1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3
1-2- بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………. 4
1-3- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….. 7
1-4-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………….. 7
1-5- فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………. 8
1-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات……………………………………………………………………………………………………… 10
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 12
2-2- مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………………………….. 12
2-2-1- تاریخچه حسابرسی………………………………………………………………………………………………………………. 13
2-2-2-تقاضا برای خدمات حسابرسی………………………………………………………………………………………………. 16
2-2-3-تئوری حسابرسی……………………………………………………………………………………………………………………. 19
2-2-4-مفروضات بنیادی حسابرسی…………………………………………………………………………………………………. 20
2-3- تعریف قدرت……………………………………………………………………………………………………………………………… 22
2-3-1-گستردگی قدرت……………………………………………………………………………………………………………………. 23
2-3-2- مبانی قدرت………………………………………………………………………………………………………………………….. 23
2-3-3- كاربردهای قدرت…………………………………………………………………………………………………………………… 24
2-4- سرپرست……………………………………………………………………………………………………………………………………. 29
2-4-1-قدرت سرپرست……………………………………………………………………………………………………………………… 30
2-5- بررسی عملکرد…………………………………………………………………………………………………………………………… 31
2-5-1- بررسی  عملکرد از طریق چهار مرحله متمایز زیر انجام می پذیرد………………………………….. 33
2-5-2-توصیه های کاربردی برای مدیران منابع انسانی به منظور بررسی عملکرد اثربخش کارکنان
2-6- تیم حسابرسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 40
2-7) پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 46
2-7-1) تحقیقات داخلی…………………………………………………………………………………………………………………….. 46
2-7-2) تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………………………………… 47
فصل سوم : روش تحقیق
3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52
3-2-روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………… 52
3-3- فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………. 55
3-4-متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه گیری آنها……………………………………………………………………………….. 57
3-5- جامعه آماری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………. 57
3-6- نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………. 58
3-7- روش گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………. 59
3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها و آزمون فرضیه ها……………………………………………………………………… 62
3-9- روش های آماری……………………………………………………………………………………………………………………….. 63
3-9-1-رگرسیون چندمتغیره…………………………………………………………………………………………………………….. 63
3-9-2- روش آزمون فرضیه ها………………………………………………………………………………………………………….. 64
3-9-3- تحلیل همبستگی………………………………………………………………………………………………………………….. 65
3-9-3-1- ضریب تعیین……………………………………………………………………………………………………………………. 65
3-9-3-2- ضریب همبستگی…………………………………………………………………………………………………………….. 66
3-10- آزمون معنادار بودن R…………………………………………………………………………………………………………… 66
3-10-1-آزمون معناداربودن در الگوی رگرسیون…………………………………………………………………………….. 68

3-10-2-آزمون معنادار بودن معادله رگرسیون………………………………………………………………………………… 68

3-10-3- آزمون معنادار بودن ضرایب………………………………………………………………………………………………. 69
3-11- تعیین صحت مدل رگرسیون و بررسی تأثیر مدل ارائه شده……………………………………………… 69
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 72
4-2- بخش اول: آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………………………. 73
4-3-آزمون نرمال بودن متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………… 74
4-4- آزمون فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 75
4-4- تحلیل رگرسیون………………………………………………………………………………………………………………………… 87
فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات
5-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 100
5-2- نتایج آزمون فرضیات………………………………………………………………………………………………………………… 101
5-3-بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………. 108
5-4-محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 108
5-5-پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………… 110
مراجع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 111
مراجع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 112
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                                  شماره صفحه
جدول 2-3-راهنمای استفاد ه از قدرت( یوکل،1981)………………………………………………………………………………………. 27
جدول 2-2-مبانی قدرت،نتیجه های احتمالی ( یوکل،1981)……………………………………………………………………………… 28
جدول 4-1-جنسیت………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73
جدول 4-2-تحصیلات……………………………………………………………………………………………………………………………………. 73
جدول 4-3- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 74
جدول (4-4)، ارتباط بین قدرت مرجعیت سرپرست با عملکرد مناسب تیم حسابرسی در نتیجه بازبینی حسابرسی75             
جدول (4-5)، جدول ضرایب…………………………………………………………………………………………………………………………… 76
جدول4-6، ارتباط بین قدرت مرجعیت سرپرست با بازخورد مناسب تیم حسابرسی در نتیجه بازبینی حسابرسی…. 77
جدول 4-7، جدول ضرایب……………………………………………………………………………………………………………………………… 77
جدول4-8-ارتباط بین قدرت مرجعیت سرپرست با تأثیر پذیری از او در نتیجه بازبینی حسابرسی……………………… 78
جدول 4-9- جدول ضرایب…………………………………………………………………………………………………………………………….. 79
جدول (4-10)، ارتباط بین تخصص سرپرست با عملکرد مناسب تیم حسابرسی در نتیجه بازبینی حسابرسی………… 79
جدول (4-11) جدول ضرایب…………………………………………………………………………………………………………………………… 80
جدول4-12-ارتباط بین تخصص سرپرست با بازخورد مناسب تیم حسابرسی در نتیجه بازبینی حسابرسی…………… 81
جدول 4-13- جدول ضرایب…………………………………………………………………………………………………………………………… 82
جدول4-14، ارتباط بین تخصص سرپرست با تأثیر پذیری از او در نتیجه بازبینی حسابرسی……………………………….. 82
جدول 4-15، جدول ضرایب……………………………………………………………………………………………………………………………. 83
جدول4-16- ارتباط بین فشار و اجبار سرپرست با عملکرد مناسب تیم حسابرسی در نتیجه بازبینی حسابرسی….. 84
جدول4-17- جدول ضرایب……………………………………………………………………………………………………………………………. 84
جدول4-18- ارتباط بین فشار با اجبار سرپرست و بازخورد مناسب تیم حسابرسی در نتیجه بازبینی حسابرسی….. 85
جدول4-19- جدول ضرایب……………………………………………………………………………………………………………………………. 86
جدول4-20- ارتباط بین فشار و اجبار سرپرست با تأثیر پذیری از او در نتیجه بازبینی حسابرسی……………………….. 86
جدول4-21 جدول ضرایب………………………………………………………………………………………………………………………………. 87
جدول 4-22 مدل رگرسیون پیش بینی شده……………………………………………………………………………………………………. 88
جدول 4-23- تحلیل واریانس مدل رگرسیون پیش بینی شده………………………………………………………………………….. 89
جدول 4-24- مدل رگرسیون پیش بینی شده…………………………………………………………………………………………………. 91
جدول 4-25-تحلیل واریانس مدل رگرسیون پیش بینی شده…………………………………………………………………………… 92
جدول 4-26- مدل رگرسیون پیش بینی شده………………………………………………………………………………………………….. 95
جدول 4-27-تحلیل واریانس مدل رگرسیون پیش بینی شده…………………………………………………………………………… 96
 
 
فهرست شکل ها و نمودارها
عنوان                                                                                                               شماره صفحه
 
شکل 3-1-چگونگی ارتباط بین متغیرهای مستقل و متغیرهای وابسته تحقیق……………………………………………. 55


چکیده :
این تحقیق به بررسی تأتیر قدرت نظارتی سرپرست بر واکنش تیم حسابرسی نسبت به بررسی عملکرد آنها می پردازد. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای آزمون فرضیات تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگرآن است که عملکرد تیم حسابرسی با قدرت نظارتی سرپرست رابطه مثبت دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که سه جنبه مهم از عوامل قدرت نظارتی سرپرست شامل 1) قدرت مرجعیت سرپرست، 2) تخصص سرپرست و 3) فشار و اجبار سرپرست با عملکرد تیم حسابرسی که شامل 1)عملکرد مناسب، 2) باز خورد مناسب و 3) تاثیر پذیری از سرپرست رابطه مثبت دارد. و همچنین نتایج نشان می دهد قدرت مرجعیت سرپرست و تخصص سرپرست مثبت ترین تأثیر را بر عملکرد تیم  حسابرسی دارد. در حالیکه فشار و اجبار سرپرست تأثیراتی منفی بر عملکرد تیم حسابرسی دارد.
واژهای کلیدی : قدرت، بازخورد، سرپرست، تیم حسابرسی، بازبینی حسابرسی
 
