مقدمه: 19

فصل 2 : 22

1-1-کلیاتی در مورد درخت پسته : 23

2-1-1- تاریخچه درخت پسته : 23

2-1-2- ویژگیهای گیاهشناسی و گونه های مهم پسته : 23

2-1-3- گونه های جنس پسته : 25

2-1-4- نیازهای آب و هوایی پسته : 25

2-1- 5- سطح زیر کشت… ف26

2-1- 5-1-کشت و تولید پسته در دنیا 26

2-1- 5-2- سطح زیر کشت و تولید در ایران : 29

2-1-7- ارقام پسته : 32

2-1- 8- فنولوژی درختان پسته : 33

2-1-8-1- فنولوژی/ گلدهی: 34

2-1-8-2-گرده افشانی در پسته : 35

2-1-8-3-جوانه زنی ورشد لوله گرده: 35

2-1-8-4- قوه نامیه و ماندگاری دانه گرده: 36

2-1- 8-5- فنولوژی رشد و نمو میوه : 36

2-2- معرفی منطقه مورد مطالعه. 38

2-2-1- استان سمنان. 38

2-2-2- موقعیت جغرافیایی شهرستان دامغان و حومۀ آن : 38

2-3 – اصلاح درختان پسته : 40

2-4- مطالعات بر روی گرده افشانی پسته: 42

2-5- مطالعات بر روی صفات کمی وکیفی پسته: 47

2-5- بررسی و ارزیابی ارقام پسته. 51

2-6- ارزیابی و اصلاح پایه های پسته. 61

2-7- استفاده از بیوتكنولوژی در شناسایی، تكثیر و اصلاح ارقام و پایه های پسته. 71

ب – استفاده از بیوتكنولوژی در تكثیر ارقام و پایه های پسته. 82

پ – استفاده از بیوتكنولوژی در اصلاح ارقام و پایه های پسته. 87

فصل 3. 89

مواد و روشها 89

زمان و موقعیت جغرافیایی محل انجام آزمایش: 90

مشخصات اقلیمی و جغرافیایی محل تحقیق: 90

رسم نقشه ونقاط پراکنش: 90

کدهای قرار دادی برای ژنوتیپ های نروماده: 90

نقشه باغ کلکسیون تلقیح کنندگان پسته بلوک 3و4. 93

نقشه باغ كلكسیون پایه های بذری (Seedling) پسته ایستگاه تحقیقات پسته دامغان. 95

3-1)اندازه گیری صفات کمی وکیفی ژنوتیپ های نر: 98

3-1-1)ابعاد جوانه گل.. 98

3-1-2)صفات باز شدن گل: 98

3-1-3)اندازه گیری طول محور گل آذین: 98

3-1-4 )اندازه گیری طول شاخه سال جاری: 99

3-1-5)تعیین درصد جوانه زنی دانه گرده: 99

تهیه نمونه. 99

تهیه محیط کشت: 99

تعیین درصد قوه نامیه با بهره گرفتن از تست IKI: 100

3-1-6) اندازه گیری میزان فلورسنس كلروفیل: 100

روش کار دستگاه کلروفیل فلرومتر: 100

3-1-7 ) اندازه گیری میزان فتوسنتز با دستگاه فتوسنتز آنالایزر: 101

3-1-9) اندازه گیری مقدار کلرفیل: 102

3-1-10 ) اندازه گیری صفات ژنوتیپ های ماده: 102

3-1-10-1 )اندازه گیری میزان فلورسنس كلروفیل: 102

3-1-11) اندازه گیری صفات كمی وكیفی مربوط به خوشه : 103

3-1-12 )اندازه گیری صفات كمی وكیفی مربوط به میوه: 103

روش تجزیه تحلیل داده ها: 104

فصل 4. 105

نتایج و بحث… 105

4-نتایج: 106

4-1-ژنوتیپ های نر. 106

4-1-1-نتایج ارزیابی صفات گلدهی.. 106

4-1-1-3-نتایج ارزیابی همپوشانی ژنوتیپهای انتخابی با 9رقم تجاری.. 107

4-1-1-5-نتایج بررسی اثر ژنوتیپ بر جوانه زنی دانه گرده 109

4-1-1-6-نتایج بررسی اثر ژنوتیپ بر قوه نامیه دانه گرده 110

4-1-2-اثر ژنوتیپ های مختلف بر روی سطح برگ… 112

4-1-3-نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی طول محور گل آذین در ژنوتیپ های نر. 113

