تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

یكى از مقاصد و اهداف قرآن فراخواندن به تهذیب نفس است، كه رستگارى انسان در دنیا و آخرت جز به وسیله آن ممكن نیست. نفس انسان مستعدّ آن است كه دنبال فسق و فجور برود و خود را پلید و آلوده گرداند. در عین حال، استعداد تقوا و پرهیزكارى را نیز دارد و مى‏تواند كه آن­را تهذیب كند و پاكیزه گرداند. این مسئولیت انسان است كه با بهره گرفتن از عقل و اراده خویش یكى از آن دو راه را انتخاب كند: یا راه پاكى و رشد و تعالى، یا بیراهه آلودگى و ركود و عقب‏ماندگى.

باید دانست كه تهذیب جز به فضل و توفیق خداوند میسر نمى‏شود؛ اما در عین حال، به تلاش انسان احتیاج دارد؛ تحقّق این هدف مشروط به جهاد و كوشش فراوان است؛ برای همین در پژوهش حاضر به بیان راهکارهای عملی تهذیب نفس از منظر قرآن و نهج البلاغه پرداخته شده است. پژوهش حاضر به بیان راهکارهایی برای تهذیب نفس در دو منبع مهم دینی یعنی قرآن و نهج البلاغه می ­پردازد. هدف این بوده که با بیان این موارد از این دو کتاب ارزشمند باعث خودسازی بهتر انسان ­شود.

از مهمترین نتایجی که از این پژوهش به دست آمده این است که برای قدم گذاشتن در این راه ابتدا انسان باید در خود مقدماتی را فراهم کند و مراحلی را طی کند، ازجمله تخلیه، تحلیه، تجلیه و … عواملی نیز بر این راه تأثیر دارد مانند: توفیق الهی، رهبران شایسته.

در قرآن به راهکارهای بسیاری برای تهدیب اشاره شده که مهمترین آن‌ ها تقوی، نماز، شب زنده‌داری، ذکر و … می‌باشند. در کنار قرآن از نهج‌البلاغه نیز در این پژوهش استفاده شده که مهم‌ترین این راهکارها عبارتند از تذکر، توکل، صبر، مجاهدت و ریاضت و … ، در کنار این موارد بهترین نتیجه‌ای که می‌توان به دست آورد این است که مسلمانان از عمل به دستورات این دو کتاب آسمانی غافل نباشند و در مسئله مهم تهذیب نفس و خودسازی از دستورات این کتب استفاده نمایند.

 

واژگان کلیدی: تهذیب و تزکیه نفس، قرآن، نهج البلاغه

 

 

فهرست مطالب

 

مقدمه. 1

2- بیان مسئله. 1

3- سؤالات تحقیق.. 1

4- فرضیه ­های تحقیق.. 2

5- پیشینه تحقیق      2

6- ساختار تحقیق.. 2

فصل اول: کلیات تحقیق.. 3

1-1-تهذیب 4

1-2-تزکیه  4

1-3-تفاوت تهذیب و تزکیه نفس          5

1-4-اخلاق عملی و اخلاق نظری…………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………….. 6

 -5-1تهذیب و تزکیه نفس در قرآن .      7

1-6- دلایل اهمیت تهذیب نفس….. 9

1-7- زمان آغاز تهذیب نفس…………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………….. 10

1-8- مراحل تهذیب نفس..                                                                                                                                                                                           11