1-1- مقدمه:
در دنیای رقابتی حرفه حسابرسی اگر مدیران موسسات حسابرسی به چگونگی مدیریت حسابرسان شاغل توجه نداشته باشند، بدون شک نتایج فعالیت  هایشان فاقد کارایی و اثر بخشی لازم خواهد بود. این به معنای از دست دادن مشتریان خود و عقب افتادن از سایر رقبا است.
از آنجا که در محیط کار حسابرسی  و به خصوص تیم حسابرسی به صورت مرتب و به طور مستقیم با سرپرستان خود در ارتباط هستند، در سال های اخیر به نقش تأثیر قدرت نظارتی سرپرستان برعملکرد حسابرسان توجه زیادی شده است.
اگر سرپرستان در چگونگی نظارت و سرپرستی حسابرسان زیردست خود توجه و دقت کافی نداشته باشند، بدون شک حسابرسان  انگیزه خود را برای انجام صحیح وظایف از دست                                  می دهند(AECC,1993)[1].
نحوه سرپرستی در سازمان بر روحیه کارکنان تأثیر می گذارد و شاید هیچ عاملی در سازمان بیشتر از این عامل بر تضعیف یا تقویت روحیه کارکنان مؤثر نباشد. سرپرستان به هدایت و راهنمایی کارکنان در انجام وظیفه شان بپردازند، در حل مسایل آنها را حمایت کنند و در مواقع مورد نیاز بازخورد مناسب به عملکردشان ارائه دهند. لذا نحوه سرپرستی در تعین و جهت دهی نگرش کارکنان بسیار مهم است و امروزه سرپرستی یکی از مهارت های مهم مدیرت اثر بخش است (زارعی،1374).
در تحقیق حاضر به دنبال بررسی تأثیر قدرت نظارتی سرپرست بر واکنش تیم حسابرسی نسبت به بررسی عملکرد آنها هستیم. قدرت و نیرو به عنوان بازخورد مؤثر و مهم ساختاری نشان داده شده است. درک قدرت سرپرستان توسط تیم حسابرسی بر واکنش آنها اثرگذار خواهد بود. به ویژه به نظر می رسد که قدرت مرجعیت مثبت ترین تأثیر بر عملکرد تیم حسابرسی دارد. در حالیکه فشار و اجبار سرپرست تأثیراتی منفی بر عملکرد تیم حسابرسی دارد (Robert,Fedor,2007).

 فصل اول : كلیات تحقیق
1-1) مقدمه                                                                                                                  3
1-2) تشریح و بیان موضوع                                                                                                4
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق                                                                                            7
1-4) اهداف تحقیق                                                                                                         9
1-5) ) فرضیه‏های تحقیق                                                                                                  9
1-6) مدل مفهومی تحقیق                                                                                                10
1-7) روش تحقیق                                                                                                         10
1-8) قلمرو تحقیق                                                                                                        11
1-8-1) قلمرو موضوعی                                                                                                       11
1-8-2) قلمرو زمانی                                                                                                          11
1-8-3) قلمرو مکانی                                                                                                           11
1-8) تعریف عملیاتی واژه‏ ها و اصطلاحات فنی و تخصصی                                                         11
1-9) ساختار کلی تحقیق                                                                                                14
 
 
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1) مقدمه                                                                                                                 16
2-2) گفتار اول: تعاریف متغییرهای مستقل مورد استفاده تحقیق                                                18
2-2-1) مالکیت و مدیریت واحدهای اقتصادی                                                                           18
2-2-2) مکانیسم های حاکمیت شرکتی برای حمایت از سهامداران                                                  19
2-2-3) گروه بندی های مختلف سهامداران                                                                              21
2-2-4) ساختارهای مالکیت                                                                                                 22
2-2-4-1)سرمایه گذاران نهادی                                                                                                 23
2-2-4-2)سرمایه گذاران شرکتی                                                                                               28
2-2-4-3)سرمایه گذاران مدیریتی                                                                                              30
2-2-4-4) سهامداران حقیقی                                                                                                   33
2-2-4-5) تمرکز مالکیت                                                                                                        33
2-2-4-6)سرمایه گذاران خارجی                                                                                              34
2-2-5) تئوری نمایندگی                                                                                                     34
2-2-6) رابطه ساختار مالكیت با كارآیی بازار سرمایه                                                                     36
2-3) گفتار دوم: تعریف متغییر وابسته تحقیق                                                                        36
2-3-1) عدم تقارن اطلاعاتی                                                                                                  36
2-3-2) چگونگی شكل گیری نظریه عدم تقارن اطلاعاتی                                                               40
2-3-3) عدم تقارن اطلاعاتی و دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام                                41
2-3-4) مفهوم دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام                                                   43
2-3-5) پیامدهای عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه                                                                 47
2-4) گفتار سوم: بررسی رابطه بین تركیب سهامداران و عدم تقارن اطلاعاتی                                   49
2-5) گفتار چهارم: پیشینه تحقیق                                                                                      52
2-5-1) تحقیقات خارجی                                                                                                     53
2-5-2) تحقیقات داخلی                                                                                                      61
2-6) جمع بندی                                                                                                            68
 
فصل سوم : روش‌شناسی تحقیق
3-1) مقدمه                                                                                                                 70
3-2) روش تحقیق                                                                                                         70
1-3) قلمرو تحقیق                                                                                                         70
1-3-1) قلمرو موضوعی                                                                                                       71
1-3-2) قلمرو زمانی                                                                                                           71
1-3-3) قلمرو مکانی                                                                                                           71
3-4) فرضیه های تحقیق                                                                                                  71
3-4-1) تبدیل فرضیه‌های پژوهشی به آماری                                                                             72
3-5) جامعه‌ی آماری، روش نمونه گیری و گردآوری داده ها                                                       73
3-5-1) جامعه آماری                                                                                                          73
3-5-2) روش گردآوری داده ها                                                                                              76
3-6) روش های تجزیه و تحلیل داده ها                                                                                77
3-6-1) روش های آماری                                                                                                     77
3-6-2) ضریب همبستگی اسپیرمن                                                                                         78
3-6-3) آزمون پیش فرض استفاده از مدل رگرسیون                                                                    79
3-7) خلاصه فصل                                                                                                         81
فصل چهارم : تجزیه وتحلیل داده‌ها
4-1( مقدمه                                                                                                                 83
4-2( آمار توصیفی                                                                                                         83
4-2-1) بخش اول: اطلاعات توصیفی پژوهش                                                                             84
4-2-2) بخش دوم: یافته های استنباطی                                                                                   89
4-3) نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها                                                                                  90
4-3-1) نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول                                                                                  90
4-3-2) نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم                                                                                 91
4-3-3) نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم                                                                                91
4-3-4) نتایج حاصل از آزمون فرضیه چهارم                                                                              92
4-3-5) نتایج كلی حاصل از آزمون فرضیه ها                                                                             93
4-4) بررسی آزمون دوربین- واتسن (D.W)                                                                       94

4-5) مدل برازش شده نهایی براساس روش (Stepwise)                                                         95
4-6) خلاصه‌ فصل                                                                                                          95
 
فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادها
5-1) مقدمه                                                                                                                 97
5-2) نتایج حاصل از بررسی فرضیه های تحقیق                                                                      97
5-2-1) خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها                                                                                     97
5-2-2) خلاصه ی از نتایج تجزیه و تحلیل داده ها (آزمون فرضیات)                                                 98
5-3) نتیجه‌گیری                                                                                                           99
5-4) پیشنهادهای تحقیق                                                                                               101
5-4-1) پیشنهادهای مبتنی بر نتایج حاصل از فرضیه های تحقیق                                                  101
5-4-2) پیشنهادهای موضوعی برای تحقیقات آتی                                                                     103
منابع و ماخذ                                                                                                              104
چكیده انگلیسی                                                                                                           109
 
فهرست جداول و نمودارها

نگاره 1-1) مدل مفهومی تحقیق                                                                                                     9
نگاره 2-1) نحوه به تعادل رسیدن عرضه و تقاضای اوراق بهادار در بازار سرمایه                                           44
نگاره 2-2) دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام                                                              45
نگاره 2-3) عمق بازار و وسعت بازار                                                                                                46
جدول شماره 2-1) ‏خلاصه تحقیقات خارجی                                                                                    60
جدول شماره 2-2) ‏خلاصه تحقیقات داخلی                                                                                     67
جدول شماره 3-1) انتخاب نمونه بر اساس محدودیت های تحقیق                                                          73
جدول شماره 3-2) فهرست شرکتهای انتخاب شده بعنوان نمونه تحقیق                                                   74
جدول شماره 4-1) آمار توصیفی داده‌های تحقیق                                                                              84
جدول شماره 4-2) شاخص های آمار توصیفی برای متغیر عدم تقارن اطلاعاتی                                           85
جدول شماره 4-3) شاخص های آمار توصیفی برای سهامداران سال 87                                                   85
جدول شماره 4-4) شاخص های آمار توصیفی برای سهامداران سال 88                                                   86
جدول شماره 4-5) شاخص های آمار توصیفی برای سهامداران سال 89                                                   86
جدول شماره 4-6) شاخص های آمار توصیفی برای سهامداران سال 90                                                   87
جدول شماره 4-7) شاخص های آمار توصیفی برای سهامداران سال 91                                                   87
نمودار شماره1-4) میانگین سهامدران مختلف در طی سالهای 87 تا 91                                                   88
جدول شماره 4-8) شاخص های آمار توصیفی برای متغیر اندازه شركت                                                   88
جدول شماره 4-9) شاخص های آمار توصیفی برای متغیر اهرم مالی                                                       88
جدول 4-10) آزمون کلموگروف ـ اسمیرنوف(KM) تك‌نمونه‌ای جهت تعیین نرمال بودن متغیرهای پژوهش       89
جدول شماره 4-11) آزمون مجموع مجذورات و مقدارF                                                                       90
جدول شماره 4-12) خلاصه ی الگوی رگرسیون                                                                                90
جدول شماره 4-13) ماتریس همبستگی بین عدم تقارن اطلاعاتی و سهامدران نهادی                                  90
جدول شماره 4-14) ماتریس همبستگی بین عدم تقارن اطلاعاتی و سهامدران حقیقی                                 91
جدول شماره 4-15) ماتریس همبستگی بین عدم تقارن اطلاعاتی و سهامدران مدیریتی                               92
جدول شماره 4-16) ماتریس همبستگی بین عدم تقارن اطلاعاتی و تمرکز مالکیت                                      92
جدول شماره 4-17) ضرایب رگرسیون ابعاد سهامدارن با عدم تقارن اطلاعاتی                                            93
جدول شماره 4-18) نتایج حاصل از مدل                                                                                        94
جدول شماره 4-19) نتایج حاصل از مدل برازش شده Stepwise                                                         95
جدول شماره 5-1) فرضیات اصلی و نتایج آزمون آنها                                                                          98
 