4-1-4-نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی طول شاخه سال جاری در ژنوتیپ های نر. 114

4-1-5- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی طول جوانه گل در ژنوتیپ های نر. 115

4-1-6- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های مختلف برروی قطر جوانه گل در ژنوتیپ های نر. 116

4-1-7- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی فلورسنس حداقل(FO) در ژنوتیپ های نر. 117

4-1-8- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی فلورسنس متغیر(FV) در ژنوتیپ های نر. 118

4-1-9- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان فلورسنس ماکزیمم(FM) در ژنوتیپ های نر. 119

4-1-10- نتایج بررسی نسبت فلور سنس متغیر به ماکزیمم(FM/FV) در ژنوتیپ های نر. 120

4-1-11- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان سرعت فتوسنتز در ژنوتیپ های نر. 122

4-1-12- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان تعرق در ژنوتیپ های نر. 123

4-1-13- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی دمای برگ در ژنوتیپ های نر. 124

4-1-14- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان کلروفیلA در ژنوتیپ های نر. 125

4-1-15- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان کلروفیلB در ژنوتیپ های نر. 126

4-1-16- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان کلروفیل کل در ژنوتیپ های نر. 127

4-2- نتایج آنالیز صفات کمی وکیفی 20 ژنوتیپ ماده 129

4-2-1-نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی سطح برگ در ژنوتیپ های ماده 129

4-2-2-نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی طول شاخه سال جاری در ژنوتیپ های ماده 130

4-2-3- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی فلورسنس حداقل(FO) در ژنوتیپ های ماده 131

4-2-4- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ بر میزان فلورسنس ماکزیمم(FM) در ژنوتیپ های ماده 132

4-2-5- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی فلورسنس متغیر(FV) در ژنوتیپ های نر. 133

4-2-6- نتایج بررسی نسبت فلور سنس متغیر به ماکزیمم(M/FV) در ژنوتیپ های ماده 134

4-2- 7نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان سرعت فتوسنتز در ژنوتیپ های ماده 136

4-2-8- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ برروی میزان تعرق در ژنوتیپ های ماده مختلف… 137

4-2-9- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی دمای برگ… 138

4-2-10- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی درصد پوکی میوه پسته. 139

4-2-11- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی وزن خشک میوه پسته. 140

4-2-12- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی مقدار انس میوه پسته. 142

4-2-13- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی درصدخندانی میوه پسته. 143

4-2-14- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی وزن پوست تر میوه پسته. 145

4-2-15- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی وزن تر100عدد میوه پسته. 146

4-2-15- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی شکاف نا منظم میوه پسته. 147

4-2-15- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف بر زود خندانی( شکاف منظم میوه )پسته. 148

4-2-16- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی طول خوشه پسته. 150

4-2-17- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی عرض خوشه پسته پسته. 151

4-2-18- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی قطر دم خوشه پسته. 152

4-2-19- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی تعداد پسته در خوشه. 153

4-2-20- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی تعداد انشعابات اولیه خوشه پسته. 154

-2-20- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی تعداد انشعابات ثانویه خوشه پسته. 155

