فهرست مطالب

عنوان    صفحه

چکیده 1

فصل اول: كلیات تحقیق

1-1) مقدمه 3

1-2) تعریف و بیان مساله 4

1-3) اهمیت وضرورت تحقیق. 7

1-4 )اهداف تحقیق. 9

1-5 )فرضیه ی تحقیق. 9

1-5-1)فرضیه اصلی. 9

1-5-2)فرضیه های فرعی. 9

1-6)تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق. 10

1-7 )قلمرو تحقیق. 11

1-7-1)قلمرو موضوعی: 11

1-7-2)قلمرو زمانی: 12

1-7-3)قلمرو مکانی : 12

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2-1) مقدمه 14

2-2) فناوری اطلاعات و سیر تحول آن در نظام بانکی. 14

2-2-1)دوره اول – اتوماسیون پشت باجه 15

2-2-2) دوره دوم– اتوماسیون جلوی باجه 16

2-2-3)دوره سوم – متصل کردن مشتریان به حساب هایشان. 16

2-2-4) دوره چهارم – یکپارچگی سازی سیستم ها 17

2-3)تکنولوژی های سلف سرویس و بانکداری. 18

2-4) انواع سیستم‌های انتقال الكترونیكی وجوه (EFT) 20

2-5)عوامل درون سازمانی موثر بر جذب منابع. 21

2-5-1) عوامل خدماتی. 21

2-5-2) عوامل مالی. 22

2-5-3 )عوامل ارتباطی و انسانی. 23

2-5-4 )عوامل و شرایط فیزیکی. 24

2-5-5 )عوامل وابستگی سازمانی. 24

2-6 )تجهیز منابع در بانك.. 25

2-6-1 ) فناوری اطلاعات و ارتباطات.. 26

2-6-2 )مهارت‌های نیروی انسانی. 26

2-6-3 ) تنوع خدمات بانكی. 27

2-6-4 )كیفیت خدمات بانكی. 27

2-6-5 )رضایت مشتریان ازكاركنان بانك‌ها و مؤسسات مالی. 28

2-6-6) مطلوبیت محیط داخلی بانك‌ها 28

2-6-7) مطلوبیت محل استقرار مكانی بانك‌ها 28

2-7) نوآوری و بانكداری. 29

2-8) پرورش ایده های خلاقانه و نوآورانه 31

2-8-1) پرورش خلاقیت.. 31

2-8-2) خلاقیت فردی در مقابل نوآوری تیمی. 32

2-8-3) نوآوری رو به پیشرفت.. 32

2-8-4) نوآوری و خلاقیت جهانی. 33

2-8-5) نوآوری نظام یافته (TRIZ) 41

2-9) ویژگی های خدمات بانکی. 43

2-9-1) مقایسه خدمات بانکهای ایرانی وخارجی : 44

2-10) پذیرش تکنولوژی. 50

2-11) تئوری انتشار نوآوری (IDT) 51

2-12) تئوری عمل منطقی (TRA) 52

2-13) تئوری رفتار برنامه ریزی شده (TPB) 54

2-13-1) اجزا و روابط تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده 55

2-14) مدل پذیرش تكنولوژی (TAM) 56

2-15)تئوری ویژگی‌های درك شده نوآوری (PCI) 58

 

 

2-16) تئوری تجزیه شده رفتار برنامه‌ریزی شده (DTPB) 60

2-17) مدل تكامل یافته پذیرش تكنولوژی (TAM2) 62

2-18) نتیجه‌گیری و ارائه مدل مفهومی. 63

2-19) نمونه ای از شرکتهای نوآور، شرکت خدمات فناوری نوآور پاسارگاد(نوپاد) 65

2-20) نمونه ای از طرحهای نوآورانه 66

2-21) پیشینه تحقیق در داخل و خارج از کشور 67

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1 ) مقدمه 74

3-2)روش تحقیق……75

3-2-1)جمع آوری اطلاعات.. 75

3-2-2)شیوه تجزیه و تحلیل داده ها 76

3-2-3)طراحی و مقیاسهای پرسشنامه 76

3-3)جامعه آماری تحقیق. 77

3-4)نمونه و روش های نمونه گیری تحقیق. 77

3-5)روش های گرد آوری اطلاعات.. 77

3-6)بررسی پایایی و روایی ابزارهای جمع آوری اطلاعات.. 78

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1) مقدمه: 86

4-2)آمار توصیفی. 87

4-2-1)توزیع پاسخگویان بر حسب جنسیت : 87

4-2-2)توزیع پاسخگویان بر حسب سن: 88

4-2-3)توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات: 89

4-2-4)توزیع پاسخگویان بر حسب رده سازمانی: 90

4-2-5)توزیع پاسخگویان بر حسب نوع استخدام: 91

4-3)توصیف متغیرهای تحقیق. 92

4-3-1)نوآوری خدمات.. 92

4-3-2)نوآوری تکنولوژیک.. 93

4-3-3)نوآوری فرایند. 94

4-3-4)تجهیز منابع. 95

4-4)آزمون فرضیات تحقیق. 96

4-4-1)فرضیه اول : بین نوآوری خدمات و تجهیز منابع رابطه وجود دارد. 96

4-4-2)فرضیه دوم : بین نوآوری تکنولوژیک و تجهیز منابع رابطه وجود دارد. 97

4-4-3)فرضیه سوم : بین نوآوری فرایند و تجهیز منابع رابطه وجود دارد. 98

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1)مقدمه 101

5-2)نتایج آمار توصیفی. 101

5-3)نتایج آزمون فرضیه ها (آمار استنباطی) : 103

5-3-1)نتایج آزمون فرضیه اول. 103

5-3-2)نتایج آزمون فرضیه دوم 103

5-3-3)نتایج آزمون فرضیه سوم 103

5-4) پیشنهادات پژوهش………104

5-5)پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 106

5-6) محدودیت های تحقیق..107.

ضمائم. 108

منابع: 113

چکیده:

در سال های اخیر صنعت بانکداری شاهد رقابت شدید توام با فرصت ها و تهدیدهای زیادی بوده است. بطور مسلم هیچ بانکی نمی تواند ارائه دهنده همه خدمات بانکی ممکن باشد و در زمینه خدماتی که ارائه می دهد بهترین باشد ، بانک ها می توانند با بررسی نقاط قوت خویش و فرصت های موجود در اقتصاد و بازار کشور استراتژی را پیش بگیرند تا به جایگاه مناسبی در بازار دست یابند.ایجاد فرایند ها و خدمات جدید و یا تغییر در روشها و خدمات گذشته که ما از آن به نوآوری می توانیم یاد نماییم، امروزه دلیل پیشرفت و جایگاه یابی هر سازمانی در صنعت خود گردیده است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر طرح های نوآورانه بر تجهیز منابع بانک کشاورزی استان گیلان تدوین گردیده است. پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی و از نظر هدف تحقیق از نوع کاربردی است. روش جمع آوری داده ها میدانی و ابزار جمع آوری آن، پرسشنامه است.

تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS ، به دو روش توصیفی و استنباطی انجام گردید. بدین منظور ، از بین 554 نفر از کارمندان شعب منطقه گیلان، 229 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند، که از طریق آزمون های رگرسیون و همبستگی جزئی اقدام به تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده گردید.متغیرهایی که در این تحقیق برای سنجش نوآوری مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از نوآوری خدمات،نوآوری تكنولو‍‍ژیک و نوآوری فرایند.با توجه به اهداف تحقیق فرضیه ها بدینگونه تدوین شده است که بین نوآوریهای خدمات ، تکنولوژیک و فرایند از یک سو و تجهیز منابع از سوی دیگر رابطه وجود دارد.لازم به ذكر است كه تمام فرضیه های تحقیق مورد تایید قرار گرفت و نتایج بدست آمده نشان داد که نوآوری خدمات بیشترین تاثیر و نوآوری تکنولوژیک کمترین تاثیر را بر تجهیز منابع دارد. بنابراین سازمان می تواند با بهره گرفتن از طرح های نوآورانه شیوه های تجهیز منابع را ارتقا داده و از پیامد های مثبت آن بهره ببرد.