1-7-1- خودشناسی.. 12

1-7-2- عزم بر حرکت.. 13

1-7-3- امید به رحمت الهی.. 14

1-7-4-تفکر. 14

1-7-5- تخلیه. 15

1-7-6- تحلیه. 16

1-7-7- تجلیه. 16

1-7-8- مرابطه. 17

1-7-8-1- مشارطه. 18

1-7-8-2- مراقبه. 20

1-7-8-3- محاسبه. 22

1-7-8-4- معاتبه (توبیخ نفس) 23

1-8- چگونگی تهذیب نفس… 24

1-9- مقدمات تهذیب نفس… 26

1-10- عوامل و اسباب مؤثر در تهذیب نفس… 26

1-10-1- توفیق الهی.. 26

1-10-2- رهبران الهی.. 27

1-10-3- قرآن کریم. 28

1-10-4- ایمان و عمل صالح. 28

1-10-5- تقوا 28

1-10-6- خوف خداوند. 29

1-11- موانع تهذیب نفس… 31

1-11-1- تداوم گناه 31

1-11-2- تعلقات دنیایی.. 31

 

1-11-3- پرخوری.. 31

1-11-4- حبّ ذات.. 32

1-12- آثار تهذیب نفس… 33

1-12-1- رستگاری.. 33

1-12-2- رضایت الهی.. 33

1-12-3- درک حقایق قرآن. 34

1-12-4- زمینه جلب محبت خداوند. 34

فصل دوم: راهکارهای عملی تهذیب نفس در قرآن.. 35

مقدمه. 36

2-1- یقظه. 37

2-2- توبه. 40

2-2-1- توبه از حرام­ها 41

2-2-2- توبه از رذایل اوصاف و اخلاق. 42

2-2-2-1- حجاب اوصاف رذیله. 43

2-2-3- توبه نصوح. 44

2-3- تقوی.. 45

2-4- صبر و استقامت.. 48

2-4-1-  اقسام صبر. 50

2-5- توکل در کارها 51

2-6- توجه به نوافل. 53

2-7- زهد. 54

2-8- نماز 56

2-9- روزه 57

2-10- ریاضت نفس… 58

2-11- تذکر. 60

2-12- رفیق و همنشین خوب.. 62

2-13- شب زنده داری.. 63

2-14- تمسک به قرآن. 64

2-15- ذکر مداوم. 65

2-16- سعه  صدر 67

فصل سوم: راهکارهای عملی تهذیب نفس در نهج البلاغه. 69

مقدمه. 70

3-1- اهمیت تهذیب از دیدگاه امام علی(ع) 70

3-2- راهکارهای تهذیب نفس در نهج البلاغه. 71

3-2-1- تقوی.. 71

3-2-2- زهد. 77

3-2-3-  نماز 78

3-2-4- انجام واجبات و ترک محرمات.. 79

3-2-5- مجاهدت و ریاضت.. 81

3-2-6- رضا و تسلیم در برابر قضا و قدر الهی.. 83

3-2-7- تذکر. 84

3-2-8- ترک معاشرت با دوستان بد. 85

3-2-9- صبر. 86

3-2-10- توکل. 87

نتایج و یافته­ ها 88

کتابنامه. 89

 

مقدمه

از مهم­ترین اهداف بعثت پیامبران الهی «تهذیب نفس» بوده و از این­رو همواره مورد توجه رهبران الهی از آدم تا خاتم بوده است. هر کدام از انبیاء الهی به نوبه خود، بشر را به تهذیب نفس فراخوانده‌اند و در این راه از هیچ گونه سعی و تلاش دریغ نکرده‌اند.

تهذیب نفس و پاکسازى قلب از غبار گناه‏ و آلودگى‏هاى مادى، صیقل دادن دل، و دریافت یک سلسله آگاهى‏هاى غیر حسى و عقلى را به دنبال دارد. مراقبت از خویشتن و زدودن حجاب‏هاى مادى، خضوع و خشوع و عبادت در برابر پروردگار، زمینه‏ساز راه‏یابى به اسرار مى‏شود و موجب مى‏گردد كه بخشى از حقایق در جان و روح انسان منعكس شود.

برای همین در تحقیق حاضر به بیان مهم ترین راهکارهای عملی برای تهذیب و تزکیه روح  پرداخته شده و این راهکارها از مهم­ترین منبع دینی مسلمانان یعنی قرآن و نهج البلاغه بیان شده ­اند به این امید که این راهکارها راهگشا باشند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید