عنوان

 

صفحه چکیده

 

1 فصل اول

 

2 1-1) مقدمه

 

3 1-2) بیان مسأله

 

4 1-3) اهمیت موضوع

 

6 1-4) پیشینه تحقیق

 

7 1-5) اهداف تحقیق

 

8 1-6) چارچوب نظری تحقیق

 

8 1-7) فرضیه های تحقیق

 

9 1-7-1) فرضیه های گروه «الف»

 

9 1-7-2) فرضیه های گروه «ب»

 

10 1-8) روش تحقیق

 

10 1-9) روش جمع آوری داده ها

 

12 1-10) جامعه آماری

 

12 1-11) قلمرو زمانی تحقیق

 

12 1-12) واژه ها و اصطلاحات تحقیق

 

13 1-13) ساختار تحقیق

 

14 فصل دوم

 

2-1) ماهیت حسابرسی

 

16 2-1-1) تعریف حسابرسی

 

16 2-2) انواع حسابرسی

 

17 2-2-1) دلیل ارجاع کار

 

17 2-2-2) ماهیت رسیدگی

 

17 2-2-3) زمان انجام کار

 

18 2-2-4) جایگاه سازمانی

 

18 2-2-5) هدف رسیدگی

 

19 2-3) مراحل حسابرسی

 

21 2-4) پذیرش کار حسابرسی

 

22 2-5) برنامه ریزی حسابرسی

 

24 2-5-1) نقش برنامه حسابرسی

 

24 2-5-2) دید کلی برنامه ریزی

 

25 2-5-3) مراحل برنامه ریزی

 

26 2-5-3-1) کسب اطلاعات لازم برای پذیرش صاحبکار

 

26 2-5-3-2) کسب اطلاعات کلی و شناخت الزامات قانونی

 

27 2-5-3-3) برآورد خطر عدم کشف ناشی از بررسی تحلیلی مقدماتی

 

28 2-5-3-4) برآورد خطر ذاتی

 

30 2-5-3-5) شناخت اولیه از سیستم کنترل داخلی و برآورد اولیه از خطر کنترل

 

32 2-5-3-6) برآورد اهمیت

 

34 2-5-3-7) تعیین خطر قابل پذیرش حسابرسی

 

36 2-5-3-8) برآورد اولیه از خطر عدم کشف

 

37 2-5-3-9) تهیه بودجه و تنظیم قرارداد

 

38 2-5-3-10) تعیین اعضای گروه رسیدگی

 

38 2-6) بودجه

 

39 2-6-1)انواع بودجه

 

40 2-6-2) نقش بودجه

 

41 2-6-3) مزایای بودجه

 

42 2-6-4) تجزیه و تحلیل کارکردی بودجه

 

42 2-6-5) انگیزش

 

42 2-6-5-1) مکاتب فکری در مورد انگیزش

 

43 2-6-5-1-1) تئوری تعیین هدف

 

43 2-6-5-1-2) تئوری استناد

 

44 2-6-5-1-3) تئوری انتظار

 

 

45 2-6-5-1-4) تئوری عدالت نسبی

 

45 2-6-6) جنبه های انگیزشی در بودجه بندی

 

45 2-6-7) جنبه های رفتاری بودجه

 

46 2-6-8) معیارهای بودجه ای

 

47 2-6-8-1) معیارهای بیطرفانه بودن روش های بودجه ای

 

47 2-6-8-2) معیارهای بیطرفانه بودن اجرای روش های بودجه ای

 

49 2-6-8-3) واکنش رفتاری در برابر روش های بودجه ای

 

49 2-6-9) مفاهیم طراحی و اجرای روش های بودجه ای

 

52 2-6-10) بودجه سخت

 

52 2-7) بودجه زمانی

 

53 2-7-1) مزایای بودجه زمانی

 

54 2-7-2) عوامل موثر در تعیین بودجه زمانی

 

55 2-7-2-1) صاحبکار

 

55 2-7-2-2) موسسه حسابرسی

 

56 2-7-2-3) محیط

 

56 2-7-2-4) شخص حسابرس

 

56 2-8) کنترل بودجه ای و تجزیه و تحلیل انحرافات

 

56 2-8-1) نقش تجزیه و تحلیل انحرافات

 

59 2-9) تئوری وابستگی در کنترل مدیریت

 

60 2-9-1) کنترل مدیریت در موسسات حسابرسی

 

61 2-9-2) متغیرهای مورد استفاده در مطالعات مبتنی بر تئوری وابستگی

 

62 2-9-2-1) فشار بودجه زمانی

 

63 2-9-2-1-1) عوامل موثر بر فشار بودجه زمانی

 

65 2-9-2-1-2) عوامل تعدیل کننده فشار بودجه زمانی

 

66 2-9-2-1-3) اثرات ناشی از فشار بودجه زمانی

 

67 2-9-2-1-4) فشار بودجه زمانی و قضاوت حسابرسی

 

68 2-9-2-2) تعیین اهداف به صورت مشارکتی

 

69 2-2-2-3) نوع ارزیابی عملکرد

 

69 2-10) تئوری تغییرات تدریجی بودجه

 

70 2-10-1) تغییرات تدریجی متقارن

 

70 2-10-2) تغییرات تدریجی نامتقارن

 

70 2-11) مفاهیم انحراف بودجه ای و تئوری تغییرات تدریجی بودجه

 

71 2-12) بررسی پیشینه تحقیق

 

72 2-12-1) تحقیق پالرموس

 

73 2-12-2) تحقیق آلدرمن و دیتریک

 

73 2-12-3) تحقیق کلی و مارگیم

 

74 2-12-4) تحقیق ریچارد هاستون

 

74 2-12-5) تحقیق دیوید اوتلی و برنارد پیرز

 

75 2-12-6) تحقیق گیست و دیویدسون

 

76 2-12-7) تحقیق چارلز مالون و رابرتز

 

76 2-12-8) تحقیق دکتر ساسان مهرانی

 

77 2-12-9) تحقیق محمد کاشانی پور و حسین فخاری

 

78 فصل سوم

 

3-1) مقدمه

 

81 3-2) کلیات تحقیق

 

81 3-3) ساختار تحقیق

 

84 3-4) روش تحقیق

 

84 3-5) جامعه آماری

 

85 3-6) جمع آوری داده ها و روش نمونه گیری

 

85 3-7) مدل آماری و فرضیه های تحقیق

 

86 3-8) تجزیه و تحلیل داده ها

 

90 فصل چهارم

 

4-1) مقدمه

 

93 4-2) اطلاعات بدست آمده از داده های اولیه

 

93 4-2-1) آمار توصیفی

 

93 4-3) آزمون فرضیه ها

 

98 4-3-1) آزمون فرضیه های گروه «الف»

 

99 4-3-2) آزمون فرضیه های گروه «ب»

 

102 فصل پنجم

 

5-1) مقدمه

 

108 5-2) خلاصه تحقیق

 

108 5-2-1) فرضیات تحقیق

 

109 5-3) ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه های تحقیق

 

110 5-3-1) فرضیه های گروه «الف»

 

110 5-3-2) فرضیه های گروه «ب»

 

111 5-4) نتیجه گیری کلی

 

113 5-5) پیشنهادهای تحقیق

 

115 5-5-1) پیشنهادات اصلی تحقیق

 

115 5-5-2) پیشنهادات فرعی تحقیق

 

116 5-5-3) پیشنهادات برای تحقیقات آتی

 

116 منابع و مأخذ

 

117 پیوست شماره 1: لیست نمونه انتخابی

 

122 پیوست شماره 2: جداول آماری

 

126 چکیده به انگلیسی

 

136

چکیده:
بودجه و فرایند بودجه بندی در مرکز ثقل سیستمهای کنترل مدیریت قرار دارد. بودجه در کل و بودجه زمانی به طور اخص یکی از ابزارهای برنامه ریزی و کنترل بوده که اگر به طور مناسب طرح ریزی گردد، منافع متعددی از آن حاصل می گردد. مادامی که بودجه زمانی به طور مناسب و مطلوبی تدوین گردد، زمینه مناسب برای تحقق اهدافی نظیر کنترل کیفیت عملیات حسابرسی، ایجاد انگیزه در حسابرسان برای بهبود اثربخشی و کارایی نه تنها میسر بلکه به طور نسبی تضمین میگردد. بنابراین لزوم تهیه بودجه بر اساس معیارهای منطقی امری مهم و اجتناب ناپذیر است تحقیقات انجام شده در زمینه بودجه زمانی بروز رفتارهای غیرحرفه ای در میان حسابرسان و تأثیر فشار بودجه زمانی در بروز این رفتارها را مورد بررسی قرار داده اند(Alderman and deitrick 1982)،(Houston, 1999)،( (malone et al,1996 ( (Kelley and margheim, 1990. در این تحقیق به بررسی ارتباط بین عوامل صاحبکار و بودجه زمانی حسابرسی پرداخته شده است. همچنین ساعات بودجه شده و گزارش شده حسابرسی مقایسه و انحرافات بودجه زمانی مورد بررسی قرار گرفته است.
به این منظور تعداد 89 نمونه از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که توسط سازمان حسابرسی، طی دوره سه ساله 1383 تا 1385 حسابرسی شده اند، مورد آزمون قرار گرفت. فرضیات تحقیق در دو گروه طرح ریزی شدند. فرضیات گروه «الف» با بهره گرفتن از روش رگرسیون ساده و آماره t گروه های وابسته و فرضیات گروه «ب»  با روش رگرسیون ساده و چندگانه مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین عوامل صاحبکار متشکل از میزان داراییها، فروش، تعداد واحدهای فرعی، نسبت حاشیه سود و نسبت حسابها و اسناد دریافتنی به داراییها وجود دارد. وجود رابطه بین نسبتهای ROA و ROE و بودجه زمانی رد شد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که بین تغییرات در بودجه زمانی و انحرافات بودجه زمانی سال گذشته رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تغییرات در ساعات گزارش شده با انحرافات بودجه زمانی سال گذشته رابطه معکوس و معناداری دارد که میزان این رابطه در انحرافات مساعد قویتر است.


1-1)مقدمه:
هرمؤسسه حسابرسی همانند هر بنگاه اقتصادی برای اداره امور خود باید هزینه هایی را متحمل شده ودر نهایت درآمدهایی را کسب نماید. هزینه های یک موسسه حسابرسی متشکل از حق الزحمه کارکنان حسابرسی، ملزومات و نوشت افزار و سایر هزینه ها می باشد . درآمد یک موسسه حسابرسی نیز از ارائه خدمات حرفه ای حسابرسی ( اعتباردهی به صورتهای مالی ) وسایر خدمات جانبی همانند ؛ خدمات مشاوره مدیریت و خدمات حسابداری به شرکتها و موسسات کسب می گردد. بخش اعظم حق الزحمه مربوط به حسابرسی صورتهای مالی است که برمبنای مجموع ساعات کاری است که کارکنان موسسه روی یک پروژه حسابرسی صرف کرده اند. موضوع مهم برای حسابرسان پیش بینی مدت زمانی است که باید برای پروژه حسابرسی صاحبکارصرف شود. بدیهی است که آگاهی از آن می تواند علاوه بر قبول یا رد پروژه حسابرسی، باعث پایداری و ادامه فعالیت یک موسسه حسابرسی شود.(کاشانی پور و دیگران، 1385)
در حسابرسی همانند سایر حرفه ها، استفاده از بودجه زمانی امری متعارف و عادی است. استفاده از بودجه زمانی نوعاً سه هدف عمده را دنبال نماید: 1- عامل انگیزشی 2- عامل کنترلی 3- کنترل عملکرد حسابرسان در خصوص کاهش زمان کار. بدیهی است مادامی که بودجه زمانی به طور مناسب و مطلوبی تدوین گردد، زمینه مناسب برای تحقق اهدافی نظیر کنترل کیفیت عملیات حسابرسی، ایجاد انگیزه در حسابرسان برای بهبود اثربخشی و کارایی نه تنها میسر بلکه به طور نسبی تضمین میگردد. علاوه بر این بودجه زمانی حسابرسی یکی از روش های کلیدی مورد استفاده مدیران برای کنترل هزینه هاست.(مهرانی، 1379)
در پیش بینی زمان لازم برای حسابرسی عوامل متفاوتی می تواند مورد استفاده قرار گیرد که میتوان به عوامل صاحبکار[1]، موسسه حسابرسی[2]، عوامل محیطی[3]، شخص حسابرس[4] و…اشاره کرد (Gist & Davidson, 1999)
این تحقیق در صدد بررسی رابطه عوامل صاحبکار متشکل از صورتهای مالی، تعداد و ویژگیهای واحدهای فرعی شرکت اصلی و…. با بودجه های زمانی برای دستیابی به معیاری برای  پیش بینی بودجه زمانی است. همچنین در این راستا مقایسه ای از ساعات بودجه شده و ساعات گزارش شده حسابرسی به عمل آمده وانحرافات بودجه زمانی، به عنوان بخشی از فرایند برنامه ریزی و کنترل مدیریت مورد بررسی قرار میگیرد.
       Client- [1]
    Audit firm- [2]
Environmental factors- [3]

1-7- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق. 4
1-7-1) تعریف واژگان و اصطلاحات متغیرهای تحقیق. 6
1-8- قلمرو موضوعی تحقیق. 7
1-8-1- قلمرو زمانی تحقیق. 7
1-8-2-  قلمرو مکانی تحقیق. 7
1-9-ساختار کلی تحقیق. 7
 
فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه: 8
2-2- کمیته نظارت جهانی بال 9
2-3- ریسک و مفاهیم مربوط به آن. 12
2-3-1- ظهور بحث ریسكهای بانكی. 13
2-3-2- انواع ریسک در صنعت بانکداری. 13
2-3-2-1- ریسك‌های برون سازمانی. 13
2-3-2-2- ریسك‌های درون سازمانی. 15
2-2-3- ویژگی های داریی‌های نقد شونده در بانک‌ها 23
2-2-4- مدیریت نقدینگی و رویه های موثر در مدیریت نقدینگی از دیدگاه بازل. 24
2-2-5- ابزار‌های مدیریت نقدینگی در بانكداری سنّتی. 26
2-3- درماندگی. 28
2-3-1- تعریف ورشكستگی و مفاهیم مرتبط با آن. 28
2-3-2- بررسی قانون ورشكستگی ایران. 29
2-3-3- بررسی قانون ورشكستگی در برخی كشورها 32
2-3-4- دلایل ورشكستگی. 33
2-3-4-1- دلایل ورشکستگی از دیدگاه نیوتن. 33
2-3-4-2- دلایل ورشکستگی از دیدگاه جونا آیابئی. 36
2-3-5- مراحل و روش های پیش بینی ورشکستگی و انواع مدلهای ورشکستگی. 36
2-3-5-1- مراحل ورشكستگی. 36
2-3-5-2- روش های پیش بینی ورشكستگی. 37
2-3-5-2- انواع مدلهای پیش بینی ورشكستگی. 43
2-3-5-2-أ-مدل ویلیام بیور. 44
2-3-5-2-ب-مدل آلتمن. 44
2-3-5-2-ج- مدل اسپرینگیت.. 45
2-3-5-2-د-  مدل اوهلسون. 45
2-3-5-2-ه- مدل فولمر. 46
2-3-5-2-و-مدل زمیجوسكی. 46
2-3-5-2-ز-مدل سی اسکوار. 47
2-3-6- تحلیل وضعیت بانک ها و علل ورشکستگی آن ها 47
2-4- پیشینه تحقیق. 49
2-4-1- مطالعات  خارجی. 49
2-4-2-  تحقیقات داخلی. 52
 
فصل سوم:روش شناسی
3-1- مقدمه 55
3-2- فرضیه‌های تحقیق. 56
3-3- تبدیل فرضیه های پژوهشی به آماری. 56
3-4-روش پژوهش.. 57
3-4-1 قلمرو موضوعی تحقیق. 57
3-4-1-1 قلمرو زمانی تحقیق. 57
3-4-1-2- قلمرو مکانی تحقیق. 57
3-5- گردآوری داده‌ها 57
3-6- جامعه آماری. 57
3-7- نحوه ی انتخاب نمونه آماری. 58
3-8- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات وآزمون فرضیه ها 59
3-8-1- آزمون پیش فرض استفاده از مدل رگرسیون. 61
3-9- خلاصه فصل. 61
 
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه 63
4-2- توصیف نمونه های آماری. 64
4-3- پیش فرض های رگرسیون. 64
4-3-1- آزمون نرمال بودن دادها 64
4-3-2- همسانی واریانس‌ها 67
4-3-3-استقلال مشاهدات.. 67
4-3-4- آزمون معنی‌دار بودن کل رگرسیون. 67
4-4- نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها 67
4-5- خلاصه‌ فصل. 70
 
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه 72
5-2- خلاصه تحقیق و مقایسه آن با سایر تحقیقات مشابه 72
5-2-1- خلاصه ادبیات نظری تحقیق. 72

 

5-2-2- خلاصه آزمون فرضیات تحقیق. 73
5-3- نتایج تحقیق. 74
5-4- محدودیت های تحقیق. 76
5-5- پیشنهادات.. 77
5-5-1- پیشنهادات مبتنی بر تحقیق. 77
5-5-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 77
منابع و ماخذ 78
پیوست ها 80
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………….. 79
 
فهرست جدول ها
عنوان                                                                                                         صفحه
جدول 2-1- ضرایب شاخص Z آلتمن. 45
جدول 4- 1- آمار توصیفی داده‌های تحقیق. 64
جدول4-2- آزمون نرمال بودن دادها 65
جدول4-3- آزمون نرمال بودن دادها 66
جدول 4-4- نتایج برآورد رگرسیون تجمعی سالانه مدل. 68
جدول 4-5- جمع بندی فرضیه های فرعی. 71
جدول 5-1- جمع بندی فرضیه های فرعی. 74
 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                         صفحه
نمودار4-1- هیستوگرام توزیع نرمال باقیمانده ها 66
نمودار 4-2- نمودار مقادیر باقی مانده در مقابل مقادیر پیش بینی شده 67
نمودار 4-3- نمودار باقیمانده مدل رگرسیون. 70

چکیده

این تحقیق در صدد بود تا به چند سئوال مهم در موضوع استانداردهای جدید بین المللی نقدینگی پاسخ هایی را ارائه دهد. اولاً در حالی كه نسبت های ریسك نقدینگی جدید روش شناسی های اضافی نسبت پوششی و خالص دارایی های نقدی را می سازد، اجزا و مفروضاتی را فراهم می آورد كه آنها بطور كلی مورد آزمون قرار نگرفته اند. ثانیاً، از آنجا كه پژوهش های نظری اخیر دیدگاه های مهمی را در چگونگی دلایل ریسك نقدینگی و یا تشدید بحران مالی مطرح می كنند مطالعات تجربی، پیوند بین درماندگی های بانكی و ریسك نقدینگی را مورد آزمون قرار داده اند. بنابراین این تحقیق ارتباط بین درماندگی های بانك ها و معیارهای جدید و نوع سوم ریسك نقدینگی را مورد آزمون قرار داد. برای این کار از بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و سایر بانک ها 30بانک طی 10سال (300مشاهده) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که، ضریب متغیر توضیحی نسبت پوششی نقدینگی مثبت و رابطه آن با درماندگی های مالی بانكی معنی‎دار است. بنابراین فرضیه اول مبنی بر وجود رابطه معنی‎دار بین نسبت پوششی نقدینگی مثبت و درماندگی های مالی بانكی پذیرفته می‎شود. به عبارت ساده تر یعنی اینکه با افزایش سطح نقدینگی بانک ها احتمال ورشگستگی نیز افزایش می یابد. در آزمون فرضیه فرعی دوم ضریب متغیر توضیحی وجوه پایدار منفی و رابطه آن با درماندگی های مالی بانكی معنی‎دار است. بنابراین فرضیه دوم مبنی بر وجود رابطه معنی‎دار بین وجوه پایدار و درماندگی های مالی بانكی پذیرفته می‎شود. به عبارت ساده تر یعنی اینکه با افزایش سطح وجوه پایدار بانک ها احتمال ورشگستگی کاهش می یابد.
 
کلید واژه ها: نسبت پوشش نقدینگی، درماندگی بانکی، ریسک نقدینگی،  اوراق بهادار.

1-1- مقدمه

در دنیای معاصر، بانک‌ها نقش قابل ملاحظه ای را در رشد توسعه نظام های اقتصادی و همچنین در مبادلات اقتصادی بر عهده دارند. چرا که امروزه رشد اقتصادی،افزایش رفاه و بهبود سطح زندگی در هر کشوری به میزان سرمایه ­گذاری­ها که در حقیقت از طریق جمع­آوری سپرده­ها و پس اندازهای مردم از طریق شبکه بانکی صورت می­گیرد،انجام می شود.
عواملی چون صنعتی شدن جوامع، گسترش و تحول در فعالیت­های اجتماعی و در نتیجه، پدیدار شدن نیازهای جدید از عوامل مهم و اثرگذار در ایجاد و گسترش نهادهای مالی بوده ­اند ولی توسعه و پیشرفتهای اقتصادی نیز یكی از مهمترین عوامل در گسترش و تحول این نهادها به شمار می روند، در واقع نهادهای مالی جهت تسهیل در پیشرفت های دیگر نهادهای اقتصادی شكل گرفته­اند.(ریموندپی، 1986،ص 7).
پس از انقلاب اسلامی با حذف بانك­های خصوصی، همة گروه­های بانكی زیر نظر دولت اداره می‌شدند، ولی كم و بیش در فعالیت­های بانکی با یكدیگر به رقابت پرداخته­اند. امروزه به جز رقابت بین گروه­های بانكی دولتی،وجود و ایجاد بانك های خصوصی جدید، مؤسسات مالی و اعتباری جدید و همچنین گسترش دامنه فعالیت مؤسسات قرض الحسنه نیز مزید بر علت شده تا در سیستم بانكی كشور بازار انحصاری سالهای اولیه انقلاب از بین برود و بانک‌ها در یک فضای رقابتی کامل قرار گیرند.(ریموندپی، 1986،ص 7).
وظیفه اصلی بانک ایجاد توازن بین تعهدات کوتاه مدت مالی و سرمایه گذاری های بلند مدت است. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی بانک را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی قرار می دهد. نگهداری مقادیر فراوان نقدینگی، نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سوددهی بانک به سپرده‌های مردم و در نتیجه از دست دادن بازار میشود.
مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی در سطوح مختلفی صورت می گیرد. اولین نوع مدیریت نقدینگی به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روزهای آتی پیش بینی می شود. دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی تر شش ماهه تا دو ساله پیش بینی می کند.  سومین نوع مدیریت نقدینگی به بررسی نقدینگی مورد نیاز بانک در شرایط بحرانی می پردازد. ریسک نقدینگی خطرات ناشی از کمبود نقدینگی در یک بازه زمانی پیش  رو  را شامل می شود.(پن

1-2-طرح مساله:…………………………………………………………………………………….. 4

1-3-اهداف تحقیق:………………………………………………………………………………….. 5

اهداف اصلی:……………………………………………………………………………………….. 5

اهداف فرعی:……………………………………………………………………………………….. 5

1-4-اهمیت وضرورت تحقیق:………………………………………………………………………… 5

1-5-سؤالات پژوهش:………………………………………………………………………………… 6

الف)سوالات اصلی:……………………………………………………………………………………. 6

ب)سوالات فرعی:…………………………………………………………………………………….. 6

1-6-فرضیه های تحقیق:…………………………………………………………………………….. 7

الف)فرضیه اصلی:…………………………………………………………………………………….. 7

ب)فرضیه فرعی:……………………………………………………………………………………… 7

1-7-تعریف واژه هاومفاهیم…………………………………………………………………………… 7

تعریف پیشگیری:……………………………………………………………………………………. 7

تعریف یشگیری وضعی:………………………………………………………………………………. 7

تعریف قتل عمد:……………………………………………………………………………………… 8

تعریف یگان انتظامی:…………………………………………………………………………………. 8

تعریف پاسگاهانتظامی:………………………………………………………………………………… 8

تعریف مناطق جرم خیز:……………………………………………………………………………… 8

تعریف اطلاع رسانی:………………………………………………………………………………….. 8

تعریف طرح ریزی:……………………………………………………………………………………. 8

1-8-بررسی قلمروتحقیق:…………………………………………………………………………….. 9

1-8-1-وضعیت کلی استان:………………………………………………………………………….. 9

1-8-1-1-کلیات اجتماعی:…………………………………………………………………………… 9

1-8-1-2- وجه تسمیه وپیشینه تاریخی:…………………………………………………………….. 9

1-8-1-3- موقعیت جغرافیایی:………………………………………………………………………. 9

1-8-1-4- آب وهوا………………………………………………………………………………… 10

1-8-20- کلیات اقتصادی:………………………………………………………………………….. 10

1-8-30-جغرافیای شهرکرمانشاه:…………………………………………………………………… 10

1-8-4-وضعیت انتظامی:…………………………………………………………………………… 11

1-7-13-وضعیت قتل شهر:………………………………………………………………………… 11

آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1386………………………………………………….. 11

آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1387………………………………………………….. 11

آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1388………………………………………………….. 12

آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1389………………………………………………….. 12

آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1390(تابهمن ماه)……………………………………… 12

 

فصل دوم:

2-1-پیشینه تحقیق:……………………………………………………………………………….. 14

2-2- مطالعات خارجی: مطالعات کلاسیک جامعه شناسی قتل:…………………………………….. 17

2-3-تعاریف ومفاهیم قتل:………………………………………………………………………….. 19

2-3-1-تاریخچه قتل:………………………………………………………………………………. 19

الف-قبل ازاسلام :………………………………………………………………………………….. 19

ب-بعدازاسلام ودرفقه امامیه:……………………………………………………………………….. 19

2-3-2-قتل ازمنظرقرآن کریم:…………………………………………………………………….. 20

2-3-3-انواع قتل…………………………………………………………………………………… 21

الف)قتل شبه عمد:…………………………………………………………………………………. 21

ب)قتل غیرعمد…………………………………………………………………………………….. 21

ج)قتل خطای محض………………………………………………………………………………… 22

د)قتل عمد…………………………………………………………………………………………. 22

قتل عمدبه معنای خاص:…………………………………………………………………………… 23

ب:قتل عمدی باانجام فعل نوعاًکشنده:………………………………………………………………. 23

ج:قتل عمدبافعل موثرنسبت به مجنی علیه معین:…………………………………………………… 23

د:قتل عمدی ساده:…………………………………………………………………………………. 23

 

قتل عمدباسبق تصمیم:…………………………………………………………………………….. 24

و:قتل باسبق تصمیم مطلق:…………………………………………………………………………. 24

ز:قتل باسبق تصمیم مفید:………………………………………………………………………….. 24

2-3-4-عوامل روانی موجدقتل :……………………………………………………………………. 24

2-4-بزهکاران قتل ازدیدگاه جرمشناسی:…………………………………………………………… 25

2-4-1-علل عمومی ارتکاب قتل:…………………………………………………………………… 25

الف:عواملزیستی (زیستشناختی):……………………………………………………………………. 25

ب:عواملروانی:……………………………………………………………………………………….. 26

ج:عواملمحیطی:…………………………………………………………………………………….. 26

د:عواملاجتماعی:……………………………………………………………………………………. 26

2-5-شیوه‌هایارتکابقتلعمد:………………………………………………………………………….. 26

الف)بااستفادهازسلاح:……………………………………………………………………………….. 26

1-سلاحگرم:……………………………………………………………………………………….. 27

2-سلاحسرد:……………………………………………………………………………………….. 27

3-خفگی:…………………………………………………………………………………………… 27

4-مسمومکردن:…………………………………………………………………………………….. 28

5-سوزاندن:…………………………………………………………………………………………. 28

ه)سایرشیوها:……………………………………………………………………………………….. 28

2-6-طبقهبندیانگیزههایوقوعقتلعمدازدیدگاهپلیسی:…………………………………………………. 28

2-6-1-قتلهایتعارضآمیز:……………………………………………………………………………. 28

2-6-1-1- قتلهایتعارضآمیزمواجههای(نزاع):………………………………………………………… 29

1-عدالتخواهی:……………………………………………………………………………………… 29

2-دفاعازحیثیتوشرافت:……………………………………………………………………………… 29

3-دفاعشخصی:……………………………………………………………………………………… 29

شرایطواوضاعواحوالقتلهایمواجهای:…………………………………………………………………… 29

الف)قتلهایزناشویی:………………………………………………………………………………….. 30

ب)قتلهایفامیلی:…………………………………………………………………………………….. 30

2-6-1-3- قتلهایتعارضآمیزمالی:……………………………………………………………………. 31

2-6-2-قتلهایتجاوزگرانه:……………………………………………………………………………. 31

2-6-3- قتلهایانتقامجویانه:………………………………………………………………………….. 31

2-7-طبقهبندیانواعقتلدرتحقیقاتپلیسی:……………………………………………………………… 32

2-8-1-قتلسیاسی………………………………………………………………………………….. 32

2-7-2- قتلسریالی:…………………………………………………………………………………. 32

2-7-3- قتلفجیع:………………………………………………………………………………….. 32

2-7-4-قتلمرموز:…………………………………………………………………………………… 32

2-7-5-قتلپیچیدهدرجهیک:……………………………………………………………………….. 33

2-7-6-قتلپیچیدهدرجهدو:…………………………………………………………………………. 33

2-7-7-قتلهایپیچیدهدرجهسه:……………………………………………………………………… 33

2-7-8-قتلهایاتفاقیوقبیلهای:………………………………………………………………………… 33

2-7-9-قتلغیرعمد:…………………………………………………………………………………. 33

2-7-10-مرگدراثرحادثه:……………………………………………………………………………. 33

2-7-11-خودکشی:………………………………………………………………………………… 33

2-7-12-قتلهایدستهجمعی:………………………………………………………………………… 33

3-7-13-ترورمنجربهفوت:………………………………………………………………………….. 34

3-7-14-سودءقصد:………………………………………………………………………………… 34

2-7-15-قتلجنسی(ازدیدگاهپلیسی):……………………………………………………………….. 34

2-8-پیشگیری……………………………………………………………………………………… 34

2-8-1-مقدمه……………………………………………………………………………………… 34

2-8-2-مفهومپیشگیری…………………………………………………………………………….. 36

2-8-3- تعریفلغویپیشگیری:………………………………………………………………………… 37

تعریفپیشگیری:……………………………………………………………………………………… 37

مفهوماصطلاحیپیشگیری:…………………………………………………………………………… 37

1)مفهومموسع………………………………………………………………………………………. 38

2)مفهوممضیق……………………………………………………………………………………… 38

2-8-4- پیشگیریازدیدگاهحقوقجزا:…………………………………………………………………. 38

2-8-5- مفهومپیشگیریدرسیاستجنایی:…………………………………………………………….. 38

2-8-6- تعریفعلمیپیشگیری:……………………………………………………………………….. 39

2-9-انواعپیشگیری:………………………………………………………………………………… 39

2-9-1-پیشگیریمتداول:……………………………………………………………………………. 39

2-9-1-1-پیشگیریازبزهکاریاطفال:………………………………………………………………….. 39

2-9-1-2-پیشگیریعمومیوپیشگیریاختصاصی:………………………………………………………. 39

2-9-1-3-پیشگیریانفعالی:………………………………………………………………………….. 40

2-9-1-4-پیشگیریفعال:……………………………………………………………………………. 40

2-9-1-5-مراحلپیشگیری:پیشگیریاولیه1 ،ثانویه 2،ثالث…………………………………………….. 40

2-9-1-5-1-پیشگیریاولیه(نخستین):………………………………………………………………. 40

2-9-1-5-2-پیشگیریثانویه(دومین):……………………………………………………………….. 40

2-9-1-5-3-پیشگیریثالث(سومین):………………………………………………………………… 41

2-9-2-پیشگیریجدید(انواعپیشگیریغیرکیفری)……………………………………………………… 41

2-9-2-1-پیشگیریوضعی(Hindelang) :…………………………………………………………. 41

2-9-2-2-پیشگیریوضعی:………………………………………………………………………….. 41

2-9-2-2-1-مفهومپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………. 42

2-9-2-2-2-خاستگاهپیشگیریوضعیازجرم:…………………………………………………………. 43

2-9-2-2-3-تعاریفمختلفازپیشگیریوضعی:………………………………………………………….. 44

تاریخچهپشگیریوضعیدرغرب:……………………………………………………………………….. 45

2-9-2-3-اهدافپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………….. 45

1-دشواریاناممکننمودنوقوعجرم:…………………………………………………………………….. 46

2-جلوگیریازپیدایشوتشدیدانگیزهمجرمانه:…………………………………………………………… 46

2-9-2-4-اصولکلپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………… 47

1-دخالتکردنازوضعیتهایپیشازبزهکاری:………………………………………………………………. 47

الف-وضعیتهایویژهیاموقعیتهایخطرناک:……………………………………………………………… 47

ب-وضعیتهایغیرویژه:………………………………………………………………………………… 48

ج-وضعیتهایبینابین:………………………………………………………………………………… 48

2-مصونسازانآماججرمازخطربزهدیدگی:……………………………………………………………… 48

2-10-تقسیمبندینوعدیگرپیشگیریجرم:…………………………………………………………….. 49

2-10-1-پیشگیریازمنظرزماناجرا……………………………………………………………………. 49

2-10-1-1-پیشگیریکوتاهمدت…………………………………………………………………….. 49

2-10-1-2-پیشگیریبلندمدت:……………………………………………………………………… 49

2-10-2-پیشگریکیفریوغیرکیفری:………………………………………………………………….. 50

2-10-2-1- پیشگیریکیفری:……………………………………………………………………….. 50

الف)پیشگیریقضائی:…………………………………………………………………………………. 50

ب)پیشگیریانتظامی:…………………………………………………………………………………. 50

ج)پیشگیریغیرکیفری:……………………………………………………………………………….. 51

2-11-تاریخچهپیشگیریازجرمدرجهان:………………………………………………………………. 51

2-11-1-تاریخچهپیشگیریازجرمدرایران:……………………………………………………………. 52

الف)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرموسساتدانشگاهیعلمیدرقبلازانقلاب:………………………… 52

ب)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرمراجعاجراییوقضاییدرقبلازانقلاب:……………………………. 53

ج)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرموسساتدانشگاهی-علمیدربعدازانقلاب:……………………….. 53

د)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرجوامعاجرایی-قضاییدربعدازانقلاب:……………………………. 53

2-11-2-پیشگیریدرقوانینجمهوریاسلامیایران:………………………………………………………. 54

2-11-2-1-قانوناساسی:……………………………………………………………………………. 54

2-11-2-2- قوانینعادی……………………………………………………………………………. 54

2-12-نظریهپیشگیریوضعی:………………………………………………………………………… 55

2-12-1- نظریهفضایقابلدفاع………………………………………………………………………… 56

تعریفCPTED :………………………………………………………………………………….. 57

پیشگیریازوقوعجرمازطریقطراحیمحیطیCPTED………………………………………………….. 57

استراتژیهایمحیطی(عناصروارکان) CPTEDدرپیشگیریازجرم:………………………………………. 58

1-سختترکردنهدف:…………………………………………………………………………………. 58

2-کنترلدسترسی…………………………………………………………………………………… 59

3-افزایشمراقبت:……………………………………………………………………………………. 59

2-3-15-1-1- نظریهمدلشیوهوسبکزندگی…………………………………………………………. 60

2-12-3-نظریهفعالیتروزانه(فعالیتجاری):……………………………………………………………. 60

نظریهفعالیت‌هایروزمرهومثلثاصلیجرم………………………………………………………………… 61

2-12-4-نظریهانتخابعقلانی…………………………………………………………………………. 62

برنامههایپیشهادیمدلپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………. 62

1-مراقبتازمحله……………………………………………………………………………………… 62

2-گشتزنیشهروندان:………………………………………………………………………………… 63

3-اطلاعرسانیوهشدارهاپلیسی:………………………………………………………………………. 63

نمودارشمار 2-1 اهمیتوضرورتمطالعهاجتماعیقتلرامیتواندرایننمودارملاحظهکرد……………………… 64

 

فصلسوم:

3-1- مقدمه :………………………………………………………………………………………. 66

3-2- روشتحقیق…………………………………………………………………………………… 66

3-3- جامعهآماری:…………………………………………………………………………………. 66

3-4- نمونهوروشنمونه‌گیری:……………………………………………………………………….. 67

3-4-1- حجمنمونه………………………………………………………………………………… 67

3-5- قلمروتحقیق:…………………………………………………………………………………. 67

3-5-1- قلمروموضوعی:…………………………………………………………………………….. 67

3-5-2- قلمروزمانی:……………………………………………………………………………….. 67

3-5-3- قلمرومکانی:……………………………………………………………………………….. 67

3-6- شناساییمتغیرهایمستقلووابسته:………………………………………………………………. 68

3-6-1- متغیرمستقل: پیشگیریوضعی………………………………………………………………. 68

3-6-2- متغیروابسته:………………………………………………………………………………. 68

3-7- ابزارجمع‌ آوریاطلاعات…………………………………………………………………………. 68

3-8- رواییابزاراندازه‌گیری:………………………………………………………………………….. 69

3-9- اعتبارپرسشنامه (پایایی):……………………………………………………………………… 69

3-10- روشآماریتجزیهوتحلیلاطلاعات………………………………………………………………. 70

 

فصلچهارم

مقدمه………………………………………………………………………………………………. 72

الف: یافته‌هایتوصیفی……………………………………………………………………………….. 72

4-1 توصیفخصوصیاتجمعیتنمونه:…………………………………………………………………… 72

4-1-1- جنسیت…………………………………………………………………………………… 72

4-1-2- میزانتحصیلات…………………………………………………………………………….. 73

4-1-3- طیفدرجاتییارتبهخدمتی…………………………………………………………………… 73

4-1-4- وضعیتشغلیاحرفه………………………………………………………………………….. 74

4-1-5- سنواتخدمتی………………………………………………………………………………. 74

4-2- توصیفپاسخ‌هایدادهشدهبهسوالاتپرسشنامه. (پرسشنامهشماره1):……………………………… 75

4-2-1- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالاولپرسشنامه (1):……………………………………………. 75

4-2-2- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالدومپرسشنامه (1):…………………………………………… 76

4-2-3- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالسومپرسشنامه (1):………………………………………….. 77

4-2-4- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالچهارمپرسشنامه (1):………………………………………… 78

4-2-5- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالپنجمپرسشنامه (1):…………………………………………. 79

4-3- توصیفپاسخ‌هایدادهشدهبهسوالاتپرسشنامهتکمیلی:…………………………………………… 80

4-3-1- بررسیوضعیتسختنمودنارتکابجرمقتلعمددرشهرکرمانشاه:…………………………………….. 80

4-3-2- بررسیوضعیتاجرایینمودنمواردافزایشخطربرایمجرمینقتلعمددرشهرکرمانشاه………………….. 81

4-3-3- بررسیوضعیتکاهشمنافعمجرمیندرشهرکرمانشاه…………………………………………….. 82

4-3-4- بررسیوضعیتکاهشتحریکپذیریمجرمینقتلعمددرشهرکرمانشاه:……………………………….. 83

4-3-5- بررسیوضعیتحذفبهانهمجرمیندرارتکابقتل‌عمددرشهرکرمانشاه………………………………. 84

4-4- نتایجاستنباطی:………………………………………………………………………………. 85

4-4-1- آماراستنباطی:…………………………………………………………………………….. 85

فرضیه‌هایتحقیق:……………………………………………………………………………………. 85

الف) فرضیهاصلی:…………………………………………………………………………………… 85

ب) فرضیهفرعی:……………………………………………………………………………………. 85

آزمونفرضیه‌هایتحقیق:………………………………………………………………………………. 86

4-2-2-1- آزمونفرضیه‌هایفرعی:……………………………………………………………………. 86

4-2-2-1- آزمونفرضیهاول:…………………………………………………………………………. 86

4-2-2-2- آزمونفرضیهدوم:………………………………………………………………………… 87

4-2-2-3- آزمونفرضیهسوم:………………………………………………………………………… 88

4-2-2-4- ازمونفرضیهچهارم:………………………………………………………………………. 88

4-2-2-5- آزمونفرضیهپنجم:………………………………………………………………………. 89

4-2-3- آزمونفرضیهاصلی………………………………………………………………………….. 90

 

فصلپنجم:

5-1- خلاصهتحقیق………………………………………………………………………………… 94

5-2- نتیجهگیریازارزیابیفرضیاتتحقیق:………………………………………………………………. 95

5-2-1- نتایجتوصیفی……………………………………………………………………………… 95

5-2-2- نتایجاستنباطی:……………………………………………………………………………. 97

5-3- بحثوتحلیلیافتهها:…………………………………………………………………………….. 97

پیشنهادها:………………………………………………………………………………………….. 99

فهرستمنابع……………………………………………………………………………………….. 100

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 

جدول (4-1-1) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبجنسیتآنها………………………………………. 72

جدول (4-1-3) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبطیفدرجاتییارتبهخدمتیآنها……………………… 73

جدول (4-1-4) توزیعافراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبشغلیاحرفهآنان…………………………………. 74

جدول (4-1-5) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبسنواتخدمتیآنها…………………………………. 74

جدول (4-2-1) درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهافزایشتلاشوزحمتارتکابجرمقتل……… 75

جدول (4-2-2) درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهافزایشخطرهایقابلپیش‌بینیجرم………. 76

جدول 4-2-3-درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفکاهشمنافعقابلپیش‌بینیاعمال

خشونت‌آمیزبه ویژهقتلعمد…………………………………………………………………………… 77

جدول 4-2-4- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهکاهشتحریکمجرمان…………………. 78

جدول 4-2-5- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهحذفبهانه‌هایموجوددرارتکابقتلعمد…… 79

جدول 4-3-1- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیمواردموثردرسختنمودنارتکابجرمقتلعمددرشهرکرمانشاه…… 80

جدول 4-3-2- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیمواردمؤثردرافزایشخطربرایمجرمینقتلعمددرشهرکرمانشاه…. 81

جدول 4-3-3 درصدفراوانیوضعیتکاهشمنافعمجرمیندرارتکابقتلعمددرشهرکرمانشاه………………….. 82

جدول 4-3-4: درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسئوالاتکاهشتحریکپذیریمجرمیندرشهرکرمانشاه…………… 83