4-2-21- نتایج بررسی اثر ژنوتیپ های ماده مختلف برروی وزن خوشه پسته. 156

نتیجه گیری کلی: 160

توصیه ها: 166

پیشنهادات: 167

منابع: 169

چکیده

 پسته یکی از مهمترین اقلام باغی کشور و از عمده ترین محصولات صادراتی غیر نفتی می باشد. شهرستان دامغان یکی از شهرستانهای استان سمنان به عنوان از مناطق مستعد پسته کاری کشور محسوب می شود. این تحقیق در ایستگاه تحقیقات پسته دامغان در سالهای 93-92به منظور بررسی صفات کمی وکیفی ژنوتیپ های پسته انجام گردید. برای انجام این آزمایش تعداد20 ژنوتیپ نر و20 ژنوتیپ ماده از بین درختان کلکسیون پایه مادری (بذری) وکلکسیون تلقیح کنندگان پسته انتخاب گردیدو در ژنوتیپهای نر کلیه صفات گلدهی،زمان ،طول دوره گلدهی ، همپوشانی با ارقام ماده ابعاد جوانه گل، طول محور گل آذین، درصد جوانه زنی و قوه نامیه ژنوتیپهابا تست IKI  ،سطح برگ ،طول شاخه . میزان فلورسنس كلروفیل میزان فتوسنتز، دمای برگ، ، میزان و شدت تعرق ، کلروفیل ، اندازه گیری شد.در ژنوتیپهای ماده صفات سطح برگ ،طول شاخه . میزان فلورسنس كلروفیل میزان فتوسنتز، دمای برگ، ، میزان و شدت تعرق ، صفات کمی وکیفی مربوط به خوشه و میوه اندازه گیری شد. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد با توجه به تجزیه واریانس داده ها وآزمون دانکن در ژنوتیپ های نرکلیه صفات معنی دار بود.در ژنوتیپ های ماده در اکثر صفات معنی دار گردید. با توجه به نتایج بدست آمده در ژنوتیپ های نردر صفات گلدهی وهمپوشانی ژنوتیپ های شما 14و19و صفات مر فولوژیک گل وکلروفیل برگ ژنوتیپ شماره 7 و میزان فلورسنس كلروفیل ژنوتیپ شماره 9 وصفات فتوسنتزی ژنوتیپ شماره1 بعنوان ژنوتیپ های مطلوب شنا سایی وثبت گردید. و در ژنوتیپ های ماده در میزان فلورسنس كلروفیل ژنوتیپ شماره 17 وصفات فتوسنتزی و صفات مربوط به خوشه وعملکرد ژنوتیپ شماره6 ودر صفات میوه وزن خشک و انس بهترین عملکرد ژنوتیپ شماره 17ومیزان خندانی ژنوتیپ شماره 2 بعنوان ژنوتیپ های مطلوب شنا سایی وثبت گردید. که میتوان باتحقیقات بیشتر بعنوان رقم معرفی نمود.

واژهای کلیدی: پسته، ژنوتیپ،صفات،فلورسنس کلروفیل،فتوسنتز،جوانه زنی،قوه نامیه، تست IKI

 مقدمه:

اهمیت اقتصادی پسته معروف به طلای سبز، بر هیچ كس پوشیده نیست. پسته به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی در بین تولیدات كشاورزی ایران دارد. این محصول بخش عمده ای از صادرات غیر نفتی در حدود 55 درصد از تولید و بیش از 60 درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است. در آمد ارزی حاصل از صادرت پسته در ایران به بیش از 1000 میلیون دلار میرسد. عدم تلقیح به موقع ارقام مختلف پسته وعدم هم پوشانی گلهای نر وماده پسته به علت نبود رقم مناسب بامنطقه جغرافیایی ونیز معرفی تعداد انگشت شماری ازارقام تجاری ما را به این فکر وامیدارد که با بررسی ژنوتیپ های مختلف که درطبیعت بصورت بذری وجود داردژنوتیپ های مناسب آن منطقه را بیابیم و با عملیات بهنژادی واصلاح و معرفی آن گامی هر چند کوچک در جهت پیش برد اهداف تحقیقات و سند راهبردی پسته برداریم و امیدواریم این بزرگترین محصول صادراتی کشور همچنان در بازار های خارجی بی رقیب باقی بماند.

انتخاب ارقام و پایه های مناسب برای هر منطقه از جمله عواملی است كه بر روی میزان تولید و كیفیت محصول تولیدی موثر می باشد و این مسئله می تواند اقتصادی بودن یا غیراقتصادی بودن كشت و تولید پسته را در یک منطقه توجیه نماید. بنابراین بایستی در هر منطقه بر اساس شرایط آب و هوایی موجود همچون میزان درجه حرارت در فصل رشد، احتمال بروز سرمای بهاره و پاییزه، میزان بارندگی و رقم مناسب را انتخاب و توسعه داد.

