنیت مواد غذایی بحث برانگیز است .با توجه به اینكه آنتی اكسیدان های سنتزی اثرات نامطلوبی همچون اثر جهش زایی و سرطان در بدن انسان دارند به تدریج در حال حذف شدن از لیست آنتی اكسیدان های مصرفی می باشند.نگرانی در مورد امنیت آنتی اكسیدان های سنتتیک مانندBHA،BHTو TBHQكه به طور معمول استفاده می شوند منجر به افزایش علاقه به آنتی اكسیدان های طبیعی كه در گیاهان به عنوان متابولیت های ثانویه وجود دارند شده است.بنابراین باید راه های کاهش استفاده از آنتی اکسیذان های سنتزی را بدانیم که آن استخراج آنتی اکسیذان های طبیعی از گیاهان است.

1-2-اهداف تحقیق

در صنایع غذایی و مصارف خانگی مقدار زیادی محصول فرعی تولید می شود كه حذف آن نیازمند اكسیژن بالایی است. مواد گیاهی كه به عنوان زائدات در این صنعت تولید می شود شامل سطح بالایی از تركیبات فنلی اند كه برای محیط مضر می باشند ولی اثر مثبت آنها بر سلامتی انسان و خاصیت آنتی اكسیدانی آنها ثابت شده است به طور مثال 96 درصد از محصولات مركبات در كشور ما برای تولید آبمیوه استفاده می شود كه پوست آنها به عنوان محصول فرعی در صنعت آبمیوه خواهد بود (كانگ و چالا وهمكاران ،2006 ).

در این تحقیق منابع طبیعی آنتی اكسیدانی نسبتا فراوان و ارزان و قابل دسترس از جمله عصاره پوست ازگیل جهت پایدارسازی روغن آفتابگردان كه یكی از مهمترین منابع روغن گیاهی می باشد اضافه می شود و اثرات پایدارسازی آن در دو شرایط حرارتی و ذخیره سازی نسبت به روغن آفتابكردان حاوی آنتی اكسیدان TBHQ مقایسه خواهد شد .

با توجه به مشخص شدن اثرات سوء انتی اكسیدان های سنتتیک كه اثرات سمی بر روی مصرف كنندگان دارد و فعالیت آنزیم های كبدی را مختل می نماید ومنجر به ایجاد انواع سرطان ها می گردد و در دنیا كاربرد آنها در حال محدود شدن است لذا شناسایی آنتی اكسیدان ها از منابع قابل دسترس و ارزان و تعیین اثرات پایدارسازی آنها بر روی روغن ها تحت شرایط مختلف جزء مهم اهداف این تحقیق می باشد. در پایان این تحقیق بهترین فرمول آنتی اكسیدان طبیعی با بهترین غلظت تحت شرایط ذخیره سازی معرفی می گردد.

1-3- فرضیه ها

صفحه

عنوان                                                                                                         صفحه