کلمات کلیدی: طرح های نوآورانه، تجهیز منابع، نوآوری تکنولوژیک، نوآوری خدمات، نوآوری فرایند، بانک کشاورزی

) مقدمه

همراه با پیشرفت های مختلف در علوم گوناگون و بخصوص در عرصه تکنولوژی و فناوری ها ، مسیر سازمانها و موسسات از سنت گرایی به تحرک و همراه شدن با تغییر و پوست اندازی در مسیر پیشرفت و بکارگیری تکنولوژی و فناوریهای مختلف به عنوان ابزاری برای خدمت رسانی با کمیّت و کیفیت مطلوبتر به مشتریان خود تغییر پیدا نموده تا جایی که امروزه مفاهیمی چون ایده پردازی و نوآوری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و همچنین نوآور بودن توسط هر سازمانی در صنعت مورد فعالیت خود یکی از اهداف تعریف شده توسط همه سازمان ها می باشد ،که امروزه شاهد هزینه های مختلفی به عنوان بودجه تحقیقات و طراحی خدمات و محصولات توسط موسسات و سازمان ها می باشیم.

یکی از صنعت های مهم در این راستا که با سرعت زیاد خود را با پیشرفت ها همراه نموده و همیشه به دنبال ارائه خدمات متنوع تر و بروزتر با توجه به نیازهای مطرح شده جامعه می باشد صنعت بانکداری بوده ، حال اگر بحث نوآور و بروز بودن در خدمات را در صنعت بانکداری کشور بررسی نماییم ، با توجه به تاسیس بانک های خصوصی و خصوصی سازی تعداد زیادی از بانک های دولتی و همچنین اختلاف ناچیز سودبانکی در بخش جذب منابع بین بانک های دولتی و خصوصی ، بانک ها را هر چه سریع تر برای حفظ و جذب مشتریان خود به چاره اندیشی وادار نمود و چاره آن تنها در ایجاد مزیت برای مشتریان با توجه به نیازهای مطرح شده توسط آنها و ایجاد یک روابط خلاق میان بانک و مشتریان می باشد. هدف بررسی مفهوم نوآوری و اهمیت آن در صنعت بانکداری کشور همراه با تاثیر آن در عرصه رقابت بانکداری همراه با پیش بینی آینده می باشد تا تاثیر طرح های نوآورانه بر تجهیز منابع را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

1-2) تعریف و بیان مساله

مشتریان سرمایه اصلی موسسات خدماتی مانند بانک ها هستند و جذب سرمایه ی مشتریان در بازار داغ رقابتی بین بانک ها همواره یکی از دغدغه های اصلی بانک ها بوده است و همواره بانک ها تلاش فراوانی در زمینه جذب مشتری و افزایش سپرده گذاری آن ها انجام می دهند تا سرمایه هایی معلق جامعه را به نفع خود جذب نمایند. از جمله این تلاش ها می توان به مشتری مداری اشاره کرد. مشتری مداری یعنی احترام به مشتری و افزایش سرعت، کیفیت و دقت در ارائه خدمات به آنها که زمینه جذب مشتریان و افزایش وفاداری آن ها را فراهم می آورد. از دیگر راه های تجهیز منابع در بانک ها فروش خدمات ریالی شامل افتتاح انواع سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت ، حساب های قرض الحسنه پس انداز، گواهی سپرده سرمایه گذاری عام و … می باشد. خدمات مرتبط با بانکداری الکترونیک مانند همراه بانک، اینترنت بانک، تلفن بانک، صدور انواع کارت و فروش کارت های هدیه نیز از دیگر راه های جذب مشتریان می باشد.

علاوه بر آن می توان از برگزاری جشنواره های متنوع و اعطای تسهیلات به اقشار مختلف جامعه نیز به عنوان تلاش های دیگری که در جهت جذب مشتری و تجهیز منابع صورت می گیرد اشاره کرد. اما گاه به دلیل تشابه زیاد بین خدمات ارائه شده از سوی بانک های مختلف و عدم وجود مزیت رقابتی، برخی از بانک ها نمی توانند مشتریان زیادی جذب کنند و با مخاطرات بسیاری مواجه می شوند. اما برخی از بانک ها با بهره گرفتن از نوآوری در خط مشی ها و خدمات در تلاش هستند تا مشتریان بیشتری را جذب نموده و بهتر از رقبا و سرمایه مشتریان استفاده نموده و بهتر ازرقبا به تجهیز منابع خود بپردازند. اجرای طرح های نوآورانه مستلزم ایجاد نوآوری در زمینه های گوناگون می باشد. با توجه به نظریه های مختلف صاحب نظران در زمینه نوآوری، نوآوری سازمانی به سه دسته تقسیم می شود (لوالیه و تلیه، 1385، ص21):

• نوآوری محصول(خدمات)؛
• نوآوری تکنولوژیک ؛
• نوآوری فرایند.  