ارقام تجاری موجود بطور تصادفی در اثر تفرقه صفات ناشی از كشت بذری بوجود آمده اند . با توجه به هتروزیگوتی شدید پسته، نتایج حاصل از كشت بذور مختلف حتی یک درخت دارای صفات و خصوصیات بسیار متفاوتی هستند. بنابراین با توجه بذری بودن باغات قدیمی پسته، سابقه و قدمت كاشت پسته در ایران، بسیار متنوع ارقام و فنوتیپهای موجود پسته ایران درجهان بی نظیر است . ارقام پسته تجاری موجود در ایران بدون كار اصلاحی ایجاد شده اند و توسط باغداران علاقه مند، در سطح محدودی از تنوع ژنتیكی انتخاب و تكثیر شده اند. مسلم است در صورت بررسی و شناسایی ارقام و فنوتیپها پتانسیل افزایش تولید پسته از لحاظ خصوصیات كمی و كیفی بر تر نسبت به ارقام موجود وجود دارد

ارقام عمده تجارتی پسته دارای عیوبی نظیر حساسیت به خطر سرمازدگی (رقم كله قوچی ) ، كم بودن كمیت و كیفیت پسته (اوحدی)، دیر گلی، عدم تلقیح كافی، خطر گرمازدگی در زمان گلدهی و عدم تامین نیاز سرمایی (اكبری)، سال آوری شدید و آلودگی به افلاتوكسین (احمد آقایی) می باشند .بنابراین هر ساله قسمتی از محصول در اثر خصوصیات فنولوژیكی و فیزیولوژیكی این ارقام و نیز عدم مطابقت كامل با شرایط اقلیمی از بین می رود.

     در مناطق پسته کاری استان سمنان خصوصا دامغان با سطح زیر کشت باغ بر 14700هکتاربزرگترین محصول باغبانی استان محسوب می شودکه به توجه بیشتری از طرف بخصوص دانشگاهیان نیاز دارد. همچنین برداشت های غلط روستائیان بعلت ضعف واز هم گسیختگی زنجیره تحقیق آموزش وترویج ما را برآن داشت که دراین تحقیق با بررسی صفات کمی وکیفی 20 ژنوتیپ گرده زا 20 ژنوتیپ ماده که در باغ کلکسیون ایستگاه تحقیقات پسته دامغان انتخاب و مورد بررسی قرار می دهیم وشاخص های مختلف از جمله شروع واتمام گلدهی طول دوره گلدهی درصد جوانه زنی در روز های مختلف وصفات دیگر مورد بررسی قرار می گیرد تاارقام مناسب وجدیدی برای کاشت درمناطق پسته کاری شناساییو و معرفی گردد. تنكی خوشه های پسته و عدم دانه بندی مناسب پسته در مناطق پسته كاری دامغان به علت عدم تلقیح وتلقیح نا مناسب و وجود تعداد انگشت شماری فنوتیپ های ماده تجاری و عدم تناسب آنها با شرایط تنش های محیطی وکمبود آب از اساسی ترین مشكلات این منطقه می باشد. یک از فرضیه بر این است كه می توان با انجام عملیات بهنژادی ومعرفی رقم جدید بر میزان عملکرد پسته تاثیر گذاشت. حدود 50 ژنوتیپ نر و 750 ژنوتیپ ماده بذری در كلكسیون ایستگاه تحقیقات پسته وجود دارد كه تا كنون تحقیق جامعی بر روی این موضوع انجام نشده است كه در این تحقیق به این مهم پرداخته می شود.