چكیده ………………………………………………………………………………………………………………… 1

مقدمه :…………………………………………………………………………………………………………………. 2

الف ) بیان موضوع………………………………………………………………………………………………….. 2

ب ) سؤالات تحقیق………………………………………………………………………………………………… 3

پ ) فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………… 3

ت ) اهداف و کاربرد ها…………………………………………………………………………………………… 3

ث ) روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 4

ج ) معرفی پلان ……………………………………………………………………………………………………. 4

بخش نخست : مفاهیم و مبانی حمایت کیفری از محجورین……………………………………………… 5

فصل نخست : مفاهیم مقدماتی…………………………………………………………………………………. 6

مبحث اول : حمایت کیفری………………………………………………………………………………………. 6

گفتار اول : مفهوم حمایت کیفری……………………………………………………………………………….. 6

گفتار دوم : انواع حمایت کیفری…………………………………………………………………………………. 7

بند اول : حمایت کیفری ساده……………………………………………………………………………………. 7

بند دوم : حمایت کیفری افتراقی………………………………………………………………………………… 8

بند سوم : حمایت کیفری مشدد ( تشدیدی )…………………………………………………………………. 9

گفتار سوم : پیامد های حمایت کیفری…………………………………………………………………………. 10

بند اول : پیامد های مثبت…………………………………………………………………………………………. 10

الف : بازدارندگی…………………………………………………………………………………………………… 10

1 – بازدارندگی عام……………………………………………………………………………………………….. 11

2 – بازدارندگی خاص……………………………………………………………………………………………. 11

ب : تقلیل بزهکاری……………………………………………………………………………………………….. 12

بند دوم : پیامد های منفی…………………………………………………………………………………………. 12

الف : بزهکاری……………………………………………………………………………………………………… 13

ب : بزه دیدگی……………………………………………………………………………………………………… 14

مبحث دوم : محجور ……………………………………………………………………………………………… 15

گفتار اول : مفهوم حقوقی حجر…………………………………………………………………………………. 15

گفتار دوم : اشخاص محجور …………………………………………………………………………………… 16

بند اول : اطفال …………………………………………………………………………………………………….. 16

بند دوم : مجانین……………………………………………………………………………………………………. 17

بند سوم : اشخاص غیر رشید …………………………………………………………………………………… 18

گفتار سوم : آثار مترتب بر حجر در حقوق کیفری ایران…………………………………………………… 20

بند اول: فقدان مسئولیت كیفری ………………………………………………………………………………… 20

بند دوم : حمایت کیفری………………………………………………………………………………………….. 21

فصل دوم : مبانی حمایت کیفری از محجورین ………………………………………………………….. 21

مبحث اول : مبانی نظری حمایت کیفری از محجورین ……………………………………………………. 21

گفتار اول : آسیب پذیری محجورین…………………………………………………………………………… 21

گفتار دوم : مبنای حقوق بشری…………………………………………………………………………………. 22

گفتار سوم : مبنای ارزشی…………………………………………………………………………………………. 22

گفتار چهارم : مبنای کارکردگرا………………………………………………………………………………….. 22

مبحث دوم : مبنای قانونی حمایت کیفری از محجورین ………………………………………………….. 24

گفتار اول : قوانین ملی …………………………………………………………………………………………… 24

بند اول : قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 25/9/1381……………………………………. 24

بند دوم : قوانین مجازات…………………………………………………………………………………………. 32

گفتار دوم : اسناد بین المللی…………………………………………………………………………………….. 32

بند اول : کنوانسیون حقوق کودک………………………………………………………………………………. 32

بند دوم : سایر اسناد بین المللی…………………………………………………………………………………. 38

بخش دوم : ابعاد حمایت از محجورین در قوانین کیفری ماهوی……………………………………….. 40

فصل اول : حمایت کیفری از تمامیت جسمانی محجورین …………………………………………… 40

مبحث اول : حمایت کیفری در برابر صدمات مادون نفس……………………………………………….. 40

گفتار اول : تأدیب و محافظت از اطفال……………………………………………………………………….. 40

 

 

گفتار دوم : تنبیه اطفال…………………………………………………………………………………………….. 42

گفتار سوم : جنایت بر اطراف ضد اطفال……………………………………………………………………… 44

الف : قلع دندان شیری یا دائمی طفل ………………………………………………………………………… 44

ب : قطع زبان و ازاله نطق طفل…………………………………………………………………………………. 45

مبحث دوم : حمایت کیفری در برابر صدمات منجر به فوت ……………………………………………. 45

گفتار اول : قتل طفل توسط والدین …………………………………………………………………………… 45

بند اول : قتل طفل توسط مادر …………………………………………………………………………………. 46

الف : قتل طفل توسط مادر در حقوق ایران و فقه اسلامی………………………………………………… 46

ب : قتل طفل توسط مادر در حقوق خارجی………………………………………………………………… 52

بند دوم : قتل طفل توسط پدر…………………………………………………………………………………… 54

الف : دلایل عدم قصاص…………………………………………………………………………………………. 55

ب : میزان مجازات ……………………………………………………………………………………………….. 57

گفتار دوم : قتل طفل توسط غیر والدین………………………………………………………………………. 58

گفتار سوم : اکراه محجور به قتل………………………………………………………………………………… 58

فصل دوم : حمایت کیفری از امنیت و اخلاق محجورین …………………………………………….. 59

مبحث اول : حمایت کیفری از امنیت محجورین……………………………………………………………. 60

گفتار اول : ربودن و اختفاء اطفال………………………………………………………………………………. 60

بند اول : ربودن و اختفاء طفل تازه تولد یافته………………………………………………………………… 60

بند دوم : ربودن و اختفاء سایر اطفال………………………………………………………………………….. 61

گفتار دوم : تعرض ، مزاحمت و اهانت به اطفال در اماکن عمومی……………………………………… 61

گفتار سوم : قذف اطفال…………………………………………………………………………………………… 62

گفتار چهارم : عدم تحویل ، رها کردن و عبور دادن غیر مجاز از مرز………………………………….. 64

مبحث دوم : حمایت کیفری از اخلاق محجورین…………………………………………………………… 65

گفتار اول : حمایت در برابر تجاوزات جنسی……………………………………………………………….. 65

بند اول : حمایت در برابر تسهیل یا تشویق به فساد اخلاق و شهوت رانی…………………………… 66

بند دوم : حمایت در برابر سوء استفاده از اطفال در پورنوگرافی………………………………………… 67

بند سوم : حمایت در برابر سوء استفاده از اطفال در برابر توریسم جنسی…………………………….. 68

