• تاریخچه كشف هلیكوباكتر پیلوری                                                    8
• تاكسونومی طبقه بندی                                                                 11

1-2-1 گونه های هلیكوباكتر                                                                   13

1-2-1-1 هلیكو باكترهای معدی                                                              14

1-2-1-2 هلیكو باكترهای روده ای                                                             14          

1-3 اختصاصات میكروبیولوژی هلیكو باكتر پیلوری                                           18

1-3-1 مورفولوژی                                                                               19

1-3-2 ساختمان ژنتیكی                                                                       20

1-3-3 فیزیولوژی و متابولیسم                                                                21

1-3-4 ساختار دیواره سلولی                                                                   22

1-3-4-1 ساختار پپتیدو گلیكان                                                               23

1-3-4-2 غشای خارجی                                                                        23

1-3-5 ساختار آنتی ژنیك                                                                       23

1-4 جایگاه هلیكو باكتر پیلوری                                                                 24

1-5 كلونیزاسیون هلیكو باكتر پیلوری                                                         25

1-5-1-1 لكتین های (هماگلوتینین) سیالیک اسید                                         26  

1-5-1-2 ادهزین های متصل شونده به Lewis b                                        27

1-5-1-3 آدهزین های متصل شونده به لیپید و سولفات                                   28

1-5-1-4 نقش لییپو پلی ساكارید در چسبندگی                                           28

1-5-1-5 نقش HSPs هلیكو باكتر پیلوری در چسبندگی                                      28

1-5-1-6 نقش OMPs در چسبندگی                                                             28

1-5-1-5 نقش (neutrophil – activating protein) NapA در چسبندگی               29

1-6 فاكتورهای بیماریزا                                                                                31

1-6-1 اوره آز                                                                                         31

1-6-2 لییپو پلی ساكارید و نقش آن در بیماریزای                                                 32

1-6-3 پروتئین (cytotoxinn – associated gene) CagA                             32

1-6-4 نقش CagA در سرطانزایی معدی                                                         32

1-6-5 VacA (سیتوتوكسین واكوئله كننده)                                                     33

1-6-6 IceA                                                                                         34

1-6-7 نقش حركت و شكل مارپیچی باكتری در بیماریزایی                                     34

1-6-8 سایر آنزیم های هلیكو باكتر پیلوری                                                      35

1-6-8-1 كاتالاز                                                                                     35

1-6-8-2 فسفولیپاز                                                                                 35

1-6-8-3 پروتئاز                                                                                  35

1-6-9 جذب آهن                                                                                 36

1-7 مكانیسم بیماریزایی                                                                          37

1-8-ایمنی زایی توسط هلیكو باكتر پیلوری                                                     40

1-9 تظاهرات بالینی                                                                               41

1-10 ارتباط بیماریهای مختلف هلیكو باكتر پیلوری                                           44

1-10-1 بیماری های عروق قلبی                                                               44

1-10-2 كم خونی فقر آهن                                                                     44

1-10-3 سرطان حنجره                                                                       45

1-11 تشخیص                                                                                 45

1-11-1 روش تهاجمی (Invasive)                                                       46

1-11-2 غیر تهاجمی (Non-Invasive)                                                 50

فصل دوم

مواد مورد نیاز و روش كار

2-1 جامعه مورد مطالعه                                                                       54

2-2 مواد مصرفی و روش انجام آزمایش                                                    55

2-2-2 مراحل جمع آوری بیوپسی های معده                                            55

1-2-3 استخراج DNA از بیوپسی های معده                                             57              

2-2-4 بررسی ژن های hpa A,babA2 ,hsp 70 با روش مولکولی PCR         59

فصل سوم

 

 

نتایج                                                                                           66

فصل چهارم

بحث                                                                                         75

نتیجه گیری                                                                                 79

پیشنهادات                                                                                 79

منابع                                                                                      80

خلاصه انگلیسی

چکیده

مقدمه:

هلیكو باكتر پیلوری از مهمترین پاتوزن های معده در انسان می باشد. ژن های BabA2 Hpa HsP, در اتصال به سلولهای اپیتلیال معده و بیماریزایی باکتری ضروری می باشند.میزان فراوانی این ژن ها در مناطق جغرافیایی مختلف متفاوت است. هدف از این مطالعه ارزیابی فراوانی ژن هایBabA2 ، Hsp Hpa در ایزوله های هلیكو باكتر پیلوری جدا شده از بیوپسی های معده و ارتباط آنها با گاستریت، اولسر و سرطان معده صورت گرفت.

روش بررسی:

نمونه بیوپسی معده توسط متخصص گوارش از بیماران مبتلا به اختلالات گوارشی گرفته شده

ویک نمونه به منظور انجام تست اور ه آز و بررسی هیستو پاتولوژی و نمونه دیگر به منظور استخراجDNA به آزمایشگاه ارسال شد. پس از استخراجDNA فراوانی ژن های Hpa,BabA2، Hpa با بهره گرفتن از پرایمرهای اختصاصی آنها وروش مولکولی PCR بررسی شدند.

یافته ها:

در بین 80 بیمار آلوده به هلیكو باكتر پیلوری، 36 بیمار دچار گاستریت، 18 بیمار دچار سرطان معده، و 26 بیمار دچار زخم معده بودند واز 80 نمونه بیوپسی معده مورد بررسی، 51 نمونه (63%) از نظر ژن مثبت بودند. فراوانی ژن   BabA2 در هلیکو باکتر پیلوری جدا شده از بیوپسی بیماران در سرطان معده (8/13%) و در گاستریت (2/26%) و زخم معده (8/23%) بود.و همچنین 49نمونه (61%) از نظرژن Hsp مثبت بودند. 49نمونه (61%) از نظرژن Hsp مثبت بودند. فراوانی ژن Hsp در هلیکو باکترپیلوری جدا شده از بیوپسی بیماران مبتلا به سرطان معده (10%)، مبتلا به گاستریت (2/26%) و مبتلا به زخم معده (25%) بوده است 49نمونه (61%) از نظرژن Hsp مثبت بودند. فراوانی ژن Hsp در هلیکو باکترپیلوری جدا شده از بیوپسی بیماران مبتلا به سرطان معده (10%)، مبتلا به گاستریت (2/26%) و مبتلا به زخم معده (25%) بوده است بیماران

مبتلا به سرطان معده (10%)، مبتلا به گاستریت (2/26%) و مبتلا به زخم معده (25%) بوده است همچنین 57 نمونه (2/71%) از نظر ژن Hpaمثبت بودند. فراوانی ژن Hpa درهلیکوباکتر پیلوری جدا شده از بیوپسی بیماران مبتلا به سرطان معده (12%) و مبتلا به گاستریت (31%) وزخم معده (5/27%) بوده است .ا رتباط معنی داری بین حضور این ژن ها و نوع پاتولوژی معده مشاهده نشد.(p>0/05 )

نتیجه گیری:

در این مطالعه فراوانی ژن های babA2, hpa و hsp در نمونه های زخم معده و گاستریت بیشتر بود. و لی رابطه معنی دار آماری بین حضور ژن ها و نوع پاتولوژی ناشی از هلیكو باكتر پیلوری مشاهده نشد. علت تفاوت فراوانی این ژن ها در مطالعات مختلف می تواند ناشی از تفاوت در تنوع جغرافیایی یا استفاده از پرایمر های مختلف جهت ردیابی این ژن ها باشد.

واژه های كلیدی:

هلیكو باكتر پیلوری، ژنBabA2 ، ژن Hpa, ژن Hsp زخم پپتیک , سرطان معده

 مقدمه:

هلیكو باكتر پیلوری یک باسیل گرم منفی میكرو آئروفیل است . زیستگاه اصلی باكتری مخاط معده انسان است كه در زیر لایه موكوسی جایگزین می شود. معمولی ترین عفونت های باكتریایی در جهان است، مطالعات اپید میو لوژیک نشان داده است كه نزدیک به نیمی از جمعیت و اكثریت مردم كشورهای در حال توسعه با این باكتری آلوده شده اند. انسان مخزن اولیه طبیعی عفونت هلیكو باكتر پیلوری است كه عمدتا از راه مدفوعی – دهانی، دهانی – دهانی و یا از طریق مصرف آب آشامیدنی یا سبزیجات آلوده انتقال می یابد.