 
چكیده
 
با گسترش سرمایه گذاران نهادی در بازار اوراق بهادار، تعیین نقش و تاثیری را که آنها بر بازار و سایر سرمایه گذاران می گذارند حائز اهمیت بسیاری می باشد و این اهمیت زمانی افزایش خواهد یافت که سرمایه گذاران نهادی به دلیل تخصص بالایی که در این زمینه دارا هستند و مالکیت قابل توجه ای از سهام شرکتها را که در اختیار دارند می توانند نفوذ قابل ملاحظه ای در شرکتها و به تبع آن در بازار داشته باشند. از سوی دیگر در صورت همگرایی منافع بین سرمایه گذاران نهادی و مدیریت، سودها نیز مدیریت شده و شكاف قیمت بیشتری را به دنبال خواهد داشت. باتوجه به اهمیت سرمایه گذاران نهادی در اقتصاد دولتی ایران و دسترسی آنها به منابع عظیم سرمایه شركت مطالعه در خصوص نقش آنها در شركت ها می تواند مفید باشد. لذا با افزایش مالكیت نهادی، قیمت های سهام اطلاعات بیشتری در مورد سودهای آتی منعكس نموده و به این روش موجب كاهش عدم تقارن اطلاعات بین مدیران شركت و بازار سهام می شوند.
در این تحقیق، تجزیه و تحلیل جامعی روی، بررسی رابطه بین تركیب سهامداران و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای فعال دربورس اوراق بهادارتهران بین سالهای 1387 الی 1391 انجام گرفت. هدف اصلی این تحقیق شناسایی جنبه های مختلف تركیب سهامداران با عدم تقارن اطلاعاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و اهداف فرعی ارائه راهکاری جدید برای گسترش نحوه تركیب سهامداران بر عدم تقارن اطلاعاتی شرکتها، بررسی تاثیر تركیب سهامداران بر سایر سرمایه گذاران و تعیین مهمترین شاخص های عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای بورس اوراق بهادار می باشد. تحقیق پیش رو از لحاظ هدف كاربردی بوده و از بعد روش شناسی از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. این تحقیق شامل چهار فرضیه می باشد، جهت آزمون فرضیات ازآزمون رگرسیون خطی چند متغیره به صورت ترکیبی (سال- شرکت) استفاده شده است.
یافته های این تحقیق نشان داد كه در شركت هایی كه مالكیت نهادی آنها زیاد است، در مقایسه با شركت هایی كه ماكیت نهادی در آنها كم است، تقارن اطلاعات بیشتری وجود دارد. نتایج حاکی از رابطه معنی دار و معکوس بین درصد تركیب سهامدارن و عدم تقارن اطلاعاتی می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت حضور مالکان نهادی، شرکتهارا از وضعیت بحرانی و ورشکستگی به دور نگه می دارد بدین ترتیب فرضیه نظارت کارآمد درمورد سرمایه گذاران نهادی مورد تایید می گیرد. نتایج حاصله با كنترل متغییرهای اندازه شركت و اهرم مالی، كماكان به قوت خود باقی ماند.
 
واژگان کلیدی:  تركیب سهامدارن، مالکیت نهادی، تمرکز مالکیت، مالكیت حقیقی، عدم تقارن اطلاعاتی.
 
1-1) مقدمه
وجود عدم تقارن اطلاعاتی در بازار ، پیامدهای جمعی و فردی نامطلوبی نظیر مشارکت حداقلی سرمایه گذاران ، هزینه های معاملاتی بالا، بازارهای رقیق و کاهش سود ناشی از معاملات را به همراه خواهد داشت و با توجه به فرایند افشای اطلاعات، سرمایه گذاران (معامله گران) با مشکل عدم تقارن اطلاعاتی رو به رو هستند. این مشكل زمانی به وجود می آید که یکی از طرفین معامله نسبت به طرف دیگر، دارای اطلاعاتی بیش از طرف مقابل باشد و نقش متولیان افشای اطلاعات در حاکمیت شرکتی متبلور می شود که در بر گیرنده کنترل و رویه هایی برای اطمینان از عدم حرکت مدیریت شرکت در جهت منافع شخصی و حرکت در مسیر حداکثر کردن منافع سهامداران و ارزش شرکت است.
ترکیب سهامداران شرکت های مختلف، متفاوت است. بخشی از مالکیت شرکت ها در اختیار سهامداران جزء و اشخاص حقیقی قرار دارد. این گروه برای نظارت بر عملکرد مدیران عمدتا به اطلاعات در دسترس عموم، همانند صورتهای مالی منتشره انکا می کنند. منظور از سرمایه گذاران نهادی شامل سرمایه گذاران بزرگ نظیر بانک ها، شرکت های بیمه، موسسات مالی، صندوق های سرمایه گذاری و…هستند که در سایر شرکت های سهامی عام سرمایه گذاری می کنند(نمازی و دیگران، 1388). سرمایه گذاران نهادی معمولا به دلیل در اختیار داشتن درصد قابل توجهی از سهام شرکتها و همچنین حرفه ای بودن در امر سرمایه گذاری، توان و انگیزه لازم برای نظارت بر شرکت ها را دارا می باشند. عموما این گونه تصور می شود که حضور سرمایه گذاران نهادی ممکن است به تغییر رفتار و عملکرد شرکتها منجر شود، این امر از فعالیت های نظارتی که این سرمایه گذاران انجام می دهند نشات می گیرد (کردلر و دیگران، 1389). این در حالی است که بخش دیگری از مالکیت شرکت در اختیار سهامداران حرفه ای عمده قرار دارد که بر خلاف سهامداران نوع اول، اطلاعات داخلی با ارزشی درباره چشم اندازهای آتی و راهبردهای تجاری و غیره شرکت، از طریق ارتباط مستقیم با مدیران شرکت در اختیارشان قرار می گیرد، عمومااین گونه تصور می شود که حضور سهامداران نهادی ممکن است موجب تغییر رفتار سرمایه گذاران شود. در سال های اخیر حضور سرمایه گذاران نهادی در جمع سهامداران شرکت های سهامی عام در بورس اوراق بهادار تهران رشد چشم گیری داشته است. کمیت و کیفیت حضور این سرمایه گذاران در جمع مالکین به لحاظ تاثیر پذیری که بر ساختار مالکیت و نیز نحوه حاکمیت بر جای می گذارند درخور توجه است. سرمایه گذاران نهادی یکی از سازوکارهای حاکمیت شرکتی است که می توانند بر مدیریت شرکت نفوذی چشم گیر داشته باشند و هم می توانند منافع گروه سهامداران را همسو نمایند. راه  هایی که بدان وسیله سهامداران می توانند بر مدیریت نظارت کنند، عموما در چارچوب نظریه نمایندگی معرفی می شود. که مشکلات نمایندگی را کنترل می کند و حمایت از سرمایه گذاران را بهبود می بخشد. با وجود این چنین تمرکزی می تواند اثرات منفی هم داشته باشد، مانند دسترسی به اطلاعات محرمانه که عدم تقارن اطلاعات را بین آنان و سهامداران کوچکتر ایجاد می کند. یعنی تضاد منافع بین مدیران و سهامداران اقلیت و اکثریت تغییر می یابد (نوروش و ابراهیمی کردلر، 1384).
عدم افشای بموقع و صحیح، منجر به افزایش هزینه انتخاب نا مطلوب و خطر اخلاقی به عنوان عناصر حاصل از عدم تقارن اطلاعاتی و در نهایت افزایش هزینه مبادله می شود. افزایش هزینه مبادله، کاهش قیمت سهام، توقف بازار و در نهایت، خروج برخی از سرمایه گذاران از چرخه بازار را به دنبال دارد. هر چه عدم تقارن اطلاعاتی در بازار بیشتر باشد، حجم معاملات که بیانگر نقدشوندگی اوراق بهادار موجود در آن بازار است، کاهش خواهد یافت. پژوهش های اخیرنشان میدهد که کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، کاهش هزینه انتخاب نا مطلوب و خطر اخلاقی و افزایش نقدشوندگی بازار را به دنبال خواهد داشت. بر مبنای یافته های این دو جریان فکری، می توان گفت که نقدشوندگی بازار رابطه مثبت با کیفیت راهبری شرکتی بنگاه دارد و سازو کارهای حاکمیت شرکتی بر اطلاعات افشا شده توسط شرکت برای سهامداران آن اثر می گذارند و احتمال عدم افشای کامل و مطلوبیت اطلاعات و افشای اطلاعات کم اعتبار را کاهش می دهند. تحقیقات نشان می دهد در صورت وجود نظارت موثرتر هیأت مدیره بر مدیریت، کیفیت و کفایت اطلاعات منتشر شده توسط مدیریت افزایش می یابد. بهبود کیفیت افشای شرکت باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی می گردد و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی مدیریت سود کمتر را به همراه دارد.