بند چهارم : حمایت از اطفال در برابر جرائم لواط و تقبیل……………………………………………….. 71

بند پنجم : حمایت در برابر ازدواج غیر قانونی با اطفال……………………………………………………. 73

گفتار دوم : حمایت در برابر تجاوزات غیر جنسی…………………………………………………………. 76

بند اول : بهره گیری از محجورین جهت تکدی گری …………………………………………………….. 76

بند دوم : سوء استفاده از ضعف نفس ، هوی و هوس و حوایج شخصی محجورین………………… 80

بند سوم : نقض حقوق ولادتی اطفال………………………………………………………………………….. 81

الف : عدم اعلام واقعه ولادت اطفال…………………………………………………………………………… 82

ب – عدم اخذ شناسنامه برای طفل…………………………………………………………………………….. 83

پ : اعلام خلاف واقع در مورد واقعه ولادت طفل………………………………………………………… 84

بند چهارم : حمایت از محجورین در برابر سایر جرائم……………………………………………………. 84

الف : حمایت در برابر جرائم مرتبط با بهداشت و کار…………………………………………………….. 84

ب : حمایت در برابر جرائم مرتبط با مواد مخدر……………………………………………………………. 89

پ : حمایت در برابر جرائم مرتبط با فعالیت سمعی و بصری غیر مجاز………………………………. 94

نتیجه و پیشنهاد ها ………………………………………………………………………………………………… 95

الف : نتیجه ها ……………………………………………………………………………………………………… 95

ب : پیشنهاد ها …………………………………………………………………………………………………….. 96

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………… 98

الف ) منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………….. 98

1- کتاب ها………………………………………………………………………………………………………….. 98

2- مقالات…………………………………………………………………………………………………………… 99

3- پایان نامه ها …………………………………………………………………………………………………… 100

4- پایگاه های اینترنتی………………………………………………………………………………………….. 100

5- قوانین ………………………………………………………………………………………………………….. 101

 چکیده

رسالت واقعی حقوق حمایت از مصالح فردی و اجتماعی است و در جهت ایفای این نقش مهم و اساسی در حقوق از ضمانت اجراهای گوناگون استفاده می شود . در این میان محجورین به دلیل ویژگی های خاصی که دارند بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض بزه دیدگی قرار دارند . این ویژگی ها عمدتاً مربوط به ضعف جسمانی ، فیزیکی ، روحی ، روانی و عقلی آن ها می باشد لذا حمایتی بیشتر از سایر افراد جامعه برای آن ها از سوی مقنن نیاز است . در واقع آن چه که بزه دیدگی را به عنوان ضربه جبران ناپذیر روانی در خصوص محجورین و به ویژه اطفال مطرح می سازد آن است که موجودی صاحب حق اما مظلوم یعنی فرد محجور توسط موجودی صاحب قدرت اما ظالم که معمولاً یک فرد بالغ است مورد سوء استفاده قرار      می گیرد .

در واقع آن چه که باعث می شود مسأله حمایت کیفری از محجورین مطرح می شود ، همین ضعف و آسیب پذیر بودن دسته هایی از بزه دیدگان یعنی محجورین نسیت به سایر افراد جامعه است که محرک اصلی در بزه دیدگی و ارتکاب جرم نسبت به آن ها می باشد .

بر این اساس محجورین را نمی توان در اجتماع بدون حمایت قانونی ویژه رها کرد ، یعنی آنها علاوه بر مقررات حمایتی که برای همه بزه دیدگان در نظر گرفته شده ، نیازمند حمایت های قانونی ویژه می باشند .

در این راستا قانونگذار کشور ما نیز با تدوین قوانین حمایتی هر چند به صورت پراکنده به حمایت از این قشر پرداخته و مباحثی از حقوق مدنی و حقوق کیفری و هم چنین آیین دادرسی کیفری را به آن ها اختصاص داده است که نیاز به تکمیل این قوانین در راستای حمایت از حقوق این قشر احساس می شود .

در میان محجورین که به مجانین ، اطفال و اشخاص غیر رشید ( سفیه ) قابل تقسیم اند ، قانونگذار به اطفال نگاه دیگری داشته و بیشترین حمایت خود را معطوف به این قشر می نماید که هم از جهتی مثبت و هم از جهت بی توجهی یا بتوان گفت کم توجهی به دیگر محجورین منفی و قابل انتقاد می باشد .

در رابطه با حمایت کیفری از محجورین قوانینی ( از جمله پورنوگرافی از کودکان و توریسم جنسی از طریق کودکان) در سطح بین المللی و دیگر کشورها مورد جرم انگاری قرار گرفته که در کشور ما به آن توجهی نشده است .

واژگان کلیدی : حمایت کیفری ، محجورین ، اطفال ، مجانین ، اشخاص غیر رشید .