جدول 4-3-5- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیوضعیتموجودمواردمؤثردرحذفبهانهمجرمین……………… 84

جدولشماره (4-2-2-1) آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهکارهاوتدابیرکاهشمنافعدرکاهشوقوعقتلعمد…… 86

جدولشماره 4-2-2-2: آ‌مارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهکارهاوتدابیرافزایشخطربرایمجرمیندرکاهشوقوعقتل 87

جدول 4-2-2-3- آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهکاریوتدابیرافزایشتلاشوزحمتبرایمجرمیندرکاهشوقوعقتلعمد    88

جدول 4-2-2-4- آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهکارهاوتدابیرحذفبهانهبرایمجرمیندرپیشگیریازوقوعقتلعمد. 89

جدول 4-2-2-5- آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهکارهاوتدابیرکاهشتحریک‌پذیریدرکاهشوقوعقتلعمد….. 89

جدول 4-2-3-1- آزمونفریدمنجهتدسته‌بندیوضعیتموجودعواملمؤثربرکاهشوقوعقتلعمد……………… 91

اولویتبندیعواملمؤثربرکاهشوقوعقتلعمدازدیدگاهپاسخگویان…………………………………………… 91

جدول 4-21 آزمونفریدمنجهتاولویتبندیعواملمؤثربرکاهشوقوعقتلعمدازدیدگاهپاسخگویان…………….. 91
چکیده
هدف از تهیه این پژوهش بررسی تأثیر مولفه‌های پیشگیری وضعی بر وقوع قتل درشهر کرمانشاه می‌باشد چرا که قتل عمد در هر جامعه‌ای همیشه بعنوان یکی از مسائل اجتماعی و انتظامی مطرح و در گذشته و حال منشاء خسارات‌ مالی و جانی فراوانی بوده و بیشترین توان پلیس و دستگاه‌های مرتبط در برخورد و جلوگیری از این معضل اجتماعی را به خود اختصاص داده است لذا اهمیت این امر موجب شد موضوع این پژوهش را بررسی تأثیر و پیشگیری وضعی بر وقوع قتل عمد قرار دهیم. جهت تدوین چارچوب نظری تحقیق ضمن مطالعه پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع از تجارب و نظریات پژوهشگران برجسته خارجی نیز استفاده شد، جامعه‌ آماری این پژوهش به دو بخش کارشناسان انتظامی و کارشناسان حقوقی تقسیم شده‌اند که شامل 30 نفر از کارشناسان انتظامی و 30 نفر از وکلای پایه یک و اساتید و مشاوران حقوقی می‌شود که از طریق روش نمونه‌گیری ساده انتخاب گردیدند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی و توصیفی بود که ازطریق توزیع پرسشنامه که شامل دو پرسشنامه شماره یک (وضعیت مطلوب) و پرسشنامه تکمیلی (وضعیت موجود) اطلاعات لازم در جهت آزمون فرضیه‌ها جمع‌ آوری و در قالب آمار تحلیلی و به دو صورت آمار توصیفی و استنباطی و از طریق الگوهای آماری مناسب، فرضیه‌های پژوهش مورد آزمون قرار گرفته‌اند که از آزمون پارامتر یک T تک نمونه‌ای و فریدمن بهره گرفته شد که در نهایت تمامی فرضیه‌های پژوهش به نوعی مورد تأیید جامعه آماری قرار گرفت و براساس آزمون فریدمن بین اولویت‌بندی مولفه‌های پیش‌گیری وضعی در وضعیت مطلوب و وضعیت موجود شهر کرمانشاه اختلاف وجود دارد.

 

مقدمه

وقوع قتل سابقه ای به قدمت حیات آدمی دارد، از هنگامی که آدم و حوا به سبب ارتکاب امر نهی شده ای از بهشت رانده شدند و پسرشان قابیل برادر خویش را به قتل رساند، پدیده قتل نیز چهره نمود. به همین سبب می توان اولین جرم واقعی در تاریخ زندگی بشر را قتل عمد تلقی نمود.

از زمان قتل هابیل به دست برادرش، این اقدام مجرمانه به رغم تنفر و انزجازی که افراد بشر نسبت به وقوع آن داشته اند، همواره ادامه یافته است. به گونه ای که هیچ جامعه ای را نمی توان یافت که در آن جرم قتل به وقوع نپیوندد. جامعه ما نیز در زمره جوامعی است که در طول تاریخ با پدیده قتل روبرو بوده است.

پدیده قتل ، آثار و تبعات روانی و اجتماعی متعددی در پی دارد ، به همین سبب قانونگذار با بهره گرفتن از سازمانها و نهادهای مختلف و همچنین با تصویب قوانین مختلف سعی داشته است تا مانع از وقوع آن شوند در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران، از قتل به  عنوان مهتمرین جرایم از حیث روانی و اجتماعی نگریسته می شود. قبح قتل نفس از منظر قرآن کریم نیز تا به اینجا است که خدای عزوجل در آیه 32 سوره مبارکه مائده تاکید فرموده است:« من قتل نفس به غیر نفس او فساد فی 51 الارض فکا نمی قتل الناس جمیعا» یعنی کسی که در روی زمین کسی را به ناحق بکشد گویی همه انسانها را کشته است. با عنایت به اهمیت این پدیده نابهنجار اولین واکنشی که جوامع بشری در برخورد با این پدیده بدان دست زده اندمبارزه سرکوبگرانه با آن بود که مدتها به عنوان تنها روش مبارزه علیه جرم تلقی می شد. (بیان ، 1387).

توسل به کیفر و مجازات های صعب و سخت از مشخصات دیرینه سیاست کیفری جوامع برای ایجادرعب و وحشت در افرار مستعد بزهکاری و جلوگیری از ارتکاب جرم می باشند. اما عدم موفقیت این رویه کیفری در مقابله با این پدیده شوم بدلیل تنوع و گوناگونی وقوع آن به انواع مختلفی که هر یک شرایط خاص و مجازات مخصوص به خود را دارد لذا امروزه برای جلوگیری از وقوع پدیده قتل باید نقش اساسی برای مبحث پیشگیری قائل شد و در خصوص پیشگیری از جرایم می توان به ناتوانی مجازات ها و کیفرهای مختلف در جلوگیری از ارتکاب جرایم و کاهش آنها اشاره کرد. ( میر محمد صادقی، 1382)

لذا استفاده از پیشگیری غیر کیفری نیز امری غیر قابل اجتناب و ضروری است. پیشگیری غیر کیفری درمان ریشه ای قبل از وقوع جرم است. پیشگیری وضعی و اجتماعی به عنوان زیر مجموعه های این نوع از پیشگیری مورد توجه قرار خواهند گرفت. پیشگیری وضعی در صدد است با کاستن از موقعیت و امکان ارتکاب جرم، کاری کند که قربانیان بالقوه کمتر در معرض رفتار مجرمانه یا ضد اجتماعی قرار گیرند. در این روش، کنترل و ابتکار برای پیشگیری جانشین برخورد کیفری و مجازات و یا انفعالمی شود، در واقع هدف جرم مورد حمایت قرار گرفته و از پیشرفت مراحل ارتکاب جرم جلوگیری می گردد. بنابراین با عنایت به اینکه تحول جوامع و پیچیده شدن روابط اجتماعی و اقتصادی، تبعاً پیچیدگی جنبه های تحلیلی قتل ها را در پی داشته است. وجود قتل های سیاسی، قتل های اقتصادی ، قتل های عشقی و ناموسی و امثال اینها باعث شده است که بررسی قتل عمدی و احکام و مسائل مربوط به آن مورد توجه ویژه قرار گیرد و اهمیت موضوع پیشگیری نسبت به دوران گذشته چندین برابر شود لذا با عنایت به اهمیت این موضوع این طرح تحقیقاتی با تکیه بر نقش پیشگیری وضعی از وقوع قتل عمد در شهر کرمانشاه که به نوعی گرفتار این پدیده شوم می باشد پرداخته است.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

در تحقیق پیش رو محقق پس از شناسایی احتمال وقوع، احتمال کشف و شدت ریسک عوامل موثر بر ریسک پروژه های ساخت دهکده سالمندان به محاسبه عدد اولویت ریسک (R.P.N ) این شاخص ها پرداخته است و عوامل موثر بر ریسک پروژه دهکده سالمندان را با کمک FMEA مشخص نموده است و با بهره گرفتن از ماتریس های مقایسات زوجی مبتنی بر متغیر های کلامی و با کمک روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی به تعیین میزان اهمیت عوامل موثر بر ریسک این پروژه ها و رتبه بندی ریسکها با این روش پرداخته است. و در این تحقیق نتایج حاصل از دو روش تحلیل شکست (FMEA) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با هم مقایسه شده است. نتیجه حاصله نشان می دهد که بر حسب اولویت ریسکهای مالی ، زمان بندی و برنامه ریزی ، ریسکهای کلان کشور و ریسکهای ناشی از سوء مدیریت از مهمترین عوامل موثر بر ریسک پروژه های ساخت دهکده سالمندان هستند.