1-1-کلیاتی در مورد درخت پسته :

2-1-1- تاریخچه درخت پسته :

   درخت پسته اهلی[1] متعلق به خانواده سماق[2] است. گیاهان متعلق به این خانواده دارای حدود 75 جنس و 600 گونه هستند كه اکثـرا در نواحـی گرمسیری و نیمه­گرمسیری جهان پراکـنده­اند. واژه pistaیا همان پسته، از ریشه کلمه فارسی پسته pista یا psta و اصطلاح لاتین Pistacia نیز از آن مشتق شده است (سمیع و همكاران،1384). شاید قدیمی ترین سند درباره پیشینه تاریخی كشت پسته در ایران را بتوان در سفرنامه هرودت تاریخ­دان نامی یونان یافت كه درباره تولید پسته و جایگاه آن در ایران مطالبی را نوشته است (محمد­خانی، 1376). محل اصلی رویش این گیاه، شمال شرق ایران در منطقه­ای بین مرزهای ایران، ترکمنستان و افغانستان می­باشد که بعدا به مناطق مدیترانه، اروپا و سایر نقاط جهان منتقل شده است. در عین حال در فلور کشورهای حوزه مدیترانه خاستگاه اصلی پسته مناطق آسیای صغیر و قفقاز ذکر شده است. سابقه کشت و کار این محصول در ایران مربوط به 4-3 هزار سال قبل است و در شهرهای دامغان و قزوین پیشینه­ای طولانی دارد، ولی در مناطق کرمان، اصفهان و یزد سابقه کشت و کار آن بصورت باغ­داری به 250 سال قبل می­رسد( شیبانی و همكاران، 1374).

2-1-2- ویژگی­های گیاه­شناسی و گونه­ های مهم پسته :

   واژه «پستاسیا»، از نام فارسی آن یعنی پسته یا پیسته گرفته شده­است. درخت پسته اهلی
گیاهی نیمه­گرمسیری متعلق به تیره سماق یا تیره پسته، از دو­لپه­ای­ها و جداگلبرگان است.

این جنس دارای 11 گونه است که برخی از گونه­ ها، دارای ترشحاتی مانند تربانتین یا سقز می­باشند. سایر گونه­ های این جنس عبارتند از :P. atlantica ,P .khinjuk ,P. mutica ,P. tereintus ,P. chinensis ,P.texan P. lentiscus , P. mexicana ,P. integerrima . این گیاهان دوپایه، خزان کننده (گونه­ های موجود در ایران)، به بلندی 5-2 متر(بلندی درختان پیر تا 10 متر هم می­رسد)،         دارای برگ­های مرکب،5-3 برگچه­ای و بدون گوشوارك می­باشد. بیشتر گونه­ های جنس پسته، درختان وحشی و خودروی است که در برابر خشکی پایدارند. از یازده گونه پسته گزارش شده در دنیا سه گونه وحشیP. khinjuk (چاتلانقوش یا كسور یا گلخونك یا خنجوك) و P. mutica L. (بَنه) و P. atlantica در ایران وجود دارد. گیاهان تیره Anacardiaceae به­صورت درخت یا درختچه دارای برگ­های ساده و یا مرکب هستند. گل­های آن­ها منظم و گل­های نر و ماده روی دو پایه قرار دارند. گیاهان این تیره دارای 75 جنس و 600 گونه است که بیشتر در مناطق بین استوایی تا معتدله پراکنده است (ابریشمی، 1373). پسته تنها جنس قابل کشت و کار می­باشد که میوه خوردنی تجارتی تولید می­ کند. هر برگ یک جوانه جانبی را در بر می­گیرد و بیشتر جوانه­های جانبی به گل­آذین اولیه تبدیل می­شوند که در سال نخست در داخل جوانه تشکیل می­ شود و در سال بعد خوشه ­های پسته را تولید می­ کنند. بنابراین خوشه ­های پسته به صورت جانبی بر روی شاخه یک­ساله پدیدار می­شوند(محمدخانی، 1376 و هادی راد، 1374).

از نظر گیاه­شناسی، میوه پسته در ردیف میوه های شفت گروه­بندی می­ شود. میوه­ های شفت متشکل از 3 قسمت بستر شامل :بستر برون­بر خارجی[3]، بستر میان­بر گوشتی[4] و بستر درون­بر سخت[5] هستند که درون­بر، هسته را می­پوشاند. تفاوت میوه­ های شفت، در بخش خوراکی آن­ها است. در پسته و بادام، هسته (مغز) مصرف خوراکی دارد، درحالی­که سایر میوه­ های شفت مانند زردآلو و هلو، هسته سخت دارند و میان­بر گوشتی بخش خوراکی میوه است. میوه در زمان نارس بودن سبزرنگ و سپس به­رنگ کرم در می­آید. اندوکارپ در هنگام رسیدن میـوه از نوک به­صورت طولی شکافــته می­ شود(محمدخانی، 1376).

