1-3- اهداف تحقیق:.. 3

1-4- اهمیت و ارزش تحقیق:.. 3

1-5- فرضیه های تحقیق:.. 4

1-6- تعریف متغیرهای پژوهش:.. 4

1-6-1- کیفیت روابط زناشویی:.. 4

1-6-2- غنیسازی روابط زناشویی:.. 5

1-6-3- توافق زناشویی:.. 5

1-6-4- رضایت زناشویی:.. 6

1-6-5- انسجام زناشویی:.. 6

فصل دوم ادبیات پژوهش.. 7

2-1- مقدمه.. 7

2-2- کیفیت روابط زناشویی.. 7

2-2-1- رضایتمندی زناشویی.. 8

2-2-2- سازگاری زناشویی.. 8

2-2-3- تعریف كیفیت زناشویی.. 9

2-2-3-  نظریه های تبیین كننده کیفیت روابط زناشویی.. 10

2-2-3-1-  نظریه لیوایز و اسپنیر.. 10

2-2-3- 2-  نظریه ماركس.. 11

2-2-3-2-1- ترکیب رمانتیک.. 13

2-2-3-2-2- ترکیب وابستگی- فاصله ای.. 13

2-2-3-2-3- ترکیب جدایی.. 14

2-2-3-2-4- ترکیب همبستگی متعادل.. 14

2-2-4- رابطه کیفیت روابط زناشویی و موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده:.. 15

2-3- رویكردها و برنامه های پیشگیری.. 17

2-3-1- مدل مربوط به انجمن غنی سازی ازدواج (A. C. M. E).. 20

2-3-1-1- ویژگی ها.. 21

2-3-1-2- ساختار برنامه.. 22

2-3-1-3- اهداف.. 22

2-3-1-4- مهارت ها.. 22

2-3-2- رویكرد ارتباط زوج (C. C).. 23

2-3-2-1- كیفیت برنامه ارتباط زوج.. 23

2-3-2-2- اهداف برنامه.. 24

2-3-3- برنامه كاربردی عملی مهارت های مربوط به رابطه صمیمانه(P. A. I. R. S)   27

2-3-3-1- اهداف برنامه.. 27

2-3-3-2- چهارچوب عملی.. 29

2-3-4- برنامه پیشگیری و تقویت رابطه (P. R. E. P).. 30

2-3-5- مدل رفتاری – ارتباطی.. 33

2-3-5-1- جنبه های پیشگیری مدل رفتاری- ارتباطی.. 34

2-4- غنی سازی روابط(مدل به کار گرفته شده در این پژوهش).. 36

2-4-1- تاریخچه غنی سازی روابط.. 36

2-4-2- پایه های نظری.. 37

2-4-3- شیوه های مداخله.. 39

2-4-4- تركیب و چارت زمانی برنامه های R. E.. 44

2-4-5- قالبهای زمانی جلسات R. E.. 44

2-4-6- سبك های درمان  R. E:.. 45

2-4-7- روش های مداخله.. 46

2-4-8- توالی موضوع در R.E.. 47

2-4-9- نقش رهبر در جلسات  R. E.. 47

2-4-10- پاسخ یا واکنش های خاص رهبر یا درمانگر.. 48

2-4-10-1- شدن(تبدیل شدن).. 48

2-4-10-2-  مشكل گشایی.. 49

2-4-10-3- شستشو دادن.. 49

2-5- پیشینه پژوهش.. 51

2-5-1- پیشینه پژوهش در ایران.. 51

2-5-2- پیشینه پژوهش در خارج از کشور.. 52

2-6- جمع بندی.. 56

فصل سوم روش پژوهش.. 57

3-1- مقدمه.. 57

3-2- روش پژوهش.. 57

3-3- جامعه آماری.. 58

3-4- نمونه‌ی پژوهش و روش نمونه‌گیری.. 58

3-5- ابزار پژوهش:.. 60

3-5-1- پرسشنامه سازگاری زوجی اصلاح شده (RDAS):.. 60

3-5-1- مقیاس شادمانی زناشویی(MHS):.. 63

3-5-2- پرسشنامه رضایتمندی زناشویی انریچ(ENRICH):.. 66

3-6- شیوه‌ی اجرای متغیر مستقل:.. 71

3-7- شیوه‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات:.. 72

فصل چهارم یافته های پژوهش.. 73

4-1- مقدمه.. 73

4-2- آزمون فرضیه های پژوهش.. 73

4-2-1- فرضیه اول:.. 73

4-2-2- فرضیه دوم:.. 76

4-2-3- فرضیه سوم:.. 77

4-2-4- فرضیه چهارم:.. 79

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری.. 84

5-1- ی بر یافته های پژوهش.. 84

5-2- بحث:.. 84

5-3- اعتبار پژوهش:.. 87

5-4- محدودیتهای پژوهش:.. 90

5-5- پیشنهادات پژوهشی:.. 90

5-6- پیشنهادهای کاربردی:.. 90

مقیاس شادمانی زناشویی(MHS).. 91

پیوست2.. 92

پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH).. 92

پیوست3.. 96

فرم تجدید نطر شده مقیاس سازگاری زناشویی(RDAS).. 96

پیوست 4.. 98

پرسشنامه محقق ساخته ویژگیهای جمعیت شناختی.. 98

پیوست5.. 99

فرمت جلسات غنی سازی روابط زناشویی.. 99

کاربرگها.. 112

منابع و مآخذ.. 119

فهرست شکل­ها

شکل(1-2). ترکیب رمانتیک.. 14

شکل(2-2). ترکیب وابستگی.. 14

شکل(2-3). ترکیب جدایی.. 15

شکل(2-4). ترکیب همبستگی متعادل.. 16

شکل(2-5). مدل ارتباطی مشکلات اقتصادی با کیفیت و ثبات زناشویی   18

شکل(2-6). طیف درمان تا غنی­سازی.. 22

شکل (2-7). چگونه یک ازدواج میمیرد.. 32

شكل(8-2). مهارت های R. E.. 43

شکل (3-1). مدل و ضرایب مسیر استاندارد پرسشنامه سازگاری زناشویی   63

شکل(3-2).مقادیر T  سوبل برای بارهای عاملی پرسشنامه سازگاری زناشویی   64

شکل(3-3). مدل و ضرایب مسیر استاندارد پرسشنامه شادکامی زناشویی   66

شکل(3-4). مقادیر T سوبل برای بارهای عاملی پرسشنامه شادکامی زناشویی   67

شکل(3-5). مدل مفهومی تصحیح شده و ضرایب مسیر استاندارد.. 70

شکل(3-6). مقادیرT سوبل برای مسیرهای مدل‌ مفهومی………70
فهرست جدول­ها

جدول(3-1). دیاگرام طرح پژوهش.. 58

جدول(3-2). روند حضور و افت تعداد افراد نمونه.. 59

جدول(3-3). تعداد مردان و زنان در گروه آزمایش و گواه.. 59

جدول(3-4). وضعیت تحصیلات گروه آزمایش و گواه.. 60

جدول(3-5).تعداد فرزندان نمونه.. 60

جدول(3-6).میانگین و انحراف استاندارد سن نمونه پژوهش.. 60

جدول(3-7).میانگین و انحراف استاندارد میزان درآمد نمونه پژوهش   61

جدول(3-8). میانگین و انحراف استاندارد طول مدت ازدواج نمونه پژوهش   61

جدول(3-9). میانگین،  انحراف استاندارد و همبستگی درونی نمرات عاملهای پرسشنامه سازگاری زناشویی.. 62

جدول (3-10). نتایج برازش مدل عاملی تاییدی پرسشنامه سازگاری زناشویی   63

جدول(3-11). میانگین،  انحراف استاندارد و همبستگی درونی نمرات پرسشنامه شادمانی زناشویی.. 65

جدول(3-12). نتایج برازش مدل عاملی تاییدی پرسشنامه شادمانی زناشویی   66

جدول(3-13). ماتریس همبستگی نمرات رضایتمندی زناشویی، شادمانی زناشویی و سازگاری زناشویی.. 68

جدول (3-14). نتایج برازش مدل مفهومی کامل.. 68

جدول(3-15). نتایج برازش مدل مفهومی تصحیح شده.. 69

جدول(3-16). شرح جلسات.. 72

جدول (4-1). میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنیها را در پرسشنامه سازگاری زناشویی(نمره کل).. 74

جدول(4-2). نتایج آزمون لوین.. 75

جدول(4-3). نتایج تحلیل کوواریانس برای مقایسه نمره کل گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون.. 75

جدول(4-4). میانگین و انحراف استاندارد نمرات عامل توافق پرسشنامه سازگاری زناشویی.. 76

جدول(4-5). نتایج آزمون لوین.. 76

جدول(4-5). نتایج تحلیل کوواریانس برای مقایسه میزان توافق در مرحله پس آزمون.. 77

جدول(4-6).  میانگین و انحراف استاندارد نمرات رضایت در مرحله پیش آزمون و پس آزمون.. 78

جدول(4-7) . نتایج آزمون لوین.. 78

جدول (4-8). نتایج تحلیل کوواریانس برای مقایسه میزان رضایت در مرحله پس آزمون.. 79

جدول(4-9). میانگین و انحراف استاندارد نمرات انسجام در مرحله پیش آزمون و پس آزمون.. 80

جدول(4-10). نتایج آزمون لوین.. 80

جدول(4-11). نتایج تحلیل کوواریانس برای مقایسه انسجام گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون.. 81

جدول(4-12). میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنیها در مرحله پیگیری   82

جدول(4-13). نتایج آزمون لوین.. 82

جدول(4-14). نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره(آزمون لامبدای ویلکس)   83

جدول(4-15). تاثیر غنی سازی بر کیفیت روابط در مرحله پیگیری.. 84

چكیده

هدف این پژوهش، تعیین تاثیر غنی سازی روابط بر بهبود كیفیت روابط زناشویی زوجین شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل بود . به منظور اجرای پژوهش 36 زوج در دو گروه آزمایش(20 نفر) و گواه(16 نفر) به طور تصادفی جایگزین شدند. متغیر مستقل غنی سازی روابط بود که در 8 جلسه بر روی  گروه آزمایش انجام شد و در گروه گواه هیچ مداخله ای انجام نشد. ابزار پژوهش پرسشنامه سازگاری زناشویی(RDAS؛ باسبی، کران، لارسن و کریستنسن، 1995) بود.  روایی پرسشنامه با بهره گرفتن از تحلیل عاملی تاییدی و مدل­یابی معادلات ساختاری بررسی وتایید شد.  فرضیه‌های پژوهش عبارت بود از:

1- غنی سازی روابط بر كیفیت روابط زناشویی موثر است.