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه

اولین دغدغه مدیران هر مجموعه، تبدیل مناسب و بهینه منابع سرمایه ای موجود به حداكثر درآمد ممكن از طریق سرمایه گذاری در زمینه زمان ومكان مناسب است. بنابراین در شرایط اقتصادی امروز چگونگی و محل سرمایه گذاری امری پیچیده و مخاطره آمیز خواهد بود [32].

موفقیت اجرا و عملکرد پروژه ها به شکل قابل ملاحظه ای وابسته به مدیریت ریسک های پروژه است. به موازات پیچیده ترشدن محیط و نوع پروژه ها، مدیریت ریسک پروژه ها اهمیتی حیاتی تر پیدا کرده است. شرایط مبهم و حضور دست اندرکاران با دیدگاه ها و زمینه های حرفه ای مختلف، کاربرد روش های نوین و سیستماتیک برای مدیریت ریسک را با گسترش فزاینده ای روبه رو کرده است.

از آنجا که در این تحقیق کاربرد روش تحلیل شکست و اثرات آن (FMEA) در مدیریت ریسک پروژه ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت، در این فصل از تحقیق محقق کوشیده تا به توضیح کلیات تحقیق پیش رو بپردازد.

لذا پس از توضیح بیان مساله و ضرورت انجام تحقیق به بیان سوالات و اهداف تحقیق اشاره خواهد شد. توضیح مختصری راجع به واژگان تخصصی عملیاتی تحقیق پایان بخش مطالب این فصل خواهد بود.

2-1- بیان مسئله

در طول چند دهه گذشته با توجه به کاهش موالید و نرخ افزایش سن، مساله پیر شدن جمعیت و سالمندی یکی از موضوعات مورد توجه در اکثر کشورهای دنیا است. با افزایش جمعیت سالمندان، فارغ از اثرات اجتماعی آن بر بخشهای مختلف جامعه، موضوع نگهداری و تامین شرایط مطلوب برای ادامه زندگی ایشان نیز مورد توجه قرار گرفته است.

سالمندی در ایران نیز، به مانند سایر کشورهای جهان، در نتیجه کاهش میزان موالید، پیشرفت های علوم پزشکی، بهداشت و آموزش و پرورش و در نتیجه افزایش امید به زندگی می باشد. از آنجا که این پدیده در ایران، پدیده نوینی است و می تواند آثار متعددی بر جنبه های مختلف زندگی اجتماعی بگذارد، در نظر گرفتن سیاست های اجتماعی لازم برای مواجهه با این پدیده لازم و ضروری به نظر می رسد.

به طور کلی پنج زمینه اصلی که دولت رفاه قرن بیست و یکم را شامل می شود عبارتند از: 1) حمایت از سالمندان؛ 2) بیمه اجتماعی؛ 3) تامین اجتماعی خانواده؛ 4) زمینه سازی گسترش فرصت های شغلی و 5) مراقبت های پزشکی. بنابراین اصل حمایت از سالمندان یکی از مهمترین زمینه های شکل گیری دولت رفاه در آستانه قرن بیست و یکم بوده است. از سوی دیگر سایر زمینه های رفاه نیز بی ارتباط به مساله سالمندان نیست؛ برای مثال، تامین اجتماعی خانواده؛ خانواده هایی که سالمندان به نوعی عضوی از آن هستند و یا زمینه سازی برای فرصت های اشتغال؛ که این امر به نوعی با اشتغال و بازنشستگی سالمندان در ارتباط باشد و با بازنشسته شدن آنها فرصت های جدید برای گروه های سنی جوان فراهم می شود. در مورد بیمه تامین اجتماعی و مراقبت های پزشکی نیز، سالمندان به گونه ای با آن در ارتباط هستند [1].

لذا در چنین شرایطی نیاز به احداث و تشکیل سازمان ها و یا اماکنی برای نگهداری و مراقبت از این طبقه نسلی ضروری به نظر می رسد. پروژه های ساخت این مراکز و نگهداری و مدیریت آنها، با ریسک و مخاطره های فراوانی همراه خواهد بود. لذا بررسی و تجزیه تحلیل ریسک این پروژه ها می تواند بسیار حائز اهمیت باشد.

ریسک های موجود در این پروژه ها را می توان در دو مقطع مورد بررسی قرار داد؛ اول، در مرحله ساخت و دوم در مرحله بهره برداری و اجرا.

پروژه‌های ساخت به دلیل مواجهه با مسائلی همچون شرایط پیش‌بینی نشده زمین و آب وهوا، حضور افراد درگیر در پروژه با فرهنگ‌های مختلف، بی‌ثباتی‌های سیاسی و امكان تغییر سیاست‌های دولتی، مسائل مالی و اقتصادی و غیره همواره با ریسك‌های فراوان روبه‌رو هستند. تعدد و اهمیت هر یک از این ریسك‌ها به بزرگی پروژه و پیچیدگی آن وابسته است.

پرهیز و ممانعت از وقوع ریسك‌ها در پروژه امری ناممكن است. لذا استفاده از یک سیستم جامع مدیریت ریسك جهت مدیریت تمام انواع ریسك‌ها ضروری به نظر می‌رسد. مدیریت ریسك فرایندی پیوسته و منظم است كه از طریق چرخه حیات یک پروژه و به‌منظور كسب درجه بهینه‌ای از كاهش و تعدیل و كنترل ریسك به تحلیل و پاسخگویی به ریسك‌ها می‌پردازد [18].

تغییرات سریع و پیچیده در محیط پیرامونی پروژه باعث شده است که مدیران پروژه با ریسک های فراوانی مواجه باشند. این ریسک ها باعث می شوند که رسیدن به اهداف پروژه ها همواره با تهدیدات جدی مواجه باشند. ریسک های معطوف به پروژه می بایست شناسایی شده و اندازه گیری و مدیریت شوند.

مدیریت ریسک فرایند مستندسازی تصمیمات نهایی اتخاذ شده و شناسایی و به‌کارگیری معیارهایی است که می‌توان از آنها جهت رساندن ریسک تا سطحی قابل قبول استفاده کرد [24]. مدیریت ریسک با سایر فرایندهای مدیریت پروژه در ارتباط است. در پروژهای مختلف، ریسک ها ی زیادی وجود دارند که روابط داخلی علت و معلولی میان آنها و سایر فرایندهای مدیریت پروژه برقرار است. در چنین شرایطی مدیریت ریسك مانند یک “رادار جلو بین ” عمل كرده و آینده غیرقطعی را جست و جو می كند تا چیزهایی را كه ممكن است سبب خطری مهم شوند، شناسایی و از آن ها اجتناب شو د یا به فرصتی مهم تبدیل شوند. اگر چه ممكن است تشخیص آخرین جزییات هر آینده غیرقطعی شدنی نباشد، ولی فرایند ریسك افشاكردن محیطهای غیر قطعیِ خاص و تعیین بهترین مسیر برای ادامه كار را هدف قرار می دهد [18].

فرایند مدیریت ریسک شامل مراحل زیر است:

1- برنامه ریزی مدیریت پروژه

۲-شناسایی ریسک

3.تحلیل کیفی ریسک

4.تحلیل کمی ریسک

5.برنامه ریزی پاسخ به ریسک

6.پایش و کنترل ریسک [15].

چنانچه مشخص است مدیریت هر پروژه در طول مراحل مختلف فوق با مسائل مختلف تصمیم گیری در مورد ابعاد مختلف ریسک مواجه است. در هر مساله می بایست متغیر های تاثیرگذار مربوط به ریسک را که بر نتیجه پروژه موثرند را شناسایی نموده و سپس میزان اهمیت هر کدام از این عوامل را مشخص نماید.

همانطور که گفته شد هدف از مدیریت ریسک شناسایی و به‌کارگیری معیارهایی است که ریسک را تا سطحی قابل قبول هدایت کند و این مهم زمانی اثربخش خواهد بود كه راهبرد پاسخ به ریسك های بحرانی نیز اثربخش باشد. برای این منظور انتخاب یک راه حل و ابزار و راهبرد مناسب پاسخ به ریسك، الزامی می باشد. از آنجا که مدیران برای دست یابی به نتایج صحیح و واقعی در پروژه باید به بیش از یک معیار برای تصمیم گیری توجه داشته باشند، روش های نوین پشتیبانی تصمیم گیری ابزاری مهم و مناسب در تجزیه و تحلیل ریسک پروژه به شمار می آید.