2-1-3- گونه­ های جنس پسته :

   جنس پسته دارای 11 گونه است (ابریشمی، 1373). مشخصات اصلی در تفکیک و شناسایی گونه­ ها، شامل : خصوصیات برگ مثل وجود یا عدم وجود بال در قاعده برگ[6]، متناوب بودن، شانه­ای بودن، خزان کننده یا همیشه سبز بودن در درجه اول و خصوصیات میوه و گل در درجه دوم اهمیت می­باشد. نام­گذاری گونه­ های پسته دارای تنوع زیادی بوده و شرح کاملی از گونه­ ها و صفات اساسی و کلی در تفکیک و شناسایی آن­ها بطور یک­جا منتشر نشده است و اطلاعات موجود فقط بر اساس فلور کشورهای مختلف می­باشد، بنابراین احتمال این وجود دارد که گیاه­شناسان مختلف، گونه­ های یکسانی را تحت اسامی متفاوتی انتشار داده باشند و یا بالعکس. درهرحال گونه­ ها و یا هیبریدهای این جنس به دو دسته کلی که شامل گونه‌های اهلی و گونه­ های وحشی است، تقسیم می­شوند.

در ایران جامعه جنگل­های پسته اهلی در منطقه سرخس (شمال شرق خراسان)، جنوب­غربی ترکمنستان تا شمال­غرب مرز افغانستان در مساحتی بالغ بر 14700 هکتار وجود دارند. این جامعه معمولا خالص بوده و کمتر گونه­ های دیگری در آن وجود دارد. چیزی که هم­اکنون به­­عنوان پسته خوراکی وجود دارد شامل انواع رقم­ها و واریته­هاست و بر اساس فرم و شکل میوه به دو دسته کلی کشیده و بلند (بادامی) و گرد و کروی (فندقی) تقسیم می­شوند. نوع پسته سرخس که از لحاظ شکل و اندازه کوچک­تر است چیزی حد واسط دو نوع قبلی است ( شیبانی و همكاران، 1374).

2-1-4- نیازهای آب و هوایی پسته :

   جایگاه اقلیمی مناسب رشد پسته تابستان­های گرم، طولانی و خشک و زمستان­های نسبتاً سرد است. تابستان خنک و بالا بودن رطوبت نسبی هوا در فصل رشد پسته برای رسیدن مغز پسته مناسب نیست و به­همین دلیل کاشت پسته در چنین مکان­هایی پیشنهاد نمی­ شود. پسته در سرمای زمستانه تا C°20- به­خوبی پایدار است ولی به سرمای بهاره حساس می­باشد. البته مقاومت پایه­ها و ارقام مختلف با هم متفاوت می باشد. سرمای بهاره سبب سرمازدگی و از بین رفتن گل­ها و قسمت ­های تازه روئیده می شود. افزون بر این، درخت پسته نیاز به سرمای کافی در زمستان دارد تا جوانه­های آن از حالت رکود و خواب فیزیولوژیک خارج شوند. میزان نیاز سرمایی بسته به ارقام مختلف پسته متفاوت است. برای نمونه، رقم کرمان در کالیفرنیا به 1000 ساعت سرمای زیر C°7 نیاز دارد (شیبانی و همکاران، 1374). اگر نیاز سرمایی پسته تأمین نشود باز شدن جوانه­های گل و برگ در بهار به تاخیر افتاده و ناهماهنگ خواهد شد. در ایران به سبب اینکه پسته در بلندی 700 تا 3000 متر از سطح دریا کشت می­ شود نیاز سرمایی­اش در بیشتر نواحی برآورده می­ شود (شیبانی و همکاران، 1374 و محمدخانی، 1376).