آلودگی با این باكتری در بین جمعیت انسانی بسیار گسترده است، مشخص شده كه نقش مهمی را در بیماریزایی ناحیه گوارشی، در بیماریهایی از قبیل: زخم معده، زخم دئودونال، لنفوم مخاط معده در ارتباط با بافت لنفوئید، و سرطان انتهای معده ایفا می كند، بطوری كه باعث 95% التهاب مزمن معده، 70-80% بیماریهای گاسترودئونال و نیز ایجاد سرطان معده می کند. عفونت مزمن هلیكو باكتر پیلوری ممكن است همراه با گاستریت مزمن، بیماری های پپتیک اولسر، آدنو كارسینومای معده باشد.(11و14 )بررسی های اخیر نشان می دهد كه افراد مبتلا به عفونت ناشی از هلیكو باكتر پیلوری آمادگی بالایی برای ابتلاء به لنفوم بافت لنفاوی مخاط گوارش (MALTOMA) Mucosal Associated Lymphoid Tissoue و آدنو كارسینومای دیستال داشته و نیز تمام بیماران مبتلا به زخم ناحیه دئودنال مبتلا به گاستریت ناشی از هلیكو باكتر پیلوری بوده به طوری كه پس از درمان عفونت هلیكو باكتر پیلوری زخم بهبود می یابد.(12)

نتایج منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی به طور پیوسته نشان می دهد كه تقریبا 50 درصد بزرگسالان در كشورهای توسعه یافته و تقریبا 90 درصد بزرگسالان در كشورهای در حال توسعه آلوده به هلیكو باكتر پیلوری بوده و در اغلب موارد، این افراد هیچ گونه علایم بالینی را از خود نشان نمی دهند از این رو در یک فرد آلوده به هلیكو باكتر پیلوری ممكن است بروز بیماری

سالها پس از شروع آلودگی ایجاد شده و تا آن زمان میكروب در معده فرد آلوده بدون ایجاد علامت مستقر باشد.(13)

حضور هلیكو باكتر پیلوری در بافت معده سبب تحریک سیستم ایمنی و تولید آنتی بادی علیه باكتری میشود كه با بهره گرفتن از تست های سرولوژیک و روش مولکولی PCR (Polimerase Chain Reaction)قابل تشخیص بوده و نمایانگر عفونت در فرد می باشد.

فاكتورهای ویرولانس متعددی مانند آنتی ژن های مربوط به پروتئین های ترشحی در بیماریزایی هلیكو باكتر پیلوری دخالت دارند. این آنتی ژن ها شامل:

اوره آز، هماگلوتینین، LPs ، پروتئین CagA ، سیتو توكسین واكوئوله كننده به نام Vac و همچنین فاكتورهای بیماریزای دیگری مانند فلاژل و پروتئین های غشا خارجی وپروتئین های شوک حرارتی یا HSP هم دخالت دارند كه از جمله عوامل آنتی ژنیک به شمار می آیند.( 17و7)

فاكتورهای بیماریزایی OMPو HSP هلیكو باكتر پیلوری قادر به نفوذ در لایه های چسبنده مخاطی معده می باشند و باعث تخریب سلولهای اپیتلیال معده و اولسراسیون موكوزال معده می شوند و نتیجه آن تعدیل سیستم ایمنی میزبان می باشد.(14 و15)

پروتئین های غشاء خارجی (OMP) شامل:

(Heat shock) 70 و HsP 60 ، (H.Pylori agglutinin)HPaA و A-E HoPs و HoPZ و AoB Alp و BabA و (Proteins) LPs و Nap (in)mu gastric for adhesion) LPs و antigen LPsO و Core

و پروتئین های 63 و 61 ، 25 ، 6 ، 19 كیلو دالتونی و گیرنده های سلولی لوئین b، N استیلنوراسینیل لاكتوز (سیالیک اسید)، لاكتوزیل سر اسید سولفات، لامینین، لوئیس X ، مویسن، هپاران سولفات و دیگر پلی ساكاریدهای سولفاته، فسفاتیدیل اتانول امین، گانگلیوتری اسیل سرامید، بتا اینتگرین.(3و18)

پروتئین HSP فراوان ترین پروتئین سلولی است و جزء عوامل پاتولوژیک و استرس های فیزیولوژیک محسوب می شود. پروتئین های شوك حرارتی (Heat shock proteins) در هدایت و عرضه آنتی ژن ها از طریق MHC كلاس I و القای پاسخ سلولهای نقش مهمی دارند. امروزه این نقش HSP ها به عنوان ماركری مناسب برای تهیه واكسن های ضد سرطان مورد استفاده قرار می گیرد.