1-1- مقدمه. 2
1-2- بیان مساله پژوهش… 3
1-3- اهمیت پژوهش… 6
1-4- اهداف پژوهش… 7
1-5- سوال­های پژوهش… 8
1-6- فرضیه ­های پژوهش… 9
1-7- روش انجام پژوهش… 12
1-7-1- جامعه و نمونه آماری.. 12
گردآوری داد­ه­ها 13
1-7-3- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها 14
1-8- متغیرهای پژوهش… 15
1-9- استفاده­کنندگان از نتایج ‌پژوهش… 15
1-10- تعریف واژه­ های کلیدی.. 15
1-10-1- دارایی­ های نامشهود. 15
1-10-2- اموال فکری.. 16
1-10-3- کیو توبین.. 16
1-10-4- ارزش افزوده اقتصادی.. 16
1-11- ساختار پژوهش… 17
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش. 18
2-1- مقدمه. 19
2-2- مبانی نظری.. 20
2-2-1- تاریخچه دارایی­ های نامشهود و اهمیت این دارایی­ ها 20
2-2-2- ماهیت دارایی­ های نامشهود. 21
 
 
عنوان                                                                                                                              صفحه
2-2-3- روش­های ارزیابی دارایی­ های نامشهود. 24
2-2-3-1- روش­های ارزیابی مبتنی بر نسبت.. 25
2-2-3-2- روش­های ارزیابی مبتنی بر اندازه 26
2-2-3-3- روش­های ارزیابی ترکیبی.. 27
2-2-4- الزامات گزارشگری دارایی­ های نامشهود. 28
2-3- رابطه دارایی­ های نامشهود با عملکرد شرکت.. 31
2-4- پیشینه پژوهش… 36
2-4-1- پیشینه داخلی.. 36
2-4-2-  پیشینه خارجی.. 44
2-5- خلاصه فصل.. 54
فصل سوم: روش اجرای پژوهش… 55
3-1- مقدمه. 56
3-2- سوال­های پژوهش… 57
3-3- روش پژوهش… 58
3-4- قلمرو پژوهش… 59
3-5- جامعه پژوهش… 59
3-6- مدل پژوهش… 60
3-7- فرضیه ­های پژوهش… 62
3-8- متغیرهای پژوهش… 67
3-8-1- متغیرهای مستقل.. 67
3-8-2- متغیرهای وابسته. 69
3-8-3- متغیرهای کنترلی.. 71
3-9- روش گردآوری داده‌ها 71
3-10- روش­های آماری مورد استفاده در پژوهش… 72
3-10-1- آزمون تفاوت میانگین.. 72
3-10-2- ضریب همبستگی.. 74
3-10-3- مدل­سازی معادله ساختاری.. 74
3-11- روایی و پایایی پژوهش… 77
3-12- خلاصه فصل.. 78
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‌ها 79
4-1- مقدمه. 80
4-2- آمار توصیفی داده ­ها 80
4-3- آزمون استنباطی.. 83
 
عنوان                                                                                                                              صفحه
4-3-1- آزمون فرضیه اول. 91
4-3-2- آزمون فرضیه دوم. 92
4-3-3- آزمون فرضیه سوم. 93
4-3-4- آزمون فرضیه چهارم. 94
4-3-5- آزمون فرضیه پنجم. 94
4-3-6- آزمون فرضیه ششم. 95
4-3-7- آزمون فرضیه هفتم. 96
4-3-8- آزمون فرضیه هشتم. 96
4-3-9- آزمون فرضیه نهم. 97
4-3-10- آزمون فرضیه دهم. 98

4-3-11- آزمون فرضیه یازدهم. 98
4-3-12- آزمون فرضیه دوازدهم. 99
4-3-13- آزمون فرضیه سیزدهم. 100
4-3-14- آزمون فرضیه چهاردهم. 101
4-3-15- آزمون فرضیه پانزدهم. 101
4-3-16- آزمون فرضیه شانزدهم. 102
4-3-17- آزمون فرضیه هفدهم. 103
4-3-18- آزمون فرضیه هجدهم. 103
4-3-19- آزمون فرضیه نوزدهم. 104
4-3-20- آزمون فرضیه بیستم. 105
4-3-21- آزمون فرضیه بیست و یکم. 105
4-3-22- آزمون فرضیه بیست و دوم. 106
4-3-23- آزمون فرضیه بیست و سوم. 107
4-3-24- آزمون فرضیه بیست و چهارم. 108
4-4- تحلیل­های اضافی.. 110
4-4-1- گروه خودرو، ماشین­آلات و فلزات.. 110
4-4-2- گروه شیمیایی و دارویی.. 115
4-4-3- گروه معادن و کانی­ها 118
4-4-4- گروه سایر صنایع. 122
4-4-5- آزمون کلی.. 126
4-5- خلاصه فصل.. 131
فصل پنجم: بحث، نتیجه ­گیری و پیشنهادها 132
5-1- مقدمه. 133
عنوان                                                                                                                              صفحه
ی بر نتایج به دست آمده از پژوهش… 133
5-3- بحث و نتیجه ­گیری.. 140
5-4- پیشنهادهای پژوهش… 144
5-5- پیشنهادهایی برای پژوهشگران آتی.. 145
5-6- محدودیت­های پژوهش… 146
5-7- استفاده­کنندگان نتایج این پژوهش… 147
5-8- خلاصه فصل.. 149
 
منابع و مآخذ
منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..151
منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..154
پیوست‌ها
پیوست شماره 1-شرکت­های مورد بررسی……………………………………………………………………………………………………………..165
پیوست شماره 2-نحوه محاسبه هزینه سرمایه در فرمول ارزش افزوده اقتصادی………………………………………………….168
 