از جمله ابزارهایی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته اند می توان به روش های چندفازی، هیستوگرام، نمودار پارتو، نمودار علت و معلول،

 الگوبرداری، گسترش عملکرد کیفی (QFD) و تحلیل شکست و اثرات آن (FMEA) اشاره نمود [24] .

اساس مدیریت ریسک بر مبنای روش تحلیل شکست و اثرات آن بر این فرض است که برخی عوامل موثر بر ریسک با بهره گرفتن از تجربیات و تخصص دست اندرکاران قابل تشخیص هستند و می توان با تشخیص و تعیین اهمیت ریسک و وقوع آن از بروز ریسک های بالقوه جلوگیری نمود و یا اثرات ان را کاهش داد [22].

با توجه به سیر مقالاتی که عنوان شده کاربرد روش تحلیل شکست و اثرات آن بتواند در تجزیه و تحلیل ریسک پروژه مثمر ثمر باشد. در این تحقیق محقق می کوشد به تجزیه و تحلیل ریسک پروژه های ساخت آسایشگاه سالمندان با بهره گرفتن از روش FMEA بپردازد.

3-1- بیان اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در تمام صنایع، مشتریان به كیفیت و پایداری محصولات اهمیت می دهند. از طرفی فرایندهای پیچیده تولید محصولات و ارائه خدمت حفظ كیفیت و اعتبار را برای تولید كننده و ارائه دهنده بسیار دشوار كرده است. به طور سنتی،‌ اعتبار یک محصول یا خدمت از طریق آزمون های متعدد تائید می شد. این قبیل فنون سنتی در مراحل پایانی توسعه انجام شدند. چالش پیش رو طراحی كیفیت و پایداری در چرخه توسعه است [36].

بهبود کیفیت محصولات و خدمات، عامل اصلی در سنجش میزان رضایت مشتریان هر سیستم محسوب می گردد. کسب رضایت مشتریان از مهمترین دغدغه های سازمان های خدماتی از جمله مراکز خدمات درمانی است. میزان برآورده سازی رضایت مشتریان از طریق میزان کیفیت موجود در خدمات سنجیده می شود. در تحقیقات سال های 1993 تا 2005 تعداد محدودی از ابزارهای کیفی جهت بهبود کیفیت در مراکز خدمات درمانی مشاهده شده است. از جمله ابزارهایی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته اند می توان به هیستوگرام، نمودار پارتو، نمودار علت و معلول، الگوبرداری، گسترش عملکرد کیفی (QFD) و تجزیه و تحلیل اثرات و حالات خطا (FMEA) اشاره نمود [15] .

بررسی مساله ریسک و مقابله با آن، تاثیر بسیاری بر بهبود روند و کیفیت اجرا در پروژه ها خواهد داشت؛ پروژه‌های ساخت به دلیل مواجهه با مسائلی همچون شرایط پیش‌بینی نشده زمین و آب وهوا، حضور افراد درگیر در پروژه با فرهنگ‌های مختلف، بی‌ثباتی‌های سیاسی و امكان تغییر سیاست‌های دولتی، مسائل مالی و اقتصادی و غیره همواره با ریسك‌های فراوان روبه‌رو هستند. تعدد و اهمیت هر یک از این ریسك‌ها به بزرگی پروژه و پیچیدگی آن وابسته است.

پرهیز و ممانعت از وقوع ریسك‌ها در پروژه امری ناممكن است. لذا استفاده از یک سیستم جامع مدیریت ریسك جهت مدیریت تمام انواع ریسك‌ها ضروری به نظر می‌رسد. مدیریت ریسك فرایندی پیوسته و منظم است كه از طریق چرخه حیات یک پروژه و به‌منظور كسب درجه بهینه‌ای از كاهش و تعدیل و كنترل ریسك به تحلیل و پاسخگویی به ریسك‌ها می‌پردازد[15].

از طرفی، در مقایسه با صنایعی دیگر، صنعت ساخت و ساز بواسطه وجوه مختلف فعالیت های ساختمانی؛ همچون، دوره طولانی، فرایندهای پیچیده، محیط نامطلوب، میزان زیاد سرمایه گذاری و ساختار پویایی سازمانی آن با ریسک بیشتری مواجه هستند.از این رو اتخاذ روش های موثر مدیریت ریسک برای اداره ریسک های توام با فعالیت های ساخت و ساز به جهت اجرای موفق این پروژه ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده است [44].

در تحقیقات و بررسی های علمی میزان جذابیت و اهمیت موضوع عاملی است که در شکل گیری یک تحقیق نقش موثری را ایفا می کند. در هر تحقیق تلاش بر آن ست که زوایای مبهم و تاریک موضوع تحقیق برای محقق و استفاده کنندگان روشن شده و افقی به سوی شناخت کامل و همه جانبه موضوع تحقیق گشوده شود. شاید اصلی ترین جذابیت در انجام چنین پژوهشهایی، عواقب و هزینه های عدم چنین بررسی هایی است [11].

سهل انگاری در مدیریت ریسک می تواند عواقب نامطلوب و مهمی به لحاظ فیزیکی، مالی و یا اعتباری برجای گذارد. حتی اگر تاثیر پیامدهای عدم مدیریت ریسک کمرنگ به نظر برسد، عدم توجه به آن می تواند موجب انحراف از مسیر اصلی امور شود و موجب گردد تا به جای آنکه سازمان وقت و توان خود را در مسائل اصلی تجارت صرف کند، بخش قابل توجهی از انرژی و امکانات خود را صرف مقابله با تبعات عدم مدیریت ریسک نماید. توجه شایسته به مدیریت ریسک، نیازمند داشتن یک چهارچوب مطمئن برای آن است. این چهارچوب نه تنها شامل فرایندهای شناسایی، اندازه گیری و مدیریت ریسک می شود، بلکه همچنین مکانیزمی فراهم می آورد که به ما امکان می دهد در مورد تغییرات ریسک در طول زمان و رویه های مدیریت بحران با طرح های محدود کننده رویدادهای مسبب ریسک که قبلا پیش بینی نشده بودند بازخور دریافت نماییم [37] .

ریسک یا خطر در هر فعالیتی که احتمال موفقیت صد درصد نباشد، وجود دارد. ریسک جزء لاینفک زندگی انسان‌ها و سازمان‌هاست و موفقیت‌ در تصمیم‌گیری‌ها، با یک نوع یا طیف متنوعی از ریسک‌ها روبرو است [8].

دو هدف زیر میان سرمایه گذاران مرسوم و مشترک می باشد:

1. سرمایه گذاران بازده بالاتر را ترجیح می دهند. تعریف مناسب بازده ممکن است از سرمایه گذاری به سرمایه گذار دیگر متغیر باشد، اما آنچه مسلم است همه آن ها بازده بیشتر را به کمتر ترجیح می دهند.
2. آن ها بازده را مورد اعتماد، با ثبات و نه در شرایط عدم اطمینان می خواهند.

موفقیت شرکت های درگیر با پروژه ها به شکل قابل ملاحظه ای وابسته به مدیریت ریسک های پروژه است. به موازات پیچیده ترشدن محیط تجاری و عملیاتی سازمانها، مدیریت ریسک پروژه ها اهمیتی حیاتی تر پیدا کرده است.

با گذشت زمان و پیچیده شدن هر چه بیشتر پروژه ها ی بزرگ و وجود داشتن تعداد بسیار زیادی از فعالیتها با توالی و توازی های گوناگون، همچنین با بیشتر شدن شدت رقابت بین سازمان ها برای به دست آوردن سود بیشتر و هزینه کمتر، نیاز به دانش مدیریت و کنترل پروژه برای کسب موفقیت و جلوگیری از شکست هر روز بیشتر از گذشته احساس می شود. با توجه به این که در کشور ما این دانش در مقایسه با کشورهای پیشرفته کمتر شناخته شده است و چون مدیریت ریسک پروژه های جاری در کشور فرایندی دقیق و جامع نگر نبوده و عمدتا در آن دیدگاه های گروه های مختلف و ذینفع لحاظ نشده است و نیاز به تحقیق در این زمینه جهت شناسایی بیشتر علم روز این دانش احساس شد.

روش FMEA یکی از این روش های کاربردی در زمینه ارزیابی و مدیریت ریسک است.

در واقع روش FMEA به دلایل زیر به کار گرفته می شود:

الف- شناسایی و ارزیابی و اولویت بندی حالات بالقوه خرابی (خطا) در یک سیستم محصول، فرایند، طراحی و یا سرویس

غذایی