روه و بویس فرایند نوآوری در سازمان ها را اینگونه تعریف می کند که نوآوری فرایندی است که طی آن واحد پذیرنده یک گزینه برتر و یا متفاوت از رویه یا محصول جدید را انتخاب و تلاش می کند که آن را به صورتی عملی سازد تا کاستی های موجود در محصول یا رویه مورد نظر رفع یا بهبود یابد (رحماندوست، 1377،ص 22).

در بانکداری نوین عوامل متعددی وجود دارند که بر روند تجهیز منابع پولی بانک‌ها تاثیر می‌گذارند، شناسایی و تعیین میزان تاثیر و نوع ارتباط این عوامل با موفقیت بانک‌ها در تجهیز منابع پولی مقوله‌ای مهم می‌باشد، امروزه شرایط و موقعیت بانک‌ها با یکدیگر یکسان نیست و ممکن است عوامل تاثیرگذار بر تجهیز منابع پولی حتی برای هر یک از شعب یک گروه بانکی متفاوت باشد. عوامل فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت، نیروی انسانی شاغل در بانک‌ها، تنوع و کیفیت خدمات بانکی، رضایت مشتریان از کارکنان و مطلوبیت محیط داخلی و محل استقرار شعب در بانکداری نوین ابزارهای مهمی هستند که برای جذب بهینه منابع پولی از آنها استفاده می‌شود.
شاید بارزترین پدیده بانکداری در عصر حاضر جهانی شدن باشد. بانک‌ها و موسسات مالی در گذشته از طریق انجام عملیات بانکی به جذب منابع مالی می‌پرداختند. در حال حاضر بانک‌ها مانند سایر سازمان‌ها در سطح جهانی دادوستد می‌کنند، از طرفی با توسعه روزافزون تکنولوژی و صنعتی شدن کشورها در جذب منابع مالی، تغییرات چشمگیری به وجود آمده است،‌ به نحوی که شبکه‌های اتوماسیون بانکی و بانکداری اینترنتی یکی از مهم‌ترین راه‌های تجهیز منابع مالی برای بانک‌ها شده‌اند، در عصر حاضر به دلیل وجود رقابت بین بانک‌ها و موسسات مالی برای جذب بیشتر منابع، تسلط بر عوامل موثر بر تجهیز منابع مالی اهمیت ویژه‌ای یافته است. عوامل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متعدد باعث می‌شوند که جذب منابع مالی در بانک‌ها با روشی صحیح و در مسیری مناسب انجام گیرد (سینایی ، 1390،ص29).

در بخش بانکداری، نوآوری‌های جدید مانند پول الکترونیکی، پایانه‌های فروش و دریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری، مجازی و بانکداری اینترنتی لحظه‌ای تحول عظیمی را در این بخش ایجاد کرده‌اند و باعث ارتقای کارآیی، بهره‌وری، سرعت در برقراری ارتباطات و کاهش هزینه‌های عملیاتی برای بانک‌ها شده‌اند. در بانک‌ها بیشتر خدمات توسط نیروی انسانی ارائه می‌شود و تجهیز منابع در سطح استانداردهای جهانی، مستلزم داشتن کارکنانی ماهر و آموزش‌دیده است. در بعد فنی، کارکنان باید توانایی استفاده از تکنولوژی جدید را داشته و در شغل خود حرفه‌ای باشند، در بعد انسانی، کارکنان باید بتوانند به بهترین نحو با مشتریان در تعامل و ارتباط باشند. (قلیچ لی ، 1387،ص28) بانکها برای ارائه خدمات نوین و محصولات جدید نیاز به بازاریابی نوین علمی دارند. شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آنها با بازاریابی نوین امکان‌پذیر است. در بانکداری نوین، بانک‌ها برای شناسایی مشتریان و نیازهای آنها دست به بازاریابی تک‌به‌تک و بازاریابی بر اساس پایگاه داده‌ها می‌زنند. بازاریابی تک‌به‌تک؛ یعنی ایجاد و مدیریت رابطه فردی با تک‌تک مشتریان.