 
فهرست جدول‌ها
 
عنوان و شماره                                                                                               صفحه
 جدول 2-1: خلاصه نتایج پژوهش­های داخلی 43
 جدول 2-2: خلاصه نتایج پژوهش­های خارجی 52
 جدول 3-1: شرکت­های مورد بررسی 60
 جدول 3-2: نحوه محاسبه متغیرهای مستقل پژوهش 69
 جدول 3-3: نحوه محاسبه متغیرهای وابسته پژوهش 70
 جدول 3-4: فرمول­های آماری مورد استفاده در این پژوهش 73
 جدول 4-1: طبقه ­بندی صنایع در این مطالعه 81
 جدول 4-2: شاخص ­های آماری مربوط به متغیرهای مستقل و وابسته 83
 جدول 4-3: نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمرینف 90
 جدول 4-4: نتایج حاصل از آزمون کروسکال-والیس 90
 جدول 4-5: نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول 91
 جدول 4-6: نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم 92
 جدول 4-7: نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم 93
 جدول 4-8: نتایج حاصل از آزمون فرضیه چهارم 94
 جدول 4-9: نتایج حاصل از آزمون فرضیه پنجم 95
 جدول 4-10: نتایج حاصل از آزمون فرضیه ششم 95
 جدول 4-11: نتایج حاصل از آزمون فرضیه هفتم 96
 جدول 4-12: نتایج حاصل از آزمون فرضیه هشتم 97
 جدول 4-13: نتایج حاصل از آزمون فرضیه نهم 97
 جدول 4-14: نتایج حاصل از آزمون فرضیه دهم 98
 جدول 4-15: نتایج حاصل از آزمون فرضیه یازدهم 99
 جدول 4-16: نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوازدهم 99
 جدول 4-17: نتایج حاصل از آزمون فرضیه سیزدهم 100
 جدول 4-18: نتایج حاصل از آزمون فرضیه چهاردهم 101
 جدول 4-19: نتایج حاصل از آزمون فرضیه پانزدهم 102
 جدول 4-20: نتایج حاصل از آزمون فرضیه شانزدهم 102
 جدول 4-21: نتایج حاصل از آزمون فرضیه هفدهم 103
 جدول 4-22: نتایج حاصل از آزمون فرضیه هجدهم 104
 جدول 4-23: نتایج حاصل از آزمون فرضیه نوزدهم 104
 جدول 4-24: نتایج حاصل از آزمون فرضیه بیستم 105
عنوان و شماره                                                                                               صفحه
 جدول 4-25: نتایج حاصل از آزمون فرضیه بیست و یکم 106
 جدول 4-26: نتایج حاصل از آزمون فرضیه بیست و دوم 107
 جدول 4-27: نتایج حاصل از آزمون فرضیه بیست و سوم 107
 جدول 4-28: نتایج حاصل از آزمون فرضیه بیست و چهارم 108
 جدول 4-29: خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه ­ها 109
 جدول 4-30: ضرایب و معناداری رابطه دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه اول) 112
 جدول 4-31: شاخص ­های آماری مربوط به گروه خودرو، ماشین­آلات و تجهیزات 114
 جدول 4-32: ضرایب و معناداری رابطه دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه دوم) 116
 جدول 4-33: شاخص ­های آماری مربوط به گروه شیمیایی و دارویی 118
 جدول 4-34: ضرایب و معناداری رابطه دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه سوم) 120
 جدول 4-35: شاخص ­های آماری مربوط به گروه معادن و کانی­ها 122
 جدول 4-36: ضرایب و معناداری رابطه دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه چهارم) 124
 جدول 4-37: شاخص ­های آماری مربوط به گروه سایر صنایع 125
 جدول 4-38: ضرایب و معناداری رابطه دارایی­ های نامشهود و عملکرد. 128
 جدول 4-39: شاخص ­های آماری مدل کلی.. 130
 جدول 5-1: خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیه ­ها 135
 جدول 5-2: خلاصه نتایج حاصل از آزمون­های تحلیلی اضافی.. 137
 
 
فهرست شكل‌ها
 
عنوان                                                                                                         صفحه
 
شکل 2-1- انواع دارایی­ های شرکت 22
شکل 2-2- منابع مبنایی برای سودآوری شرکت.. 35
شکل 3-1- مدل پژوهش… 61
شکل 4-1- گروه صنایع مورد بررسی.. 82
شکل 4-2- مقادیر استاندارد شده اموال فکری.. 84
شکل 4-3- مقادیر استاندارد شده دارایی­ های نامشهود. 84
شکل 4-4- مقادیر استاندارد شده سود خالص… 85
شکل 4-5- مقادیر استاندارد شده لگاریتم فروش خالص… 85
شکل 4-6- مقادیر استاندارد شده اهرم مالی.. 86
شکل 4-7- مقادیر استاندارد شده بازده دارایی­ ها 86
شکل 4-8- مقادیر استاندارد شده بازده حقوق صاحبان سهام. 87
شکل 4-9- مقادیر استاندارد شده بازده سرمایه ­گذاری شده 87
شکل 4-10- مقادیر استاندارد شده ارزش افزوده اقتصادی.. 88
شکل 4-11- مقادیر استاندارد شده اضافه ارزش بازار نسبت به دفتری.. 88
شکل 4-12- مقادیر استاندارد شده کیو توبین.. 89
شکل 4-13- مقادیر استاندارد شده ارزش افزوده بازار 89
شکل 4-14- مدل مربوط به دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه اول: خودرو، ماشین­آلات و تجهیزات) 111
شکل 4-15- مدل مربوط به دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه دوم: شیمیایی و دارویی) 115
شکل 4-16- مدل مربوط به دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه سوم: معادن و کانی­ها) 119
شکل 4-17- مدل مربوط به دارایی­ های نامشهود و عملکرد (گروه چهارم: سایر صنایع) 123
شکل 4-18- مدل مربوط به دارایی­ های نامشهود و عملکرد. 127
چكیده
 
هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین دارایی­ های نامشهود و عملکرد شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مدل­بندی آن است. بنابراین پژوهـش حاضر كاربـردی بوده و از نـوع پژوهش­های شبه­تجربی است. با بهره گرفتن از بانک­های اطلاعاتی موجود، 146 شرکت برای دوره 12 ساله 1380 تا 1391 در 4 گروه طبقه ­بندی شد و مورد بررسی قرار گرفت.
دارایی­ های نامشهود نیز به دو گروه دارایی­ های نامشهود ثبت شده و ثبت نشده تقسیم ­بندی شد. دارایی­ های نامشهود ثبت شده از صورت­های مالی و یادداشت­های همراه آن استخراج گردید. برای محاسبه دارایی­ های نامشهود ثبت نشده از متغیرهای جایگزین (کیو توبین و اضافه ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری) استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون ضریب همبستگی جزئی با در نظر گرفتن متغیرهای کنترلی نشان داد که بین دارایی­ های نامشهود ثبت شده شرکت­های مورد بررسی و عملکرد مالی آن­ها، بجز سود خالص، رابطه مثبت معنا­داری وجود ندارد. همچنین بین دارایی­ های نامشهود ثبت شده و عملکرد اقتصادی نیز، بجز ارزش افزوده اقتصادی، رابطه مثبت معنا­داری وجود ندارد. در حالی که این رابطه در مورد دارایی­ های نامشهود ثبت شده در سطح همه گروه­ها و در کل روشن نیست، در مورد دارایی­ های نامشهود ثبت نشده بر عکس می­باشد. یعنی ارتباط بین دارایی­ های نامشهود ثبت نشده و عملکرد، مثبت معنادار است. با وجود ارتباط معنادار بین دارایی­ های نامشهود ثبت نشده و معیارهای عملکرد، شدت این ارتباط برای دارایی­ های نامشهود ثبت نشده نیز قوی­تر از دارایی­ های نامشهود ثبت شده است. بیشترین همبستگی مثبت معنا­دار بین نسبت کیوتوبین و نسبت بازده دارایی­ ها و اضافه ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری و سود خالص بدست آمد. همچنین در بین معیارهای عملکرد، معیار سود خالص از ارتباط قوی­تری با دارایی­ های نامشهود برخوردار بود. آزمون تحلیل­های اضافی حاصل از مدل­سازی معادلات ساختاری نیز نتایج مذکور را تایید نمود. دارایی­ های نامشهود در دو مدل عملکرد مالی و عملکرد اقتصادی نیز مورد بررسی قرار گرفتند. در هردو مدل به دست آمده، ضریب مربوط به دارایی­ های نامشهود ثبت نشده معنادار بود. همچنین معناداری ضرایب مربوط به متغیرهای کنترلی تاثیر آن­ها را بر روابط بین دارایی­ های نامشهود و عملکرد نشان داد. مدل نهایی حاصل از آزمون­ها در عملکرد مالی و اقتصادی به ترتیب به شرح زیر است:
 
LOGNS×RIA107/0+INDU065/0-LOGNS136/0-FL327/0-UIA649/0+RIA080/0- =FP
 
LOGNS×UIA303/0+ LOGNS063/0+FL136/0+UIA699/0 =EP

• مقدمه

بشر با پیشرفت سریع فناوری، وارد جامعه­ دانشی شده است (دراکر[1]، 1988). در همین راستا، اقتصاد جهانی از یک اقتصاد صنعتی به سوی اقتصاد مبتنی بر دانش[2] حرکت کرده است. در این اقتصاد دانش­محور، دارایی­ های نامشهود[3] نقش اساسی در موفقیت یک شرکت در دستیابی به اهداف را دارد به گونه­ ای که منشا ثروت و رشد، دارایی­ های نامشهود (فکری) است (لو[4]، 2001: 1). متون اخیر اقتصاد و مدیریت نشان داده­اند که دارایی­ های نامشهود نقشی اساسی را در اقتصادهای امروزی نیز ایفا می­ کنند (لندینی[5]، 2014) به گونه­ ای که محصولات و شرکت­ها بر مبنای اطـلاعـات، ایجاد شده و از بیـن می­روند و بیشتر شرکـت­های موفق، شرکت­هایی هستند که از دارایی­ های نامشهود خود بهتر و سریع­تر استفاده می­ کنند (بونتیس[6] و همکاران، 1999: 392).
شکاف در حال افزایش بین ارزش بازار و ارزش دفتری شرکت­ها، منعکس کننده وجود و اهمیت دارایی­ های نامشهود است (المترنه و بشیر[7]، 2013: 154). دلیل این شکاف مربوط به حرفه حسابداری است که به طور سنتی در مواجهه با شناسایی و اندازه گیری ارزش دارایی­ های نامشهود با مشكل مواجه بوده است. با وجود اهمیت دارایی­ های نامشهود در اقتصادهای مدرن، مدل پذیرفته شده جامعی که بتواند مفهوم اندازه ­گیری نامشهودها و مقایسه آن­ها در بین شرکت­ها را ارائه دهد، وجود ندارد (چن[8]، 2012: 13). یکی از دلایل این موضوع، رویكرد محافظه­كارانه حرفه حسابداری و برتری ویژگی كیفی قابلیت اتكا بر ویژگی كیفی مربوط بودن اطلاعات اسـت. با وجود این، بحث در مورد عدم کفایت رویه­ های سنتی گزارشگری برای دارایی­ های نامشهود و اینکه آیا شرکت­ها باید محرک­های ارزش دارایی­ های نامشهود خود را به روش قابل مقایسه­ای گزارش کنند، از چند سال پیش شروع شده و کشورهای اسکاندیناوی در این زمینه پیشگام هستند (دام[9]، 2003: xvi). حقیقت این است که حسابداری و گزارشگری شرکت­ها باید واقعیت اقتصادی کسـب و کار و شرکـت­های امـروزی را برای تصمیم ­گیری مدیران و سرمایه ­گذاران و به طور کلی ذینفعان به بهترین روش ارائه دهد و برای رسیدن به این مهم، چاره­ای جز تفکر در مورد بازنگری رویه­ های فعلی گزارشگری دارایی­ های نامشهود نیست. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین دارایی­ های نامشهود و عملکرد شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای پاسخ­گویی به این نیاز است.
[1] -Druker
[2] – Knowledge-Based Economy
[3] – Intangible Assets
[4] – Lev
[5] – Landini
[6] – Bontis
[7] – Al Matarneh and Bashir
[8] – Chen
[9] – Daum
 

1-4- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق.. 7
1-5- استفاده کنندگان از تحقیق.. 7
1-6- اهداف تحقیق.. 7
1-7- سؤالات تحقیق.. 8
1-8- فرضیه های تحقیق.. 8
1-9- روش تحقیق.. 8
1-10- تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات… 9
1-11- مدل های تحقیق.. 9
1-11-1- نحوه اندازه گیری معیار مدیریت سود. 10
1-11-2- نحوه اندازه گیری بازده غیرعادی شرکت‌ها 11
1-11-3- نحوه اندازه گیری خطای پیش بینی سود شرکت‌ها 12
1-12- ساختار کلی تحقیق.. 12
فصل دوم: ی بر تحقیقات انجام شده
2-1- مقدمه. 13
2-2- مدیریت سود. 14
2-2-1- تعریف مدیریت سود. 15
2-2-2- انگیزه‌ها ی مدیریت سود. 19
2-2-2-1- انگیزه‌های مرتبط با قراردادها 19
2-2-2-2- انگیزه‌های سیاسی.. 20
2-2-2-3-  امنیت شغلی.. 21
2-2-2-4-  انگیزه‌های مالیاتی.. 21
2-2-2-5-  پاداش مدیران. 21
2-2-2-6- ساختار مالکیت… 22
2-2-3- الگوهای مدیریت سود. 22
2-2-4- ابزارها وروش‌های مدیریت سود. 23
2-2-4-1- تعیین نحوه‌ی عمل حسابداری معاملات به صورت اختیاری.. 23
2-2-4-2- انتخاب اصول حسابداری.. 24
2-2-4-3- تصمیمات اقتصادی اساسی و با اهمیت… 24
2-2-4-4- تعیین قیمت‌های انتقالی کالاها و خدمات… 24
2-2-4-5- تعدیل برآوردهای حسابداری.. 24
2-2-5- هموار سازی از طریق تخصیص…. 25
2-2-6- هموار سازی از طریق طبقه‌بندی.. 25
2-2-7- موافقان و مخالفان مدیریت سود. 26
2-2-7-1- ابزارهای مدیریت سود از طریق رویدادهای مالی واقعی.. 29
2-2-7-2- مدیریت سود از طریق رویداد های مالی واقعی.. 30
2-2-8- مدیریت سود بر مبنای اقلام تعهدی.. 32
2-2-8-1- فرضیه مبتنی بر ارائه اطلاعات گمراه کننده 33
2-2-8-2- فرضیه های تحقیقات اثباتی.. 33
2-2-8-2- الف- فرضیه پاداش مدیریت… 33
2-2-8-2- ب- فرضیه بدهی.. 34
2-2-8-2- ج- فرضیه هزینه سیاسی.. 35
2-2-9- مدل‌های اندازه‌گیری اقلام تعهدی.. 35
2-2-9-1- مدل اسلون. 35
2-2-9-2- مدل دی‌آنجلو. 36
2-2-9-3- مدل هیلی.. 36
2-2-9-4- مدل صنعت… 37
2-2-9-5- مدل جونز. 37
2-2-9-6-  مدل تعدیل شده جونز(1995) 38
2-3- مالیه رفتاری  و مباحث مرتبط با آن. 39
2-3-1- مرحله ی گذر از مالی استاندارد. 41
2-3-2- ظهور مالی رفتاری  و تصمیمات مالی.. 43
2-3-3-  تئوری چشم انداز. 45
2-3-3-1-  ضرر گریزی.. 47
2-3-3-2- حسابداری ذهنی.. 47
2-3-3-3- کنترل شخصی.. 48
2-3-3-4- دوری از تأسف و پشیمانی.. 48
2-3-4- تورش های رفتاری سرمایه گذاران. 48
2-3-4-1- روش های ابتکاری.. 49
2-3-4-2- خودفریبی.. 51
2-3-4-3- تعاملات اجتماعی.. 52
2-3-5- كاربرد مالیه رفتاری در فهم رفتار سرمایه گذاران. 53
2-3-6- رفتار سرمایه گذاران. 54
2-3-7- شفاف سازی اطلاعات مالی و رفتار سرمایه گذاران. 57
2-4- پیشنه تحقیق.. 58
2-4-1-تحقیقات خارجی.. 58
2-4-2- تحقیقات داخلی.. 65
فصل سوم: مواد و روش ها
3-1- مقدمه. 71
3-2- روش تحقیق.. 72
3-2-1- قلمرو تحقیق.. 72
3-2-1-1- قلمرو زمانی تحقیق.. 72
3-2-1-2- قلمرو مکانی تحقیق.. 72
3-3- فرضیه های تحقیق.. 73
گردآوری داده ها 73
3-4-1- جامعه آماری.. 74
گردآوری داده ها 74
3-4-3- متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه‌گیری آنها 75
3-4-4-  آزمون پیش فرض استفاده از مدل رگرسیون. 78

3-5- خلاصه فصل.. 79
فصل چهارم: نتایج
4-1- مقدمه. 80
4-2- بررسی آمار توصیفی متغیرها طی دوره پژوهش… 81
4-3-  جدول همبستگی اسپرمن.. 82
4-4-  بررسی مانایی متغیرهای پژوهش… 82
4-5- آزمونF لیمر و آزمون هاسمن.. 83
4-6- تخمین مدل و تجزیه و تحلیل نتایج.. 84
4-6-1- نتایج آزمون فرضیات… 85
4-7- خلاصه فصل.. 87
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1- مقدمه. 88
5-2- خلاصه موضوع و روش تحقیق.. 88
5-3- خلاصه یافته‎های تحقیق.. 91
5-4- نتیجه‎گیری و پیشنهادات… 91
5-5- محدودیت‎های تحقیق.. 93
5-6- پیشنهادات… 94
5-6-1- پیشنهادات مبتنی بر تحقیق.. 94
5-6-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 94
5-7- خلاصه فصل.. 95
فهرست منابع و مأخذ. 96
الف- منابع فارسی.. 96
ب- منابع لاتین.. 98
چکیده انگلیسی.. 105
 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه
جدول 4-1- آماره های توصیفی متغیرهای پژوهش… 81
جدول 4-2- ضرایب همبستگی متغیرهای پژوهش… 82
جدول 4-3- نتایج آزمون مانایی متغیرهای پژوهش… 83
جدول4-4- نتایج حاصل از آزمون F لیمر و آزمون هاسمن.. 84
جدول 4-5- نتایج تخمین مدل اول. 85
جدول 4-6- نتایج تخمین مدل دوم. 86
جدول 5-1- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیات… 91
 

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                           صفحه
نمودار 2-1- تابع ارزش کاهنمن و تیورسکی.. 46
 
 