مقدمه :

الف ) بیان موضوع

محجورین که در قوانین کشور ما شامل اطفال ، مجانین و اشخاص غیر رشید (سفیه ) می باشند به دلیل ویژگی های خاصی که دارند از قبیل طفولیت و ضعف جسمانی و فیزیکی و اختلال در قوای دماغی ، بیشتر در معرض بزه دیدگی و سوء استفاده افراد سود جو قرار می گیرند . از طرف دیگر همین عوامل باعث برانگیخته شدن افکار عمومی نسبت به بزه دیدگی این افراد شده و در همه ادوار تاریخی و همه جوامع انسانی این نیاز احساس گردید که توجه بیشتری به این افراد شده و در نتیجه در پی تدوین قوانین حمایتی از آن ها بر آمدند . در این میان کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با وضع قوانینی در دوره های مختلف در پی حمایت از این قشر بر آمده است . البته باید این موضوع را نیز متذکر شد که این موضوع سبقه تاریخی در فقه اسلامی که بسیاری از قوانین ما برگرفته از آن می باشد نیز است و اصطلاح «محجور » که برگرفته از « حجر » به معنی عدم توانایی در انجام اعمال حقوقی به دلیل نقص یا فقدان اهلیت است ، منبعث از همین فقه اسلامی است که در آن به بیان احکام مختص به محجورین و در مواردی حمایت کیفری از آنان به گونه ای هر چند غیر مستقیم می پردازد .

همان گونه که گفته شد ، محجورین به دلایلی نیازمند حمایت ویژه مقنن هستند تا حقوق آنان از سوی افراد سود جو و افرادی که این گروه تحت سلطه آنان می باشند ، حفظ شود . از این رو در پایان نامه حاضر سعی شده تا ابتدا قوانین حمایت از محجورین مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و در وهله دوم به بیان اشکال مختلف بهره برداری و سوء استفاده از حقوق این افراد پرداخته شود تا کمی و کاستی های قانون کشور ما در برخورد با این موارد مشخص گردد . در این راستا در پاره ای موارد به قوانین دیگر کشورها تمسک جسته تا بدین وسیله به نقد و ارزیابی و ارائه راهکار در مواجهه با این موارد پرداخته شود . هم چنین قوانین ملی و بین المللی که به حمایت از محجورین علی الخصوص اطفال اختصاص یافته اند مورد استفاده و ارزیابی قرار گرفته اند .

با توجه به مقدمات گفته شده در این پژوهش ، بررسی قوانین کشورمان اعم از قوانین ماهوی و شکلی کیفری مورد نظر است تا با مطالعه و ارزیابی آن ها ، مواردی را که از محجورین به عنوان دسته ای از بزه دیدگان آسیب پذیر ، حمایت بیشتری به عمل آمده است ، روشن نموده و با مشخص نمودن موارد نقص یا خلاء های قانونی احتمالی ، راهکارهایی را پیشنهاد نماییم .

ب ) سؤالات تحقیق

1- آیا نفس حجر و محجور بودن به صورت موضوعی برای حمایت از محجورین در حقوق کیفری ایران در نظر گرفته شده ؟

2- آیا در بین محجورین قانونگذار به گروه خاصی توجه بیشتری نموده یا اینکه به نحو یکسان به حمایت از آنان پرداخته است ؟

پ ) فرضیه های تحقیق

1- قانونگذار نفس حجر و محجور بودن را موضوعی برای حمایت کیفری ندانسته و فقط به صورت پراکنده و در برخی مواد قانونی به حمایت از محجورین پرداخته .

2- مقنن در بین محجورین بیشتر توجه خود را معطوف به اطفال و حمایت کیفری از این قشر نموده و گواه این ادعا قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 25/9/1381 و پذیرش کنوانسیون حقوق کودک و بسط و گسترش آن در جامعه حقوقی در کشور و مواردی از این دست می باشد .

ت ) اهداف و کاربرد ها

همان گونه که عنوان گردید محجورین به دلیل ویژگی های خاصی که دارند نیازمند حمایت بیشتر می باشند ، به همین دلیل لازم است تا با ارزیابی قوانین موجود به راهکارهایی جهت حمایت بیشتر این قشر و عدم امکان رسیدن آسیب به آنان از هر جهت دست یافت . و هدف اصلی این پژوهش حمایت و تضمین حقوق این گروه از افراد جامعه و ارائه راهکار و پیشنهاد های لازم در جهت نیل به این هدف می باشد .

ث ) روش تحقیق

این پژوهش بر مبنای روش کتابخانه ای شکل گرفته و در این میان از کتب و مقالات حقوقی و هم چنین قوانین مربوطه و سایت های معتبر اینترنتی بهره گرفته شده است . به دلیل نظری بودن این پژوهش نیازی به دیگر روش های تحقیق احساس نشده است .