2- غنی سازی روابط بر  ابعاد كیفیت روابط زناشویی شامل توافق زناشویی، رضایت زناشویی و انسجام زناشویی موثر است.

نتایج پژوهش با بهره گرفتن از  آزمون تحلیل  كواریانس نشان داد كه كه غنی سازی روابط بر بهبود نمره كل كیفیت زناشویی زوجین (05/0>P ) و ابعاد آن شامل توافق زناشویی(01/0>P ) ، رضایت زناشویی(01/0>P )  و انسجام زناشویی(01/0>P ) موثر بوده است. نتایج پیگیری پس از یک ماه نشان داد که بین گروه آزمایش و گواه در میزان کیفیت روابط زناشویی و ابعاد آن تفاوت وجود دارد(001/0>P )  و اثر بخشی غنی سازی بعد از یک ماه باقی مانده است.

1-1- مقدمه

خانواده اولین، مهمتربن و والاترین نهاد اجتماعی در تاریخ بشری است که زمینه تکوین، رشد و شکوفایی عاطفی و اجتماعی اعضای خود را فراهم می­ کند و ازدواج حساس­ترین تعهد عاطفی است که انسان برای برخورداری از آرامش روانی و  روابط گرم و صمیمی آن را می­پذیرد. نتایج پژوهش­ها نشان می­دهد که مسائل و مشکلات خانوادگی روز به روز در کشورمان در حال افزایش یافتن است وکیفیت روابط زناشویی افت پیدا می­ کند. افزایش طلاق و کشمکش­های خانوادگی نه تنها اساس خانواده­ها را تهدید می­ کند، بلکه تهدیدی جدی برای جامعه و نظام­های اجتماعی می­باشد. چرا که تربیت نسلی سالم و برخوردار از سلامت روان که بتواند آینده جامعه را بر دوش بکشد، در محیطی که آرامش و امنیت در آن کم باشد، میسر نمی­ شود. درکشور ما زوجها مشکلات شدید و فراگیری را در حین برقراری رابطه و حفظ آن تجربه می­ کنند. در واقع مشکل درماندگی زناشویی بیش از هر مقوله دیگری سبب مراجعه برای دریافت خدمات مشاوره­ای و بهداشت روانی می­گردد(فقیرپور، 1383). این عوامل نشانگر کیفیت روابط زناشویی پایین و ضعف در مهارت­ های زناشویی است.

بسیاری از این­گونه مشکلات زناشویی به صورتی پنهان در بستر خانواده ادامه می­یابند و موجودیت خانواده را مورد حمله قرار می­دهند. در چنین خانواده­هایی زوجها از رضایتمندی برخوردار نیستند و به دلیل قبح طلاق از نظر شرعی و اجتماعی خود را مجبور به زندگی در شرایط عدم رضایت می­دانند و تدریجاً اندوه و درماندگی بر زندگی آنها مستولی می­ شود و در برخی موارد طلاق پنهان یا طلاق عاطفی رخ می­دهد. پیامد این گونه زندگی کردن ممکن است به صورت مشکلات روانی-فیزیولوژیکی، اختلالات عاطفی، اختلالات اضطرابی و غیره بروز کند. طبیعتاً آسیب­های اجتماعی همچون اعتیاد، بزهکاری و روسپیگری نیز مستقیم یا غیرمستقیم با این مسائل ارتباط پیدا می­ کنند. کیفیت روابط زناشویی پایین و عدم رضایتمندی زناشویی و درماندگی ناشی از فشارهای زندگی زناشویی ضمن اینکه زن و شوهر را در معرض این­گونه آسیب­ها قرار می­دهد، باعث ایجاد محیط ناامنی می­ شود که در آن زمینه لازم برای رشد مناسب فرزندان فراهم نیست.

مسائل فوق­الذکر اهمیت آموزش و پیشگیری را روشن می­ کند. جامعه­ ما از نداشتن یک برنامه منظم و الگوی کارامد برای آموزش زوجها رنج می­برد. هرچند طی سالهای متمادی آموزش خانواده به صورت­های مختلف انجام گرفته، اما این آموزشها بیشتر به انتقال اطلاعات و دانش پرداخته و در سطح نگرش و رفتار کمتر مداخله نموده است. در این پژوهش ضمن معرفی رویکردی نوین در زمینه آموزش مهارت­ های زناشویی، میزان اثربخشی این رویکرد در ارتقای سطح نگرش  و رفتار زوج­ها و در ارتقای کیفیت روابط زناشویی مورد بررسی قرار می­گیرد.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)