چکیده

در شرایط واقعی بودن صورت های مالی ارائه شده، سود مبتنی بر سیستم حسابداری تعهدی می‌بایست بتواند اطلاعات با ارزشی را در خصوص وضعیت کنونی و چشم انداز آتی شرکت به بازار منعکس کند. در این حالت سود ممکن است منعکس کننده منافع شخصی مدیران بوده و سبب خطای پیش بینی تحلیلگران شده وموجب بروز ارزشگذاری نادرست سود از سوی بازار شود. حال این تحقیق بر آن بود تا به بررسی این موضوع بپردازد که آیا مدیریت سود بیش از حد آستانه سبب گمراهی بازار خواهد شد یا خیر؟ با اعمال محدودیت های مطرح شده، 138 شرکت پذیرفته شده در دوره زمانی 6 ساله بین سالهای 1386 الی 1391 در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه این پژوهش انتخاب شده است. نتیجه حاصل از آزمون فرضیه اول نشان می‎دهد که در سطح اطمینان 99% رابطه مستقیم معنی‌داری بین خطای پیش بینی سود و مدیریت سود وجود دارد. تأیید این فرضیه به معنای آن است که با دستکاری سود از طریق اقلام تعهدی، اختلاف معنی داری بین سود هر سهم واقعی با سود هر سهم پیش بینی شده به وجود می آید. نتایج آزمون فرضیه دوم بیانگر رابطه معنادار مثبت میان خطای پیش بینی سود و بازده غیرعادی سهام جدید الورود به بورس است كه درنهایت بیـانگر محتـوای اطلاعـاتی متغیـر سود دارد. به عبارت دیگر اعلام سود پیش بینی شده باعث انحـراف در میـانگین نـرخ بـازده غیرعادی سهام میشود. بطور کلی نتیجه این تحقیق نشان می دهد درصورتی که مدیران در محاسبات خود برای پیش بینی سود سال آتی دچار اشتباه شوند و یا پیش بینی های خود را تغییر دهند متناسب با افزایش درصد خطاهای پیش بینی سود و نیز افزایش دفعات تجدید نظر در پیش بینی توسط مدیران، سرمایه گذاران نرخ بازده بیشتری را برای سرمایه خود مطالبه می کنند. شرکت هایی که به سود پیش بینی شده مورد نظر خود نمی رسند یا بطور مدام پیش بینی های خود را تغییر می دهند از ثبات خاصی برخوردار نیستند، بنابراین ممکن است انتظارات سرمایه گذاران را برآورده نکنند.
کلمات کلیدی: مدیریت سود، بازده غیرعادی سهام، خطای پیش بینی سود، سود واقعی، سود پیش بینی شده
 
 

1-1- مقدمه

در حوزه سرمایه گذاری و رفتار با پول، همواره  انسانها  که تصور  می گردد  معقول عمل نمی کنند و دقیقاً به همین دلیل حوزه ای خاص از تحقیقات وجود دارد که در آن گاه رفتار عجیب افراد در این زمینه ها مورد بررسی قرار می گیرند. نظریه های اقتصادی عمدتاً بر این مبنا تدوین می شوند که افراد به شکلی معقول رفتار می کنند و اطلاعات موجود در روند سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. این فرض مبنای نظریه کارایی بازار است. اما تحقیقات نشان می دهد مدارکی وجود دارد که ثابت می کند رفتار معقول آنقدر که تصور ما می شود ، فراگیر نیست. شناخت فرایند تصمیم گیری مشاركت كنندگان در بورس، موضوعی مهم برای مقام ناظر و سرمایه گذاران به شمار می رود. در اغلب تحقیقات در این زمینه، محققان كوشیده اند به مطالعه و درك رفتار سرمایه گذاری مشاركت كنندگان بازار و به دنبال آن تأثیر این عوامل بر قیمت اوراق بهادار بپردازند.

محافظه کاری سود به دنبال کاهش مخاطرات اخلاقی است. که ممکن است در شرایط عدم تقارن اطلاعاتی افزایش یابد بر این اساس مدیران ممکن است سودها را کمتر نشان دهند و درآمدها رادستکاری کنند (واتس،2003). بنابراین، محافظه­کاری حسابداری بر نظارت بر فرایند تصمیم ­گیری های مدیریتی کمک می کند و همچنین به حسابرسان خارجی و وام دهندگان در تصمیم ­گیری آگاهانه در ارتباط با شفافیت و اعتبار فرایند گزارشگری مالی شرکت ها کمک می کند. در شرایطی که محافظه­کاری حسابداری بدهی را افزایش می دهد کیفیت بالای حسابرسی ممکن است افزایش بدهی را متوقف کند(جنگیز و همکاران، 2003). شرکت­هایی که به وسیله حسابرسان بزرگ حسابرسی می شوند تمایل به ارائه کیفیت بالای درآمد­ها، کاهش خطای گزارشگری و حسابداری در صورتهای مالی و کاهش مدیرت سود جهت اخذ اظهار نظر مطلوب در گزارش حسابرسان دارند(فرانسیس کرشینال1999،کرشینان2003). ریفوند و جانبالوو(1994) بیان می­ کنند که حسابرسان بزرگ تمایل کمتری به وارد شدن به فرصت طلبی های مدیران دارند و بیشتر تمایل به ارائه یک گزارش مستقل و واقعی حسابرسی را دارند همچنین نتیجه تحقیق آنها نشان داد که درآمد شرکت هایی که توسط حسابرسان بزرگ حسابرسی می شوند محافظه ­کارانه­تر ارائه می شود و گرایش کمتری به تقلبات مالی دارند. استفاده از حسابرسان بزرگ برای حسابرسی شرکت­ها به علت کاهش فشار نظارتی اعمال شده توسط وام دهندگان با اهمیت است (پیتمن وفوریتن،2004). روشی مشخص است که شرکت های حسابرسی که در یک صنعت به صورت ویژه کار می کنند حسابرسی شرکت های آن صنعت را انجام دهند باعث افزایش کیفییت خدمات حسابرسی   می گردد. همچنین موسسات حسابرسی بزرگ نسبت به سایر حسابرسان مستقل دارای کیفیت حسابرسی بالایی هستند(گرملینگ و همکاران،2001) با توجه به موارد بیان شده می توان عنوان کرد که کیفیت بالای حسابرسی محرکی برای افزایش محافظ کاری حسابداری است و حسابرسان بزرگ هنگامی که درصد زیادی از درآمدها به خاطراقدام تعهدی اختیاری باشد سختگیرانه­تر عمل می­ کنند(اترادیس،2012). نلسون وهمکاران(2002) و پیوت و جاتین(2007) نشان دادند که حسابرسان بزرگ ممکن است درهنگام بررسی درآمدها مشاهده کم بودن اقلام تعهدی سخت گیری کمتری اعمال کنند.
انتظار می رود شرکت هایی که توسط حسابرسان بزرگ حسابرسی می شوند به دلیل نیاز بیشتر در انطباق گزارشات مالی با قوانین مقررات حسابداری و افزایش کیفیت حسابداری در گزارشهای مالی جهت اخذ اظهار نظر مطلوب توسط حسابرس مستقل، که اقلام تعهدی اختیاری کمتر و محافظه کاری سود بیشتری را ارئه کنند. یکی از اهداف این تحقیق بررسی پاسخ به این سوال است.آیا بین کیفیت حسابرسی به عنوان متغیر مستقل و محافظه کاری سود ، هزینه نمایندگی و هزینه حقوق صاحبان سهام به عنوان سه متغیر وابسته رابطه معنا داری وجود دارد ؟
مکانیزم های حاکمیت شرکت موثر همانند وجود کمیته حسابداری، وجود درصد بالا از مدیران مستقل و غیر اجرایی در هئیت مدیره، مدیریت و مالکیت نهادی به عنوان ابزاری جهت نظارت بر فرایند تصمیم گیری مدیران عمل خواهد کرد(لافونر و واتس، 2008) به عنوان مثال، وجود درصد بالایی از مدیران غیر اجرایی و کمیته حسابرسی در شرکت ها باعث کاهش احتمال تقلب های حسابداری می­گردد(گری و همکاران،2003). همچنین باعث کاهش مدیریت سود در آنها می گردد(اپس و اسماعیل،2009). به همین ترتیب، گزارش حسابرس نشان دهنده ارزیابی صداقت مدیریت در گزارشگری مالی و قدرت ساختار نظارت شرکت می باشد و پیامدهای استفاده از حاکمیت شرکتی موثرهمانند پیامدهای گزارش حسابرسی مطلوب می باشد که نتیجه آنها کاهش مدیریت سود و افزایش اعتماد سرمایه ­گذاران و ارزش شرکت می باشد (بلاسبورین، 2010و بلک2001). کیفیت بالای حسابرسی باعث حفاظت سرمایه گذاران و ارزش شرکت خواهد شد(بلک و همکاران2006). حسابرسان باید به دنبال ارزیابی نظارت مدیران و بررسی دید مدیران نسبت به منافع و نیازهای سهامداران باشد. چنانچه کنترل های حسابرسی به صورت مستقل ومطابق با منشور اخلاقی باشد ، احتمال اشتباه حسابرسی کاهش داده و باعث افزایش اعتبار حسابرسان می گردد. بنابراین مستقل بودن حسابرسان از لحاظ اقتصادی به نفع خود حسابرسان خواهد بود.
پایین بودن دارایی به فروش به معنای این است که مدیران تصمیمات بهینه در استفاده از دارایی­ ها اتخاذ نکرده اند و این باعث افزایش هزینه نمایندگی می گردد(سنیگ و ریویدسون،2003)همچنین هزینه نمایندگی هنگامی که جریان وجوه نقد بالا اما فرصت های رشد پایین باشد افزایش می یابد(جنس،1986). شرکت هایی که فرصت رشد بالایی دارند جریان وجوه نقد خود را در پروژهای با ارزش فعلی خالص مثبت(+NPV) بکار می گیرند(اوپلر،1993).
با توجه به مطالب بیان شده پیش بینی می شود که نوع حسابرس مستقل بر محافظه­کاری سود، مدیریت سود و هزینه نمایندگی تاثیر گذار است و هدف ما در این تحقیق بررسی این روابط در شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران است.
 
 
 
1-2) ضرورت و اهمیت تحقیق
هر پژوهش برای دستیابی به اهداف خاص صورت می گیرد، این اهداف خود را در قالب مساله پژوهش نمودار می سازد و از طریق آن آشکار می شود اهداف پژوهش می تواند به صورت کلی یا فرعی مطرح شود (خاکی، 1386).
با توجه به مطالب بیان شده در قسمت های قبل اهداف تحقیق به صورت زیر تدوین می گردد:

• تعیین ارتباط بین کیفیت حسابرسی با کاهش اقلام تعهدی اختیاری و افزایش محافظه کاری سود.
• تعیین ارتباط بین کیفیت حسابرسی با کاهش هزینه های نمایندگی.
• تعیین ارتباط بین کیفیت حسابرسی با کاهش هزینه های حقوق صاحبان سهام.

1-3) سوالات تحقیق
با توجه به موارد پیش گفته سوالات این تحقیق به صورت زیر تدوین می گردد:

• آیا بین کیفیت حسابرسی با کاهش اقلام تعهدی اختیاری و افزایش محافظه کاری سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
• آیا بین کیفیت حسابرسی با کاهش هزینه های نمایندگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟
• آیا بین کیفیت حسابرسی با کاهش هزینه های حقوق صاحبان سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟

 
 
 
1-4) فرضیه های تحقیق
 
 
فرضیه در واقع بیان حدس و فرض در مورد روابط احتمالی بین دو یا چند متغیر است پس در درجه اول، فرضیه بیانی است مبتنی بر احتمال نه یقین، در درجه دوم فرضیه ها معمولا به شکل جملات تفسیری یا خبری بیان می شود و طبعا به طور اعم یا اخص متغیری را به متغیر دیگر مرتبط می سازد (ساده،1375).
یک فرضیه، یک حدس مبتنی بر دانش با تجربه در مورد حل یک مسئله است و آن را می توان بعنوان یک رابطه فرضی بین دو متغیر می دانست که به صورت گزاره های قابل آزمون ارائه می شود. بیان مسئله تنها به صورت کلی پژوهش را هدایت می کند و تمام اطلاعات ویژه پژوهشی را در بر ندارد. بنابراین مسئله هرگز بصورت کلی پژوهش را هدایت نمی کند و تمام اطلاعات ویژه پژوهشی را در بر ندارد، بنابراین مسئله هرگز به صورت علمی حل نخواهد شد مگر اینکه به فرضیه یا فرضیاتی تبدیل شود (خاکی، 1384).
جهت رسیدن به اهداف تحقیق و پاسخگویی به سوالات تحقیق فرضیه های این مطالعه به شرح ذیل تدوین می گردد:

• فرضیه 1: بین کیفیت حسابرسی با کاهش اقلام تعهدی اختیاری و افزایش محافظه کاری سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد.
• فرضیه2: بین کیفیت حسابرسی با کاهش هزینه های نمایندگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد.
• فرضیه3: بین کیفیت حسابرسی با کاهش هزینه های حقوق صاحبان سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد.

1-5) روش تحقیق

روش پژوهش حاضر قیاسی_ استقرایی، بدین معنی که چارچوب نظری و پیشینه پژوهش از راه مطالعات کتابخانه ای، مقالات و سایت ها بصورت قیاسی و جمع آوری داده ها برای تایید یا رد فرضیه ها از استدلال استقرایی استفاده می شود. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و به جهت نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است این روش در پژوهش هایی سودمند می باشد که هدف آنها کشف رابطه بین متغیر ها است در این تحقیق تلاش می شود که همبستگی بین متغیر­های تحقیق آزمون شود. این تحقیق از نوع تحقیقات پس رویدادی است زیرا اطلاعات گذشته برای آزمون فرضیات استفاده می شود.
این تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی می باشد. تحقیق همبستگی، زمانی بکار می رود که محقّق دو یا چند دسته از اطلاعات مختلف­(در قالب متغیّرهای مستقل) مربوط به یک گروه از دو یا چند گروه را در اختیار دارد و هدف مطالعه میزان تغییرات دو یا چند عامل در اثر تغییرات یک یا چند عامل دیگر می­باشد و تحلیل رگرسیون یکی از انواع تحقیق همبستگی است که از آن در این تحقیق استفاده خواهد شد. همچنین این تحقیق از نظر ماهیت و اهداف، از نوع کاربردی است.
این تحقیق از نظر روش تحقیق تجربی بوده و از نظر هدف، تحقیقی توسعه­ای و از نظر گردآوری داده ­ها، توصیفی­_ همبستگی تلقی می­ شود که در آن از اطلاعات واقعی در صورت های مالی شرکت­ها برای جمع آوری اطلاعات و داده ­ها از روش کتابخانه ای استفاده می شود. در این بخش، جنبه­ های تئوریکی موضوع و مطالعات کاربردی گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین بخشی از داده ­های مورد نیاز با بهره گرفتن از نرم افزارها و بانک­های اطلاعاتی موجود گردآوری می شود. در نهایت تحلیل داده ­ها و آزمون­ها به کمک نرم افزارهای Eviews و Excel و سایر نرم­افزارهای مرتبط، انجام می پذیرد.
1-6) جامعه آماری و روش نمونه گیری
جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می دهند. برای تعیین نمونه مورد مطالعه، شرکت هایی از جامعه آماری یاد شده، انتخاب می شوند که:

• پایان سال مالی آنها29 اسفند ماه باشد،
• از سال1385 تا 1390 ، در بورس حضور داشته باشند،
• شرکت بین سال های 1385 تا 1390 ، تغییر سال مالی نداشته باشد،
• شرکت نباید در گروه واسطه گری مالی باشد(بانک ها ،نهاد ها،سرمایه گذاری ها و..)
• اطلاعات مورد نیاز شرکت، در دسترس باشد.

1-7) قلمرو تحقیق
از نظر قلمرو تحقیق، قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی این تحقیق به شرح زیر می باشد:
قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی با محافظه­ کاری سود، هزینه نمایندگی و هزینه حقوق صاحبان سهام.
قلمرو زمانی : از نظر زمانی دوره زمانی سالهای 1385 لغایت 1390 در نظر گرفته می شود.
قلمرو مکانی­: شرکت ها­ی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مد نظر است.
1-8) روش گردآوری داده ها و اطلاعات
در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات از هر دوروش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. ابتدا با مراجعه به کتابخانه و با مطالعه کتب و مقالات مختلف و سایت های علمی پایان نامه های کارشناسی ارشد و رساله دکترا درباره اهداف و مباحث تئوریک این تحقیق پرداخته شده است(کتابخانه ای ) سپس داده های آماری این تحقیق که اطلاعات مربوط به شرکت ها می باشد که از طریق اطلاعات منتشر شده توسط سازمان بورس اوراق بهاددار تهران و با بهره گرفتن از نرم افزار های موجود در این زمینه جمع آوری شده است(میدانی ).
برای استخراج اطلاعات صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سایت بورس اوراق بهادار و بانک های اطلاعاتی بورس، مجلات و گزارش های بورس، نرم افزار های تدبیر پرداز(که شامل صورتهای مالی کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است )، صحرا، دناسهم و ره آورد نوین 3 استفاده شد.
1-9) تعریف عملیاتی مفاهیم و واژه های کلیدی تحقیق
مدیریت سود:مدیریت سود عبارتست از نوعی دستکاری مصنوعی سود توسط مدیریت جهت حصول به سطح مورد انتظار سود برای بعضی تصمیمات خاص (از جمله پیش بینی تحلیل گران یا برآورد روند سود های قبلی برای پیش بینی سود های آینده ) می باشد(دی جورج و همکاران،1999.